Caput

 1 3 |      aeternus. Primum sic: licet effectus sequatur suam causam naturaliter,
 2 3 |        et totum ens causatum est effectus primi entis; ergo, cum primum
 3 3 |    sufficiens causa alicuius sui effectus, quoniam a quo dependet
 4 3 |        eodem dependet omnis eius effectus, ergo primum ens oportet
 5 3 |        quod est aeternum, igitur effectus potest esse coaeternus suae
 6 3 |          suae causae; mundus est effectus primi entis; ergo mundus
 7 3 |        coaeternum soli, et tamen effectus eius; quod non esset, nisi
 8 3 |       eius; quod non esset, nisi effectus posset esse simul cum sua
 9 3 |     fuisset coaeternum, et tamen effectus eius. ~Item, hoc idem arguitur
10 4 |         in duratione. ~<7> Item, effectus suam causam sufficientem
11 4 |   produceret, et mundus est suus effectus immediatus; ergo mundus
12 4 |       aeternum. ~<9> Item, omnis effectus novus aliquam novitatem
13 4 |         omnia principia alicuius effectus semper se haberent uno modo,
14 4 |          ex eis non posset fieri effectus, cum prius non esset; sed
15 4 |  possibilis; ergo mundus non est effectus novus. Et confirmatur ratio:
16 4 |     ipsum potest esse causa novi effectus, aut quia ipsum est aeternum
17 4 |    coaeternus. ~<12> Item, omnis effectus qui sufficienter dependet
18 4 |       divinae. ~<13> Item, omnis effectus novus ante se requirit aliquam
19 4 |      ergo mundus non potest esse effectus novus. ~
20 5 |       voluntate potest procedere effectus novus, et propter hoc non
21 5 |           non potest fieri novus effectus: quod enim effectus non
22 5 |        novus effectus: quod enim effectus non est simul cum causa
23 5 |        ex quo fieri debuit novus effectus; nec illa transmutatio quae
24 5 | voluntate non posset fieri novus effectus, quia omnis novus effectus
25 5 |       effectus, quia omnis novus effectus requirit ante se aliquam
26 7 |        communicant. ~Item, omnis effectus naturalis novus aliquam
27 7 |     principia immediata alicuius effectus naturalis semper fuissent
28 7 |           ex eis non posset ille effectus nunc esse, cum prius non
29 7 |          immediata", quia, licet effectus naturalis sit novus, non
30 8 |          astrorum est quae docet effectus quos agunt in toto corpore
31 8 |  aeternus, tunc etiam consimiles effectus facere possent in mundo
32 10|  rationem fatuus est. ~Quia ergo effectus et opera sunt ex virtute,
33 10|       perfecte cognoscere] omnes effectus immediatos Dei: quomodo
34 11|     quantum de se est. Nam omnis effectus, quamdiu durat, tamdiu conservatur
35 11|          tactum est quod aliquis effectus sufficienter dependeat ex
36 11|         dicendum. Cum dicis quod effectus in duratione non potest
37 11|       dicendum. Cum dicis: omnis effectus novus aliquam requirit novitatem
38 11|           non potest fieri novus effectus, hoc solum verum est de
39 11|         voluntate a qua procedit effectus per transmutationem; talis