CAPUT XXI. Tatinus vir subdolus, tanquam vitualium commercia missurus, et imperatorem rogaturus ut subveniat, ab exercitu discedit non rediturus.

Tatinus etiam, de quo et supra fecimus mentionem, imperatoris apocrisiarius, qui quasi pro duce itineris ab eodem imperatore nostrorum exercitui fuerat adjunctus, et usque in praesentem diem nostras secutus fuerat legiones, videns molestias quibus premebatur exercitus, timensque, sicuti et timidus erat, ne principes possent in proposito perseverare, et populus una die sub hostium gladiis contereretur universus, ad conventum accedens principum, persuadere coepit cum multa instantia, ut soluta obsidione ad urbes et finitima praesidia, universus se transferret exercitus, ubi et vitae necessaria possent abundantius reperire, et Antiochenis frequentes inferre molestias, quousque domini imperatoris exercitus, quem ex diversis nationibus, ad infinita contraxerat millia, ut eis subsidium ministraret, circa veris adveniret initium. Adjiciebat etiam quod, quia laboribus eorum ab initio communicare decreverat, et tam prosperitatis quam adversorum se optabat habere consortium, majorem se ob communem gratiam et publicam utilitatem velle laborem assumere; videlicet ut ad imperatorem directo festinet itinere, exercitum maturare compellat, et de universis citra urbem finibus, victui necessaria faciat comportari. Cujus mentem, licet nostri principes extunc et ab initio subdolam cognovissent et fallacem, tamen illius verbo, nemo se obvium dedit, nec fuit quisquam qui ejus se moliminibus opponeret. Tunc, ut quocunque colore fraudem suam palliaret et commentum, tentoria reliquit, et ex plurima parte familiam; aut eorum negligens salutem, aut in occulto significans, ut ad locum destinatum die stastatuta eum sequerentur. Abiit ergo, quasi in proximo rediturus: qui postea non comparuit vir infidelis et nequam, morti perpetuae tradendus. Reliquit ergo post se perniciosum exemplum: nam ab ea die, quicunque a castris clam se potuerunt subducere, fugam occultam inierunt, juramentorum immemores, et publicae professionis, quam ab initio votis conceperant ardentibus. Fames tamen interim invalescebat, nec poterant principes huic tanto malo praesens aliquod remedium adhibere. Nam licet bini et bini de electis principibus, cum ingentibus alternatim copiis, hostium regiones saepe ingrederentur, et saepius victoresque redirent ad propria; tamen nec praedas, nec victui secum deferebant necessaria. Hostes nimirum comperta exercitus eorum qui depraedandi gratia exire consueverant fama, greges et armenta, et si qua alia in peculiis habebant animalia, ad montes impervios et loca transferebant penitiora, ubi nec nostris pateret accessus, et pervenientibus etiam non esset facile praedas abducere.