XVII.- Urbs redditur. Alexio sistitur Tancredus. Verba Tancredi ad imperatorem.

Postquam obsessi obsidentium vires auctas, suas exspectatis diu subsidiis destitutas viderunt, simul territi quod Raimundus comes, quia ultimus moenia foderat, acrius suffossa funditus quatiebat, urbem eo tenore reddunt, ut quam rem emere sibi non licet, liceat saltem perdere illaesis. Placet utrobique conditio, sicque ad imperatorem mittitur. Imperator autem felici illo rumore impertitus, et munimen mittit, et ipse missos usque sinum, qui vulgo Sancti Georgii brachium dicitur, sequitur. Inde munita [0506A] urbe, Boamundus per pacta foedera, per junctas dexteras, per hommagii fidem adjuratus, ad eum navigat, secum, sicut promiserat, Marchisidem reducens. Ubi ejus hommagio Alexius magis terrefactus quam tutus, multo dejectior quam erectus, exaggeravit iram, non impetravit reverentiam. Nam velut divino oraculo instructus, metiebatur vir prudens illos qui deinceps secuti sunt rerum exitus. Regni Graecorum non longitudinem immensitate sua Hierosolymitanum attingere. Tanti spatii urbes a Turcis captas, Christiano cultui fore mancipandas. Porro Graecis ereptas talibus non oportere reddi tutoribus. Francos esse qui hujusmodi tutelae soli sufficerent; alioquin urbes et oppida restitui Graecis, id esse restitui Turcis: se simul duobus dominis, [0506B] scilicet reipublicae et regi Graeciae famulari non posse. Haec animo volvens vir providus, fertur regias aures simillima huic implesse querela: «Cognatus sanguis Boamundus tua impulsus potentia, huc me, o imperator, impulit retransire. Si promissa tua, si munera, si familiaritas me cepissent, non deerant aditus per quos irrumpere licebat. Caeterum ubi ea displicuerant, frustra mihi tuus placuisset accessus. Haec attendens operam dedi, qua te praeterirem liberior, vigili cura liberatum tua me huc violentia retrusit invitum; quominus tibi confidendum noveris, si quid hodie pepigero coactus. His te praemonitum, sequentia quoque attendere oportet. Ecce ad id ventum est, ut cognati foederis sacramentum absolvam. Verum ea lex aderit media, [0506C] ut te Hierosolymi petas adjuvante, stet foedus mox casurum, cum eorum aut successibus invideris, aut infortunia non levabis. Absit vero ut aliquando fidum me habeat, quisquis ab eorum fidelitate discesserit. Si ergo dominari desideras, famulari stude, de Tancredi certus obsequio, ubi Christi exercitium certificaveris de tuo. Omnium minister, tibi quoque pro omnibus non abnuo ministrare. Summam autem horum compendiosus sermo diffiniat. Qualis antecedet tua erga Francos devotio, talem meam Graeci erga se exspectent secuturam.» His de arcano pectoris prudentiae tabernaculi, sapientiae domicilii fonte derivatis, laudatur animus qui et tam fideliter pro republica intercedit, et tam constanter nec pro [0506D] domestica timet, nec a justitia recedit. Tollitur clamor Gallicus, Graeca quoque murmura meritum non abnuunt favorem