VI. [20]
Tria sunt omnino genera dicendi, quibus in singulis quidam floruerunt, peraeque
autem, id quod volumus, perpauci in omnibus. Nam et grandiloqui, ut ita dicam,
fuerunt cum ampla et sententiarum gravitate et maiestate verborum, vehementes
varii, copiosi graves, ad permovendos et convertendos animos instructi et
parati—quod ipsum alii aspera tristi horrida oratione neque perfecta atque
conclusa consequebantur, alii levi et structa et terminata—, et contra tenues
acuti, omnia docentes et dilucidiora, non ampliora facientes, subtili quadam et
pressa oratione limati; in eodemque genere alii callidi, sed impoliti et
consulto rudium similes et imperitorum, alii in eadem ieiunitate concinniores,
id est faceti, florentes etiam et leviter ornati. [21]
Est autem quidam interiectus inter hos medius et quasi temperatus nec acumine
posteriorum nec fulmine utens superiorum, vicinus amborum, in neutro excellens,
utriusque particeps vel utriusque, si verum quaerimus, potius expers; isque uno
tenore, ut aiunt, in dicendo fluit nihil adferens praeter facilitatem et
aequabilitatem aut addit aliquos ut in corona toros omnemque orationem
ornamentis modicis verborum sententiarumque distinguit. [22]
Horum singulorum generum quicumque vim in singulis consecuti sunt, magnum in
oratoribus nomen habuerunt. Sed quaerendum est satisne id quod volumus
effecerint.
|