XLIIII. De abstinentia.

44.1a. Hoc est perfectum et rationabile ieiunium, quando noster homo exterior ieiunat, interior orat.

44.1b. Facilius per ieiunium oratio penetrat caelum. Tunc enim homo, spiritalis effectus, angelis coniungitur, Deoque liberius copulatur.

44.2. Per ieiunium etiam occulta mysteriorum caelestium reuelantur diuinique sacramenti arcana panduntur. Sic namque Danihel, angelo reuelante, mysteriorum sacramenta cognoscere meruit. Haec enim uirtus et angelorum manifestationes et eorum adnuntiationes ostendit.

44.3. Ieiunia fortia tela sunt aduersus temptamenta daemoniorum. Cito enim per abstinentiam deuincuntur. Vnde etiam Dominus et Saluator noster eorum incursus ieiuniis et orationibus praemonet superare dicens: Hoc genus non eicitur nisi per orationem et ieiunium. Inmundi enim spiritus ibi sese magis iniciunt ubi plus uiderint escam et potum.

44.4a. Sancti, quandiu in huius saeculi uita inhabitant, desiderio superni roris corpus suum aridum portant. Vnde et psalmus: Sitiuit, inquit, in te anima mea quam multipliciter et caro mea. Caro enim tunc Deum sitit, quando per ieiunium abstinet et arescit.

44.4b. Abstinentia et uiuificat et occidit; uiuificat animam, corpus necat.

44.5. Saepe abstinentia simulate agitur, ieiunia per hypocrisin exercentur. Quidam enim mira inedia corpus suum laniant, exterminantes, sicut ait euangelium, facies suas ut appareant hominibus ieiunantes. Ore namque pallescunt, corpore adteruntur, cordis alta suspiria ducunt, ante mortem quoque mortiferis se suppliciis tradunt, tantumque miseri laboris exercitium non pro Dei amore, sed pro sola humanae laudis admiratione sectantur.

44.6. Quidam incredibiliter abstinent, ut hominibus curiosis sancti appareant; sed hoc bonum abstinentiae talibus non est uirtus reputanda sed uitium, quia bona male utuntur.

44.7. Ieiunium et elemosina in abscondito sese amant, ut solus Deus qui inspicit omnia meritum operum bonorum rependat. Nam qui ea sub populari manifestatione faciunt nequaquam a Deo iustificantur, quia, iuxta sermonem euangelicum, mercedem suam ab hominibus receperunt.

44.8. Ieiunia cum bonis operibus Deo acceptabilia sunt. Qui autem cibis abstinent et praue agunt, daemones imitantur, quibus esca non est, et nequitia semper est. Ille enim bene abstinet cibis, qui et a malitiae actibus, et a mundi ieiunat ambitionibus.

44.9. Qui execrationis studio non abstinentiae uoto ab escis carnium se suspendunt, hii potius execrandi sunt, quia Dei creaturam usibus humanis concessam reiciunt. Nihil enim fidelibus inquinatum, nihilque esse iudicatur inmundum, Paulo adtestante apostolo: Omnia munda mundis: coinquinatis autem et infidelibus, nihil est mundum, sed polluta sunt eorum et mens et conscientia.

44.10. Spernitur ieiunium quod in uesperum repletione ciborum reficitur. Neque enim reputanda est abstinentia, ubi fuerit uentris saturitas subsecuta.

44.11-12. Spernitur ieiunium quod in uesperum deliciis conpensatur, dicente Esaia propheta: Ecce in die ieiunii uestri inuenitur uoluptas. Voluptas enim deliciae intelleguntur. Sicut enim repetitio debiti et lites, et contentio, et percussio, ita et deliciae inprobantur a propheta in ieiunio. ­ Tota enim die epulas in cogitatione ruminat qui ad explendam gulam uespere sibi delicias praeparat.

44.13. Non est corporis adhibenda inmoderata abstinentia, ne, dum amplius grauatur caro pondere inediae, nec malum agat postea, nec bene facere incipiat, et quae addicitur ut usum mali careat, simul et boni officium, dum plus premitur perdat. Sollicita igitur discretione carnis est moderanda materies, scilicet ne aut integre extinguatur, aut inmoderate laxetur.

44.14. Infirmitate carnis nimia praeualente, ad perfectionem pertingere nemo potest, nam quamuis sanctitatis amorem quisque habeat, exequi tamen non ualet operis meritum, cuius intentione cordis deseruire conatur.

44.15. Corporis debilitas nimia etiam uires animae frangit, mentis quoque facit ingenium marcescere, nec ualet quicquam boni per inbecillitatem perficere.

44.16. "Ne quid nimis," nam quicquid cum modo et temperamento fit, salutare est; quicquid autem nimis et ultra modum est, perniciosum fit studiumque suum in contrarium uertit. In omni ergo opere modum et temperamentum oportet habere. Nam omne quod excedit periculosum est, sicut aqua quae si nimios imbres praebeat, non solum nullum usum adhibet, sed etiam periculum exhibet.

Explicit Liber Secundus.