XXIII. [75]
Sequitur ut cuiusque generis nota quaeratur et formula: magnum opus et arduum,
ut saepe iam diximus; sed ingredientibus considerandum fuit quid ageremus, nunc
quidem iam quocumque feremur danda nimirum vela sunt. Ac primum informandus est
ille nobis quem solum quidem vocant Atticum. [76]
Summissus est et humilis, consuetudinem imitans, ab indisertis re plus quam
opinione differens. Itaque eum qui audiunt, quamvis ipsi infantes sint, tamen
illo modo confidunt se posse dicere. Nam orationis subtilitas imitabilis illa
quidem videtur esse existimanti, sed nihil est experienti minus. Etsi enim non
plurimi sanguinis est, habeat tamen sucum aliquem oportet, ut, etiam si illis
maximis viribus careat, sit, ut ita dicam, integra valetudine. [77]
Primum igitur eum tamquam e vinculis numerorum eximamus. Sunt enim quidam, ut
scis, oratorii numeri, de quibus mox agemus, observandi ratione quadam, sed
alio in genere orationis, in hoc omnino relinquendi. Solutum quiddam sit nec
vagum tamen, ut ingredi libere, non ut licenter videatur errare. Verba etiam
verbis quasi coagmentare neglegat. Habet enim ille tamquam hiatus et concursus
vocalium molle quiddam et quod indicet non ingratam neglegentiam de re hominis
magis quam de verbis laborantis. [78] Sed erit
videndum de reliquis, cum haec duo ei liberiora fuerint, circuitus
conglutinatioque verborum. Illa enim ipsa contracta et minuta non neglegenter
tractanda sunt, sed quaedam etiam neglegentia est diligens. Nam ut mulieres
esse dicuntur non nullae inornatae, quas id ipsum deceat, sic haec subtilis
oratio etiam incompta delectat; fit enim quiddam in utroque, quo sit venustius,
sed non ut appareat. Tum removebitur omnis insignis ornatus quasi margaritarum,
ne calamistri quidem adhibebuntur; [79] fucati
vero medicamenta candoris et ruboris omnia repellentur; elegantia modo et
munditia remanebit. Sermo purus erit et Latinus, dilucide planeque dicetur, quid
deceat circumspicietur;
|