[68,297] BATTUS.

[68,298] Istud uero tuum est, respondit Battus, haud meum, qui uafriciem illam et strophas rhetoribus perdidicisti; mihi sat habeo rem, ut est, perquam paucissimis ostendere.

[68,299] Non igitur haec altius repetam, quibus fatis, quorum opera, quo tempore, quibus gradibus antiquae disciplinae e tanto fastigio in hunc tartarum deciderint, id quod uos paulo ante coeperatis; alias, haec fortasse commodius; neque uero refert, quo casu quispiam in puteum deciderit, sed quomodo qui cecidit, inde queat educi.

[68,300] Antiquis igitur literis contra nouos hostes patrocinium feremus, quibus quidem a triplici potissimum hostium genere negocium exhiberi uideo.

[68,301] Alii enim literariam Rem publicam tanquam funditus deletam cupiunt, alii imperium non quidem prorsus extinguere, sed arctioribus finibus includere moliuntur.

[68,302] Postremi ita Rem publicam saluam esse uolunt, ut afflictissimam uelint, quippe in qua ipsi tyrannidem occupent, in quam patriis legibus abrogatis peregrinos et magistratus et mores inducunt.

[68,303] Et primi quidem illi mihi uidentur, qui plane rudes, haud scio inuidia ne, an stoliditate maiore, religionis nescio cuius praetextu, literaturam uniuersam poeseos nomine detestantur.

[68,304] Alteros ego intelligo, qui indocte docti, caetera quidem studia hoc est sua, utcunque recipiunt, humanitatis autem literas, sine quibus caeca est omnis doctrina, angue peius oderunt.

[68,305] Postremos uero, quos alios esse dicam quam eos, qui quoduis literarum genus et mirantur et probant, cum primis etiam poesim et rhetoricen, at ea lege, ut ipsi pro summis et poetis et rhetoribus habeantur, cum nihil sint minus; nec dictu interim procliue fuerit, quos ex iis hostibus literaria Res publica grauissimos perniciosissimosque patiatur, aut quibus maximam cladium suarum partem acceptam referre debeat.

[68,306] Nam primi quidem illi (ne contemnendos putemus) tametsi neque ullo armorum genere, neque rei militaris scientia sunt instructi, quippe syluestris barbaraque multitudo passim ex agris et montibus conflata, nescio tamen an ullum sit hostium genus infestius.

[68,307] Rabiosae enim ferae in morem deuotis animis in pugnam ruunt, non ingrediuntur, furore pro fortitudine utentes.

[68,308] Quatuor potissimum rebus ualent: furore, quo Andabatas, clamore, quo Stentorem Homericum, multitudine, qua Xerxis etiam copias uincunt.