CAPUT VII. De temporibus.
1 Sicut ait
Ambrosius, tempora sunt vices mutationum, in quibus sol certa cursus sui
dimensione anni orbem diffusa varietate distinguit. Tempora autem motus siderum
sunt. Unde et Deus, cum haec institueret, dixit: Et sint in signa, et
tempora, et dies, et annos, id est, in aliquo mutabili motu, cujus aliud
prius, aliud posterius praeterit, eo quod simul esse non possint. Tempus juxta
Hebraeos integer annus est, secundum illud in Daniele: Tempus, et tempora,
et dimidium temporis. Per tempus annum significat, per tempora duos, et per
dimidium menses sex.
2 Juxta Latinos autem unius anni quatuor
tempora ascribuntur: hiemis, veris, aestatis, atque autumni. Hiems est cum sol
in meridianis partibus immoratur, tunc enim sol longius abest, terraque
rigescit gelu, atque stringitur, et prolixiora sunt spatia noctis quam diei. Hinc causa oritur, ut hibernis flatibus nimia vis nivium,
pluviarumque fundatur. Ver est, cum sol ex meridianis decedens partibus super
terram redit, et noctis ac diei exaequat tempora, et temperiem aeris reducit,
atque fovens omnia, repetendos cogit in partus, ut terra germinet, ac resoluta
sulcis semina reviviscant, atque omnium generum quae in terris vel aquis sunt
annuis fetibus successio propagetur.
3 Aestas est, cum sol in septentrionem se subrigit, et
spatia diurna producit, noctes vero arctat et stringit. Itaque quo magis usu
assiduo aeri huic copulatur, atque miscetur, eo amplius aerem ipsum vaporat, et
humore exsiccato terra fatiscit in pulverem, et adolescere facit semina, et
tanquam succos virides maturescere cogit poma silvarum. Tunc, quia
et sol aestivis flagrat ardoribus, minores umbras facit in meridiano, quoniam
ex alto hunc illuminat locum. Autumnus est, dum rursus sol, a summo coeli
descendens, infringit aestuum magnitudinem, et, paulisper relaxato ac deposito
calore, praestat temperiem, sequente tempestate ventorum, et turbine
procellarum, et vi fulminum tonitruumque sonantium.
4 Quoniam certis distinctionibus
vicissitudines temporum juxta priorum definitiones perstrinximus, nunc qualiter
eadem tempora naturalibus circulis sibi invicem colligantur, expediamus. Ver
quippe constat ex humore et igne, aestas ex igne et siccitate, autumnus ex
siccitate et frigore, hiems ex frigore et humore. Unde etiam sunt tempora
commotionis temperamenti dicta: cujus communionis haec est figura.
5 Quorum temporum haec sunt principia: ver
exoritur octavo Kalendas Martias, permanens dies XCI. Aestas incipit nono Kalendas Junias, dies XCI.
Autumnus sumit principium decimo Kalendas Septembris, dies XCIII. Hiems inchoat
septimo Kalendas Decembris, dies XC; unde fiunt anni dies CCCLXV. Haec itaque
secundum naturalem temporum differentiam.
6 Caeterum juxta allegoriam hiems temporalis
intelligitur tribulatio, quando tempestates et turbines saeculi incumbunt. Aestas est
fidei persecutio, quando doctrina perfidiae ariditate siccatur. Ver autem
novitas est fidei, sive pax, quando post hiemis tribulationem tranquillitas
Ecclesiae redditur, quando mensis novorum, id est, pascha agni celebratur,
quando terra floribus, id est, Ecclesia sanctorum coetibus decoratur.
7 Annus itaque ambitu solis et mensium
explicatur. Tempora mutationum vicibus evolvuntur. Mensis lunae incremento
senioque conficitur. Hebdomada septenario dierum numero terminatur. Dies et nox recursantium luminum ac tenebrarum
alternis vicibus reparantur. Hora motibus quibusdam et momentis expletur.
|