Caput
1 1 | 1.] Quia sicut in his quae ex lege credi debent,
2 1 | ratione haereticum est, sic in his quae non sunt manifesta
3 1 | firmiter teneatur quamquam in quibusdam demonstrari non
4 1 | potest, - nam eorum sententia in nullo contradicit christianae
5 1 | rationibus possibilibus in rebus de quibus loquuntur,
6 1 | quibus loquuntur, fides autem in multis, innititur miraculis
7 2 | alio, hoc sequitur illud in duratione, ergo mundus sequitur
8 2 | sequitur primum principium in duratione; ens autem aeternum
9 2 | aeternum nullum sequitur in duratione; ergo mundus non
10 2 | mundus adaequaretur Deo in duratione; hoc autem est
11 2 | mundum secundum naturam, in Deo autem idem est natura
12 2 | creatum est ex nihilo factum: in hoc enim differunt creatio
13 2 | ideo generans non potest in totam substantiam rei; creatio
14 2 | materia, et ideo creans potest in totam substantiam rei. Mundus
15 2 | aeternum non se compatiantur in eodem. ~Item, cui potest
16 2 | et illud aliud, et sic in infinitum; unum autem effectum
17 2 | corrupto manet substantia quae in corpore erat, anima [scilicet]
18 2 | substantiae infinitae essent simul in actu; infinita autem esse [
19 2 | infinita autem esse [simul] in actu est impossibile; ergo
20 3 | 3.] In contrarium arguitur, et
21 3 | simul esse cum sua causa in duratione; mundus et totum
22 3 | etiam patet, quia, sicut in omni genere oportet quod
23 3 | causa omnium aliorum, sic et in genere entis oportet quod
24 3 | causam; cum igitur nihil in duratione potest praecedere
25 3 | exemplum: si sol semper fuisset in nostro haemisphaerio, lumen
26 3 | haemisphaerio, lumen semper fuisset in medio, et fuisset lumen
27 3 | esse simul cum sua causa in duratione. ~Item, si pes
28 3 | Item, si pes semper fuisset in pulvere, vestigium sibi
29 3 | sic: nihil est aeternum in futuro absque praeterito,
30 3 | durationem aeternam alicuius rei in futuro, ipsa potest fecisse
31 3 | durationem aeternam eiusdem rei in praeterito: cum illa virtus
32 3 | mundus autem est aeternus in futuro et secundum sententiam
33 3 | virtutem potuit fuisse aeternus in praeterito. Sic ergo mundus
34 4 | mutatio est actus entis in potentia [et quidem] secundum
35 4 | 5> Item, omne novum est in tempore, quoniam novum in
36 4 | in tempore, quoniam novum in aliqua duratione, oportet
37 4 | duratione, oportet quod fiat in parte illius: quod enim
38 4 | parte illius: quod enim fit in toto die, non est novum
39 4 | toto die, non est novum in die, et quod est in toto
40 4 | novum in die, et quod est in toto anno, illud non est
41 4 | anno, illud non est novum in anno, sed illud quod est
42 4 | sed illud quod est novum in anno oportet quod sit in
43 4 | in anno oportet quod sit in aliqua parte anni, inter
44 4 | possunt praecedere mundum in duratione. ~<7> Item, effectus
45 4 | sufficientem non potest sequi in duratione. Causa sufficiens
46 4 | mundus non potest ipsam sequi in duratione; quia primum principium
47 4 | cui nihil acquisitum est in futuro, et cui nihil deficit
48 4 | futuro, et cui nihil deficit in praeterito ex his per quae
49 4 | secundum omnem, quaecunque in eo est, dispositionem, cui
50 4 | cui nihil acquisitum est in futuro, [et cui] nihil deficit
51 4 | et cui] nihil deficit in praeterito ex his per quae
52 4 | Item, Aristoteles dicit in IX Metaphysicae quod "agens
53 4 | aliquam novitatem requirit in aliquo suorum principiorum:
54 4 | cum prius non esset; sed in principio mundi, - quod
55 4 | vel situm - sicut apparet in corpore caeli - aut quia
56 4 | subiacebat impedimento, aut quia in subiecto ex quo agit, facta
57 4 | facta est nova dispositio; in causa mundi nullum istorum
58 4 | causa immobili; cum igitur in motibus non poterit procedere
59 4 | motibus non poterit procedere in infinitum, quorum unus est
60 4 | facta esset sufficientia in causis suis, cum prius non
61 4 | volitum, aliquid exspectat in futuro; ante mundum non
62 4 | nulla exspectatio est nisi in tempore; ergo mundus non
63 4 | voluntate: quia simul sunt in duratione, inter quae nulla
64 4 | tunc nonesse mundi esset in aeternitate; cum igitur
65 4 | illud est aeternum quod est in aeternitate, tunc nonesse
66 4 | aliquam transmutationem vel in agente suo, vel in subiecto
67 4 | transmutationem vel in agente suo, vel in subiecto ex quo fit, vel
68 4 | quae est adventus horae in qua agens, semper uno modo
69 5 | aeterno, ut mundum produceret in hora in qua factus est:
70 5 | mundum produceret in hora in qua factus est: ab antiqua
71 5 | aliqua transmutatio vel in voluntate vel in volente:
72 5 | transmutatio vel in voluntate vel in volente: habet enim aliquis
73 5 | est aliqua transmutatio in voluntate nec in volente;
74 5 | transmutatio in voluntate nec in volente; et hoc modo mundus
75 5 | certificat; tu autem fingis in Deo talem formam voluntatis
76 5 | voluit producere mundum in hora, ut tu dicis, ergo
77 5 | ideo, sicut mundum produxit in hora in qua factus est,
78 5 | mundum produxit in hora in qua factus est, sic potuit
79 5 | non est simul cum causa in duratione, hoc facit transmutatio
80 5 | est, non est conveniens in proposito; scilicet quod
81 5 | exemplum inconveniens est in proposito: quia, licet in
82 5 | in proposito: quia, licet in voluntate non sit facta
83 5 | sit facta transmutatio nec in volente, tamen facta est
84 5 | facta esset transmutatio in volente, nec in passivo
85 5 | transmutatio in volente, nec in passivo ex quo fieri debuit
86 5 | non est facta transmutatio in voluntate ex qua factus
87 5 | qua factus est mundus, nec in materia ex qua fieri deberet
88 5 | exemplum inconveniens est in proposito. ~Istae sunt rationes
89 6 | quomodo se habeat veritas in illa, quantum per rationem
90 6 | disputabilis per ratione cadit in aliqua parte entis, philosophus
91 7 | tamen primum principium in genere rerum naturalium,
92 7 | Aristoteles hoc considerans in libro Physicorum, qui est
93 7 | scilicet a materia prima, quam in II eiusdem dicit esse naturam.
94 7 | aliquam requirit novitatem in suis immediatis principiis;
95 7 | novitas autem non potest esse in aliquo ente sine transmutatione
96 7 | naturalis semper fuissent in eadem dispositione, ex eis
97 7 | respondebis. Dico autem in hac ratione "principia immediata",
98 7 | propter hoc oportet quod in suis principiis mediatis
99 7 | eius; ergo, cum necesse sit in mundo ponere aliquem motum
100 7 | non enim contingit abire in infinitum in motibus quorum
101 7 | contingit abire in infinitum in motibus quorum unus sit
102 7 | utraque parte. Ipse etiam in eodem VIII Physicorum quaerens,
103 7 | semper uno modo se habente in se et ad sua mobilia. ~Si
104 7 | primum non praecessit mundum in duratione. ~Ex hoc etiam
105 7 | mundi, sive productio eius in esse non possit esse generatio,
106 7 | creatio, ex hoc contingit quod in nulla parte scientiae naturalis
107 7 | factio mundi sive productio in esse docetur, quia illa
108 7 | et quod ille idem homo in numero qui iam ante erat
109 7 | incorruptibilis, et sic in una specie atoma erunt istae
110 7 | quemlibet punctum signatum in superficie sunt quattuor
111 7 | ideo sibi non contradicunt in hic, sicut nec in aliis. ~
112 7 | contradicunt in hic, sicut nec in aliis. ~Si autem ulterius
113 7 | ponit fides christiana quae in suis articulis verissima
114 7 | concedit. Unde conclusio in qua naturalis dicit mundum
115 7 | falsa est, sed si referatur in rationes et principia ex
116 7 | illa, ideo non contradicunt in aliquo. Sic ergo patent
117 8 | docet effectus quos agunt in toto corpore quod sub orbe
118 8 | velocitates quarundam stellarum in suis sphaeris respectu aliarum
119 8 | effectus facere possent in mundo inferiori eis quos
120 8 | omnes passiones [possibiles] in magnitudine eodem modo essent
121 8 | est illi qui provectus est in his scientiis et qui scit
122 9 | demonstrare aliquem effectum in duratione posse sequi suam
123 9 | voluerit mundum producere in hora in qua factus est,
124 9 | mundum producere in hora in qua factus est, ille non
125 10| Ideo dicit Aristoteles, in libro Topicorum, quod "aliquid
126 10| vel non. Sunt enim multa in fide quae per rationem demonstrari
127 10| mortuum redit vivum idem in numero, et quod res generabilis
128 10| aeterno, et quomodo per ipsum in esse conservantur, et quomodo
129 10| conservantur, et quomodo in ipso sunt. Nam in ipso et
130 10| quomodo in ipso sunt. Nam in ipso et ex ipso et per ipsum
131 10| eorum, quia si sic procedas, in nulla lege stabis, eo quod
132 10| manifestabimus, Deo auxiliante in caeteris quaestionibus,
133 10| caeteris quaestionibus, in quibus fides christiana
134 11| qua loquitur Philosophus in fine I Physicorum: "omne
135 11| quod corrumpitur, abibit in hoc ultimum", id est in
136 11| in hoc ultimum", id est in materiam, - nec etiam per
137 11| corruptio cadere potest in omni ente quod habet aliam
138 11| durat, tamdiu conservatur in esse per aliquam suarum
139 11| inducenti; quod autem per aliud in esse conservatur, deficere
140 11| corruptio sibi opposita est in materiam, scilicet in contrarium
141 11| est in materiam, scilicet in contrarium et non in puram
142 11| scilicet in contrarium et non in puram negationem. Si tamen
143 11| quae scilicet est non [in materiam nec] in contrarium,
144 11| est non [in materiam nec] in contrarium, sed in puram
145 11| nec] in contrarium, sed in puram negationem, sicut
146 11| auream catenam, qua omne ens in suo ordine a primo ente
147 11| citra primum conservatur in esse virtute primi principii,
148 11| primo per dicta auctorum. In Libro de causis scribitur
149 11| intelligit eius productionem in esse, et per eius fixionem
150 11| concordat illud quod scribitur in lege: "ex ipso et per ipsum
151 11| Item, Plato dicit loquens in persona primi principii
152 11| esset, sed quod durat et in esse conservatur virtute
153 11| ergo nullum ens causatum in esse conservatur per se.
154 11| ex ipso, sic et per ipsum in esse conservantur, et si
155 11| Et hoc est quod scribitur in Libro de Causis: "omnes
156 11| causa magis est digna et in esse et in virtute quam
157 11| est digna et in esse et in virtute quam omnia entia;
158 11| quod est impossibile; sed in nullo ente causato est virtus
159 11| aliquid esse maius, ergo in nullo ente causato est virtus
160 11| et materiae. Et quia iam in solutione tactum est quod
161 11| generationem: nam solum in generabilibus invenitur
162 11| Cum dicis: omne novum est in tempore, quoniam novum in
163 11| in tempore, quoniam novum in aliqua duratione debet fieri
164 11| aliqua duratione debet fieri in aliqua parte eius, quoniam
165 11| illius, non esset novum in illa duratione, et sola
166 11| contradictorium, non quod sit in aliqua parte durationis
167 11| aliqua parte durationis in qua est, et in alia non;
168 11| durationis in qua est, et in alia non; et sic mundus
169 11| tale novum non oportet esse in tempore. Alio modo potest
170 11| aliquid dici novum, quia in aliqua parte durationis
171 11| aliqua parte durationis in qua est, habet esse, in
172 11| in qua est, habet esse, in alia parte non-esse; et
173 11| novum est, necessario est in tempore, quia sola duratio
174 11| non est novus. Unde mundus in nulla duratione potest esse
175 11| duratione potest esse novus: non in tempore, quia mundus incepit
176 11| temporis antecedit mundum; nec in aeternitate, quia aeternitas
177 11| indivisibilis, et quod est in aeternitate, semper uno
178 11| Cum dicis quod effectus in duratione non potest sequi
179 11| necessitate agit, hoc est verum in hora ad quam voluntas est
180 11| solum erat respectu horae in qua mundus factus sit, ideo
181 11| aliquam requirit novitatem in aliquo suorum principiorum,
182 11| dico quod illud non oportet in agente per voluntatem, quia
183 11| quod facta sit transmutatio in voluntate vel in volente.
184 11| transmutatio in voluntate vel in volente. Ad confirmationem
185 11| subiacebat impedimento, aut, quia in suo passivo ex quo agit,
186 11| determinatam ad aliquam horam in qua vult agere, secundum
187 11| natum moveri, et dico ante in duratione. ~<11> Ad aliam
188 11| volitum, exspectat aliquid in futuro, verum est solum
189 11| voluntate cuius actio est in tempore, quia solum in tempore
190 11| est in tempore, quia solum in tempore est futuratio et
191 11| quod illa duo quae sunt in eadem duratione, simul sunt,
192 11| duo temporalia simul sunt in tempore inter quae nulla
193 11| propter hoc quod unum est in nunc aeternitatis et alterum
194 11| aeternitatis et alterum est in nunc temporis, et sic nulla
195 11| habet voluntas Dei quae est in nunc aeternitatis, et factio
196 11| et factio mundi quae est in nunc temporis. ~<13> Ad
197 11| sicut dicebatur. Tu arguis in contrarium, quia ponere
198 11| talem formam voluntatis in Deo, hoc est fingere. Dicendum
199 11| dico quod illud exemplum in aliquo est conveniens, licet
200 12| philosophia revelationibus et in miraculis. Cum ergo tu ipse
201 12| ponit fides. Et bene enim in talibus creditur auctoritati
202 12| generatione, et etiam eandem in numero quae prius ante suam
203 12| erat, sicut oportet fieri in resurrectione hominum secundum
204 12| fidei? Philosophus tamen in fine II De generatione dicit
205 12| corruptam posse redire eandem in specie, sed non eandem in
206 12| in specie, sed non eandem in numero. Nec propter hoc
207 13| philosophus qui vitam suam posuit in studio sapientiae, contradixit
208 13| veritati fidei catholicae in aliquo, sed magis studeas,
209 13| invenire rationes repugnantes in aliquo veritati christianae
210 13| corripiendo. Si autem aliquis in dignitate constitutus sive
211 13| quia non est possibilis in omnibus quae ponit lex nostra,
212 13| qui est Deus benedictus in saecula saeculorum. Amen.~
|