CAPUT III. Modus electionis aperitur; et memorabile factum comitis Boloniensium Eustachii describitur.

Introducto igitur funere regio in sanctam civitatem et in ecclesia Dominici Sepulcri juxta fratrem, ante locum qui dicitur Golgotha, sub monte Calvariae, honorifice sepulto, convenerunt qui aderant de majoribus regni, episcopi, archiepiscopi et alii ecclesiarum praelati cum domino Arnulfo patriarcha; et de laicis principibus nonnulli, inter quos erat vir industrius, unde saepius supra fecimus mentionem, Joscelinus, potens in opere et sermone, Tyberiadensis dominus. Habitaque deliberatione de instanti negotio, varias promunt sententias, dicentibus aliis: Exspectandum esse dominum Eustachium comitem, nec interrumpendam haereditariae successionis antiquissimam legem: specialiter, cum bonae memoriae fratres ejus congruo, et cunctis placato moderamine regnum feliciter administrassent. Aliis dicentibus: Negotia regni, et continuam necessitatem non posse pati has dilationes, nec indulgere tantas ferias; sed maturandum esse, ut regioni citius consulatur, ne forte si incubuerit necessitas, non sit qui exercitus educat et reducat, et regni procuret negotia; et pro ducis inopia regni status periclitetur. Hanc partium fluctuationem et votorum repugnantiam, praetentata domini patriarchae, et ad se inclinata mente, praedictus Joscelinus, qui maximae erat in regno auctoritatis, illorum juvans partem qui dicebant regem statim esse ordinandum, diremit, dicens: Praesentem esse dominum comitem Edessanum, virum justum et timoratum, domini regis consanguineum, armis strenuum, per omnia commendabilem, quo meliorem nulla nobis regio, nulla provincia posset ministrare. Commodius esse ipsum in regem assumere quam casus periculosiores exspectare. Erant itaque multi, qui de sinceritate fidei arbitrabantur domini Joscelini verba procedere, scientes quomodo non multo ante dominus comes, ut praediximus, tractasset eum; et illud reputantes, quod proverbialiter dici solet: Omnis laus vera est ab hoste; nescientes quod alias ejus properaret intentio, fidem verbis ejus habentes, praestabant conniventiam. Ipse autem, ut dicebatur, aliter affectus erat; nam spe futurae in comitatum successionis, dominum comitem in regnum introducere nitebatur. Domino igitur Arnulfo patriarcha, et domino Joscelino hanc opinionem amplectentibus, reliqui facile in eamdem inducti sunt; et pari voto, et unanimi consensu, eum in regem eligentes, in die Sanctae Resurrectionis, qui proxime secutus est, solemniter, et ex more inunctus et consecratus est; et diadematis insigne regium suscepit. Quaecunque autem domini patriarchae, aut domini Joscelini in eo facto fuerit intentio, Dominus rei eventum misericorditer convertit in bonum. Nam virum justum, pium ac timentem Deum, divina eum praeveniente gratia, se exhibuit; eratque vir in cunctis prospere agens. Videtur tamen minus regularem habuisse introitum; legitimumque regni haeredem certum est a debita successione fraudulenter exclusisse, illos qui eum promoverunt. Mortuo namque domino rege, sive de ejus supremo judicio, sive de communi principum regni consilio (quia neutrum pro certo compertum habemus) missi erant quidam nobiles et magni viri, qui ad regni successionem communi edicto citarent comitem Boloniensium dominum Eustachium, dominorum Godefridi ducis eximii, domini Balduini regis fratrem. Qui ad eum pervenientes, invitum et renitentem, causas honestissimas praetendentes, quare eum venire oporteret, usque in Apuliam traxerunt. Ubi audiens praedictus vir venerabilis, religiosus ac timens Deum, vere tantorum virorum imitator et frater, et in virtutibus et honestis meritis successor, quod Hierosolymis medio tempore dominus Balduinus, Edessanus comes ejus consanguineus, rex fuerat ordinatus, instantibus nuntiis qui pro eo missi fuerant et allegantibus ut nihilominus procederet, quia quod factum erat, contra jus et fas, et contra haereditariae successionis legem antiquissimam, nullo modo stare posset, respondisse dicitur vir Deo plenus: Absit hoc a me, ut per me in regnum Domini ingrediatur scandalum, per cujus sanguinem pacem Christi recepit; et pro cujus tranquillitate viri virtutum et immortalis memoriae, fratres mei, egregias animas coelis intulerunt! Compositisque iterum sarcinis et comitatu recollecto, invitis iis qui eum ad regnum trahere nitebantur, ad propria remeavit.