Caput septimum: De magistratibus et officiis.

[7,1] Princeps quam integritatem in se praestat, eamdem debet, aut certe proximam a suis officiariis exigere. Neque satis esse ducat, mandasse magistratus, sed plurimum refert, quomodo mandet, deinde uigilandum, ut incorrupte mandatis fungantur. Prudenter et grauiter admonet Aristoteles, frustra condi bonas leges, nisi sint quorum opera bene conditae seruentur, imo fit alioqui nonnumquam, ut optime conditae leges, uitio magistratuum in summam Reipublicae perniciem uertantur.

[7,2] Quamquam magistratus non censu, non imaginibus, nec annis est eligendus, sed potius sapientia et integritate, tamen magis conuenit, ut natu grandes ad huiusmodi munia adhibeantur, unde Reipublicae pendet incolumitas, non tantum quod senibus et plus adest ex usu rerum prudentiae, et affectus sunt moderatiores, uerum etiam quod apud populum nonnihil auctoritatis illis conciliat senectus. Proinde Plato uetat, ne legum custodes adhibeantur minores annis quinquaginta, ne maiores septuaginta. Sacerdotem non uult esse minorem annis sexaginta: nam ut est aetatis maturitas quaedam, ita est aetatis processus, cui missio, muniumque omnium relaxatio debeatur.

[7,3] Quemadmodum chorus res est elegans, si quidem ordine constet et harmonia, contra, ridiculum spectaculum, si gesticulationes una cum uocibus confundantur: Ita praeclara quaedam res est ciuitas aut regnum, si suus cuique detur locus, si suo quisque fungatur officio, hoc est, si Princeps quod se dignum est agat, si magistratus suas obeant partes, si plebes item bonis legibus et integris magistratibus obtemperet. At ubi suum negotium agit Princeps, et magistratus nihil aliud quam compilant populum, ubi plebes non obtemperat honestis legibus, sed Principi ac magistratibus, utcumque res tulerit, adulatur, ibi turpissima quaedam rerum confusio sit, oportet.

[7,4] Primum ac summum Principis studium oportet esse, ut quam optime mereatur de Republica: at non alia re melius potest mereri, quam si curet ut magistratus et officia uiris integerrimis ac publici commodi studiosissimis committantur.

[7,5] Princeps quid aliud est quam Medicus Reipublicae? At Medico non satis est, si ministros habeat peritos, nisi sit ipse peritissimus ac uigilantissimus: Ita Principi non sufficit, sit Magistratus habeat probos, nisi sit ipse probissimus, per quem illi et deliguntur et emendantur.

[7,6] Ut animi partes non omnes perinde ualent, sed quaedam imperant, aliae parent, et tamen corpus tantum paret: Ita Principem summam Reipublicae partem plurimum sapere, et ab omnibus crassis affectibus alienissimum esse oportet. Ad hunc proxime accedent magistratus, qui partim parent, partira imperant: parent Principi, imperant plebi.

[7,7] Ergo praecipue Reipublicae felicitas in hoc sita est, ut pure creentur magistratus, et pure mandentur officia. Deinde sit actio male gesti muneris, quemadmodum antiquis erat actio repetundarum. Postremo statuatur in hos seuerissima animaduersio, si conuicti fuerint.

[7,8] Pure creabuntur Magistratus, si Princeps eos adsciscat, non qui plurimo emant, non qui improbissime ambiant, non qui cognatione coniunctiores, non qui ad illius mores aut affectus cupiditatesque maxime sint accomodi, sed qui moribus sint integerrimis, et ad functionem mandati muneris aptissimi.

[7,9] Caeterum ubi Princeps unum hoc agit, ut quam plurimo uendat officia, quid tandem ab iis exspectet, nisi ut itidem reuendant, et quomodocumque damnum suum sarciant, et cauponentur in administrando, quemadmodum negociatione sunt consecuti. Nec hoc ideo minus perniciosum Reipublicae uideri oportet, quia consuetudine pessima apud plerasque nationes receptum est, cura Ethnicis etiam fuerit improbatum, et Caesareae leges iubeant eos, qui iudiciis praesunt, Principali salario esse inuitandos, ne qua sit illis ansa faciendi quaestus.

[7,10] Olim grauissimum crimen erat corrupti iudicii: at qua fronte puniet Princeps iudicem, qui muneribus corruptus pronunciauit, aut pronunciare noluit, cura ipse iudicandi murais aere uendiderit, et hanc corruptelam prior suum docuerit iudicem? Hoc praestet Princeps erga magistratus, quod illos praestare uult erga plebem.

[7,11] Prudenter admonet in Politicis Aristoteles, super omnia cauendum esse, ne ex magistratibus lucra proueniant iis, qui ea gerunt: alioqui geminum incommodum hinc sequi. Nam primum hac ratione fieri, ut auarissimus quisque et corruptissimus ambiat, imo occupet et inuadat magistratum, et populus duplici discrucietur molestia, tum quod ab honoribus excluditur; tum quod lucro priuatur.