160

Fessus et ipse caput posuit. Tum lumina dulcis

Victa sopor clausit; caeloque emissa silenti

Umbra ingens faciesque patris per nubila raptim

Astitit ostendens caro praecordia nato

Et latus et multa transfixum cuspide pectus.

165

Diriguit totos iuvenis fortissimus artus,

Arrectaeque horrore comae. Tunc ille paventem

Corripit et noto permulcens incipit ore:

"O decus aeternum generisque amplissima nostri

Gloria, et o patriae tandem spes una labanti,

170

Siste metum, memorique animo mea dicta reconde.

Optimus ecce brevem, sed quae, nisi despicis, horam,

Multa ferat placitura, dedit moderator Olympi.

Ille meis victus precibus stellantia caeli

Limina - perrarum munus - patefecit et ambos

175

Viventem penetrare polos permisit, ut astra

Me duce et obliquos calles, patriaeque labores

Atque tuos, et adhuc terris ignota Sororum

Stamina, tum rigido contortum pollice fatum

Aspicias. Huc flecte animum. Viden illa sub Austro

180

Moenia et infami periura palatia monte

Femineis fundata dolis? Viden ampla furentum

Concilia et tepido stillantem sanguine turbam?

Heu nimium nostris urbs insignita ruinis!

Heu nuribus trux terra Italis! iterum arma retentas

185

Fracta semel, vacuisque iterum struis agmina bustis?

Sic Tibrim indomitum, segnissime Bagrada, temnis?

Sic modo, Byrsa ferox, Capitolia despicis alta?

Experiere iterum et dominam per verbera nosces.

Is tibi, nate, labor superest, ea gloria iusto

190

Marte parem factura deis. Haec vulnera iuro

Sacra mihi merito, patriae quibus omne refudi

Quod dederat, quibus ad superos Mavortia virtus

Fecit iter: non ulla, meos fodientibus artus

Hostibus atque abeunte anima, mihi multa dolenti

195

Occurrisse prius tanti solamina casus,

Quam quod magnanimum post funera nostra videbam

Ultorem superesse domi. Spes ista levabat

Inde metus alios, hinc sensum mortis amarae."

Talia narrantem percurrit et impia maestis

200

Vulnera luminibus totumque a vertice corpus

Lustrat adusque pedes: at mens pia prominet extra,

Ubertimque fluunt lacrimae. Nec plura parantem

Sustinuit, mediisque irrumpens vocibus orsus:

"Heu heu ! quid video? quisnam haec mihi pectora duro

205

Confixit mucrone, parens? quae dextra verendam

Gentibus immerito violavit sanguine frontem?

Dic, genitor; nil ante queas committere nostris

Auribus." Haec dicens alto radiantia fletu

Sidera visus erat sedesque implesse quietas.

210

Infima si liceat summis aequare, marina

Piscis aqua profugus fluvioque repostus amoeno

Non aliter stupeat, si iam dulcedine captum

Vis salis insoliti et subitus circumstet amaror,