III. De proscindendis et aperiendis nouis agris.

Nunc quoque pingues agri et herbosi proscindantur. Sed si agros incultos uolueris aperire, considerabis, siccus an umidus sit ager, siluis aut gramine, frutectis uestitus aut filice. Si umidus erit, fossarum ductibus ex omni parte siccetur. Sed apertae fossae notae sunt, caecae uero hoc genere fiunt. Inprimuntur sulci per agrum transuersi altitudine pedum ternum: postea usque ad medietatem lapidibus minutis replentur aut glarea et super terra, quam egesseramus, aequatur. [2] Sed fossarum capita unam patentem fossam petant, ad quam declines recurrant. Ita et umor deducetur et agri spatia non peribunt. Si defuerint lapides, sarmentis uel stramine subiecto cooperiantur uel quibuscumque uirgultis. Sed si nemorosus est, extirpatis aut raro relictis arboribus excolatur, [3] si lapidosus, per macerias saxorum turba collecta et purgari poterit et inde muniri. Iuncus et gramen et filices frequenti aratione uincentur. Sed filicem, si saepe fabam conseras uel lupinos et si subinde nascentem mucrone falcis incidas, intra exiguum tempus absumes.