XI. Hic forsitan efflagitet aliquis ut ea quae sancti Moysi verbis adserta sunt, Ecclesiasticis aliquibus demonstrentur exemplis. Aequa expostulatio, nec diu differenda. Nam ut a proximis et manifestis incipiam, qualem fuisse nuper tentationem putamus, cum infelix ille Nestorius, subito ex ove conversus in lupum, gregem Christi lacerare coepisset, cum eum hi ipsi qui rodebantur ex magna adhuc parte ovem crederent, ideoque morsibus ejus magis paterent? Nam quis eum facile errare arbitraretur quem tanto Imperii judicio electum, tanto sacerdotum studio prosecutum videret; qui cum magno sanctorum amore, summo populi favore celebraretur, quotidie palam divina tractabat eloquia, et noxios quosque Judaeorum et Gentilium confutabat errores? Quo tandem iste modo non cuivis fidem faceret se recta docere, recta praedicare, recta sentire, qui ut uni haeresi suae auditum patefaceret, cunctarum haereseon blasphemias insectabatur? Sed hoc erat illud quod Moyses ait: Tentat vos Dominus Deus vester si diligatis eum an non. Et ut Nestorium praetereamus, in quo plus semper admirationis quam utilitatis, plus famae quam experientiae fuit, quem opinione vulgi aliquamdiu magnum humana magis fecerat gratia quam divina, eos potius commemoremus qui multis profectibus multaque industria praediti non parvae tentationi Catholicis hominibus exstiterunt. Velut apud Pannonias majorum memoria Photinus Ecclesiam Sirmitanam tentasse memoratur: ubi cum magno omnium favore in sacerdotium fuisset ascitus, et aliquandiu tanquam Catholicus administraret, subito, sicut malus ille propheta aut somniator quem Moyses significat, creditam sibi plebem Dei persuadere coepit ut sequeretur deos alienos, id est, errores extraneos, quos antea nesciebat. Sed hoc usitatum. Illud vero perniciosum, quod ad tantum nefas non mediocribus adminiculis utebatur. Nam erat et ingenii viribus valens et doctrinae opibus exemplo istius Ecclesiasticae tentationis periculum discimus, et simul ad observandae diligentius fidei custodiam commonemur. Etenim ipse auditoribus suis magnos aestus ¹⁹ et magnas generavit angustias; quippe cum eos huc Ecclesiae traheret auctoritas, huc magistri retraheret consuetudo; cumque inter utraque nutabundi et fluctuantes, quid potius sibi seligendum foret non expedirent. Sed forsitan ejusmodi ille vir erat qui dignus esset facile contemni. Imo vero tantus ac talis cui nimium cito in plurimis crederetur. Nam quid illo praestantius, acumine, exercitatione, doctrina? Quam multas ille haereses multis voluminibus oppresserit, quot inimicos fidei confutaverit errores, indicio est opus illud triginta non minus librorum, nobilissimum ac maximum, quo insanas Porphyrii calumnias magna probationum mole confudit. Longum est universa ipsius opera commemorare; quibus profecto summis aedificatoribus Ecclesiae par esse potuisset, nisi prophana illa haereticae curiositatis libidine novum nescio quid adinvenisset quo et cunctos labores suos velut cujusdam leprae admixtione foedaret et committeret ut doctrina ejus non tam aedificatio, quam tentatio potius Ecclesiastica diceretur.