Iuridicialis est, in qua aequi et iniqui et praemii aut poenae ratio
quaeritur. Huius partes sunt duae, absoluta et adsumptiva: absoluta, quae in se
continet iuris et iniuriae quaestionem, hoc modo. Cum Thebani Lacedaemonios
bello superavissent et fere mos esset Grais, cum inter se bellum gessissent, ut
ii qui vicissent tropheum aliquod in finibus statuerent, victoriae modo in
praesentiam declarandae causa, non ut in perpetuum belli memoria maneret,
aeneum statuerunt tropheum. Accusantur apud commune Graeciae concilium.
Intentio est «non oportuit»: depulsio est «oportuit»: quaestio est
«oportueritne»: ratio est: «eam enim ex bello gloriam virtute peperimus: ut
eius aeterna insignia posteris nostris relinquerentur, statuimus tropheum»:
infirmatio est: «at tamen aeternum inimicitiarum monumentum Graios de Grais
statuere non oportet»: iudicatio est: cum summae virtutis celebrandae causa
Grai de Grais aeternum inimicitiarum monumentum statuerunt, recte an non
fecerint? Adsumptiva est, cum ipsum factum probari non potest, sed aliquo foris
adsumpto argumento defenditur. Cuius partes sunt quattuor, conparatio, relatio
criminis, remotio criminis, concessio.
|