XXX 64. his de tot
tantisque iniuriis in socios, in reges, in civitates liberas consulum querela
esse debuit: in eius magistratus tutela reges atque exterae nationes semper
fuerunt. ecquae vox umquam est audita consulum? quamquam quis audiret, si
maxime queri vellent? de Cyprio rege quererentur qui me civem, nullo meo
crimine, patriae nomine laborantem, non modo stantem non defenderunt sed ne
iacentem quidem protexerunt? cesseram, si alienam a me plebem fuisse vultis,
quae non fuit, invidiae; si commoveri omnia videbantur, tempori; si vis
suberat, armis; si societas magistratuum, pactioni; si periculum civium, rei
publicae.
65. cur, cum
de capite civis -- non disputo cuius modi civis -- et de bonis proscriptio
ferretur, cum et sacratis legibus et duodecim tabulis sanctum esset ut ne cui
privilegium inrogari liceret neve de capite nisi comitiis centuriatis rogari,
nulla vox est audita consulum, constitutumque est illo anno, quantum in illis
duabus huius imperi pestibus fuit, iure posse per operas concitatas quemvis civem
nominatim tribuni plebis concilio ex civitate exturbari?
66. quae
vero promulgata illo anno fuerint, quae promissa multis, quae conscripta, quae
sperata, quae cogitata, quid dicam? qui locus orbi terrae iam non erat alicui
destinatus? cuius negoti publici cogitari, optari, fingi curatio potuit quae
non esset attributa atque discripta? quod genus imperi aut quae provincia, quae
ratio aut flandae aut conflandae pecuniae non reperiebatur? quae regio orave
terrarum erat latior in qua non regnum aliquod statueretur? quis autem rex erat
qui illo anno non aut emendum sibi quod non habebat, aut redimendum quod
habebat arbitraretur? quis provinciam, quis pecuniam, quis legationem a senatu
petebat? damnatis de vi restitutio, consulatus petitio ipsi illi populari
sacerdoti comparabatur. haec gemebant boni, sperabant improbi, agebat tribunus
plebis, consules adiuvabant.
|