Liber XII
siue
Mensis Nouember

I. De satione tritici, farris, hordei, fabae cum discplina, de lenticula mature serenda, de lini semine.

Hoc mense triticum seremus et far satione legitima ac semente sollemni. Iugerum utriusque seminis modiis quinque tenebitur. Nunc et hordeum maturum adhuc seremus. In huius principia fabam spargimus, quae pinguissimum uel stercoratum desiderat locum uel uallem, quam sucus ueniens a summitate fecundat. Primo seritur, deinde proscinditur et tunc sulcatur. Occanda est large, ut tegi plurimum possit. [2] Aliqui locis frigidis dicunt in fabae satione glebas non esse frangendas, ut per eas gelicidiorum tempore possint germina obumbrata defendi. Satione eius generis, sicut opinio habet, non fecundatur terra, sed minus laeditur. Nam Columella dicit agrum frumentis utiliorem probari, qui anno superiori uacuus fuerit, quam qui calamos fabaceae messis eduxit. Pingue iugerum sex modii occupant, mediocre amplius. [3] Spisso bene prouenit: macrum locum nebulosumque non patitur. Curandum praecipue, ut luna quinta decima seratur, si adhuc ictum solis repercussa non sensit. Aliqui dicunt quartam decimam patina eligendam. Sanguine caponis Graeci adserunt fabae semina macerata herbis aduersantibus non noceri. Aqua pridie infusa citius nasci, nitrata aqua respersa cocturam non habere difficilem. Nunc seritur prima lenticula, sicut februaria mensa narratum est. Hoc etiam toto mense poterit lini semen aspergi.