[100,838] Appellant se simplices fratres, cum possint cum quouis ueteratore certare, si quid agatur, quod ad uentris et gloriae negocium pertineat.

[100,839] Non recuso meum nomen, quo minus inter mendacissimos scribatur, nisi quod dico fatebuntur omnes, quibus cum istis simplicibus fuerit propior conflictatio.

[100,840] Verum ut dolorem quoque illorum placemus, qui sese ob imperitiam extrudi putant, recipimus, adiungimus, amplectimur, at ita, si aures mihi paulisper commodarint, dum paucis rem absoluo.

[100,841] Haud temere multis autoribus uideo placuisse nobilem illam Hesiodi sententiam tria hominum genera constituentis.

[100,842] Primum quidem eorum, qui quid rectum sit ipsi per se intelligunt idemque sequuntur.

[100,843] Alterum eorum, qui per se quidem parum sapiunt, at sapientum monitis obsequuntur.

[100,844] Tertium ad nihil utile appellat, uidelicet horum, qui neque ipsi sapiunt neque credunt recta monenti.

[100,845] Primi boni sunt iidemque docti.

[100,846] Alteri boni quidem illi, uerum indocti.

[100,847] Postremi neutra re neque doctrina neque probitate praediti.

[100,848] Primum hoc genus, ut multo praestantissimum, ita praecipue expetendum.

[100,849] Secundum ferendum quidem, atita solum, si doctioribus acquiescat; quod si intractabiles (ut fere solent) esse pergunt, iam tertii generis esse incipient.

[100,850] Doctrinam itaque edico necessariam, sed quo mittis indoctos?

[100,851] In malam crucem, (ut comici dicunt), si doceri recusent.

[100,852] Si dociles sint, admitto, uerum penes aliquos eruditio perseueret necesse est.

[100,853] Quod si omnes erimus illiterati, quis castigabit errores imperitorum?

[100,854] Sunt in pictorum officinis, qui artis ignari tantum quod iussi sunt, faciunt, terunt, miscent, purgant.

[100,855] Est quidem nonnulla ex parte utilis horum opera, at ira demum, si monstrator adsit, alioquin ociosa.

[100,856] Nec audiendos puto, qui dicunt non passim esse discendas literas, neque enim opus esse tanta turba eruditorum.

[100,857] A paucis plurimos duci posse.

[100,858] Cur enim, quod in paucis pulchrum est, nonmulto erit in multis praestantius?

[100,859] Cur quisquam uetat ad id quod omnes praestantissimum fatentur eniti?

[100,860] Sapiens imperator tametsi gregariorum militum utitur opera et ignauos strenuis misceri patitur ac ne lixas quidem et calones eiicit, multo tamen malit omnes Scaeuolas, omnes Sicinios, omnes Decios, si dentur.

[100,861] Intolerabile uero nephas, si gregarius miles egregii commilitonis fortiter factis inuidens, dicat: Quid? si omnes insignes erimus, quo mittimus gregarios?