II. Unum genus est adversum infestumque
nobis, eorum quos P. Clodi furor rapinis et incendiis et omnibus exitiis
publicis pavit: qui hesterna etiam contione incitati sunt, ut vobis voce
praeirent quid iudicaretis. Quorum clamor si qui forte fuerit, admonere vos
debebit, ut eum civem retineatis, qui semper genus illud hominum clamoresque
maximos prae vestra salute neglexit.
4. Quam ob rem adeste animis, iudices,
et timorem si quem habetis deponite. Nam—si umquam de bonis et fortibus viris,
si umquam de bene meritis civibus potestas [vobis] iudicandi fuit, si denique
umquam locus amplissimorum ordinum delectis viris datus est, ut sua studia erga
fortis et bonos civis, quae voltu et verbis saepe significassent, re et
sententiis declararent—hoc profecto tempore eam potestatem omnem vos habetis,
ut statuatis utrum nos, qui semper vestrae auctoritati dediti fuimus, semper
miseri lugeamus, an, diu vexati a perditissimis civibus, aliquando per vos ac
per vestram fidem, virtutem, sapientiamque recreemur.
5. Quid enim nobis duobus, iudices,
laboriosius, quid magis sollicitum, magis exercitum dici aut fingi potest, qui,
spe amplissimorum praemiorum ad rem publicam adducti, metu crudelissimorum
suppliciorum carere non possumus? Equidem ceteras tempestates et procellas in
illis dum taxat fluctibus contionum semper putavi Miloni esse subeundas, quia
semper pro bonis contra improbos senserat; in iudicio vero, et in eo consilio
in quo ex cunctis ordinibus amplissimi viri iudicarent, numquam existimavi spem
ullam esse habituros Milonis inimicos, ad eius non modo salutem exstinguendam,
sed etiam gloriam per talis viros infringendam.
6. Quamquam in hac causa, iudices, T.
Anni tribunatu, rebusque omnibus pro salute rei publicae gestis ad huius
criminis defensionem non abutemur. Nisi oculis videritis insidias Miloni a
Clodio factas, nec deprecaturi sumus ut crimen hoc nobis propter multa
praeclara in rem publicam merita condonetis, nec postulaturi, ut si mors P.
Clodi salus vestra fuerit, idcirco eam virtuti Milonis potius quam populi
Romani felicitati adsignetis. Sed si illius insidiae clariores hac luce
fuerint, tum denique obsecrabo obtestaborque vos, iudices, si cetera amisimus,
hoc saltem nobis ut relinquatur, ab inimicorum audacia telisque vitam ut impune
liceat defendere.
|