XLII. [143]
"At alterum factitatum est, alterum novum." Fateor; sed utriusque rei
causa est. Alteros enim respondentes audire sat erat, ut ei qui docerent nullum
sibi ad eam rem tempus ipsi seponerent, sed eodem tempore et discentibus satis
facerent et consulentibus; alteri, cum domesticum tempus in cognoscendis componendisque
causis, forense in agendis, reliquum in sese ipsis reficiendis omne
consumerent, quem habebant instituendi aut docendi locum? Atque haud scio an
plerique nostrorum oratorum [contra atque nos] ingenio plus valuerint quam
doctrina; itaque illi dicere melius quam praecipere, nos contra fortasse
possumus. [144] "At dignitatem docere non
habet." Certe, si quasi in ludo; sed si monendo, si cohortando, si
percontando, si communicando, si interdum etiam una legendo, audiendo, nescio
[cur] cum docendo etiam aliquid aliquando [si] possis meliores facere, cur
nolis? An quibus verbis sacrorum alienatio fiat docere honestum est, [ut est]:
quibus ipsa sacra retineri defendique possint non honestum est? [145]
"At ius profitentur etiam qui nesciunt; eloquentiam autem illi ipsi qui
consecuti sunt tamen ea se valere dissimulant." Propterea quod prudentia
hominibus grata est, lingua suspecta. Num igitur aut latere eloquentia potest
aut id quod dissimulat effugit aut est periculum ne quis putet in magna arte et
gloriosa turpe esse docere alios id quod ipsi fuerit honestissimum discere? [146] Ac fortasse ceteri tectiores; ego semper me
didicisse prae me tuli. Qui enim possem, cum [et] afuissem domo adulescens et
horum studiorum causa maria transissem et doctissimis hominibus referta domus
esset et aliquae fortasse inessent in sermone nostro doctrinarum notae cumque
vulgo scripta nostra legerentur, dissimulare me didicisse? Quid [erat cur]
probarem nisi quod parum fortasse profeceram?
|