Pasiphile, ornatus fidei, cui iure fatemur,

     si quid in arcano pectoris umbra tegit,

bis septem paruos, opus agricolare, libellos,

     quos manus haec scripsit parte silente pedum,

nec strictos numeris nec Apollinis amne fluentes

5

     sed pura tantum rusticitate rudes

commendas, dignaris, amas et uilia dicta

     adfectu socii sollicitante colis.

Nunc ideo modicum crescens fiducia carmen

     obtulit arbitrio laetificanda tuo.

10

Et nostrae studium non condemnabile Musae

     urbanum fari rusticitatis opus:

sub thalami specie felices iungere siluas,

     ut suboli mixtus crescat utrimque decor,

connexumque nemus uestire adfinibus umbris

15

     et gemina partum nobilitare coma,

foederibus blandis dulces confundere sucos

     et laetum duplici fruge saporis ali:

quae quibus hospitium praestent uirgulta, docebo,

     quae sit adoptiuis arbor onusta comis.

20

Ipse poli rector, quo lucida sidera currunt,

     quo fixa est tellus, quo fluit unda maris,

cum possent mixtos ramis inducere flores

     et uaria grauidum pingere fronde nemus,

dignatus nostros hoc insignire labores,

25

     naturam fieri sanxit ab arte nouam.

Non segne officium nostrae reor esse camenae

     aut operis parui gratia fiet inops.

Si uelocis equae pigro miscetur asello

     ardor, ut in sterilem res cadat acta gradum

30

fecundumque genus productus deleat heres

     et sibi defectum copia prolis agat:

cur non arbor inops pinguescat ab hospite gemma

     et decus externi floris adepta micet?

Incipiam, quicquid ueteres scripsere coloni,

35

     sacraque priscorum uerba labore sequar.

Principio multas species industria sollers

     protulit et doctam iussit inire manum.

nam quaecumque uirens alienis frondibus arbos

     comitur, his discit credita ferre modis.

40

aut noua discreto figuntur germina libro

     aut aliud sumunt robora fissa caput

aut uirides oculos externi gemma tumoris

     accipit et lento stringitur uda sinu.

                DE VITE.

Primus echionii palmes se iungere Bacchi

45

     nouit et externo tenditur uua mero.

Nexilibus gemmis fecundos inplicat artus

     uitis et amplexum pascit adulta genus

degenerisque comae uestigia mitis inumbrat

     pampinus et pingui curuat onusta deo.

50

                DE OLIVA.

Robora Palladii decorant siluestria rami,

     nobilitat partus baca superba feros,

fecundat sterilis pingues oleaster oliuas

     et quae non nouit munera, ferre docet.

                DE PIRO.

Germine cana prius niueos haud inuida flores

55

     commodat et uarium nectit amore nemus.

Nunc rapit hirsutis horrenda sororibus arma

     et docet indomitas ponere tela piros.

Nunc teretem pingui producit acumine malum

     fraxineasque nouo flectit honore manus.

60

Phyllida quin etiam grandi mitescere fructu

     instituens, durae dat sua membra cuti.

Et steriles spinos et inertem fetibus ornum

     dotat et ignotum cogit amare decus.

Huius et inmissi uertere cydonea rami

65

     pomaque confusus blanda creauit odor.

Castaneae septos aspro uelamine fetus

     exuit et placido pondere mutat onus

mespilaque exarmat pugnacibus horrida membris

     et mala tranquillo cortice uota premit.

70

Creditur in libycis sua germina nectere ramis

     laetaque puniceo posse decore frui.

                DE MALO PVNICO.

Punica non alios umquam dignata sapores

     mala nec externis adsociata comis,

ipsa suas augent mutato semine gemmas

75

     et sibi cognato picta rubore placent.

                DE POMO.

Insita proceris pergit concrescere ramis

     et sociam mutat malus amica pirum

seque feros siluis hortatur linquere mores

     et partu gaudet nobiliore frui.

80

Spiniferas prunos armataque robora sentes

     leuigat et pulchris uestit adulta comis.

Exiguam sorbum dulci distendere suco

     nouit et ad cupidas flectere poma manus.

Stipitibus gaudet nomen mutare salignis

85

     et gratum Nymphis spargere flore nemus.

Robora thyrsigero platani concordia Baccho

     fetibus instituit plena rubere nouis.

Illius insolitas miratur persicus umbras

     populeaeque ferunt candida dona comae.

90

Mespilus huic paret lapidosaque uiscera mutans

     tenditur et niueo plena liquore rubet.

Pro sudibus fetis et pro praegnantibus armis

     castaneae fuluum dant noua mala decus.

                DE PERSICO.

Ipsa suos onerat meliori germine ramos

95

     persicus et pruno scit sociare genus

imponitque leues in stipite phyllidis umbras

     et tali discit fortior esse gradu.

                DE MALO CYDONEO.

Cum praestet cunctis se fulua cydonea pomis,

     alterius nullo creditur hospitio.

100

Roboris externi librum aspernata superbit,

     Scit tantum nullo crescere posse decus.

Sed propriis pandens cognata cubilia ramis

     stat contenta suum nobilitare bonum.

                DE MESPILO.

Aemula dura piri despecti mala saporis

105

     mespilus admisso germine tuta subit

et geminis sese uiolentior inserit armis

     atque auidas terrent robora saeua manus.

                DE CITRO.

Nec non et citrei patiuntur mutua rami

     pignora, quae grauido cortice morus alit,

110

pomaque pasturi blando redolentia suco

     armatis mutant spicula nota piris.

                DE PRVNO.

Pruna suis addunt felicia germina membris

     donaque cognato corpore laeta ferunt.

Exarmat fetus, sed brachia roboris armat

115

     castaneae prunus iussa tenere larem.

                DE SILIQVA.

Adsuescunt siliquae uiridi mollescere suco

     et gremio pascunt cerea poma suo.

                DE FICV.

Persuadet moris tetrum uariare colorem

     ficus et inuasis dat sua iura comis.

120

Se quoque miratur pingui grandescere suco

     et solitum gaudet uincere poma modum.

Insignes foliis platanos, felicia mensis

     brachia, gaudentes uitis honore comas,

ingrediens pingui se cortice maxima ficus

125

     seruat et optatos inplet adepta sinus.

                DE MORO.

Mutua quin etiam moris commercia ficus

     praestat et oblatum robore germen alit.

Fraxinus huic auidae confert sua membra sodali

     et metuit fetus sparsa cruore nouos.

130

Proceras fagos et poma hirsuta uirentis

     castaneae duris aspera mala comis

inficiens monstrat piceo nigrescere partu,

     et suco pascit turgida poma nouo.

Obsequitur moris blando terebinthus odore

135

     et geminis ueniunt munera mixta bonis.

                DE SORBIS.

Sorba suos partus merito maioris honestant

     seminis et pulchro curua labore nitent.

Haec arbos spinae duros mucronibus artus

     exuit ac libris mitibus arma tegit

140

aureaque adnexo miscere cydonea fetu

     gaudet et externi dona coloris amat.

                DE CERASO.

Inseritur lauro cerasus partuque coacto

     tingit adoptiuus uirginis ora pudor.

Vmbrantes platanos et iniquam robore prunum

145

     conpellit gemmis pingere mebra suis

populeasque nouo distinguit munere frondes,

     sic blandus spargit brachia cana rubor.

                DE AMYGDALO.

Phyllis odoratos primaeuis floribus artus

     discisso pruni cortice fixa tegit

150

pomaque permutat uelamine persica mixto

     duritiemque docet tegminis esse loco.

In modicam tornat siliqua tendente figuram

     et frondes pulchro ditat odore feras

castaneamque trucem depulsis cogit echinis

155

     mirari fructus leuia poma sui.

                DE PISTACIIS.

Quin et amygdaleos subeunt pistacia ramos

     et meritum maius de breuitate petunt.

Haec et cognato cingens terebinthus amictu

     nutrit adoptiuis nobilitanda comis.

160

                DE CASTANEA.

Flumineam salicem fecundant ardua membra

     castaneae et multo pasta liquore uigent.

                DE NVCE.

Arbuteas frondes uastae nucis occupat umbra

     pomaque sub duplici cortice tuta refert.

Cetera, quae sollers processu temporis usus

165

     exprimet exemplis instituere nouis.

Haec sat erit tenuem uersu memorasse poetam,

     quem iuuat effossi terga mouere soli.

Carmina tu duros inter formata bidentes

     aspera sed miti rusticitate lege.

170