[101,862] Si omnes literati, quo
illiteratos eiicimus? quasi uero illiteratis usquam sit opus.
[101,863] Si
quibus aut non licet aut non contigit eruditio, quiescant potius ac desinant
alios pulchrius aliquid conantes impedire; illum sinito praecurrere, tu ducem
sequere, eodem tamen peruenturus.
[101,864]
Vulgi quidem imperitia non laudatur, sed si tractabilis sit, non contemnitur.
[101,865] Quod autem fertur, id placet, collatum
quidem deteriori, placiturum tamen amplius, si ipsum in melius quippiam
commutetur.
[101,866] Si rudes simus et doctis auscultemus, bene quidem
est, at meliores erimus, si ipsi etiam docere indoctos potuerimus.
[101,867] Quare rem paucis sic habeant, qui et
indoctus et indocilis est, si quidem ignauia sit in causa, aut in eo uitae
genere uersetur, quod eruditum hominem postulat, iam hoc ipso malus est, quod
ignarus.
[101,868] Tu in publico ludo bonas literas profiteris
et harum inscitiam praedicas?
[101,869] Tu libros audes scribere, in quibus nos a
literis dehorteris?
[101,870] Tu populo praefectus es et quod doceas, non
uis discere?
[101,871] Quod si priuatus sit et eruditio non
neglecta quidem, uerum non contigit, is sibi uni satisfaciat, sibi uni natus,
sibi uni uiuat, non fastidiendus a doctioribus modo suam agnoscat imperitiam.
[101,872] Qui
uero probitati eruditionem adiunxit, is tanto erit praestantior, utilior,
ornatior, quanto id fecerit cumulatius.
[101,873]
Nunc nulli magis exercent tyrannidem, quam isti apostolicae simplicitatis
histriones.
[101,874] Abbates indocti non patiuntur, ut monachorum
quisquam attingat bonas literas, quo magis illis quicquid collubitum fuerit,
imperent; malunt enim in beluas quam in homines habere imperium.
[101,875] Ptochotyranni cupiunt populum esse
stultissimum, quo facilius imponant et quiduis persuadeant quoque magis
superstitione territent.
[101,876] Nam eruditio fere liberat hominem
superstitione.
[101,877] MEDICUS: Tum Medicus: Vera sunt fere quae
narras, sed quandoquidem simplicium istorum causam semel suscepi, non patiar me
praeuaricatorem uideri; nam tu, Batte, quae pro te faciunt, diligenter exponis,
at quae laedunt, dissimulas.
[101,878] Ad partitionem tuam redeo.
[101,879] Quid si literatus sis et idem malus, quonam
in genere te ponemus?
[101,880] BATTVS : Imo si neque doctus sim, inquit
Battus, et malus, quo in genere numerabor?
[101,881] Sed istuc ibam.
[101,882] Age et quartum istud tribus Hesiodi
generibus addamus, si placet; fieri enim potest, ut recta quis intelligat,
nolit tamen intellecta sequi, ut optima sciat, pessima faciat.
[101,883] Sed mane, iam quid paraueris colligere,
uideo, non est bona igitur eruditio, quae malis contingat.
|