Liber

3510  I |              grecus, audax et verbosus Phormio, credo, extimans nichil
3511  I |             cura est. Eleganter de hoc Phormione loquens Cicero, "Quid" inquit "
3512  I |             illum erat. Contigit autem Phormionem quendam nomine, secta perypatheticum,
3513  I |         Quanquam non omnino par tua et Phormionis causa, multoque iustius
3514  I |                Socrates, cum factum de pictore medicum audisset: "Caute;"
3515 III|               suos excedenti respondit pictorum famosissimus Apelles. Age
3516 III|           Flacci discretio! que Persii pietas! que modestia Lucani! que
3517 II |               more senescentis hominis piger ac frigidus, in sua operatione
3518 III|               lingua illa temeraria et pigra et viscosa et farmacis delibuta
3519 II |              Pingui Minerva"; sic enim pingue tuum poscit ingenium. Si
3520 II |               iuxta vetus proverbium: "Pingui Minerva"; sic enim pingue
3521 III|           verum est—siquis ergo talis, pio instigatus affectu, ad ipsius
3522 III|              agricola; sutor quoque et pistor et tu, si mactare desieris,
3523 IV |               ipse potuerat, dum illum pithagoreosque alios visendi discendique
3524 III|           ampliori gratia, poetam esse pium disertumque prohibeat. ~
3525 II |             inter cetera quid ait? Sum pius Eneas fama super ethera
3526 III|         excusare, consolari, irritare, placare animos, movere lacrimas
3527 III|          grecas" inquit "didici: parum placebat eas discere, quippe que
3528 III|            quia nullum fallere, paucis placere propositum est. Pauci autem
3529 II |             vulnerat; agebat ille quod placeret omnibus: hic quod nulli.
3530 IV |               libros, inveniasque tibi placitum aliquod dei nomen. Deus
3531 III|                atque doctissimis viris placuisse notum est. At minime mirandum
3532 III|           rerum reos: Deiotarum regem, Plancium, Quintum Ligarium, Milonem,
3533 IV |               non suburbium elige, sed plateam. Quid multa? Doctos ut scopulum
3534 IV |              nunc tu per vicos ruis ac plateas, et quasi ad currendum nati
3535 IV |        iniustitia, et non deficiens de plateis eius usura, et dolus. Iam
3536 IV |                illud preclare dictum a Platone, ab Apuleio relatum, et
3537 III|          licuisset, "opinor", ut Timei platonici verbis utar, "non minorem
3538 III|               et tamen eorundem rursus platonicorum sacrificia detestatur, "
3539 II |               asellus. Certe preclarus platonicus Apuleius, cuius supra memini,
3540 II |        detrahere metuas, detrahentibus plaudas. Hec hactenus; nec ignoro
3541 III|          pelves—hee tube tue sunt, hic plaudentis conclamantisque favor exercitus—
3542 IV |             sed noctua". Ridete omnes, plaudite, fabula acta est. Sed—heu!—
3543 III|            post me nascentur, et, raro plausore contentus, acies insanorum
3544 III|              imo medicus, si non vulgi plausum, sed—ut debes—egroti tui
3545  I |         disseruisset, secutusque esset plausus omnium, quesitumque ab Hanibale
3546 II |              locum habeas, vel orandus Plautus ut alicubi inAmphytrione
3547 III|               et balneis, sit caritura plebecula! Ite nunc, dyaletici senes,
3548  I |             veluti vero adversas, mira plebei artificis temeritate condemnas.
3549 II |           nobilis exultasset spiritus, plebeius ingemuit. Cur? queso. An
3550 III|          falsos deos esse, quos illusa plebs coleret. Quod et philosophos
3551  I |              sed ampullosam et tumidam plenamque convitiis epystolam effudisti!
3552 III|             ignorante miserius? Sed ne plene miserear, tu facis. Ita
3553 IV |                potest, ut quisquam tam plenus mendaciorum sit, quin casu
3554  I |              obtrectandi studio me cum Plinio miscuisti, quem si intelligere
3555 II |               affert amicus medicorum, Plinius—quem tu spernis ignotum—
3556 IV |         rideamus, dum egri interim tui plorant. Dic, age, dic secure, nil
3557 IV |           poetice lesus es. O cerebrum plumbeum! Hoc non potes intelligere,
3558  I |          poetarum maximum, cuius prope plura mendacia sunt quam verba.
3559 III|         presertim in quo, principatuum pluralitate damnata, unus omnium princeps
3560 III|   precipitanter absolvis, aliis quidem pluribus et unctioribus verbis, sed
3561  I |                ne, plurimos consulens, plurimorum incidat in errores. Tu tamen
3562 III|              prodesse, sed obesse quam plurimum. Quid enim egro longa oratione
3563 II |              et dictum est aliquid, et plusculum dicere est animus. Loquar
3564 III|                oratoribus assignantur. Plusquam tibi permittitur, quam putabam.
3565 IV |                prodesse compertum est, plusque unum solitarium conferre
3566 IV |       sillogismum, qui sepe mortiferum poculum confecisti, et si nescis
3567 IV |              me rubicunda perusti zona poli, non epularum defectus impediet,
3568 II |                ponenda est discretione pollentes, quibus, ut arbitror, eo
3569  I |             aliis quam ipse non habeas polliceri?". Esset profecto miraculum,
3570  I |              quibus, sanitatis fructum pollicitus, nil nisi intempestivos
3571 II |              quod tu eam dehonestas ac polluis. Scio, ut dixi, non inutile
3572 IV |        semideus quidem, qualem Lucanus Pompeium, Labeo describit Herculem,
3573 III|               vos necessitas in precio ponet, nulla faciet non esse mechanicos.
3574 III|         invenies? Sepe inter magna non poni cuiusdam eximie magnitudinis
3575 III|                 Quod, fateor, in lucro ponimus, non in damno. Noli igitur
3576 II |              quod inter superbias meas ponis: indignum te michi visum
3577 III|            quod vos et agricolas iuxta pono; fecit idem Aristotiles: "
3578 IV |        sineretur adhuc forte victurum, pontificali solicitudine liberastis.
3579  I |               etiam adulator, non modo pontificum sed et pauperum latrinas,
3580 II |                Scio quid nunc cogitas: popellus infelix, et consilii semper
3581 IV |          quibus placet fornix et uncta popina, ut ait Flaccus; habitant
3582 IV |             foro, non nidore fumantium popinarum, et olentium acie coquorum
3583 II |        mendacio maius". Mox ex persona populi loquens: "Non tamen" inquit "
3584  I |            egrotatis. Itaque magnis in populis facies vestra solo pallore
3585 II |             captiva perducitur, et que populos moderatur, inque animis
3586 IV |         detraxisset, ut quem delectet, porcorum more, ceno semper immergi,
3587 III|           sanctum canibus dare et ante porcos proicere margaritas divino
3588 II |              Habent suum secula nostra portentum: mechanicus etiam libros
3589 IV |            incentiva libidinum, quibus porticus civitatum ac theatra flammescunt,
3590 IV |                in solitudinem velut in portum fugiat. "Habes igitur quod
3591 II |           vagis quibus nullus est vite portus. Tibi nobiliorem terminum
3592 III|                cogit ut ab hoste etiam poscas auxilium. Sed certe post
3593  I |           minus, interfice; et precium posce, cum occideris. Id nulli
3594 III|            quia impotentiam meam novi, posco auxilium de celo et in Sacris
3595 II |             veram rei causam in aperto positam non vidisti. Et vis videre
3596 III|      secrevisse". De qua re multa dici possent; sed intelligenti satis,
3597 III|             nec consequi potest, et si possetis, deberetis nolle. Rethores
3598 III|           infixi, ut ne divelli quidem possint, et si velim. Ac ne me gloriari
3599 II |                et aqua scribite, ut ad posteros fama citius vestra perveniat.
3600 IV |             volui impedire, nec potui; posthac impedire nec cogito nec
3601 IV |               percipio. Addam quod non postulas: vix de homine, presertim
3602 II |               ignotum—et quam ego olim posui in epystola illa ad Clementem
3603  I |              putem, qui me os in celum posuisse dicas, quoniam medicos divinum
3604 IV |             non quia tu quoque ultimam posuisses—de ordine enim tuo, de ingenio,
3605 IV |                 ac ne quis principatui potentieque fideret additum est: "Et
3606 III|            possit recte vivere, cum id potentioris alterius donum sit. Verum
3607 II |              verum simul ac magnificum potestis, vel superbe dictum ab Ulixe
3608 IV |          palatum tuum delibandis atris potionibus inviscantur, michi lingua
3609 IV |             viro, didicisse Plato ipse potuerat, dum illum pithagoreosque
3610 II |               redeant illi veram de te potuerint ferre sententiam! Sed inde
3611 III|          magnis viris multo studio non potuisse contingere, quamvis, si
3612 III|          pereunt qui sine vobis vivere potuissent. Sepe iam nequicquam dixi:
3613  I |               que si unquam caput tuum potuisset irrumpere, nunquam usqueadeo
3614 III|          intellexisti, nec intelligere potuisti. Nunquam aut Homerum poetam
3615 II |          agendasque potius deis grates precandosque ut populo Romano semper
3616 III|                te Homerus ac Virgilius precantur, ut eos saltem a mechanicis
3617 III|            multis, et a me ipso iam in precedentibus tacta sunt, quantum ve inter
3618 III|                necessaria inquisitione precederent. Credibile est etiam hos
3619  I |            publici muneris attigisset, precepta de re militari dare?". Quanquam
3620  I |            rerum studia et doctrina et preceptis et arte constare; poetam
3621 III|                verbis aut scolarem aut preceptorem tuum suspicer, et ait: "
3622  I |                 quibus uteris, medicos precessisse. Quanquam, quid attinet
3623 IV |            sepius quam vellem amicorum precibus ad urbem retrahar, sepe
3624 III|          reipublice amicus, linguamque precideret, sumpto forcipe de altari,
3625  I |       navigationi rethoricam ancillari precipis—quod equanimius propter
3626 III|        festinans, questionem ipse tuam precipitanter absolvis, aliis quidem pluribus
3627  I |               discordare vos senserit, precipites ancipitis vie duces abiciat,
3628 II |             Est enim voluntas indomita precipueque dementium. Id scito certissime:
3629  I |                si minus, interfice; et precium posce, cum occideris. Id
3630 II |              princeps utriusque lingue preclara facie fuisse vulgatum est,
3631 II |       reipublice studio floruerunt, et preclaram rerum gestarum gloriam consecuti
3632 IV |                si semel legisses illud preclare dictum a Platone, ab Apuleio
3633 III|                poeta magnus, omniumque preclarissimus atque optimus, teneris ebibitus
3634 IV |          tarentino, magno in primis et preclaro viro, didicisse Plato ipse
3635  I |           quamplurimum conferre potes. Preclarum sortitus artificium: longevis
3636 III|         cogitas predicare; et quicquid predicas in nichilum finit. Fallor:
3637 IV |              literarum tam bene tamque predulciter michi est, ut si statum
3638 III|             negligens. Respondebo tibi prefatus, ne quod dicam superbie
3639  I |           nullique pares sint, sola se preferant senectute. Atqui ne hanc
3640 III|                huc ipsius amici calamo preferebantur. Inter multa quidem hoc
3641 IV |            responsionis mee principium preferebat? Atqui, conviciator mordax
3642  I |                hac in re multum Boetio preferendi. Verum absit ut huius vel
3643 IV |              tempus erat; sed ubere ac pregnanti eloquio tuo retrahor: sic
3644 IV |             illac more tuo discurrens, prehensarem homines, loquendo caput
3645  I |         peperere, ut quibus ante alios preituris consulere nominibus datum
3646 III|                est. Cur? Quia hasta in preliis utebatur, que Sabinorum
3647  I |               que ante prelium, que in prelio, que ve post prelium sint
3648 II |               concluserit? Illam certe premeditari, contra illam armari, ad
3649 II |              hac re tecum loqui habeo. Premisi autem hoc, ut scires apud
3650 II |           multos ante diem in Tartarum premisisti, qui si redeant illi veram
3651 IV |              sed—ut res docuit—frustra premonui. Licet enim tunc evaderet,
3652 II |               ludibrio. In quod—gaude, prepotens orator—externa ope non eges;
3653 III|               multo magis diis talibus preriperent deitatem? Belligerantes
3654 III|           imparia, temptare certamina, prerupte temeritatis homullule, non
3655  I |            grates actura sit, si eorum presentem infamiam fando nudavero,
3656  I |           extimans nichil se melius in presentia tanti ducis nichilque convenientius
3657 IV |               necessitas excusat horum presentiam requirentis; habitant ibi
3658 III|      necessariam poesim. Quod cum nemo presentium negasset, conclusit ille
3659 IV |             Habitant reges in urbibus, presidesque terrarum et iudices, quique
3660  I |            sibi, quantum Ecclesie, cui presidet, est necesse! —; vos, Dei
3661 III|              veritatis ornatum Musarum presidio niteretur, et vel stilo
3662 II |                 eo molestior es quo te pressius intuentur, et professionem
3663 IV |                actor quod non probasse prestabat, et, facti victor, in iure
3664 IV |            sive quis deus mente nichil prestabilius dedisset, huic divino dono
3665 II |               nulla ingeniorum penuria prestabit, ut tuo ingenio locus fiat.
3666  I |             etatis doctrina ingenioque prestantissimum? Ita enim de illo scriptum
3667 III|         excesseris. Quamvis nec ethica prestare possit recte vivere, cum
3668 III|             ergo illi servient, que id prestat, ad quod omnes relique aspirant.
3669 III|             finis ultimus, non dico ut prestent recte vivere, sed ut ad
3670 II |           philosophie aut siquid eorum prestiteris, dignus esto qui iuxta Platonem
3671 III|                egros oculos lux serena prestringit, delectat videri quod esse
3672 III|               indoctus et pertinax non presumat —; non id certe poeticum,
3673 IV |               coercendis vulgi moribus presunt, quos reipublice necessitas
3674 III|             perraro; quippe, pueritiam pretergressi, loquuntur ut viri. Efficacior
3675 III|             responderem. Quedam sponte preterii. Misereor enim tui; nam
3676 III|             victum eum esse constabat, preterisset, ita certe respondet, ut
3677 III|            Nitor non sine multo labore preteriti temporis errata corrigere;
3678 IV |                rear a tanto philosopho pretermissum? Sed sit nature obsequendum,
3679 II |            quos?" inquies. Ad tribunal pretoris urbani res agatur: quis
3680 III|               magnis illum philosophis pretulissent; nunquam aut tragedias Anneus
3681  I |        Averroim, tacito licet iudicio, pretulisti? Scis quod non mentior,
3682  I |        patritium illum vocas, quasi de pretura vel consolatu questio sit,
3683 IV |               et ceterorum ignorantium prevalente sententia, intempestivis
3684 III|             seduceret, fidelissimus ac previdentissimus Paulus admonuit: "Cavete"
3685  I |                 sed multa cognoscit ac previdet, discordare vos senserit,
3686 II |                et profunda. En quod ad primam tui gloriosi partem operis
3687 III|          intellectis atque conspectis, prime cause et unius Dei qualemcunque
3688 III|             querenda ratio rerum est. ~Primos nempe theologos apud gentes
3689 III|               notorie, et ea de quibus principaliter discordamus; quod magnum
3690 IV |         homines moriemini"; ac ne quis principatui potentieque fideret additum
3691 III|                libro presertim in quo, principatuum pluralitate damnata, unus
3692 IV |              sentiam audivisti—sed ut, prioribus exactis, in hac parte licentius
3693 III|              verbis, ydiota rudissime, Priscianum in auxilium tuum vocas.
3694  I |             permittitur. Utere funesto privilegio. Optime enim tutissimeque
3695 III|                ac periculum probarent. Proba potius rethoricam tibi incognitam,
3696 III|            vestram conclusiunculam non probabat, ubi ait: "Necessariores
3697 II |             upupam quam philosophum te probabis. Miraris, indocte, et "Quid
3698 III|                mensibus fabricatus es, probabitque contrarium. Malo tamen nichil
3699 II |             non ut ideo philosophum te probares, sed ut ignorantiam saltem
3700 IV |             dicente uno quod alius non probaret, an statim ad iurgia veniendum
3701 IV |                probavit actor quod non probasse prestabat, et, facti victor,
3702 II |            michi nunc senum distinctio probatur, que si tibi non placet,
3703 III|                mechanice, si hoc michi probaveris: quod per medicinam recte
3704 IV |         victorie letitia inflari: sepe probavit actor quod non probasse
3705  I |              aliquem medicum cui valde probetur quicquid dixi dicturus ve
3706 IV |           memorieque mandata sunt. Que probra, quas contumelias vel in
3707 IV |        voluisti. Providebo ne me veris probris possis attingere; eritque
3708 IV |           michi solitariam vitam velut probrum aliquod obiectas. De qua
3709 II |            tibi iam, non ut adversario procaci et infesto, sed ut homini,
3710 IV | circumlocutione describam—me nolentem, procacis ut ita dicam lingue sue
3711  I |          indicio est. Cogeret me forte procacitas tua poetice aliquid de te
3712 II |               Hinc calumnie radix. Sed procede; noli subsistere; lege quod
3713 IV |           datum sit, cupide interdum e procellis civilium curarum in solitudinem
3714 IV |          Apollinem et Delphis oraculum processisse. Non es itaque totus amens:
3715 III|               nocebat, imo vero multum proderat, quoniam, velut excussor
3716  I |                Ambe artes uno de fonte prodeunt: ambas creavit Altissimus.
3717 II |            indice, operose mus: tuo te prodis inditio, tam late tristis
3718 III|              parit et in lucem notitie producit, dum alius eum sic alius
3719 IV |              non modo proficientem sed profectum quoque, si possit, securius
3720 III|          dolore notitia principium est profectus. Et ad hos quidem sermones,
3721 II |                non curare, quod cupide profers quasi clipeum inscitie pestilentis,
3722 II |              te pressius intuentur, et professionem suam tua non ambigunt ignorantia
3723  I |            videretur de illo sapientie professore, "Multos" inquit ille "stultos
3724  I |              quam tu, licet contrarium professus, oppugnas; ille humano generi
3725 IV |                mali, a quibus non modo proficientem sed profectum quoque, si
3726 II |                ut unicuique se medicum profitenti statim credatur, cum sit
3727 IV |            Solitarius sum, fateor, imo profiteor, et solitarium esse iuvat,
3728 III|             virtutem doctoribus nichil profuerant". Certe si te tua illaTerapentica
3729 IV |               doctrine huius meminisse profuerit. Hinc idem alibi: "Rectum
3730  I |                Antiochum, regem Syrie, profugerat; a quo letissime susceptus,
3731 II |                ut est apud Senecam, et profunda. En quod ad primam tui gloriosi
3732 IV |             iam, iurgator, vel mordere profundius, vel silere. Nunc, enim,
3733  I |               licentie modus, quousque progredi fingendo liceat, cum officium
3734 II |               senectus, si ab honestis progressa primordiis gloriosum habet
3735 III|           poetam esse pium disertumque prohibeat. ~Sed nonne ego poetas,
3736  I |          servas facere—quod utrarunque prohibebaris nomine—voluisti, cur non
3737 III|        margaritas divino etiam eloquio prohibemur. Sane illa, quam memoras,
3738 IV |            percipiunt. Tu autem, nullo prohibente, habita ubi te matutina
3739 IV |              nomen. Deus enim esse non prohiberis, quia poetas negligis. Magna
3740 IV |             miseram et infelicem vitam proiecit, et propter pecunie parve
3741 II |              inchoandum. Excuset autem prolixitatem mei sermonis, tue ignorantie
3742 II |               sed insignis, ingenioque promeritus non modo maximorum ducum
3743 III|                feroces, ad ultionemque promptissimos—et molem multorum criminum,
3744 III|                experientiam querit, ac promptitudinem colloquendi. Quam ob causam
3745 III|                 tu ad omnem stultitiam promptus ac preceps, auderes ipsum
3746 II |              qui legent; de quantitate pronuntio: haud dubie magnum opus
3747  I |                tyrannidis trahendam ac propagandam putes. Sed prius omnia,
3748 III|            Pudet enim me tui: nimis in propatulo ignorantiam habes; sed fidentissime
3749 II |              cum suscites. Sed omissis prophanis et fine carentibus nugis
3750 III|             vitam vel sacrum aliud vel prophanum etiam, modo non vetitum,
3751 III|                graves, ut non immerito propheta idem et rex clamet ad Dominum: "
3752 II |               Qui minus illi tribuunt, prophetam dicunt, preter hunc unum
3753 IV |                solitudinem patriarche, prophete, sancti, philosophi, poete,
3754 II |               suspicor—ad finem seculi propinquamus. "Erunt signa in sole et
3755 II |          viatoris insania, cum nunquam propinquaveris, pervenisse te putas. Sed
3756 II |                senuerunt, quo ad metam propius accedunt, eo magis insaniunt.
3757  I |            etsi uni tantum spes glorie proposita sit, in id niti, ut unus
3758 III|             dicuntur, que sunt omnibus proposite, quanto rectius de illis
3759 III|           operosiorque disputatio, nec propositi huius est. Prosequere igitur
3760 IV |                querebat, revertatur ad proprias febres; tu lacessito faveas,
3761 III|            oderit ignorantem: defectus proprii cum dolore notitia principium
3762 III|                fundo es; imo iaces: is proprius fecis est locus. Numera
3763    | propterea
3764 II |                calamo debeas. Ecce iam prosam scriptitas: cito facies
3765 II |           assequaris—ludus risu comico prosequendus—non semel methodi vocabulo
3766 II |            atque iudicibus, favente ac prosequente universo populo, Capitolium
3767 III|               nec propositi huius est. Prosequere igitur ludum tuum; ita,
3768  I |                humano generi laborando prosit, tu noceas quiescendo; ille
3769 II |       repertores artium: fines vestros proterit asinus infulatus, non se
3770 II |             intelligitur quid velim —: protestationem humilem ac veram, superbe
3771 IV |         volutabrum iniuriosi colloquii protractus, contra naturam moresque
3772  I |               horas sermonem continuum protraxit. Denique dum qualiter sit
3773 III|            opinabile verisimillimumque protulerim: qui, si unum Deum crediderunt,
3774 III|            conditas leges et etate iam provecta, fuisset poeticam executus.
3775 II |              ut statim audies, aliunde proveniens. Hunc pallorem non ego,
3776 II |                atque—ut est in antiquo proverbio—auribus lupum tenes. ~Unum
3777 IV |            conflare infamiam voluisti. Providebo ne me veris probris possis
3778 II |               rectius Dei voluntas seu providentia dici debet in sermone catholico—
3779 II |                Et si grex ille quondam providentissimi patriarche colorem traxit
3780 IV |        videretur quod optabat, Ephesii providerunt indicto supplitio, siquis
3781 III|            servantur, et non capacibus providetur, dum ne frustra se atterant
3782 III|         invidisse dicas, et non potius providisse legentibus? De qua obscuritate
3783 III|              reprehendi posses, abunde provisum est. Quisquis te disertum
3784  I |            occultare nullo modo potes? Proximis tuis literis expecto, ridiculosissime
3785 IV |         crediderim, ut aliquid in diem proximum reservemus. ~Tibi autem,
3786 II |                 si me roges: facit hoc prudenter ut reliqua. Sapientis est
3787 IV |                sint, quique vel innata prudentia vel exemplo novo et insigni
3788  I |               aliud esse alienam famam prurienti lingua carpere, aliud propriam
3789 III|            conveniet, memorantem illud Psalmiste: "Omnes dii gentium demonia",
3790 IV |                impegisset, malediceres Ptholomeo? An si te vel agricola non
3791 II |               qui condidi; postquam in publicum exierunt, mei iuris esse
3792 II |            Quid inde tibi nisi miserum pudendumque? Quid enim stultitia peius?
3793 IV |      illecebras scaturire. Piget nunc, pudetque conclusiunculas infantiles
3794  I |             homine insolenti, qui, ubi pudorem semel abiecerit, quicquid
3795  I |              graviter exclamasti. ~Nec puduit illud etiam inter confusum
3796 II |            maior quam totos dies inter puerilia volutari senem; dumque sero
3797 II |            molestius, cui et stultitia puerilis superest et senilis accessisse
3798 IV |                ludos hasque tendiculas puerorum ridendo preterire magnificum,
3799 II |           incidit. Quid enim bicipitem puerum aut quadrupedem miramur?
3800  I |            imperio, sed de solo nomine pugna est, cuius te egenum atque
3801 IV |             iurgia veniendum et, quasi pugnando veritas quereretur, furore
3802  I |           castris locus, quando signum pugne dari, quando cani receptui
3803 IV |         letitia speculationes ille tue pulcerrime? Quarum prima est: an, in
3804 II |               efficies ut odio turpium pulcra condemnem; quinetiam medicinam
3805  I |            studium est veritatem rerum pulcris velaminibus adornare, ut
3806 IV |              macellum, mulsum, adipem, pulmentum, et que sunt similia numeratis.
3807 II |               hanc tu, nullo ad ostium pulsante, nescio cur movisti, tenebricosam
3808 IV |          iracundie causam, circulator: pulverem tuum funiculumque detegere,
3809 IV |             sue manibus, ad hunc velut pulvereum ac strepentem iurgiorum
3810  I |              Argue tardos philosophos, punge inertes poetas, carpe incompositos
3811 II |              dies esset quo ipse bello punico secundo, periculosissimo
3812 IV |            verba etiam ipsa ponam—"sed pura mente veritatem videri.
3813 IV |       miserorum rimatur atque explicat purgamenta, mea aliquid scribit gratum
3814 IV |                sed nuda manu et verbis puris atque simplicibus missum
3815  I |                quam tibi quoque dictam puta, siquid omnino aliud quam
3816 II |              videam": non tam in vultu putabat videri hominem, quam in
3817 II |              infarcias, philosophum te putabo. Inest quidem, fateor, sepe
3818 IV |                interficeret, ut quidam putant—apud alios enim causa cedis
3819  I |             crede michi—grecum hominem putares, cum tamen is inter raros
3820  I |                visa est, ut humana non putaretur inventio. Quam opinionem
3821 II |             simul omnes animas creatas putent; fuit et qui mirabilius
3822  I |              Severinum adversus sacras Pyerides testem citas atque, ut testimonio
3823 III|               deditos, atque in primis pyerii spiritus Augustum, quo nil
3824 III|      Alexandrum Macedonie regem primo, Pyrrum Epyrotam secundo, et—quod
3825  I |             contra poeticam ac poetas, quadam libidine vobis insita loquendi
3826 IV |               An siquis astrologus non quadrantem eneum, sed baculum tibi
3827 IV |                miserias plaudente, non quadrigis fundamenta quassantibus,
3828 II |              enim bicipitem puerum aut quadrupedem miramur? Quid obstupescimus
3829 III|   corruptibilis hominis et volucrum et quadrupedum et serpentum". Quorsum hec?
3830    | quale
3831 III|               prime cause et unius Dei qualemcunque notitiam sortirentur; atque
3832 III|               poetas contemnuntur, qui quales essent Plato ipse declaravit
3833 III|          suorum aliquam reprehendebat, qualia multa hodie videmus in theologis
3834 IV |           scientie terminis, vel de re qualibet dissensio incidisset, dicente
3835 III|             commemorent, quod temporum qualitatem gentiumque potius quam suum
3836    | quamdiu
3837 IV |               sani hominis eam censet. Quamobrem non sum deus, ut dixi, quippe
3838 IV |                solitudo prodesse posse quamplurimis non negatur. Et ipse Ieronimus,
3839  I |             nichil; ad celerandum vero quamplurimum conferre potes. Preclarum
3840 II |               veritate tecum colloqui, quamque tranquillum, vide. Stantibus
3841 III|              ad poeticam applicuisset? Quantam in primis egestatem? Nichil
3842 IV |              in domicilio". Vide autem quanti te faciam, philosophe. Quod
3843 II |                iudicent qui legent; de quantitate pronuntio: haud dubie magnum
3844 IV |              valde continue secum sit, quantolibet in spatio terrarum sine
3845  I |                sit? Quanto enim sudore quantoque cum studio inanem, sed ampullosam
3846 IV |        contorserit in nomen meum—quod, quantulumcunque sit, augeri studeo, non
3847 II |          Psalmo centesimo quadragesimo quarto ait Augustinus: "Inventum
3848 IV |               cum Rufino aquilegiensi? Quasdam quoque cum Augustino, lenius
3849 IV |                minxerit, et vix tandem quassanti capite sententiam feras: "
3850 IV |               non quadrigis fundamenta quassantibus, non cruento foro, non nidore
3851 IV |               penuria sermonis humani, quavis oratione vel modice comprehendi;
3852 III|             marcente conglutinas, quos queat anus quelibet temulenta
3853  I |                  Quid habes quod super quemcunque agricolam accolas? Ambe
3854 IV |              intelligas, non mediocris quemlibet fortune virum, sed David
3855  I |              Contigit autem Phormionem quendam nomine, secta perypatheticum,
3856 IV |              repperit, te iuvante. Hoc quenquam animadvertisse fers graviter?
3857 II |          nullum in tuis operibus locum queram. ~Illud quoque locus hic
3858  I |             atque, ut testimonio fidem queras, cautissimus disputator,
3859 II |            Psalmo: "Cum occideret eos, querebant eum". Ille quidem suscitare
3860 IV |             finibus non inveniens quod querebat, revertatur ad proprias
3861 III|         alterum tantum sis, si placet, querenda ratio rerum est. ~Primos
3862 IV |             non inimice sue regno esse querendam. Iam illud ne probari quidem
3863 IV |                 quasi pugnando veritas quereretur, furore atque odio decertandum
3864 II |        inconsulteque sperantibus salus queritur, ubi mors est. Tanta est
3865 IV |                eneum, sed baculum tibi quernum in calvitium impegisset,
3866 III|              te non sine certa ratione quesieram: cur non potius navigationi
3867 III|              ut intelligeres, sed quia quesieras, verba proicere; sed non
3868 IV |                digne laudatur: ~nec te quesieris extra. ~Constat autem nunquam
3869  I |             studiosisque lectoribus et quesitu difficilior et dulcior sit
3870  I |       secutusque esset plausus omnium, quesitumque ab Hanibale quid sibi etiam
3871  I |                nunc Plinium affirmans, quesivi ab eo quid poete nomine
3872 III|             enim, que cum difficultate quesivimus, accuratiusque servantur,
3873 II |             poete, accurrite studiosi, quicunque usquam scribendis libris
3874 IV |              et insolitum iter traxit. Quidni igitur turber, temporisque
3875    | quidquam
3876  I |             Alta petentibus non semper quies: sed eorum sepe, qui sine
3877  I |            laborando prosit, tu noceas quiescendo; ille nudus in campis fame
3878 IV |       visceribus tuis sparsum, quod te quiescere non sinit. Cum enim pontificem
3879 IV |               aliquid loca salubria et quieta non dubito. "Cur" inquies "
3880 IV |        voluptatibus, sed abundat suis: quiete, libertate, otio; quamvis
3881 IV |              essent, et animus, natura quietis appetens, a contentionibus
3882 III|         doctores Ecclesie locum tenet. Quinet ex illustrioribus quidam
3883  I |               ydiota, qui propter mei, quinpotius veri odium, in poetas immeritos
3884 III|             Deiotarum regem, Plancium, Quintum Ligarium, Milonem, mille
3885 III|                 Romane Urbis conditor, Quirinus dictus est. Cur? Quia hasta
3886  I |           quibus illud forte mirabitur quispiam: quod libellum pro epystola
3887 III|            grammaticam? Verte te ipsum quocunque libet: Muse poetarum sunt;
3888 IV |              adeo ut stilus ipse meus, quodammodo frenum mordens, adversarii
3889  I |          declinaret, seu me poetam seu quodlibet aliud dicere libuisset.
3890 III|             temporis errata corrigere; quodsi michi contigerit, felix
3891  I |             cohibere nequisse noveris. Quonam enim alio modo clarius probare
3892    | quondam
3893 III|             quadrupedum et serpentum". Quorsum hec? Ut videas philosophie
3894 III|            solum rethorica, sed omnes, quotcunque sunt, honeste artes, ipsa
3895  I |            mentiaris—id enim iam vobis quotidianum atque vulgare est —, sed
3896  I |                poetice licentie modus, quousque progredi fingendo liceat,
3897 IV |               quamvis obtrectator meus quovis iusto extimatore rerum nichilo
3898 II |           lunam, ut vulgo dicitur, sed rabido ac spumanti ore, contra
3899 IV |         repetiisse sufficiet. Si in me rabies tua, ignorantie sibi conscia,
3900 IV |                malis que ex voluptatis radice nascuntur, illud addebat: "
3901 II |          costent, fallasque licentius, radicibus nostri orbis imponere peregrina
3902 II |           solent senes". Hinc calumnie radix. Sed procede; noli subsistere;
3903 IV |                in altissimis tenebris, rapidissimo coruscamine lumen candidum
3904 IV |               fertur—senilis sanguinis rapina, illum, si sineretur adhuc
3905 IV |              dum tu lucrum cogitas aut rapinam, ego illud meditor, ut si
3906 IV |           pecunie parve spem permagnas rapit angustias. Quid ergo locutus
3907 II |              conclusiunculas meditanti raptim mors improvisa concluserit?
3908 II |             assurgere, seque in partem rare laudis accitum credere?
3909  I |                rari, nostra sint etate rarissimi, sed adversus te delirantesque
3910 II |    paucissimorum prorsus ingeniorum ea raritas est amica. Quam ob rem ubi
3911 III|      ingeniosorum tantam semper fuisse raritatem, quanta poetarum excellentium
3912 III|                meo iudicio, non ultima raritatis poetice ratio esse potest.
3913 III|             qui post me nascentur, et, raro plausore contentus, acies
3914 III|                 Sed cum dicaris animal rationale mortale, quamvis alterum
3915 III|        carentis? Siquidem, sicut anima rationalis, nisi rationem amiserit,
3916 II |           summam libertatem et eximium ratus ingenium, si in illud sacratissimum
3917 III|               egri ventris crepitus et raucas pelves—hee tube tue sunt,
3918 III|             enthimemate claudicante et rauco, ut illum prorsus ex verbis
3919 IV |             Verum his carere apud vere realiterque philosophantes non modo
3920 II |               modo licitum sed debitum rebar? Verecunde se solius rethorice
3921  I |        periculo vinci possunt, optanda rebellio est. ~Si bene dixisses,
3922 III|                post pauca: "Noli" ait "recalcitrare adversus obscura et dicere:
3923  I |              licet a nostris hominibus receptam, postea tamen in honore
3924  I |                pugne dari, quando cani receptui conveniat, postremo que
3925 III|           vetus est querela. Cogita et recogita sillogismos tuos: inanes
3926  I |               comuni ceterorum infamia recognoscat et—quod cuntis excellentibus
3927 II |            tacitus saltem ac pallidus, recognoscere incipis—quod dixisse tibi
3928 IV |      elegantissime sub allegorica nube reconditur; quem locum pretereo, ne
3929 II |        virtutis ac felicitatis proprie recordatus, et ob hoc conscientie fidutia
3930 IV |         calcatarum odor mirus herbarum recreat atque permulcet; dum lingua
3931 IV |           profuerit. Hinc idem alibi: "Rectum est" inquit "etiam in illis
3932  I |            incognitum bonum est, omnia recusasse. Desine itaque lepram tuam
3933 III|              ut pro consilio consilium reddam tibi, sed aliquanto fidelius:
3934 II |               animantum, sunt qui celo reddant, sunt qui circa terras exulare
3935 IV |          mollioribus non veteris?". Si reddenda nunc etiam vite ratio est,
3936 IV |               quidem tuis carmen breve reddideram, sed iniuriam Musis hanc
3937 II |             Certe, ut ad stultos senes redeam, nunquam tu prima etate,
3938 II |               senem; dumque sero domum redeas, nichil scire; atque has
3939 III|             hanc enim formam et cetera rediguntur. Sed ut, omissis aliis,
3940 III|              irrumpere, ego te ad tuos redire moneo. Tu michi consulis
3941 IV |              temporis spatium in aciem redis. Absit, enim, ut ab unius
3942 II |              tot malis admonitus ad te redit. Quem igitur ignorantie
3943 III|             aliud quam puerile stramen redoluerit adversaris. ~Itaque libellos
3944 IV |              in meum, an in tuum caput redundet infamia nondum probas. Proinde
3945 IV |   dissuetudinem evanuerant ad memoriam reduxisti; gratiam habeo convitiis
3946  I |               non scripto sed cachinno refellendum arbitror quod inter anxie
3947  I |             traducat; totum autem quod referas fingere, idest ineptum esse
3948 II |               periculo, non in gloriam referebantur". Secundo autem dicende
3949 II |              sed in illo ad quem omnia refero preter defectus erroresque
3950 II |            discernit, et scit largiter referre quo animo quid dicatur aut
3951 III|                doceamur—omnes enim huc referuntur, et omnium unus est finis
3952 III|               maiori dulcedine inventa reficit, quanto maiori labore castigat
3953 II |             intenderit, vel ad antiqua reflexerit. Stulte—nolo enim qui sis
3954  I |          pedite vulnus acceptum equiti refundis innoxio; et soluta oratione
3955 III|    omnipotentem, omnia creantem, omnia regentem, opificem rerum Deum in
3956  I |                Id nulli imperatori aut regi, sed tibi uni, vite necisque
3957 II |          sacratissimum atque adorandum regibus ac gentibus nomen audeat
3958 III|          theologia, scientiarum omnium regina, tibi servient. O mechanice,
3959 II |             tutus es: irremeabilis est regio. Nolo tamen speres latere
3960 IV |                quando cenatum secundum regulas tuas, quando cubitum ires?
3961  I |            pestes lybicas errare, mori Regulum in carcere, in paupertate
3962 II |                moderatur, inque animis regum regnat, inter medicos ancillatur.
3963 II |              ac veram, superbe mendax, reicis; credo non aliam ob causam
3964 IV |             iacit, vel in eum ille non reiecit? vivum ipsis in verbis odium
3965  I |          cognitu, magnis ab auctoribus relatam, quam tibi quoque dictam
3966 III|               more, palpitando arripis relationem, longeque post "scenicas"
3967 III|           dicebam, quodque extra omnis relationis tue terminos sedet: nulla
3968 III|               rursus ad Boetium fugis, relativorumque ope subniteris. Quod ita
3969 III|               fidelibus et ab Ecclesia relegatos: quid de Ambrosio, Augustino
3970 IV |              Accedit quod nec ita rure relegatus sum, quin sepius quam vellem
3971 II |                facis. Certe ego, illam relegens, horum nichil invenio. Et
3972  I |             cunta trascendit—catholica religione clarissimus, primo suarumInstitutionum
3973 III|            postea fecisse in libroVere religionis ostendit. Quis enim nisi
3974  I |              usquam—queso—non poeticum relinquetur? Quid enim non te penitus
3975 II |                venerabilem senectutem. Reliqui vero, qui medium locum tenent,
3976 IV |              fervidus, neque tantum in reliquis omnibus iurgiorum, neque
3977  I |                 more apium, in vulnere reliquisse. Experiere iterum, cum voles,
3978 III|             posset apertius, ut sileam reliquos, atque ante omnes Heraclitum,
3979 III|             Urget enim veritas calamum reluctantem, nec stomacari conveniet,
3980 II |             diffugiant, teque ibi solo remanente, mutandus libri titulus,
3981 III|               prima litera cecidisset, remanentibus quattuor sequentibus, consuluit
3982 III|               id enim significare quod remanserat, quoniam lingua Tuscorum,
3983 III|          maternis verbis sunt dictanda remedia? Unum est, quoniam factum
3984  I |             quod libellum pro epystola remisi. Sed meminisse conveniet
3985 II |               michi serio, ut asseris, remisisti, ut aperte conicerem qualis
3986 II |          obiectabas adulatoris infamia remotum, cum cesset illa cupiditas
3987 III|                per quam ab ea lectione remotus sum, que te talem fecit,
3988 IV |              quantum licuit, a corpore removent ad intellectum huius Dei.
3989 IV |              rationem? Dices te sanare rempublicam, quam egram, fateor, a te
3990 III|           Poetica scriptum est? ~Multa renascentur que iam cecidere, cadentque~
3991 IV |               questionem antiquissimam renovare, que inter perypatheticos
3992  I |         excellentibus ingeniis insitum reor—gaudeat se paucorum similem
3993 II |           sordidam et obsoletam vestem reorum more non induit aut submisse
3994 III|                Cicero capitalium rerum reos: Deiotarum regem, Plancium,
3995  I |              citius dici convitia quam repelli. Ideoque et maior defensio
3996 II |           aperte conicerem qualis tibi repentinus ac tumultuarius stilus esset
3997  I |                percutias habeo, ubi te repercutiam non habes. Quod enim nomen
3998  I |               nosse. ~Computa annos et reperies virum illum omnes fere,
3999 III|               si vellet, et verba nova reperire, et repertis clarioribus
4000 II |              tale in annalibus veterum reperitur? Habent suum secula nostra
4001 III|                verba nova reperire, et repertis clarioribus uti posset?
4002 II |          medicus". Audis hec, medicine repertor, Apollo, vel amplificator,
4003 II |                omnium invenisti? Flete repertores artium: fines vestros proterit
4004 IV |                si legisti, parces nota repetenti, si minus, puto, non invitus
4005 IV |                feceris, impar uni. Hec repetere visum est, ut, quod ingenio
4006 IV |                nequeo; nec enim decies repetiisse sufficiet. Si in me rabies
4007 IV |               non potes, crebra saltem repetitione concipias te, dum me invaderes,
4008 III|            electo, totam victorie spem reponis, ut hic quoque quid possis
4009 II |               primus agnomen ex Africa reportavit, capitalem causam dicturus,