Liber

3001 IV |               obsequendum, sitque homo naturaliter animal politicum, nichil
3002 IV |           colloquii protractus, contra naturam moresque meos aliquid dixi,
3003 III|         nunquam, sed de virtutibus, de naturis hominum ac rerum omnium,
3004 III|               Sed certe post eam quam, naufragi more, palpitando arripis
3005 III|         fidenter accuses, quod se ipse necaverit? Excusat item Cicero capitalium
3006 III|                et natura et rerum vite necessariarum vel fortuna sufficientiam
3007 III|            Clibanarius et lanista quam necessarii sunt, quam viles! Citius
3008 IV |            dicturus sis: "Gloriatus es necessario; detraxisti vere. Primum
3009 III|                non probabat, ubi ait: "Necessariores quidem omnes, dignior vero
3010 III|               Nichil sane horum omnium necessarium erat, si vel per te ipsum
3011 IV |               finis, is qui hanc michi necessitatem imposuit, in alienis finibus
3012 III|           humilibus insulto. Scio enim necessitates hominum multiplices et graves,
3013 IV |               detenti: hos proprie ius necessitatis absolvit; habitant ibi voluptuosi
3014  I |               regi, sed tibi uni, vite necisque domino, ut iactas, humani
3015    | necnon
3016 IV |       fortassis hoc calle famam petit, necquicquam insanierit. Sin turbasse
3017  I |            abiecerit, quicquid dixeris negabit? Magna meretricie frontis
3018 II |             audeas, qui colorem medici negando perstringere oculos, vel
3019 II |               testem voco. Nota quippe negantibus, ut veritas ingerenda, sic
3020 II |             comune proverbium. Hunc tu negare vis, et quia non potes,
3021 III|                igitur nescit, aut quis negat quosdam ut philosophorum
3022 IV |        prodesse posse quamplurimis non negatur. Et ipse Ieronimus, qui
3023 III|            heroycam intersit. Nec enim negaverim, ut in vino fex et in oleo
3024 II |             inferos asserant, sunt qui negent, sunt qui unamquanque per
3025 IV |                dicitur, sive me leonem neges, non irascar, memor quod
3026 III|               aliquid est, non ut tibi negetur, sed ut exerceat accepturum".
3027 III|              ideo prorsus incognita et neglecta est. Illam appetitis, quam
3028 III|          aliene vite curiosa esse, sue negligens. Respondebo tibi prefatus,
3029 II |         studiosum vere laudis, pecunie negligentem, inhiantem celestibus, a
3030 IV |                prohiberis, quia poetas negligis. Magna ibi deorum copia
3031 II |            exorsus, ut satis constaret neminem unquam neque melius neque
3032 IV |          habita inter stultos. Venator nemora; piscator aquas; sequitur
3033 IV |                serenitas et agrorum ac nemorum letissimus viror lenit;
3034 III|               insano habitum Cornelius Nepos refert. Credo nimirum apud
3035 II |               sciebam, satis, ut puto, nequam tibi iustam mordendi materiam
3036 IV |              arte me detines, ut abire nequeam abs te. Quis enim tam mutus,
3037 II |                mutandus libri titulus, nequeDe Viris Illustribus sedDe
3038 IV |              Unum tibi satis inculcare nequeo; nec enim decies repetiisse
3039  I |              solent, qui quod consequi nequeunt execrantur—ut scilicet poete
3040 III|            vivere potuissent. Sepe iam nequicquam dixi: curate, medemini;
3041  I |         scriptum est? Verba enim ipsa, nequid me mutasse vel addidisse
3042  I |               oderit. Sed michi crede: nequiquam rete iacitur ante oculos
3043  I |              lectis, risum me cohibere nequisse noveris. Quonam enim alio
3044 III|                Augustinus meminit. "At nequiverunt quo destinaverant pervenire"
3045 III|         principium fatetur intelligere nequivisse. Unde autem hoc, nisi forte
3046 IV |             autem quod apud Lucanum de Nerone scriptum est: ~quis deus
3047  I |          traditum videbis. Faciet illa Nerones atque Caligulas regnare,
3048  I |           quasi poeticum sit omne quod nescias. Id si tibi permisero, quid
3049 IV |           quorum tunc ego te principem nesciebam. Quotiens tibi iam dixi:
3050 IV |           odium indixerat, aut Timonis nesciocuius—obscurum enim nomen habet—
3051  I |            esses, nunquam discordes ac nescios medicos increpanti tam ventosa
3052 II |              etiam tua sit, si aliunde nescirem, abunde quidem artificiosus
3053 IV |                occurreret: tecum loqui nescires. Id enim est hominum paucorum,
3054 III|         ingenii culpa est. Quis igitur nescit, aut quis negat quosdam
3055 III|            faciet non esse mechanicos. Nescitis quod servus domesticus sepe
3056  I |        suarumInstitutionum libro ait: "Nesciunt qui sit poetice licentie
3057 IV |              perventuros esse confido, neu perveniant velim, de hoc
3058  I |               in presentia tanti ducis nichilque convenientius loqui posse,
3059 III|                et quicquid predicas in nichilum finit. Fallor: imo vero,
3060 IV |    quassantibus, non cruento foro, non nidore fumantium popinarum, et
3061 IV |               tantum ad Sorgie, sed ad Nili fontem querere non gravabor.
3062 II |              ipsique lapides scribent; nilotica biblus non sufficiet. Siquis
3063  I |                omnino contro medicinam nilque contra veros medicos locutum,
3064 IV |           studium et iugis cura. Magno nisu animi semper incubui, ut
3065  I |                 Ego tibi nomen eripere nitar, inglorie? Procul ab hoc
3066 III|               ornatum Musarum presidio niteretur, et vel stilo clarissimo
3067  I |            glorie proposita sit, in id niti, ut unus ille tu sis. Quod
3068 III|              disertum dixerit, idem et nitidam suem, et volucrem testudinem,
3069 III|           infundere? Queris quid agam. Nitor non sine multo labore preteriti
3070 III|                 inquam, artes, quamvis nobiles, quamvis ingenuas, tuo humili
3071 II |             est opus: philosophie pars nobilior in rebus est. Quando te
3072 II |           nullus est vite portus. Tibi nobiliorem terminum non habenti, terminus
3073 III|           animi stimulus, et exercitii nobilioris occasio. Quid vero philosophi?
3074 III|         concesserim quod medicine: ars nobilissima tuque preclarus medicus.
3075 III|                 sicut preceps oris tui nobilissimis artibus insultat audacia,
3076 III|           arguat. Contra est; alioquin nobilissimus artificum erit agricola;
3077 IV |       solivagumque ruricolam, non hinc nobilitabitur; neque hic per me neque
3078  I |         propositum est in auribus tuis nobilitare velle poetarum nomen, quod
3079  I |            videri ea demum summa michi nobilitas videtur. Cui autem hec narrem?
3080 IV |                 sed unde quosdam valde nobilitatos legimus. Hic si ex me lacerato
3081 III|              indicat. In quibus maxime nobilitatus Orpheus, cuius decimoctavo
3082  I |            generi laborando prosit, tu noceas quiescendo; ille nudus in
3083 III|               heroycis atque aliis nil nocebat, imo vero multum proderat,
3084 IV |                Non es" inquit "leo sed noctua". Ridete omnes, plaudite,
3085 IV |             vel silere. Nunc, enim, me noctue rostro vides quam leviter
3086 II |                cepto heream—venerandum nocturnisque contractum chartis philosophici
3087  I |               studiisque meis deditos, nocuum atque inutile genus hominum,
3088 IV |                 rideat. Explica lingue nodum, fac rideamus, dum egri
3089 IV |           circumlocutione describam—me nolentem, procacis ut ita dicam lingue
3090 III|              et si possetis, deberetis nolle. Rethores esse vultis, ridente
3091 IV |               excusarem, sed cogor ubi nollem, et ad duo, michi in primis
3092 II |                Unum hoc loco preterire noluerim quod inter superbias meas
3093 IV |            iniuriam Musis hanc inferre nolui, ut eas insueto odore confunderem,
3094  I |             sis, michi incognitum esse noluisti. Audiens, ergo, te video
3095 II |               certe a subiecta materia nominandum. Nichil ibi de medicis nec
3096 IV |           neque hic per me neque alibi nominandus, puto, nec per alios. Quis
3097 IV |                pro multis, tum pro hoc nominatim gratias agam: quod me valde
3098 III|              si unum credentes, plures nominaverunt, seu etiam coluerunt, habes
3099  I |          attinet medicorum antiquitate nominibusque confidere, qui si ad lucem
3100  I |        solitarios colles ambire soleo, nonnisi vel scientie cupiditate
3101 IV |                verius nulla copia. Sed nonnullo nec parvo quidem amore literarum
3102 II |          deformari. Esto autem: nullos norim medicos, nullos exceperim;
3103 III|                arbitrium est et ius et norma loquendi. ~Pauca exempli
3104 IV |            longinquo ad cohortandum me noscendumque quid agerem, qui te, si
3105 IV |              noscis nec aptus natus es noscere? Ut sim ego poeta—quod tu
3106  I |       ignorantiam ac diffidentiam tuam noscerem, cum—ut postea didici—vestrorum
3107 II |          inquis "perlecto hoc toto iam nosces opusculo". O magne vir,
3108 II |                Nemo te clamoribus tuis noscet, nisi quos, elusos verbis
3109 IV |             meriti, quorum nec aliquem noscis nec aptus natus es noscere?
3110  I |            esse, nichil sapere, nichil nosse. ~Computa annos et reperies
3111 II |              Hec tecum dicis, si tamen nosti hec. Et addis: "Quis inter
3112    | nostros
3113 II |             quanquam semper temeritate notabili fueris, ausus fuisses garrire
3114 II |            Quid hic, oro, tam superbum notas, nisi quia tibi res insueta
3115 III|           inficiat. Sed sub meo nomine notasti forsan invidiam poetarum.
3116  I |            scenicam illam quam Boetius notat, ipsos inter poetas in precio
3117  I |                 quos ignoras, vanitate notissima insultantem, idque michi
3118 II |               hostium triumphator. Rem notissimam narro, tuis licet ab auctoribus
3119 IV |         Augustino relatum et laudatum, notissime verum est: "Non corporeis
3120 IV |             hominis incogniti apud te, notissimi apud doctos, et quem Tullius
3121 II |            interimis, forte commendat, notissimosque defectus tuos cogit interim
3122 III|            veritatis parit et in lucem notitie producit, dum alius eum
3123 III|            talia docuit? Assumis falsa notorie, et ea de quibus principaliter
3124 III|             nedum, si vellet, et verba nova reperire, et repertis clarioribus
3125 IV |             adustus, si illas ibi esse noverim, ad tranquillitatem animi
3126  I |                antiquam illius gloriam novis erroribus extinxerunt. ~
3127 IV |               concedam, ne de hoc ipso noviter litigandum sit, esse preter
3128 IV |           innata prudentia vel exemplo novo et insigni tales facile
3129 IV |            confitentem modo, sed se se novorum insuper criminum coacervatione
3130 IV |           elegantissime sub allegorica nube reconditur; quem locum pretereo,
3131 II |            celo templum Iovis, aut sub nubibus visas faces? Quid ethneis
3132 III|           nominum splendorem, iners et nubilosus livor tentet ascendere?
3133 II |            resistet illi ingenio? Quis nudam veritatem teget inter tot
3134  I |               presentem infamiam fando nudavero, qui antiquam illius gloriam
3135 II |               obruentur? Ecce ego, qui nudiustertius nichil eram, iam magnus
3136  I |             certamen. Te vero cum tuis nudos videbis, omni vera laude
3137  I |                noceas quiescendo; ille nudus in campis fame sua publicam
3138 III|               estis, nisi verba inania nugeque volatiles. Olim quidem sine
3139  I |              cum inter vitia senuerint nullique pares sint, sola se preferant
3140 III|           adversus tua tela sufficere: nullis opus erat verbis. Sed tacere
3141 III|                quam medicos; quinetiam nullius generis ingeniosorum tantam
3142 IV |              omnem amicitiam sperneret nullumque diligeret ab Atheniensibus
3143 II |               Ulixem. Ad hoc responsum num tu atque alii, qui nichil
3144 II |            queso, ne inter tuas potius numerandum sit, si tibi contrarium
3145 III|             omnibus seculis paucissimi numerantur. De qua re in Oratore Ciceronis
3146 IV |              quisquis vera bona urbium numerat ac metitur intelliget. Sed
3147 IV |         pulmentum, et que sunt similia numeratis. Verum his carere apud vere
3148  I |               principes inSaturnalibus numeretur. Si te in literis tuis video,
3149 III|             vero post mortem in deorum numerum referendum: id enim significare
3150 II |                Stultorum infinitus est numerus". Eorum vero que a talibus
3151 IV |            sunt quidem ad que perraro, nunquamque nisi invitus, venio: ad
3152 IV |            pueriliter et interdum—quod nutrices solent—bleso ore loquendum
3153 IV |                esse: "Factus sum sicut nycticorax in domicilio". Vide autem
3154  I |               sed obsequium insuper et obedientiam deberemus. Debuisti, si
3155  I |               tuis, alienis in finibus oberrare, magno cum eorum discrimine
3156 III|               neque hoc tibi ad crimen obicerem, modo ne, te talibus implicando,
3157 IV |             crimen aliquod solitudinem obiciens, ex actu laudabili conflare
3158 II |         extreme, quicquid ignorantibus obicitur tibi merito dictum putas
3159  I |             michi, demens, ad infamiam obiecisti—poete, inquam, studium est
3160 II |              scias me ab ea quam michi obiectabas adulatoris infamia remotum,
3161 IV |            vitam velut probrum aliquod obiectas. De qua quidem duo mei libri
3162 II |              patriarche colorem traxit obiectu virgarum variarum, quid
3163  I |             tibi vitam debet, quisquis obierit, tu illi preter experientiam
3164 II |                et non potius spreverim oblatos? Quid michi unquam arrogaverim?
3165 III|                ceperint, et hic quidem oblectationem animi, claritatem nominis
3166  I |               vera sunt in alia specie obliquis figurationibus cum decore
3167  I |            vultis, vestre professionis obliti que est, si nescis, urinas
3168 IV |                 enim, maius, at saltem oblivia temporum malorum multarumque
3169 II |                animis miserorum regnat oblivio, qua fretus multos ante
3170 III|        Gloriare, si placet: neque enim obluctor et magis necessarios et
3171 II |          fuerit, sillogismorum cumulis obruentur? Ecce ego, qui nudiustertius
3172  I |              laude vanitatibus obsitos obrutosque mendaciis. ~Hec non adversus
3173 II |                fedissimi. Nolo aliquid obscenum loqui, non quidem propter
3174 III|             ait "recalcitrare adversus obscura et dicere: melius diceretur,
3175 III|              in cognitionibus suis, et obscuratum est insipiens cor eorum;
3176 III|         vilesceret, in quibusdam locis obscurioribus tanto maiori dulcedine inventa
3177 III|               calumnie respondeam, qua obscuris delectari arguor, quasi
3178 III|               Ideo enim" inquit "forte obscurius positum est, ut multos intellectus
3179 III|            cuiuslibet necessarie artis obsequio uti, et cuius utile obsequium
3180  I |            omni vera laude vanitatibus obsitos obrutosque mendaciis. ~Hec
3181 II |        urgeretur, non modo sordidam et obsoletam vestem reorum more non induit
3182 IV |            esse anime quam dum, amotis obstaculis viteque compedibus, in Deum
3183 III|                facere meditabar; pudor obstitit. Sed, o gravis argumentator,
3184  I |              quem fidenter—licet forte obstrepas—dixerim principem latinorum,
3185 II |                Stantibus enim scriptis obstrepere et insidiari non pudet,
3186 II |              publico peroranti populus obstreperet, "Tacete" inquit "melius
3187 II |              quadrupedem miramur? Quid obstupescimus mule partum, tactumque de
3188 IV |             puto sentias, nisi prorsus obtorpuisti. Ita tamen hoc accipias
3189  I |               ne fiam tui similis, qui obtrectandi studio me cum Plinio miscuisti,
3190 IV |             glorier? Profecto, quamvis obtrectator meus quovis iusto extimatore
3191  I |               tibi sepe ultro se michi obtulisse quantum tu optare, licet
3192 IV |         homines, loquendo caput omnium obtunderem, nullum dormire sinerem,
3193  I |               usqueadeo asininum atque obtusum dicerem—ut scilicet, quoniam
3194 IV |                tabernis ac lupanaribus obversentur. Neque enim solitudinem
3195 III|               quam putabam. Potes enim occidere—mirum dictu!—et quem occideris
3196 IV |             semel arripuissem tenerem, occideremque tenendo, ut ait Flaccus,
3197 III|           ipsum perderes et egros tuos occideres, quia a te non tragedias,
3198 II |           scriptum est in Psalmo: "Cum occideret eos, querebant eum". Ille
3199 II |              propositum sequor. Impune occidis, ergo, cum suscites. Sed
3200 III|           altercantes, et conclamantes occiditis. Hec medicina, hec rethorica
3201 IV |              Velles audire rei causam? Occulta est avis, et volucrum stupor;
3202 III|               dumque tu loqui poteris, occultari nunquam poterit? Quanta
3203 III|       sententia est. Frustra te digito occultas: male tegitur omnis ignorantia,
3204 III|                gloriari ceperis, illud occurrat: multis quidem, sed ante
3205 II |            componi, illi si res exigat occurrere, et pro eterna vita, pro
3206 IV |             quo clamare posses? Nullus occurreret: tecum loqui nescires. Id
3207 II |      philosophorum cetibus excludendus occurris? Respondebo igitur rursum
3208 II |                pallorem negas: ita nec oculi nobis sunt, nec speculum
3209 IV |              verum est: "Non corporeis oculis"—ut verba etiam ipsa ponam—"
3210 IV |             michi iam parcere poteras: odii causa sublata est. Hactenus
3211  I |           susceptus, eo quod Romanorum odiis estuanti nullus usquam consultor
3212 III|           causam tibi tuique similibus odiosam esse poeticam, nisi quia
3213 IV |                quibus habitant urbibus odiosos. Ita non adversam solitudinem
3214 III|            suscipiat; puto sis omnibus odiosus, teque perditum velint omnes.
3215 IV |              Profecto enim solitudinem odisse mechanici est. Facis, fateor,
3216 II |               vivam, adversamini atque odistis. Et quoniam blasphemare
3217 IV |              qui secum esse non novit? Odit solitudinem quisquis in
3218 IV |               diversitas et calcatarum odor mirus herbarum recreat atque
3219 IV |          inferre nolui, ut eas insueto odore confunderem, tuumque ad
3220 II |           earum rerum mentionem quarum odoribus delectaris, sed propter
3221 IV |          musicus non cantu, sed verbis offenderet, vel Aristoxenum vel ipsam
3222 III|           hostem dum defendere videor, offendo? Risus et silentium et contemptus
3223 III|          vereor ne alienus michi livor officiat, quam ne me meus inficiat.
3224 IV |           absque intermissione honesti officii datum sit, cupide interdum
3225 IV |                 ne a te texti farmacum oleant stomacumque subvertant.
3226 IV |                fumantium popinarum, et olentium acie coquorum atque aromata
3227 III|        negaverim, ut in vino fex et in oleo amurca, sic in rebus fere
3228 IV |          Andree? An ego, quia tu michi oles, Ypocratis vel Asclepiadis
3229 III|              sed facundie studium male olet, et facundie inimica loquacitas.
3230 III|          despicis, et verba contemnis. Omelia, porro, grece originis nomen
3231 III|      adversaris. ~Itaque libellos meos omelias vocas, quasi nomen infame
3232  I |        litoribus habitasses. O si—quod ominari horreo; sed, licet immortalis
3233 III|       repuleris, durus eris. Verum, ut omittam iocos, numera liberales
3234 III|             ita nec sit immortalis nec omnipotens, consequenterque ne deus
3235 III|               poetarum clarissimi unum omnipotentem, omnia creantem, omnia regentem,
3236 II |              piger ac frigidus, in sua operatione lentescit. Et tamen hac
3237 II |             primam tui gloriosi partem operis modo responsum velim. ~Secunda
3238 III|              Quid enim aliud sibi vult operosa illa et futilis et ante
3239 II |              inducitur, dum senectutem operosam semperque aliquid agentem
3240 II |                 nullo opus est indice, operose mus: tuo te prodis inditio,
3241 III|            donum sit. Verum et longior operosiorque disputatio, nec propositi
3242  I |               autem michi tecum non de opibus aut de imperio, sed de solo
3243 II |               formam habeant, versutus opifex, distinguis in partes; et
3244 III|              creantem, omnia regentem, opificem rerum Deum in suis operibus
3245 III|                nunc de poetis antiquis opinabile verisimillimumque protulerim:
3246  I |            subtrahitur? Nolo id quidem opinari: necdum despero fore aliquem
3247 II |           qualem se novit, tales alios opinatur, qua nulla inter homines
3248 III|    dissensionis intemperie licuisset, "opinor", ut Timei platonici verbis
3249 IV |          surdos? Alte locutus sum: sic oportuit ut audires. Hymnis quidem
3250 III|                reipublice ruinam illis opponit. Tu defunctum unum nec loqui
3251 IV |             cerebellum tuum mole rerum opprimam. Quam doctrinam ab Archita
3252 II |            quod verbis attollis, rebus opprimens, te ipsum parva pecunia
3253 II |                aut ipsa non a quolibet opprimi malit, quam a te defendi,
3254 II |                et exercendo violas, et opprimis defendendo. Incassum ergo
3255  I |            licet contrarium professus, oppugnas; ille humano generi laborando
3256 III|             ipsa veritas unquam acrius oppugnata non fuerit, quam ab eis
3257 IV |          ostenderunt, contigitque—quod optabam—ut essem carus illustribus,
3258 III|               est. Habes, medice, quod optabas. Sed an ego tecum ludo,
3259 IV |          scelus assequi videretur quod optabat, Ephesii providerunt indicto
3260 IV |          videtur? Apud me multo quidem optabilius est solum salvari, quam
3261  I |                periculo vinci possunt, optanda rebellio est. ~Si bene dixisses,
3262 IV |             quod est accusatori maxime optandum" ut ait Cicero "confitentem
3263 II |             oblivisci, dum ab ardenter optantibus inconsulteque sperantibus
3264 II |                aliquid preter pecunias optari vel amari? Accingere quicquid
3265 III|                quibus poterant viis ad optatam veri celsitudinem anhelabant,
3266 II |                O callidum ingenium! Ad optatum compendio pervenisti: iam
3267 IV |               est, cum natura ipsa sit optima; solitarie autem vivens
3268 II |                dicendus est vivere qui optimarum sensu rerum eget, pessimarum
3269  I |               homines imperitare viris optimis fato rerum pessimo videmus,
3270 III|        illustrioribus quidam in multis optimo iure carpuntur. Unde Paulus
3271 III|         omniumque preclarissimus atque optimus, teneris ebibitus annis,
3272 IV |                te rogare, ut mea legas opuscula. Altiorem tibi fertilioremque
3273 III|                 paucis intellecta, per ora multorum ignorantium volitarent.
3274 IV |             putes Apollinem et Delphis oraculum processisse. Non es itaque
3275 II |                asini locum habeas, vel orandus Plautus ut alicubi inAmphytrione
3276 II |              mentione" ut ait Livius, "orationem adeo magnificam de rebus
3277 III|               numerantur. De qua re in Oratore Ciceronis clarissime disputatum
3278 III|            philosophum et medicum, sic oratorem esse, atque actus oratorios
3279 III|                sunt, et quecunque alia oratoribus assignantur. Plusquam tibi
3280 III|             oratorem esse, atque actus oratorios exercere cum gloria? Nonne
3281 III|              diaboli mors introivit in orbem terrarum". Quenam igitur
3282 III|               post cenam ante focum de orco et lamiis audire soles,
3283 II |                nullo modo michi videor ordinatius dicturus, quam si longissime
3284 II |           autoritas. ~Sed ego iam hinc ordinem tuum amplius non sequar,
3285 II |           minus post temporalem Cristi originem, de Cristo nisi summa cum
3286 III|        contemnis. Omelia, porro, grece originis nomen est, quod latine dici
3287 IV |           pares unique studio intentos oriri soleat, michi semper unde
3288 II |               papam unde tota ista lis oritur. "In hac" enim ait "sola
3289 III|            esse mentitus es. Tam decet ornatus medicum, quam asellum falere.
3290  I |           Neque enim vel Amphionis vel Orphei citara tam duram silicem
3291 III|              quibus maxime nobilitatus Orpheus, cuius decimoctavo civitatis
3292 II |              velut animi febris quedam ossibus insidens; atqui nemo unquam,
3293 II |             est ante oculos non vides! Ostendam tibi, ego qui non sum medicus
3294 III|              et, cum aperte peremeris, ostendas culpam esse non tuam, sed
3295 II |         eademque possim apud Ciceronem ostendere clarissimam philosophorum
3296 IV |                  Quam cum falsam finis ostenderit, apud te non prius mendacium
3297 IV |            secretum animi familiariter ostenderunt, contigitque—quod optabam—
3298 II |              precellere sillogismi tui ostendunt, michi subtrahis dyaleticam,
3299 IV |              ingenioli tui mercimonium ostentares? Posses hic quidem esurire:
3300 III|     dissimulata callide, quam inaniter ostentata subtilitas. Sed et hic excusator,
3301 III|              Tusciam ac Sabinam, quere ostiatim quid estesar, quid estquiris:
3302 II |            sera est; hanc tu, nullo ad ostium pulsante, nescio cur movisti,
3303 II |            virtutis amor ac laudis non otiose iactantie est, sed eo pertinet,
3304 III|          capiat quod capere non posset otiosus. Habet quoque adhuc maius
3305 II |            miseramque vitam alto animo pacisci, ea demum vera philosophia
3306 III|        ignorantiam tuam loquor, si quo pacto possem, non dico illam tibi,
3307 III|          Nasonis! que fides Ennii! que Pacuvii gravitas! quis Vari candor!
3308 II |      philosophie descriptio, quamvis a paganis inventa, cristianorum tamen
3309 III|            delector. Que si Victorino, pagano homini iam seni, Deo per
3310 III|              interroget cur non potius palam vulgi vesaniam increparent,
3311 IV |             parte licentius immorarer, palamque omnibus fieret quam sis
3312 IV |                lingua hebes infelixque palatum tuum delibandis atris potionibus
3313 III|               flabro grana discrevit a paleis. Quando autem Homerus apud
3314 IV |          feriat, Hesiodum carperes aut Palladium? Vel piscator non hamo,
3315 II |           certe; non aspectum, quamvis palleas; non incessum: ille fatuum
3316 II |              tribuit; unde est illud: ~Palleat omnis amans: hic est color
3317 II |                quasi philosophicum sit pallere. Quam dulce, Deus bone,
3318 II |             loca atra, livida, fetida, pallida, undantes pelves rimaris,
3319 II |          igitur miri est si tot circum pallidis, atris ac croceis ipse quoque
3320 IV |              Tu pro tribunali, stricto pallido labello elatoque rugoso
3321 II |               vir: "Barbam" inquit "ac pallium"—addam ego, si libet, et
3322  I |             populis facies vestra solo pallore discernitur, iamque in proverbium
3323 II |               medicus et logica careo, palloris tui causam, quam veram esse
3324  I |                valentibus imponere. Tu palpator, tu non solum blandus, sed—
3325 III|        descivit, nisi fortasse Statius Pampinius, qui Thebaydi sue imperat
3326 II |             epystola illa ad Clementem papam unde tota ista lis oritur. "
3327 II |              dicam? Desinite—queso—qui papiros arte conficitis, quique
3328  I |            dare?". Quanquam non omnino par tua et Phormionis causa,
3329 III|         impudentia vestra, ut de mutis parabolani dici merueritis. Hoc nomen,
3330 II |             putas, dic ubi vis inseri: parebitur; sed verendum est ne quos
3331 III|          impedior sillogismum tibi tuo parem mittere, quo probem te vilissime
3332  I |            universali domino cautionem pareret, tibi nescio cui—imo quidem
3333 III|            agricola". Audi ut, tanquam paria, verbis equat. Tacitus credo
3334  I |               campis fame sua publicam pariat saturitatem, tu faleratus
3335 IV |               venerantur, sed utrinque paribus spatiis delectantur absistere,
3336  I |               teris, his, quos pecunia pariter ac sanitate spolias, magni
3337 IV |            sunt homines dei, sed fiunt partecipando illius unius qui verus est
3338 IV |              deus. Natura quidem unus; partecipatione vero quam plurimos esse
3339 II |         versutus opifex, distinguis in partes; et forsitan victor eris:
3340 II |         incomparabilem, virgineo natum partu. Qui minus illi tribuunt,
3341 II |                Quid obstupescimus mule partum, tactumque de celo templum
3342 IV |           proiecit, et propter pecunie parve spem permagnas rapit angustias.
3343 IV |                copia. Sed nonnullo nec parvo quidem amore literarum tam
3344 III|                Quem propterea" inquit "parvuli legunt, ut videlicet poeta
3345 IV |               mendacia una te luce non pascerent. Iure igitur locum fugis,
3346 II |           sensu rerum eget, pessimarum passionibus abundat. Accedit quod et
3347 III|           fraudibus locus. Quot deinde passurum fuisse ludibria? Quot comitum
3348 II |               Vide quam nullo modo sim passurus ut philosophi nomen usurpando
3349 III|                reverentiam Aristotelis passus sis. Illud impatientius
3350  I |          ineleganti vafritie —, ne, si pater ille doctissimus quique
3351 IV |             hoc in epystolis suis ait: patere me uti testimonio hominis
3352 IV |          utrunque contemnere; sed rara patientia est, quam non penetret acutum
3353 II |                ad illius contemptum ac patientiam componi, illi si res exigat
3354 IV |                tu potius dicis, et ego patior, quam credam—quid tamen
3355  I |          Dyonisios atque Phalaridas in patria florere, Catonem intra pestes
3356 IV |       sapientie Deus et ipse sapientia patris est, in Psalmo centesimo
3357  I |             multi testes, licet minime patritii sint, hac in re multum Boetio
3358  I |                cautissimus disputator, patritium illum vocas, quasi de pretura
3359 II |              hoc rethorice, serve tue, patrocinio excuses. Si enim negas,
3360 II |              etatis huius apud Tullium patronus ac laudator inducitur, dum
3361 III|                placere propositum est. Pauci autem docti. Vis videre
3362 III|                et minus necessarios et pauciores esse poetas quam medicos;
3363 III|           solos qui ex omnibus seculis paucissimi numerantur. De qua re in
3364 III|            quanto rectius de illis que paucissimis? Apud poetas, igitur, o
3365 II |              non omnibus datum est, et paucissimorum prorsus ingeniorum ea raritas
3366 II |                paucos medicos, quid si paucissimos dicam? Non hoc ad artis
3367 II |                ad ipsum nomen gloriose paucitatis assurgere, seque in partem
3368 II |               tuum facis. Quid vero si paucos medicos, quid si paucissimos
3369 II |               sacrilegum ac blasphemum paulominus adoratis. Livoris ac malivolentie
3370 III|              cum sepe Augustinus ipse, Paulum sequens, "philosophorum
3371 IV |            fallere est animus, qui nec pauperiem timent nec divitias venerantur,
3372 III|               dubium esse posset, quin peccata que humanitatem ipsam hominibus
3373 IV |             qui verus est Deus". Certe peccatis nostris effectum est ut,
3374 II |         movisti, tenebricosam fedamque pectoris tui domum omnibus aperiens,
3375 III|              Deo per illas alloquente, pectusque durissimum moliente, veram
3376 III|                vis. Medicina autem tua pecuniam spectat et ad illam refertur
3377 IV |         infamia nondum probas. Proinde pedagogum tuum, senex puer, ut arcessas
3378 II |              sed tumor animi retrahere pedem vetat. Anxius itaque ridiculusque
3379 IV |                mucrone confixeram, sed pedestri solutoque sermone leseram,
3380  I |                ve ista voluptas est? A pedite vulnus acceptum equiti refundis
3381 II |             inquit. Heu, quid hoc est? Peiora sunt audienda, si vivimus.
3382 II |              in senectute meliores aut peiores fiunt. Itaque mille varietates
3383 II |       pudendumque? Quid enim stultitia peius? Et que stultitia maior
3384  I |               sine gubernaculo carinam pelago ventisque committere. ~Quod
3385 III|                quando eos censuit urbe pellendos. Ut enim constet non de
3386 IV |        dignitatem retinere, iracundiam pellere". Et sequitur: "Que enim
3387 II |           pallorem? Tuus nempe diurnis pelvibus contractus et marcidus pallor
3388 IV |              ille mestus atque horrens pelvium ferit aspectus, meos grata
3389 IV |             eritque tibi livor tuus ad penam, michi tum ad laudem, tum
3390 IV |            unius tempus non extimantis pendeam semper arbitrio: tempus
3391 III|           vocabula, si volet usus~quem penes arbitrium est et ius et
3392 III|              ingeniis evenire, ut, dum penetrare volunt supervacua, nimium
3393 IV |                patientia est, quam non penetret acutum convitium. Proinde,
3394  I |               tamen neque consilii mei penitet, neque me lapidandum credidi,
3395  I |               rete iacitur ante oculos pennatorum. Novit ille mores vestros;
3396 III|              Illa, ut est mechanicarum penultima, sic omnium prima artium.
3397  I |            scio, sed dissimulo—dolorem peperit ac furorem. Illam lege,
3398 IV |              ex urbibus in solitudinem pepulerunt. Quenam vero hec? Nempe
3399 III|             propositum reversus, cepta peragero; et tamen loqui oportet.
3400  I |           mercatura omnis subiacet, in peragrando orbe lustrandisque litoribus
3401 III|      philosophi tradunt, sine magistro percepisse gloriatur,Ysaie principium
3402 IV |               atque perfectam; ad quam percipiendam nichil magis impedire quam
3403 IV |          urbano in strepitu ac fragore percipio. Addam quod non postulas:
3404 IV |           ingenio, ex animi agitatione percipiunt. Tu autem, nullo prohibente,
3405 III|          Tuscorum,esar deus diceretur. Percurre nunc Tusciam ac Sabinam,
3406 II |                lingua forsan liberiore percusserim, quorum in turba te latitantem
3407  I |           certamen instituitur: ubi me percutias habeo, ubi te repercutiam
3408 IV |          piscator non hamo, sed gladio percutiat, Petro detrahes aut Andree?
3409 III|          docemur recte vivere". Dii te perdant, fugitive! Male incipis.
3410 III|                implicando, et te ipsum perderes et egros tuos occideres,
3411 III|       inopinabili et ignota, et in qua perdi operam non dubito. Verum
3412  I |       declarasti. Si enim non extremus perditissimusque omnium fuisses, non desperasses
3413 III|             sis omnibus odiosus, teque perditum velint omnes. Medicine,
3414 II |               cornutum michi enthimema perducito; admove ad eculeum: cogere
3415 II |               artium rethorica captiva perducitur, et que populos moderatur,
3416 III|             oblitus tui,—quis non risu pereat?—ad inimicum tandem fugiens,
3417 III|         extorquere. Quis autem, queso, peregrine lingue a te nunc notitiam
3418 III|             eloquentia, et, cum aperte peremeris, ostendas culpam esse non
3419 II |            desinunt, ut incipiant esse perenniter. Hos autem constat esse
3420 III|                flente Ypocrate, populo pereunte. Ne enim in singulis immorer,
3421 IV |         meditor, ut si possim, ex alto pereuntia lucra despiciam, et, ut
3422 III|            dicet aliquis. Fatebor. Nam perfecta cognitio veri Dei, non humani
3423 IV |                 eam beatam fieri atque perfectam; ad quam percipiendam nichil
3424 IV |              ambigitur: et quod beatam perfectamque animam fieri vetat summo
3425 III|                omnium, atque omnino de perfectione humana, stilo mirabili et
3426 II |                Deum, et hominem quidem perfectissimum, ineffabilem, incomparabilem,
3427 II |          facias, quanta hoc felicitate perficias, qui te semel audierit non
3428 III|             Malo tamen nichil immutes, perficiasque quod intendis: hoc volo,
3429 III|              tui respicis salutem, quo pergis? quid cogitas? quid agis?
3430  I |         quinetiam inventioni deorum—ut perhibent—immortalium consecratam,
3431 IV |                sententiam feras: "Ille peribit, iste curabitur". Quam cum
3432  I |           maluerim, quam, me veridico, periclitari tot hominum milia, qui discordi
3433  I |                sanitate spolias, magni periculi causa sim. De hoc tamen
3434 II |                fedas involucra; et ubi periculosis ambagibus dictare soles
3435 II |             ipse bello punico secundo, periculosissimo omnium atque gravissimo,
3436 IV |            rustica solitudo". Vides ut periculosum est cum stulto multum colloqui.
3437  I |      hebetudine sui labores ac vigilie perierunt, quique quotidie mentiendo
3438 IV |                est solum salvari, quam perire cum multis. ~Sed iam satis
3439 IV |                immeritum scriptis eius perlectis adversetur atque oderit?
3440 II |           constaret. "Qui sim" inquis "perlecto hoc toto iam nosces opusculo".
3441 IV |             propter pecunie parve spem permagnas rapit angustias. Quid ergo
3442 III|             more tuo nota atque ignota permiscens, iterum cogis ut rideam.
3443 III|                queso, medicinam ethice permisces? Tene te loco, neque fines
3444 IV |             suspirantis, qualem me, si permiseris, non nego. Non est, inquam,
3445  I |               quod nescias. Id si tibi permisero, quid usquam—queso—non poeticum
3446 IV |           mirus herbarum recreat atque permulcet; dum lingua hebes infelixque
3447 III|                 in tuam infamiam et in perniciem alienam. Certe non ad artis
3448 II |           ipsum noli faller—nulla enim pernitiosior, nulla capitalior fraus
3449  I |             barbarica feritate. Itaque peroportune audies quod cuidam nuper
3450 IV |              insibilas, quod e rostris perorantem Tullium facile possit expellere.
3451 III|             veteres taciti curare: vos perorantes, et altercantes, et conclamantes
3452 II |               conscius, dum in publico peroranti populus obstreperet, "Tacete"
3453 IV |                tractu atque alia etate perpessus sum, rabiem, invidie facibus
3454 II |                   II ~Habes unde michi perpetuo gratias agas: de muto et
3455 II |               infectos, tui memores in perpetuum effecisti. ~Duo hic, antequam
3456 IV |           cavernis inveniet. Displicet persecutio, quamvis forte non inutilis,
3457 II |                non te, sed ignorantiam persequebar; eamque non omnem. Calcanda
3458 III|              que Flacci discretio! que Persii pietas! que modestia Lucani!
3459  I |               ergo tunc nature debitum persolvisset, quanta fuisset inter vos
3460 II |             qui colorem medici negando perstringere oculos, vel excusando rationem
3461  I |                illud tibi consequenter persuadeas velim: esse te poetarum
3462 III|               credidisse nunquam michi persuadebitur. Sed esto; crediderint:
3463 II |                est "apposite dicere ad persuadendum, finis persuadere dictione".
3464  I |                Alioquin, si tibi falso persuades—quod quidam indocti solent,
3465 II |            nomen usurpando commacules. Persuasisti autem tibi, ut intelligo,
3466 IV |        concertationesque in disputando pertinaces indigne philosophia michi
3467 III|                disceptator indoctus et pertinax non presumat —; non id certe
3468 III|              de elocutione dicere est, pertractandum est nobis, sed quecunque
3469 IV |         sequitur: "Que enim cum aliqua perturbatione fiunt, ea nec constanter
3470 IV |            pervenire. Non me rubicunda perusti zona poli, non epularum
3471 II |               pervenisse te putas. Sed perveneris, sed a tergo liqueris Crisippum.
3472 IV |    tranquillitatem animi libertatemque perveniam. Scio tamen eas non in locis
3473 IV |          perventuros esse confido, neu perveniant velim, de hoc ipso cogor
3474 II |            posteros fama citius vestra perveniat. Quid querar? quid eloquar?
3475 III|          saltem pervenisse, quo humano perveniri poterat ingenio, ut—secundum
3476 II |         ingenium! Ad optatum compendio pervenisti: iam philosophum te alii
3477 IV |              ad te nec pervenisse, nec perventuros esse confido, neu perveniant
3478 IV |              ista in Grecorum levitate perversitas, qui maledictis insectantur
3479 III|              Scripturis Sacris agens: "Perversum hic" inquit "nichil est,
3480 III|               stilum reprobare ingenio pervium, memorie habilem ignoriantieque
3481 IV |                Fecisti optime, quamvis pessima voluntate. Libenter crimen
3482 II |            optimarum sensu rerum eget, pessimarum passionibus abundat. Accedit
3483  I |               viris optimis fato rerum pessimo videmus, ad artes quoque
3484 IV |             bonum opus, nisi malo more pessimoque animo fieret. Hoc tibi examinandum
3485 II |        lucubratus ac serius talis est. Pessimum quidem in primis hominum
3486 IV |           meminit, nullam capitaliorem pestem quam corporis voluptatem
3487  I |          patria florere, Catonem intra pestes lybicas errare, mori Regulum
3488 II |         profers quasi clipeum inscitie pestilentis, sed passim sanos in morbum,
3489 II |           aliud natus eram? Habeo quod petebam: iam disputare non vereor,
3490 II |              sit. Si audire me velles, petendum potius ab Apuleio madaurensi
3491  I |          cumulum glorie ascribam. Alta petentibus non semper quies: sed eorum
3492 II |          inquiritur. Si penitus causam petis, illa vera est quam affert
3493 IV |              fortassis hoc calle famam petit, necquicquam insanierit.
3494  I |              taciturnitate complaceas, petita non a te sed a lectore venia
3495 IV |           lector amabilis, a te veniam peto, si in volutabrum iniuriosi
3496 IV |            hamo, sed gladio percutiat, Petro detrahes aut Andree? An
3497  I |               regnare, Dyonisios atque Phalaridas in patria florere, Catonem
3498 IV |               qui solius fame cupidine Philippum Macedonie regem interficeret,
3499 II |                  Quid autem in somniis philosophando non audeas, qui colorem
3500 II |   philosophatum se iocando commemorat; philosophantem upupam nulla habet historia.
3501 IV |           carere apud vere realiterque philosophantes non modo non miserum, sed
3502 II |         Apuleio madaurensi ut in libro philosophantis asini locum habeas, vel
3503 II |              ali. Oro iam, upupa: noli philosophari; citius philosophabitur
3504 II |               aut finxit", in eo statu philosophatum se iocando commemorat; philosophantem
3505 II |              ut inter multa ludicra te philosophice coloratum dicas! Certe pallorem
3506 II |        nocturnisque contractum chartis philosophici oris arrogas pallorem? Tuus
3507 III|              inquit seu "meis"—hoc est philosophicis—"Musis, eum curandum sanandumque
3508  I |             cura scenicas meretriculas philosophico procul arcet edicto. Vive,
3509 II |             ibi nunc, ut tibi videtur, philosophicos locos, ut ego sentio, tabificos