105

Adversosque animos, adversas moribus urbes,

Adversosque deos odiosaque numina utrinque,

Pacatique nihil; ventos elementaque prorsus

Obvia et infesto luctantes aequore fluctus.

Ter gravibus certatum odiis et sanguine multo;

110

At coeptum primo profligatumque secundo

Est bellum, si vera notes: nam tertia nudus

Proelia finis habet modico confecta labore.

Maxima nos rerum hic sequimur mediosque tumultus

Eximiosque duces et inenarrabile bellum.

115

Ultima sidereum iuvenem lassata procellis

Hesperia excussamque gravi cervice catenam

Ausoniumque iugum Romanaque senserat arma.

Iam fuga praecipites longe trans aequora Poenos

Egerat: horruerant animos dextramque tonantis

120

Fulmineam moresque ducis famamque genusque

Armorumque novas artes atque orsa cruentis

Nobilitata malis. Vix tandem litore Mauro

Perfidus urgentem respectans Hasdrubal hostem

Tutus erat: sic venantum perterritus acrem

l25

Respicit atque canum cervus post terga tumultum,

Montis anhela procul de vertice colla reflectens.

Constitit Oceano domitor telluris Hiberae,

Qua labor ambiguus flatum pelagique columnas

Verberat Herculeas, ubi fessus mergitur alto

130

Phoebus et aestivo detergit pulvere currum.

Hic ubi non vis ulla manu mortalis, at ipsa

Omnipotens adversa aditum Natura negabat,

Constitit atque avidus praereptum faucibus hostem

Indoluit. Vicisse parum; iam blandior aegrum

135

Non mulcet Fortuna animum; Carthagine recta

Gloria gestarum sordebat fulgida rerum.

Nempe videbat adhuc profugum longinqua tuentem

Lentaque semineci vibrantem spicula dextra.

Turbida quin etiam rumoribus omnia miscens

140

Fama procul nostro veniens crescebat ab orbe

Arcibus instantem Ausoniis volitare sub armis

Hannibalem, patriaeque faces sub moenia ferri;

Illustres cecidisse duces, ardere nefandis

Ignibus Hesperiam, atque undantia caedibus arva.

145

Urgebat vindicta patris pietasque movebat

Ut coeptum sequeretur opus. Nam sanguine saevo

Caesorum cineresque sacros umbrasque parentum

Placari, atque Itala detergi fronte pudorem,

Hic amor assiduum pulsabat pectora clari

150

Scipiadae, in frontem eliciens oculosque iuventa

Fulgentes calido generosas corde favillas.

Anxia nox, operosa dies, vix ulla quietis

Hora duci: tanta indomito sub pectore virtus!

Has inter curas, ubi sensim amplexibus atris

155

Nox udam laxabat humum, Tithonia quamvis

Uxor adhuc gelidumque senem complexa foveret,

Necdum purpureo nitidas a cardine valvas

Vellere seu roseas ausae reserare fenestras