XXXI. [109]
An ego Homero, Ennio, reliquis poetis et maxime tragicis concederem ut ne
omnibus locis eadem contentione uterentur crebroque mutarent, non numquam etiam
ad cotidianum genus sermonis accederent: ipse numquam ab illa acerrima
contentione discederem? Sed quid poetas divino ingenio profero? Histriones eos
vidimus quibus nihil posset in suo genere esse praestantius, qui non solum in
dissimillimis personis satis faciebant, cum tamen in suis versarentur, sed et
comoedum in tragoediis et tragoedum in comoediis admodum placere vidimus: ego
non elaborem? [110] Cum dico me, te, Brute,
dico; nam in me quidem iam pridem effectum est quod futurum fuit; tu autem
eodem modo omnis causas ages? Aut aliquod causarum genus repudiabis? Aut in
isdem causis perpetuum et eundem spiritum sine ulla commutatione obtinebis?
Demosthenes quidem, cuius nuper inter imagines tuas ac tuorum, quod eum credo
amares, cum ad te in Tusculanum venissem, imaginem ex aere vidi, nil Lysiae
subtilitate cedit, nihil argutiis et acumine Hyperidi, nil levitate Aeschini et
splendore verborum. [111] Multae sunt eius
totae orationes subtiles, ut contra Leptinem; multae totae graves, ut quaedam
Philippicae; multae variae, ut contra Aeschinem falsae legationis, ut contra
eundem pro causa Ctesiphontis. Iam illud medium quotiens vult arripit et a
gravissimo discedens eo potissimum delabitur. Clamores tamen tum movet et tum
in dicendo plurimum efficit, cum gravitatis locis utitur. [112]
Sed ab hoc parumper abeamus, quando quidem de genere, non de homine quaerimus:
rei potius, id est eloquentiae vim et naturam explicemus. Illud tamen quod iam
ante diximus meminerimus, nihil nos praecipiendi causa esse dicturos atque ita
potius acturos ut existimatores videamur loqui, non magistri. In quo tamen longius
saepe progredimur, quod videmus non te haec solum esse lecturum, qui ea multo
quam nos qui quasi docere videmur habeas notiora, sed hunc librum etiam si
minus nostra commendatione, tuo tamen nomine divulgari necesse est.
|