XXXV. De remediis horti uel agri.

Contra nebulas et rubiginem paleas et purgamenta pluribus locis per hortum disposita simul omnia, cum nebulas uideris instare, conbure.
     Contra grandinem multa dicuntur. Panno russeo mola cooperitur. Item cruentae secures contra caelum minaciter leuantur. Item omne horti spatium alba uite praecingitur uel noctua pennis patentibus extensa suffigitur uel ferramenta, quibus operandum est, seuo unguntur ursino. [2] Aliqui ursi adipem cum oleo tusum reseruant et falces hoc, cum putaturi sunt, ungunt. Sed hoc in occulto debet esse remdium, ut nullus putator intelligat: cuius tanta uis esse perhibetur, ut neque gelu neque nebula neque aliquo animali possit noceri. Interest, ut res profanata non ualeat.
     Contra culices et limaces uel amurcam recentem uel ex cameris fulginem spargimus.
     Contras formicas, si in horto habent foramen, cor noctuae admoueamus: si foris ueniunt, omne horti spatium cinere aut cretae candore signabimus.
     [3] Contra erucas semina, quae spargenda sunt, semperuiui suco madefiant uel erucarum sanguine. Cicer inter olera propter multa portenta serendum est. Aliqui cinerem de fico super erucas spargunt. Item squillam uel in horto serunt uel certe suspendunt. Aliqui mulierem menstruantem nusquam cinctam solutis capillis nudis pedibus contra erucas et cetera hortum faciunt circumire. Aliqui fluuiales cancros pluribus locis intra hortum crucifigunt.
     [4] Contra animalia, quae uitibus nocent, cantharides quas in rosis inuenire consueuimus, oleo mersas resolui patieris in tabem et, cum putandae sunt uites, hoc oleo falces perunges. Extinguuntur cimices amurca et felle bubulo lectis aut locis perunctis uel foliis ederae tritis ex oleo uel incensis sanguisugis.
     [5] Vt olera animalia infesta non generent, in corio testudinis omnia semina, quae sparsurus es, sicca uel mentam locis pluribus, maxime inter caules, sere. Hoc praestare fertur eruum aliquantulum satum, praecipue ubi radices et rapa nascuntur. Vel acre acetum suco hyosciami mixtum fertur olerum pulices necare si spargas.
     [6] Campas fertur euincere, qui fusticulos allii sine capitibus per horti omne spatium comburens nidorem locis pluribus excitarit. Si uitibus consulemus, allio trito falces putatoriae feruntur ungendae. Nasci quoque prohibentur, si circa arborum uel uitium crura bitumen et sulfur incendas uel si ablatas de horto uicino campas aqua excoquas et per horti tui spatia uniuersa diffundas.
     Ne cantharides uitibus noceant, in cote, qua falces acuuntur, ipsae sunt conterendae.
     [7] Democritus adserit neque arboribus neque satis quibuslibet noceri posse a quibuscunque bestiis, si fluuiales cancros plurimos uel marinos, quos Graeci paguros nominant, non minus quam decem fictili uasculo in aqua missos tegas et sub diuo statuas, ut decem diebus sole uaporentur. Postea quaecunque inlaesa uolueris esse, perfundas et octonis diebus peractis hoc repetas, donec solide, quae optaueris adolescant.
     [8] Formicas abiges origano et sulfure tritis foramen aspergens. Hoc et apibus nocet. Item coclearum uacuas testas si usseris et eo cinere foramen inculces.
     Culices galbano infuso fugantur aut sulfure, pulices amurca per pauimentum frequenter aspersa uel cymino agresti cum aqua trito uel cucumeris semen agrestis aqua resolutum saepe infundens uel aquam lupinorum psilotri austeritatibus iutam.
     [9] Mures, si amurcam spissam patinae infuderis et in domo nocte posueris, adhaerebunt. Item necabuntur, si helleboro nigro caseum uel panem uel adipes uel polentam permisceas et offeras: et agrestis cucumeris et colocynthidis suffusio sic nocebit.
     Aduersus mures agrestes Apuleius adserit semina bubulo felle maceranda, antequam spargas. Nonnulli rododafnes foliis eorum claudunt, qui rosis his, dum in exitum nituntur, intereunt.
     [10] Talpas Graeci hoc genere persequuntur. Nucem perforari iubent uel aliquod pomi genus soliditatis eiusdem. Ibi paleas et cedrum cum sulfure sufficienter includi. Tunc omnes paruulos aditus et reliqua spiramenta talparum diligenter adobrui, unum foramen, quod amplum est, reseruari, in cuius aditu nucem intus incensam si poni, ut ab una parte flatus possit accipere, quos ab alia parte diffundat: sic inpletis fumo cuniculis talpas uel fugere protinus uel necari.
     [11] Mures rusticos, si querno cinere aditus eorum satures, adtactu frequenti scabies occupabit ac perimet.
     Serpentes prope omni austeritate fugantur et nocentes spiritus innocentia fumi graueolentis exagitat. Vramus galbanum uel cerui cornua, radices lilii, caprae ungulas. Hoc genere monstra noxia prohibentur.
     [12] Opinio Graecorum est, si nubes locustarum repente surrexerit, latentibus infra texta cunctis hominibus eam posse transire: quod si inobseruantes homines sub aere deprehendant, nullum fructum noceri, si continuo omnes ad texta confugiant. Pelli etiam dicuntur amari lupini uel agrestis cucumeris aqua decocta, si muriae mixta fundatur. Aestimant aliqui locustas uel scorpios fugari posse, si aliqui ex his urantur in medi.
     [13] Campas nonnulli ficulneo cinere persequuntur: si permanserint, urina bubula et amurca aequaliter mixta conferueant et, ubi refrixerint, olera omnia hoc imbre consperge. Prasocoridas Graeci uocant animalia, quae solent hortis nocere. Ergo uentriculum ueruecis statim occisi plenum sordibus suis, spatio, quo abundant, leuiter debebis operire. Post biduum reperies ibi animalia ipsa congesta. Hoc cum bis uel tertio feceris, genus omne, quod nocebat, extingues.
     [14] Grandini creditur obuiare, si quis crocodili pellem uel hyaenae uel marini uituli per spatia possessionis circumferat et in uillae aut cortis suspendat ingressu, cum malum uiderit imminere. Item si palustrem testudinem dextra manu supinam ferens uineas perambulet et reuersus eodem modo sic illam ponat in terra, ut glebas dorsi eius obiciat curuaturae, ne possit inuerti sed supina permaneat. Hoc facto fertur spatium sic defensum nubes inimica transcurrere. [15] Nonnulli ubi instare malum uiderint, oblato speculo imaginem nubis accipiunt et hoc remedio nubem, seu ut sibi obiecta displiceat seu ut tamquam geminata alteri cedat, auertunt. Item uituli marini pellis in medio uinearum loco uni superiecta uiticulae creditur contra imminens malum totius uineae membra uestisse.
     [16] Omnia semina horti uel agri feruntur ab omnibus malis ac monstris tuta seruari, si agrestis cucumeris tritis radicibus ante macerentur. Item equae caluaria sed non uirginis intra hortum ponenda est uel potius asinae. Creduntur enim sua praesentia fecundare, quae spectant.