Caput

  1 1  |            liberavit. Graecorum autem, in B. prole bellica vincendo
  2 1  |               a Wiscardo secundam: sed in his non diutius me sinit
  3 1  |              sinit immorari eadem quae in has me immisit moras narratio. ~
  4 1  |              hostili: disputabat secum in dies animus prudens, eaque
  5 1  |          praescriptum est, animus ejus in bivium secabatur ambiguus
  6 1  |               expensas coegit homo qui in morem a puero duxerat res
  7 1  |          duxerat res antequam venirent in suum, in jus traducere alienum:
  8 1  |             antequam venirent in suum, in jus traducere alienum: arma [
  9 2  |           urbium a Siponto ad Oriolium in maritima, omnes prorsus
 10 2  |                maritima, omnes prorsus in montanis et campestribus
 11 2  |      imperatorem Alexium bis sub patre in fugam converterat: primo
 12 2  |              converterat: primo quidem in oculis patris sub Dyrachii
 13 2  |              perniciem, aut terrentium in potentia cessaturam. Haec
 14 3  |        propinabant: nisi enim Boamundo in his quae rogabatur morem
 15 3  |                 ipse pervigil excubare in triviis, nivesque clypeo
 16 4  |              castrametati dies aliquot in mora consumpserunt. Obsistebat
 17 4  |          transiret ad pugnam, terreret in fugam: sicque audacia victoriam
 18 4  |                pretio spoliis careret. In qua sollicitudine flumine
 19 4  |        sollicitudine flumine superato, in alterius votum utriusque
 20 4  |             est gentis praedam venisse in pugnam, latebrarum ignaros,
 21 4  |           quorum prius tutela fuerant, in sarcinam convertuntur: nam
 22 4  |               raritate praesumere: sed in uno centum formidare. Tancredus
 23 4  |      cruentatus Tancredum diffitebatur in colore, sed non diffitebatur
 24 4  |           colore, sed non diffitebatur in opere. Simili modo pubes
 25 5  |         Tancredum praemiserat, Graecos in fugam versos prospiciens,
 26 5  |                non armati, non qui vel in hostem ruere, vel ruentem
 27 5  |              ferrum imbuerent, irruunt in relictos, seu lupi pastore
 28 6  |                             VI.- Quos, in flumen insiliens Tancredus
 29 6  |             rabies, spes tota ab armis in pedum velocitatem transierat.
 30 6  |                expediti: plurimi etiam in servitutem ducendi, ruptis
 31 7  |                ubi, et quando, et quis in filiis hominum par tibi,
 32 7  |            benedictus qui eam protegis in brachio virtutis tuae. Talibus
 33 7  |                 securum fieri, sine eo in exercitu esse, quasi in
 34 7  |                in exercitu esse, quasi in exercitu non esse prae solitudine
 35 8  |      Longobardi, qui numerum augerent, in bella trahebantur: horum
 36 8  |            nullum turbae imbelli locum in exercitu reliquerunt. Cismarinus
 37 8  |             par intentio, studium idem in concordiam foederavit.» ~
 38 10 |             indultum esse gaudet, quod in Graecos diutina expugnatione
 39 10 |           Romaniae dimensione donatus, in qua equus dies quindecim
 40 12 |          sapienter evaserit. Praecipue in Boamundum oculi retorquentur,
 41 13 |        oportuit, quanto ultionis zelus in me major exarserat, inde
 42 13 |              homine queri attinet, qui in eam quam abruperam compedem
 43 13 |           exitus probat. Ipsius quidem in dubium venit, majorne pigritia, [
 44 13 |         pigritia, [0503A] an imperitia in hunc me conjecerit dolorem.
 45 13 |               meae noverca. At coactus in perniciem meam juravit,
 46 14 |              dederat. Est autem Bullio in Lotharii regno oppidum,
 47 14 |            divinis. Divinis, largitate in pauperes, erga delinquentes
 48 14 |        ecclesiam propagare. Primus aut in primis ferire hostem, adolescens
 49 15 |                duci, sed superior; par in his quae Caesaris sunt;
 50 15 |           fuissent mirabiles: sed quia in neutra modum tenuit, in
 51 15 |                in neutra modum tenuit, in utraque erravit. Siquidem
 52 15 |       Quapropter nullus ad eum vinctus in lacrymis trahebatur, quin
 53 15 |       affluentiam succubuerat. Tertius in hoc ordine Boamundus fulget,
 54 15 |              omnes exercituum rectores in ense et lancea laudaretur:
 55 15 |              militari multitudine: nam in his omnibus a primordio
 56 15 |                alieno, non, ut Franci, in detrahendo, sed semper in
 57 15 |              in detrahendo, sed semper in augendo substantiam desudabat.
 58 16 |              Tancredus spatio remotus, in equo advolat ardens quod
 59 16 |      reportarunt. Christicolae hilares in castra revertuntur, hi cruenta,
 60 16 |             bellica subire deberet, et in nullo superari discrimine ~
 61 18 |          communia, nisi singulare meum in toto orbe affectet palatium?
 62 18 |             furiarum habes Marchisida, in meum ventila caput: excipio
 63 19 |              solatio inopiam levatura. In cujus confinio Solymannus
 64 20 |                Exercitus Christianorum in bivio dividitur. [0508C] ~
 65 20 |              Mahumicolas convertit, et in partes Tancredi ausa est
 66 20 |         quotinocturno calle, secta est in bivium via, et exercitus
 67 21 |                                  XXI.- In mutuo occursu acies Latinae
 68 21 |               nocte instanti ad mediam in quietem, a media in laborem:
 69 21 |             mediam in quietem, a media in laborem: pars fidelis promptior,
 70 21 |               venerant; at qui armati, in bella feruntur: retunditur
 71 21 |          inquam, ut quae prima fuerat, in mediam referri; quae vero
 72 21 |              qui modo fugaverant, ipsi in fugam sunt conversi. Interea
 73 22 |                      XXII.- Christiani in fugam vertuntur. Robertus
 74 22 |                usquam ante didiscerat, in momento docta est fugere.
 75 22 |                fuga lugubris! O damnum in damno! O in vulnere vulnus!
 76 22 |         lugubris! O damnum in damno! O in vulnere vulnus! militaris
 77 22 |         fugantur calcaribus, refugitur in castra, minimum [0509D]
 78 22 |                o juvenes, moriamur, et in media arma ruamus.» His
 79 22 |                  f., quaedam] venabula in furore operiens leo, qui
 80 23 |                vinculum. Neque [0510C] in tot usquam seu qui praecesserunt,
 81 23 |          satiata rabie, victi virtores in castra sequuntur suapte
 82 25 |                atque beatus eodem, qui in mortem ruit, ad vitam transiturus!
 83 25 |            omnibus suis copiis [0511B] in eos saeviat cessuram. Fit
 84 25 |                dolor stimulat; hos ceu in specula stantes, tot urgent
 85 25 |               incommodum cuncta, etiam in qua confitebatur, pluralitas.
 86 25 |              Uno tamen cadente, ut fit in numero ingenti, mox plurimi
 87 25 |              sicque factum est, ut qui in furore, in indignatione,
 88 25 |          factum est, ut qui in furore, in indignatione, in contemptu
 89 25 |               furore, in indignatione, in contemptu bellatum venerant;
 90 25 |            utpote experta acies fracta in audaces, tutam non esse
 91 26 |                 Aliorum dolor haerebat in vulnere, hujus vulnera usque
 92 26 |          corpus nobile, socii exceptum in castra referunt, pauper,
 93 26 |           Multi quoque heroum fidelium in eadem lamenta resoluti,
 94 27 |       contentus ferme trecentis.Irruit in medios non ut qui pugnet
 95 27 |               medios non ut qui pugnet in hostes,Sed qui post pugnam
 96 27 |          exclamat, furit, ardet.Mittit in hunc aciem ferratam rex
 97 27 |                ardens se circumflectit in orbes,Et quaecunque ruit
 98 28 |             miseratus funera turbaeOra in terga refert, haec sola
 99 28 |      dejicientis,Atque fugantis erant: in terga fugacia cuspisEnsis
100 29 |          Obvius ergo fugae, pertransit in usque fugantes,Quaque videt
101 29 |        stridere tendit.Incurrunt Turci in comitem, comes acer in illos: [
102 29 |           Turci in comitem, comes acer in illos: [0513C] Flandrensesque
103 30 |                       XXX.- Godefridus in hostes ruit. ~Dux Godefridus
104 30 |            locali,Non quae vel timidos in fortes excitat, arteAdjutus:
105 31 |           vicinus hosti favet. ~Stabat in occursu ducis agger, agerque
106 31 |                 belli faciem convertit in illos,Et celeri incursu
107 31 |            Anxius objecti dux frendens in pede montisRursum in plana
108 31 |          frendens in pede montisRursum in plana redit: si quos mons
109 31 |            iterumque iterumque sequens in pectora multos [0514D] Excipit,
110 31 |              0514D] Excipit, et plures in terga remunerat ictus.Monte
111 31 |             circinat aera gyro,Ceu qui in fronte sedet querularum
112 31 |             indignatus et ardensFertur in aeriam toto conamine turbam:
113 32 |               jaculo, nec fidit Turcus in arcu,Sed nec equus frenum,
114 33 |            tuorum numerus vix ducenti; in his millibus Syriam oppugnas?
115 33 |                 Surgat, quaeso, surgat in quintuplum summa municipum;
116 33 |              Redi ergo ad te, reduc te in ducem, prius consule, et
117 33 |            alioquin namque, cum ventum in pericula fuerit, sero consules,
118 33 |                voles consultus venisse in praelium, non in consilium
119 33 |               venisse in praelium, non in consilium praeliatus. ~
120 34 |        Tancredi aures obtundente, ipse in aspidem surdam obduratus,
121 34 |           hastilia praeferrata, moxque in silvam surgunt quercus et
122 35 |              extra gaudium: intra spes in timorem vertitur, extra
123 37 |             sibi defloraverat comites, in quibus Cono comes plurimum
124 37 |               ecce dixeris quem natura in militem manu propria exsculpsit. . . . . . . . . .
125 37 |             duo millia, quibus a monte in platea jam progressis, Marchisides
126 38 |            eruisse cavernis; ut praedo in fiscum traduceret ingratus:
127 38 |       Tharsenses; excitet cum barbaris in fratrem pugnare? id est
128 39 |   mansuetudinis erga subditos, quantae in rebelles duritiae: his civitas
129 39 |           expulsis, ipsorumque retento in compedibus Turco principe
130 39 |             ebrietates jucundari, nisi in oculis ejus sagittato ad
131 40 |     Marchisidam advocatum, qui et ipse in adventum tanti hospitis
132 40 |          sparso semine messis resurgit in centuplum: in his moenia
133 40 |          messis resurgit in centuplum: in his moenia subeunt non sine
134 40 |                 passae falcem telluris in fenum aruerant comae, quod
135 40 |              quos modo nobiles vidisti in equo fremere et fulgere
136 40 |                equo fremere et fulgere in purpura:» (viderat enim
137 40 |     volventibus, ad me ventum est; ubi in montibus, ut praedixi, manebam,
138 40 |                sexui parsum est: omnes in gladio corruunt, humiles
139 40 |            diebus antiquis pertulerat, in multimoda nece [0520C] cognatae
140 40 |             gravissimo vinctus compede in tormentis tormenta, in temporalibus
141 40 |         compede in tormentis tormenta, in temporalibus praestolatur
142 40 |            exclamo, convertamus faciem in terga; buccinas accipio
143 40 |              nuntias, urbs nos revocat in cives, captam namque fingentes
144 40 |             manus, et arcus, et gladii in propriis usibus elanguerant,
145 40 |       infidelitas orando exclamat, hac in urbe obmutuit, ac pro eo
146 41 |           Cives Tancredum conveniunt. ~In his noctem diei continuant
147 42 |              parem dignabatur, aut hoc in cunctis Syriae citerioris
148 42 |              vendunt, redimunt ab urbe in castra, isti a castris in
149 42 |              in castra, isti a castris in urbem, illi errant permisti
150 43 |         uterque id adversario imputat, in quo quater peccarat. Surgitur
151 43 |               arma invasit, castrenses in moenibus reperti, qui languet
152 43 |          agitur de similibus oppidanis in suburbio deprehensis. Parum
153 43 |                repagula: campus tantum in medio, vexilla hinc inde
154 43 |                ipse nocentior sonaret; in qua tamen mora, ut fert
155 43 |              confert rotatus? Hostilis in eum turba ruit, ut ipse
156 43 |              utrinqne ab equo et sella in pedes degradaverat; cum
157 43 |          insaniae ascribendum egressos in arma hostilia unanimes in
158 43 |              in arma hostilia unanimes in se sua vertisse discordes:
159 44 |             Pax renovatur. ~Multa ergo in hunc modum sollicite pensantes,
160 44 |                ille praescriptus comes in urbe languens sociis mentem
161 44 |            lucra quo ordine coeperunt, in eo penitus inconcussa consistunt;
162 45 |           abscessum indixit. Putabatur in [0524B] adventu unius, omnes
163 45 |           lacessant equites: at bellum in ramis latet et frondibus.
164 46 |              locorumque ignaris. Primo in congressu lancea viget,
165 46 |              alteri parum auscultante; in seipsos divisi, desolati
166 47 |               hostis exercens, sepelit in frondibus bellum; praedam
167 48 |          Australi vicinior: adeo autem in ejus umbram interdum vergens;
168 48 |           intersit medium: sed qua jam in angustias illas descendere
169 48 |               hinc flumini, inde monti in longum collaterans. Quin
170 48 |               etiam montis latus licet in hospitale sibi continuat,
171 48 |               sibi continuat, moenibus in summum eductis, ibidemque
172 48 |          constructo: at eadem sic item in fluvium descendit, ut a
173 48 |                a sui medio cum flumine in occasum tendens, mox ab
174 48 |             occasum tendens, mox ab eo in cornu occiduo paululum recedat,
175 48 |              occiduo paululum recedat, in ortu usque [0526C] ad medium
176 48 |              ad medium longe seposita: in qua tamen parte muros duplices
177 49 |             rupes signa Boamundi tenet in eam usque quae a porta exit
178 49 |        proximum portae cumulum erigit; in quo Tancredus castra locat,
179 49 |                visa, tamen est Turcis, in quam a monte ad sagittandum
180 49 |            cooperator. Excreverat enim in collem modicum tellus, cujus
181 49 |              quoque fundatus est murus in se humilis: sed tutoris
182 49 |                sublata. Restabat tamen in occasu porta ad nocendum
183 50 |           aspergebant. Itaque non nisi in acie, ea tamen interdum
184 50 |               convertit occasum, illic in occursu hostium inventam [
185 50 |         traditus succumberes, velocius in ventres hostium transisses
186 50 |          occidens quantus quantus est, in ortu pugnat; tu solus ad
187 51 |             qui nullo sole intermisso, in partem illam egredi herbas
188 51 |               vero nescio quo auspicio in hanc ipsam suspicionem ducti,
189 51 |               cras, ni fallor, incidet in retia nostra praeda uberior.»
190 51 |          possent, subito ostendit: qui in medios irrumpens, tanto
191 51 |               irrumpens, tanto avidius in ore gladii omnes absorbet,
192 51 |         victoria, tum de sibi impensis in allegatione muneris honore
193 51 |           commilitonibus suis debebat, in loculis nihil habens. Gaudium
194 51 |               egebat, ita enim dicebat in corde suo: «Thesaurus meus
195 52 |                tres compertis, irruunt in quem alterutrum irruant
196 52 |                ut supersit Marchisides in aeterno. Qui occursum aspiciens
197 53 |                Christianorum patientia in dura hac et longa obsidione. ~[
198 53 |                accipiant mercedem: nam in ejus exercitu jam fere octimensis
199 53 |               cymba nostra sero veniat in portum, si tanti procellas
200 53 |               Turci: ut inferior alter in urbem equitaret, alter arcitenens
201 53 |            equitaret, alter arcitenens in flumine nataret. Aut quis
202 54 |          nullum perflavit obsesssorem; in latere illo nihil humidum,
203 54 |              solatia equos, rarum erat in castris stabulum, cui fames
204 55 |              imo quasi ob vitae taedia in mortem ruere potuit aestimari.
205 55 |               200 [0532A] corrogantur, in equis obviam profecturi.
206 55 |               equis obviam profecturi. In his tamen asini bona pars
207 55 |        saeclisque omnibus praedicanda! in procinctu hoc duces fuisse
208 55 |                subsequitur Godefridus, in subsidio est Stephanus. ~
209 56 |      Monticulus trans, et prope pontem in planitie exstat, sub ipso
210 56 |         Christi numero amissis, majore in his Gunano comite Britannico,
211 56 |               Illius mihi juxta pontem in via longo tempore post ostensus
212 56 |             indulgent, cinere vertices in crastino aspersuri. ~
213 57 |        auctoris hujus historiae. Fames in urbe. ~Nox sequens robore
214 57 |       horribili coelum intecit, ut qui in occidente positi cernerent;
215 57 |          egomet signum illud cum adhuc in paterna domo Cadumi adolescentulus
216 57 |                pali tellure ante muros in conspectu hostium seriatim.
217 57 |                portas aperit, tabescit in fame, luget in timore; in
218 57 |                tabescit in fame, luget in timore; in hac ver continuum
219 57 |              in fame, luget in timore; in hac ver continuum calamitate
220 58 |               taedio comites Blesensis in Cyliciam, Laodiciam Normannus;
221 58 |         violentia irrumpere tentantes, in hac formidine Angli assertorem
222 58 |            collacteam: ipsa namque una in littore Syro et Christum
223 59 |               tenebat Flandriae comes, in qua Balena, Barthemolin,
224 60 |                            LX.- Gravis in exercitu fames. ~Sic primates
225 60 |                sequuntur Stephanum qui in Cyliciae finibus quietem
226 61 |                seu purgatorium foramen in viscera vulnera demittebant,
227 61 |          tangere: malumus, inquiebant, in hac esca mori, quam jejuni.»
228 61 |              rependebat. Tunc corvorum in morem ad cadaver gens illa
229 61 |                particulas divulsas aut in ventrem aut ad macellum
230 63 |            custodia, longe ab exercitu in angulo civitatis ad zephyrum
231 64 |        rectores convocat, et qui erant in populo majores; quibus congregatis
232 64 |                 o proceres! conferamus in medio, proponamus praemium
233 64 |              exempla sumamus. Non fuit in Hebraeis, qui contra Goliath
234 65 |                ei promittitur per quem in ipsam futurus est aditus. [
235 65 |            transeat quodammodo futurum in praesens, spes in gaudium:
236 65 |              futurum in praesens, spes in gaudium: quod si soluta
237 65 |               si majora his monuisset, in spem remedii parere non
238 66 |             turris meae praemitte; ego in muris sedulus excubabo:
239 66 |             deforis pendentem invenit, in eo suos ligat, Armenus trahit;
240 66 |               formidinem exclusit; jam in leones vertit animus, quos
241 67 |            gladios eorum expertus est, in cujus primam turrim descenderunt,
242 67 |           descendunt nostri, propiorem in occasu, repagulis excisis,
243 67 |                ubi secures altrinsecae in mediae trabis excidium laborant.
244 67 |               celer, relictis omnibus, in montem fugiunt, saucium
245 68 |             fuga sibi consulit. ~Situm in summa rupe castrum multos
246 68 |                obvius avertit: hi pars in montem corruunt, quidam
247 68 |                destitutus, ac tenebris in fruteto absconditur, sperans
248 68 |           tenebras fugae solatium: hac in spe miser ille saucius,
249 68 |              ad vias intentis, [0539B] in dumo latitabat, lepusculo
250 68 |                te tantum licuit, cujus in te tanta surrexit audacia?»
251 69 |          sequitur, qua ridente, multos in eo numerabit amicos; eadem
252 69 |          stupet, deliberat tandem quid in tanto rerum cardine [0539D]
253 69 |              modo vulnera miserabatur, in qua re duo pensat: accessum
254 69 |        principis laus immortalis, quae in mortem multos impulit mortales:
255 70 |              mihi! heu! ingeminat, qui in tanto tam ineffabili gaudio
256 70 |              cujus praesentiam noveras in hac tanta militia primas
257 71 |            aderat multa plebis palatio in eodem frequentia, pars discumbentes,
258 71 |              hunc, inquit, semel ictum in duo dispertiam.» Visus est
259 71 |           subdidit Mantuanus: quae nos in nece Boamundi [0541C] junioris
260 72 |                Graecis centum millibus in auxilium Francorum festinanti.
261 72 |              Territus verbo imperator, in Graeciam refugit, oppida,
262 74 |              Exit opus noctem, redeunt in luce sagittae,Lancea stat
263 76 |            secus montem, sed non tamen in pede montis.At vicina pedi
264 76 |                generale malum cessans, in particulariSancit quod legitur:
265 78 |            EurumNoctu servabat, somnis in luce vacabat:Saepius haec
266 78 |           morte sopore soluti:Plurimus in turres jam scanderat arcus
267 78 |            moenibus exsilit altisAudax in silices, timidus strictos
268 79 |             auctorque pudendae,Perstat in incoepto, nullo revocabilis
269 80 |                miserabilis, irrequieta,In spem vivendi currunt ad
270 83 |              proxima portae,Quae patet in Boream, ponti contermina
271 83 |          populus, statuunt quis primus in hostes,Et quis prima sequens
272 83 |             pedes aut irruat, aut stet in hostem.Ordine cuncta suo
273 83 |             illis,Sol ruit, extrahitur in crastina tempora bellum.
274 83 |        praeibat:Surge, ducesque ciens, in praelia coge, pericliSi
275 83 |                minetur, [0546D] Summus in hac doctor multos instruxerat
276 83 |                multos instruxerat arte,In quibus Arnulfum, geminasque
277 84 |                       LXXXIV.- Irruunt in hostem. ~Ergo ubi signa
278 84 |             summos citus exit et excit in arma:Et verso versum cursus
279 85 |                     LXXXV.- Ordo ducum in aggressione hostium. ~Primus
280 85 |         Tertius extrahabens Godefridus in agmine multos,Utpote Lotharidas
281 85 |             Viribus et numero sublimis in ordine quintoFulget vexillum
282 86 |                est nobilitas, at major in urbe potestas.Vel jam pugnabis,
283 87 |               tergum, vultum convertit in hostes.Ergo pugna Deo bifrons,
284 87 |             messis reliquis vos pascet in annis.Altera frons belli
285 87 |           expersAuxilii humani sperans in numine coeli,Fidentes numero,
286 87 |                 gloria, splendor.Miles in egregiis non ultimus admodum
287 87 |               et corpore ChristiPronus in obsequium, pronissimus in
288 87 |              in obsequium, pronissimus in quasi fratrisFrater, et
289 87 |                quasi fratrisFrater, et in socias quascunque vices
290 88 |            Evax, ha! ha! he! vertuntur in at! at! et heu! heu!Ergo
291 88 |               astus, [0549A] Nil dolus in Christum, sine quo nihil
292 89 |                 Anceps pugna. ~Venerat in bellum regnis citus a NabathaeisConfinesque
293 89 |               Aeolio Zephyrus torpebat in antro,Traditor in bellum
294 89 |             torpebat in antro,Traditor in bellum Francos a Gadibus
295 89 |           auxilium, dum Francia pugnat in Eurum:Haec animadvertens
296 89 |             hamno, sive rubetisPerflat in obstantes furiali mente
297 89 |               piceas fulgens conversus in umbras,Fortes debilitat,
298 89 |                confortat debile vulgus.In tenebris enses pugnant,
299 89 |                tenebris enses pugnant, in luce sagittae.Seu contra
300 89 |               illa Zephyrus dum tardat in hora:Clamatum est, Zephyri
301 90 |              quaecunque volanti:Jamque in bella venit, veniens non
302 90 |              vix hic quasi sexcentenus:In vigilando fugae post versa
303 90 |                servi trahitur ducendus in usum:Hac juvenis plantam
304 90 |               juvenis plantam memorant in caede repertam,Qua potuit
305 91 |             Pauper opes, jejuna cibum, in sudore quietemSpernit, quaque
306 91 |              arte fugax acies incumbit in armos:Collo infert stimulos,
307 91 |                aquis, partim merguntur in ipsis:Nec sic evadunt, qui
308 93 |            committitis illi.Quid moror in verbis? res est rem claudere
309 94 |              Dum Deus indulsit, dumque in me sospita mansit:Nec studium
310 94 |            Tradidit Arnulfum nulli hoc in agone secundum:«Filius hic,
311 94 |             inquit, meus est dilectus, in ipsoEst mihi complacitum,
312 96 |              seu quia plurimum Francis in obsidendo obstiterant, seu
313 96 |                usum revocabant, quidam in fabrica novorum exercebantur: [
314 97 |               XCVII.- Fames horribilis in castris fidelium. ~Inundantia
315 97 |             peperit famem, putrescente in castris allata cerere, nullam
316 98 |             Raimundumque collegam suum in principatu Antiochiae nominaret:
317 98 |         nominaret: Haec insomnem, haec in somniis principem molestia
318 99 |          animos ad talionem accendunt: in castris tegendum fore ignem
319 100|           Commentum de lancea Domini. ~In urbe quoque non effluxit
320 100|                 sed affluxit: cum enim in supradicta fame populus
321 100|              Petri sub terra latet: tu in tali loco (et locum designavit)
322 100|               illud opponite hostibus; in eo vincetis. Experrectus
323 100|             arbitrabar, nec palam feci in perpetuum taciturus, nisi
324 100|              clamne facerem, an palam: in hac cura totum transegi
325 100|                torreret ignis, alterum in glacie rigeret. His gradibus
326 101|              trophaei gloria praelatae in bellum lanceae juxta Provincialium
327 102|         Boamundus fallaciam suspicatur in lancea. [0556B] ~At Boamundus,
328 102|      insiluisse, concessumque uni esse in tenebris, quod multis palam
329 102|                si pure, si simpliciter in via Dei ambulasset, si advocato
330 102|           ambulasset, si advocato sibi in apostolo confidisset, non
331 102|             vulgus stolidum: nos autem in nomine Domini Dei nostri
332 103|                                 CIII.- In quo et Raimundo displicet. ~
333 103|                   Dolus an virtus quis in hoste requirat? (VIRG. Aeneid.
334 103|             caput exundetur, proludant in foro hinc inde jurgia, surgat
335 103|         utrinque suis auxilium ferant, in Boamundum omnis arcus, omne
336 103|              dum Raimundus tanquam leo in [0557B] spelunca sua molitur
337 105|               dissimili eventu. Surgit in margine planitiei tumulus
338 105|             facilius alenda. Tancredus in primis transmeatoribus emicat
339 105|           Ciliciam revocaverat bellum, in quo saucius femur Tharsum
340 106|        proximae mortis praesaga. ~Erat in exercitu nostro heros nobilis,
341 106|          curias celebre personabat. Is in meridie, ut est moris, cum
342 106|              Deambulabant per porticus in excelso personae innumerabiles,
343 106|          Jerosolymipetae, qui viam Dei in qua adhuc et tu laboras,
344 106|           coronas perpetuas: tu quoque in proximo, ne forte invideas,
345 107|             cum exercitus noster nihil in obsidendo proficeret, praescripto
346 107|           jacula, silices, et quidquid in turres hostiliter mittitur,
347 107|            laboratum: propterea ex hoc in hoc sibi consulunt inclinare,
348 108|                facturus. Accito itaque in concilium Petro, [0560B]
349 108|           caetera per medium graditur, in exitu ambustus cadit, postridie
350 109|      scrutatori; denique manum armatam in eum mittunt, domi improvidum
351 109|            festinantiae causa vocatur, in medium sessurus; comites
352 110|         structura tabernaculi, quantae in his, quantae in illis fuerint
353 110|                quantae in his, quantae in illis fuerint expensae;
354 110|                tertii jam mensis labor in quartum exierat, cum poenitet
355 111|               omnes hae littus a borea in austrum vergens, [0561B]
356 111|               Hierusalem, gloria mundi,In qua nostra salus, passio
357 111|                sceleris traxit ab orco,In te passa crucem clausa sepulcroLux
358 111|            Salve praeterea, regia Sion,In qua discipulos, Kyrie eleison [
359 111|        Replestis subito, Spiritus alme,In linguis veniens terror et
360 111|               Semper virgo manens post in et antePartum, vel minimae
361 112|            remotior erat; suorum longe in occasu metantium, exercitus
362 112|               sequentis valde remotius in occasu sequenti. Ipse igitur
363 112|            Tancredus, a monte Olivarum in civitatem obtutum fixerat,
364 112|          porticus gyrum, quasi alteram in urbe urbem. Saepius vero
365 113|            quae Speciosa, unde Jacobus in praeceps dejectus, qua Stephanus
366 113|              injurias delinivit. Vivit in te adhuc, vivit ille formidatus
367 114|               ut ad eum conscenderent, in vallem Josaphat quinque
368 114|                 et quem primum reperit in montem advolasse, primi
369 114|             spiritum sub Styga, corpus in vallem corruere. Idem manebat
370 114|            congressum ruinam distulit, in congressu durius et miserabilius
371 114|             rumpentes retinuit parcas. In egrediendo rumpi coeperant,
372 114|         claustra feram summovent, quam in ipsos tutores fames egit
373 114|          aderant: adeo firmis infirmos in concurrendo aequabat aequa
374 115|         civitatis. ~[0563D] Tempus est in explanando sanctae civitatis
375 115|       intervenientes anfractu australi in Galilaea occiduo quod frons
376 115|               linearem: sed ab eo quod in Eurum . . . . vallis Josaphat
377 115|           praebet continuum monticulus in urbis cornu a Zephyro descendens,
378 115|            cornu a Zephyro descendens, in dextro latere paulo erectior,
379 115|          dextro latere paulo erectior, in sinistro viciniae humili
380 116|           Normannus et Flandrensis hac in parte obsident, ei quae
381 117|            nedum munitas natura turres in ortu occasuve cingere tentaret:
382 118|           duntaxat scalam implent, hoc in tempore omnem removisse
383 118|              si quidem post illum, nec in illo [0565B] die praefixo
384 119|         repertori opifica ad reptandum in muros ducatum Tancredo dabant:
385 119|                imo ad supremum gradus; in summa operis infelix. Arripuerat
386 119|          apicem, cum adversarius ensis in eum descendit, ut qui bimanus
387 119|             potuisset. Refertur itaque in castra medicandus auriga
388 119|              verens descensores, mille in unum unius ascensoris. Illum
389 119|           unius ascensoris. Illum enim in angulum tota convenerat
390 120|        reperiuntur. [0566A] ~Consulunt in medium proceres scrutari
391 120|             quarto sedem mutans: demum in secessu longo sub rupe cavata,
392 120|             laetitiae et exsultationis in tabernaculis Francorum,
393 120|            Francorum, proceditur sicut in litaniis cantando obviam. ~
394 121|                retulissent. Lucus erat in montibus, et montes ab Hierusalem
395 121|                feras, nocte cum fabris in ferina epulabatur. [0567A]
396 121|              sequens vulgus diligenter in medio tuetur, per arcus
397 122|           cujus culmine Francorum alae in moenia volarent. Igitur
398 123|              priusquam moriar. Miseri! in quorum oscula modo ferrum,
399 123|                saepius saepiusque alii in morte aliorum eosdem repeterent
400 123|       repeterent amplexus. Jam exierat in Julium labor, a diutini
401 123|             sparsaque huc illuc membra in suum redintegrat corpus.
402 123|           dictum est, metu, quod tamen in extremis rebus solatium [
403 124|               quassat, marmora arietem in collum super lapsa. Turris
404 124|      occurrentem. At si liceat, cedat. In cujus spectaculi stupore
405 125|           militia, ille delicatus ordo in albis et stolis scalam vehentes,
406 125|                Qui divisit mare Rubrum in divisiones, et eduxit Israel
407 125|              tellurem putes versa vice in coelum fulminare: ideo ferrum
408 125|             ferrum candens aera ab imo in sublime dissecat, dum pennae
409 125|               machinae: hac quoque ope in urbem repit juventus avida
410 125|            manibus pedibus a procellis in portum tranans. ~
411 126|      Engelbertus muros subeunt ~Primus in his stricto juvenis praefulgurat
412 126|          agnomenque trahebat:Vos tamen in muris reperitque doletque
413 126|             secunde priorem:Quos scala in muros in scalam Flandria
414 126|            priorem:Quos scala in muros in scalam Flandria misit:Moenia
415 127|               et omnia raptim.Ut tamen in vulgo fert fabula, qua sua
416 129|               Templum spoliat. ~Stabat in excelso simulacrum fusile
417 130|               jacens et inutile traxit in usumVir sapiens: hinc et
418 131|            sanguisQui Christum totiens in membris dilacerasti,Excipe
419 133|                 unus clypeatusPartibus in sociis ultro casu exclypeatis,
420 135|           annum, Idus Julium; ipsa est in serie feriarum sexta, ab
421 135|           sexta, ab obsidionis exordio in quadragenis penultima. O
422 135|               prae caeteris gloriosas! in his si quidem divisi sunt,
423 135|                quidem divisi sunt, qui in orbem terrarum fidei rudimenta
424 135|            exordium seminis Ecclesiae, in iisdem seges rediviva horreum
425 135|         rediviva horreum cumulat, ecce in iis pater ille familias
426 135|             operarios mane misit: ecce in iis vesperi vinea penum
427 135|           Ulysses: tum defixo paululum in terram vultu, deinceps sic
428 135|                a quo fonte decurristis in me patuit, cui largi, cui
429 135|              saeve tyrannidem exercet, in me saevit; quod communis
430 135|                eam. Hic ille est locus in quo patriarcha Jacob vere
431 135|              saltem pepercisses, quasi in terris coelo: huic, inquam,
432 135|             coelo: huic, inquam, unico in terris, si quid terra coelis
433 135|                incolumis pro tumulando in montem Cassinum perlatus
434 135|               restant ecclesiae, adhuc in altaribus gemmae; quin,
435 135|          fundas, moenia tremebant. Mox in valle Dorecil circumsepti
436 135|                redempta sileam, redeat in memoriam saltem Archas, [
437 135|             disparem, at metum eumdem. In qua linter exilis prope
438 135|              vos adduxi. Ex illo usque in praesens, neque vidit otium
439 136|           audaciam, qui sicut scorpius in cauda, ita omnem habet suam
440 136|              omnem habet suam militiam in lingua: vae, inquam, vae
441 136|                semper studuit candidum in nigra, nigrum in candida
442 136|              candidum in nigra, nigrum in candida colorare: quid quod
443 136|            candida colorare: quid quod in opibus opitulari, et postponerent
444 136|           clamans: Dicite, pontifices, in sancto quid faciat aurum?
445 136|        sensissent motum, non surgerent in augmentum. Seminavi ut metam,
446 136|             stant fixa. Pudeat judicem in dies mutare sententias,
447 136|            primos aditus sibi usurpat, in hac quoque parte victus
448 137|        procerum. ~Cumque haec verborum in auribus principum consonuisset
449 137|          Babylon: tanta enituit virtus in hoc facundiae, in illo audaciae,
450 137|               virtus in hoc facundiae, in illo audaciae, in utroque
451 137|           facundiae, in illo audaciae, in utroque liberalitatis, discretionis,
452 138|                ex quo hujus viri fides in populo illo magna celebrabatur.
453 138|               celebrabatur. Sed exorta in magistratu de magistratu
454 139|               solitudinem expavescens: in id enim summe miles militem
455 140|                Pisanorum episcopus vir in litteris potentissimus atque
456 140|             atque eloquentissimus; qui in multis navibus Joppem aggressus
457 140|                eodem Boamundo juvante, in patriarchatum Jerusalem
458 140|              Christianitatem ibi magis in illo quam in se profuturam.
459 140| Christianitatem ibi magis in illo quam in se profuturam. Ordinantur
460 140|               cum Boamundo et Baldoyno in presbyteratus officio positi
461 141|             Antiochia distabat; coacto in unum exercitu, ad liberandum
462 141|           Turci cognoscentes illum jam in proximo adesse, obsidionem
463 141|       Christianis facturus. Qui deinde in Romaniam ad Anismam regem
464 142|             habeatur, et quis vice mei in Jerusalem regnare debeat
465 142|               Nos, inquiunt, magis hoc in tua providentia ponimus,
466 142|                  At ille: «Si, inquit, in mea dispositione statuitur,
467 142|           natura ipsa, ut ita dicamus, in eo manu propria exsculpserat.
468 142|             sicut superius dictum est, in Rages quae et Edessa dicitur,
469 143|           Balduinus succedit Godefrido in regno Jerosolymitano; Antiochiae
470 144|             munimen. Ille arduus atque in vertice spatiosior cives
471 145|                pugnatur annus transit, in quo tamen aliquando Raimundus
472 145|               qui sedet super Cherubim in coelo Deus. Mittis Alexi
473 145|       infelicitatis loca praeterlapsae in hostilem fiscum ad portum
474 146|            0583A] ~At Tancredus semper in eodem agone permanet, quod
475 146|          insidiari clausoribus, et dum in meridie foris dormiretur:
476 146|               fastum sublimare palatia in urbibus urbani. At Tancredus
477 146|           urbibus urbani. At Tancredus in ortu luciferi militiam vocat,
478 146|           partem non modicam exercitus in oculis hostium frumentatum
479 147|           Pictaviensis contra Danisman in Romania praeliati, archiepiscopus
480 148|       indeparati, improvidi. Tancredus in medio paratus, providus,
481 148|               castrametari incoeperant in ordine praescripto. Ergo
482 149|                Boamundum tenet; placet in crastinum bellum differre.
483 150|            male fecerat vias, pulverem in lutum converterat, equi
484 150|        abscidite, inquam, non erubesco in tempestate hac jumenti tergum
485 150|       Absolvuntur scilicet [0586B] duo in facto uno: miles a noxa,
486 150|                miles dum caudam metit, in benedictionibus seminat,
487 151|                Tharsum, Adana, Mamista in jus suum revertuntur, Graecos
488 152|               de statu principatus sui in commune tractare disponit:
489 152|              opus est, o proceres, hac in tempestate providentia,
490 152|              modo arcus intendit, modo in nos acuit sagittas: nos
491 152|              considerate attenti, quid in tanto rerum cardine sit
492 152|            Utimini me, me, inquam, hoc in negotio ministro; ego pro
493 152|            quem vobis paretur quies.» ~In his desinit et sedet; surgit
494 152|         proceres! quorsumnam istud? an in nobis non est qui mitti
495 152|            domi Tancredum. At fortasse in verbo illo tentatus sum:
496 152|              Deo polliceor sedulitatem in obsequio, celeritatem in
497 152|               in obsequio, celeritatem in reditu; ac ne qua forte
498 153|               quoniam quidem notum est in populis proverbium, lex
499 153|            Boamundus contentus numero, in conspectu classis Pelasgae
500 153|        veridicos memini relatores, qui in ea penuria illum vini abstinuisse