abibi-repug | respo-volun
Caput
1 11| omne quod corrumpitur, abibit in hoc ultimum", id est
2 7 | primum -, non enim contingit abire in infinitum in motibus
3 7 | non esse novum, accepta absolute, falsa est, sed si referatur
4 | absque
5 7 | primum motum non esse novum, accepta absolute, falsa est, sed
6 6 | quas disputatur, ex rebus acceptae sunt: aliter enim essent
7 11| accipiendo nomen, quam unquam accipit ipse Philosophus, quae scilicet
8 13| conclusio rationis dialecticae accipitur cum formidine alterius partis,
9 11| entia; omnia enim entia non acquirunt esse et virtutem nisi ab
10 11| voluntatem possunt fieri actiones novae praeter hoc quod facta
11 11| potentia, scilicet ex potentia activa sui agentis et ex potentia
12 4 | motus et omnis mutatio est actus entis in potentia [et quidem]
13 2 | mundus esset aeternus, mundus adaequaretur Deo in duratione; hoc autem
14 2 | Item, nihil potest Deo adaequari; si ergo mundus esset aeternus,
15 4 | tunc agit, nec oportet addere, si non sit impeditum: quoniam
16 10| Unde pro fide non debet adduci ratio sophistica, [sicut
17 11| rationes ad utramque partem adductas respondendum est, et primo
18 13| Christi quemlibet christianum adhaerere et credere secundum quod
19 3 | enim habere tres angulos aequales duobus rectis est aeternum,
20 3 | est aeternum, huius tamen aeterni quaerenda est altera causa;
21 12| vera, quae tamen, si non affirmes vera nisi quantum ratio
22 7 | agit de novo nisi prius agatur ab alio: natura enim materialis
23 11| illa qua mundum et tempus agebat. ~<12> Ad sequentem rationem
24 2 | patet, inter autem infinita agentia nullum potest esse primum;
25 2 | esse ex infinitis causis agentibus est imposibile: quoniam,
26 8 | quae docet effectus quos agunt in toto corpore quod sub
27 | aliarum
28 | alicui
29 | aliis
30 | aliqui
31 | altera
32 11| in nunc aeternitatis et alterum est in nunc temporis, et
33 13| benedictus in saecula saeculorum. Amen.~
34 7 | superficie sunt quattuor recti anguli possibiles, habeat veritatem,
35 3 | triangulum enim habere tres angulos aequales duobus rectis est
36 2 | substantia quae in corpore erat, anima [scilicet] rationalis, cum
37 2 | aeternus, tunc generatio animalium et plantarum et corporum
38 4 | quod sit in aliqua parte anni, inter autem durationes
39 5 | arguitur sic: qui fingit antecedens, fingit omne, quod ex ipso
40 8 | consequentis potest stare cum antecedente, scilicet primum motum et
41 11| voluntatem, quia secundum antiquam voluntatem possunt fieri
42 11| conservationem vocabant antiqui philosophi auream catenam,
43 1 | fides sed scientia, - et ut appareat quod fides et philosophia
44 | apud
45 3 | rationem, nec ex hoc potest argumentari aliquod inconveniens. Et
46 3 | Hoc idem, apparet per Aristotelem VIII Physicorum, qui dicit
47 1 | aeternitate mundi et sententiam Aristotelis et quorundam aliorum philosophorum
48 8 | mathematicarum quae sunt arithmetica et musica, et per eundem
49 7 | veritates scientiarum aliorum artificum, non tamen eas negare debet.
50 8 | distantias et coniunctiones et aspectus earum et caetera talia;
51 7 | principiis scire non possit, nec asserere, eo quod principia suae
52 8 | mathematicarum una pars est astrologia, et ipsa habet duas partes:
53 7 | incorruptibilis, et sic in una specie atoma erunt istae duae differentiae
54 13| secundum quod oportet faciat auctor eiusdem legis Christus gloriosus
55 12| enim in talibus creditur auctoritati divinae et non rationi humanae.
56 11| declaretur. ~Et primo per dicta auctorum. In Libro de causis scribitur
57 10| virtus ex substantia, quis audet dicere se perfecte per rationem
58 11| principium virtutem suam entibus auferret, entia penitus non essent.
59 11| vocabant antiqui philosophi auream catenam, qua omne ens in
60 10| etiam manifestabimus, Deo auxiliante in caeteris quaestionibus,
61 11| est virtus virtutum". Et Averroes Super secundum Metaphysicae
62 12| hominum quam ponit fides. Et bene enim in talibus creditur
63 11| fixio et essentia est per bonitatem puram quae est prima causa."
64 5 | hoc facit transmutatio cadens inter illa: qui enim transmutationem
65 11| transmutatio. Unde et corpora caelestia quae habent substantias
66 10| manifestabimus, Deo auxiliante in caeteris quaestionibus, in quibus
67 11| antiqui philosophi auream catenam, qua omne ens in suo ordine
68 13| contradixit veritati fidei catholicae in aliquo, sed magis studeas,
69 7 | mobile [primum], quia mobile causaliter praecedit motum, cum ipsum
70 3 | sufficiens rerum; sed nulla res causata est sufficiens causa alicuius
71 5 | ipso sequitur, nec ipsum certificat; tu autem fingis in Deo
72 1 | innititur demonstrationibus et certis rationibus possibilibus
73 12| aliquis dimittit rationes, cessat esset philosophus, nec innititur
74 13| est scientia. Hinc legi Christi quemlibet christianum adhaerere
75 13| Hinc legi Christi quemlibet christianum adhaerere et credere secundum
76 13| faciat auctor eiusdem legis Christus gloriosus qui est Deus benedictus
77 | circa
78 11| corrumpi omne ens causatum circumscripta virtute conservantis. Et
79 10| potentiam divinam esse super cognitionem humanam. Nec propter hoc
80 7 | quae materiam unius naturae communicant. ~Item, omnis effectus naturalis
81 2 | novum et aeternum non se compatiantur in eodem. ~Item, cui potest
82 3 | naturae et simultas durationis compatiuntur se. Minor etiam patet, quia,
83 8 | scilicet velocius et tardius complent cursum suum, et distantias
84 10| Et ex his quae dicta sunt componitur syllogismus: nulla est quaestio
85 6 | quantum per rationem humanam comprehendi potest. Et huius declaratio
86 11| oppositam gratia conclusionis concedantur, licet solvi possint, cum
87 7 | generatione, cum tamen hoc concedatur possibile esse per causam
88 7 | consequens ex principiis est concedendum, sic repugnans est negandum:
89 13| philosophum, cum idem secum concedis? Nec credas quod philosophus
90 13| quae concluditur, et si concludatur per causas naturales. Quod
91 1 | salvetur, quantum ratio eorum concludere potest, - nam eorum sententia
92 7 | principia ex quibus ipse eam concludit, ex illis sequitur. Scimus
93 13| per rationes philosophicas conclusam non posse aliter se habere
94 13| quia christianus concedit conclusionem per rationes philosophicas
95 8 | caetera talia, vel etiam suae conclusiones? Constat quod non. Numquid
96 8 | geometriae et omnibus suis conclusionibus. Dato enim hoc falso quod
97 11| partem oppositam gratia conclusionis concedantur, licet solvi
98 1 | propter hoc quod per rationes conclusum est, non est fides sed scientia, -
99 11| omnia entia alia. Et huic concordat illud quod scribitur in
100 1 | philosophorum reducere ad concordiam, ut sententia fidei firmiter
101 11| voluntate vel in volente. Ad confirmationem rationis dicendum quod non
102 10| ibi suppleat fides, quae confiteri debet potentiam divinam
103 11| volitum perfecte sit sic conforme voluntati. ~<14> Ad sequentem
104 7 | negare debet, quia sicut consequens ex principiis est concedendum,
105 8 | geometriae, quia oppositum consequentis potest stare cum antecedente,
106 11| causam, sic ante se non habet conservans. Et, quia iam tactum est
107 11| causatum circumscripta virtute conservantis. Et hanc conservationem
108 11| virtute conservantis. Et hanc conservationem vocabant antiqui philosophi
109 7 | extendunt. Qui enim diligenter considerabit quae per se potest naturalis
110 6 | 6.] Primo hic diligenter considerandum est quod nulla quaestio [
111 10| hominibus minus diligenter considerantibus videbuntur discordare. ~
112 7 | Quomodo enim naturalis illud considerat quod ad sua principia non
113 8 | esset aeternus, tunc etiam consimiles effectus facere possent
114 13| autem aliquis in dignitate constitutus sive non, et tam ardua non
115 5 | propter hoc non oportet quod contingat aliqua transmutatio vel
116 4 | quandoque quiescit, non potuit contingere ex causa immobili; cum igitur
117 5 | aeterno, nec habes, unde sibi contradicas; ergo etiam fingis mundum
118 11| sed habendo esse post suum contradictorium, non quod sit in aliqua
119 13| posuit in studio sapientiae, contradixit veritati fidei catholicae
120 7 | nec scire, quae tamen non contrariantur suis principiis, nec destruunt
121 4 | est corruptio; ergo non convenit dare primam generationem
122 2 | sicut et virtus cuiuslibet corporis finiti; ergo virtus caeli
123 2 | animalium et plantarum et corporum simplicium esset aeterna;
124 13| et philosophiam, neutram corripiendo. Si autem aliquis in dignitate
125 11| negationem, sicut potest corrumpi omne ens causatum circumscripta
126 11| I Physicorum: "omne quod corrumpitur, abibit in hoc ultimum",
127 4 | quia quae generantur et corrumpuntur sunt partes mundi quae non
128 12| De generatione dicit rem corruptam posse redire eandem in specie,
129 2 | homines essent generati et corrupti, homine autem corrupto manet
130 7 | istae duae differentiae corruptibile et incorruptibile, quamvis
131 11| primus enim homo aliquando corruptus est, cum tamen nunquam fuerit
132 2 | subiecto et materia, et ideo creans potest in totam substantiam
133 10| est aeternus, sed de novo creattus, quamvis hoc per rationes
134 2 | est aeternus. ~Item, omne creatum est ex nihilo factum: in
135 2 | substantiam rei. Mundus autem est creatus, quia ante mundum non erat
136 13| idem secum concedis? Nec credas quod philosophus qui vitam
137 13| oboediat sapientiori et credat legi christianae, non propter
138 1 | sicut in his quae ex lege credi debent, quae tamen pro se
139 10| generatione; et qui his non credit haereticus est, qui autem
140 12| Et bene enim in talibus creditur auctoritati divinae et non
141 9 | solum figmento, sed etiam, credo, [cuidam] dementiae simile
142 9 | figmento, sed etiam, credo, [cuidam] dementiae simile est: unde
143 2 | finita est, sicut et virtus cuiuslibet corporis finiti; ergo virtus
144 8 | velocius et tardius complent cursum suum, et distantias et coniunctiones
145 11| ad aeternitatis vestrae custodiam mea voluntas quam vestra
146 4 | corruptio; ergo non convenit dare primam generationem nec
147 8 | omnibus suis conclusionibus. Dato enim hoc falso quod motus
148 1 | in his quae ex lege credi debent, quae tamen pro se rationem
149 5 | in passivo ex quo fieri debuit novus effectus; nec illa
150 6 | comprehendi potest. Et huius declaratio est, quia omnes rationes
151 11| principii, ideo magis hoc declaretur. ~Et primo per dicta auctorum.
152 10| humanam. Nec propter hoc decredas articulis fidei, quia demonstrari
153 9 | sed etiam, credo, [cuidam] dementiae simile est: unde enim homini
154 8 | magnitudine eodem modo essent demonstrabiles de suis substantiis et per
155 10| sit aeternus; quia qui hoc demonstraret, deberet demonstrare formam
156 13| facit scientiam. "Est enim demonstratio syllogismus faciens scire",
157 1 | philosophorum innititur demonstrationibus et certis rationibus possibilibus
158 10| fides quam opinio, nec ratio demonstrativa, quia tunc fides non esset
159 13| partis, nec per rationem demonstrativam, tum quia non est possibilis
160 2 | aeterna; ergo individuum demonstratum esset ex infinitis causis
161 11| nec ex materia, illa solum dependent ex sola potentia agentis
162 11| Causis: "omnes virtutes dependentes sunt ex una prima virtute
163 7 | contrariantur suis principiis, nec destruunt suam scientiam, negare non
164 11| hora ad quam voluntas est determinata. Modo, licet aeterna sit
165 11| habet voluntatem aeternam determinatam ad aliquam horam in qua
166 10| per se patet,] nec ratio dialectica, quia ipsa non facit firmum
167 13| quia conclusio rationis dialecticae accipitur cum formidine
168 13| fallit, nec propter rationem dialecticam, quia ipsa non facit ita
169 10| omnes eius virtutem? Ille dicat se perfecte cognoscere]
170 11| rationem dicendum, sicut dicebatur. Tu arguis in contrarium,
171 7 | verum dicit christianus, dicens mundum et motum primum esse
172 5 | aliquam transmutationem, ut diceret aliquis. Et quia ante mundum
173 5 | facile est omnia fingere: dicet enim tibi aliquis quod non
174 10| videbuntur discordare. ~Dicimus ergo quod mundus non est
175 2 | mundus factus est", sicut dicitur II Meteororum; quod habet
176 5 | horae, scilicet tertiae diei. Quodsi nec facta esset
177 7 | specie atoma erunt istae duae differentiae corruptibile et incorruptibile,
178 2 | nihilo factum: in hoc enim differunt creatio et generatio, quia
179 11| quod illa causa magis est digna et in esse et in virtute
180 13| corripiendo. Si autem aliquis in dignitate constitutus sive non, et
181 11| mundum esse factum novum, dimittere debet causas naturales et
182 12| Statim enim quando aliquis dimittit rationes, cessat esset philosophus,
183 10| considerantibus videbuntur discordare. ~Dicimus ergo quod mundus
184 7 | semper fuissent in eadem dispositione, ex eis non posset ille
185 6 | omnes rationes per quas disputatur, ex rebus acceptae sunt:
186 8 | complent cursum suum, et distantias et coniunctiones et aspectus
187 7 | moventur, est motor motus, ideo diversimode se habet, propter hoc facit
188 8 | unam scilicet quae docet diversos motus stellarum et velocitates
189 9 | mundus sit factus nisi divine. ~Item, qui non potest demonstrare
190 6 | naturale, mathematicum et divinum; ergo omnem quaestionem
191 10| naturalis, nec mathematicus, nec divinus, ut patet ex praedictis,
192 7 | diligenter inspexerit quae iam diximus, quod naturalis creationem
193 6 | sic partes philosophiae docent partes entis, ut scribitur
194 7 | mundi sive productio in esse docetur, quia illa productio naturalis
195 7 | Physicorum, qui est primus liber doctrinae naturalium, incepit non
196 7 | specie atoma erunt istae duae differentiae corruptibile
197 13| fidei, quod tamen procul dubio est impossibile. Dicunt
198 11| agentis, de quo aliquis dubitaret, ideo hoc declaratur sic: ~
199 8 | ad punctum rectam lineam ducere", vel etiam "punctus est,
200 11| generationem, dependeat ex duplici potentia, scilicet ex potentia
201 4 | parte anni, inter autem durationes omnes solum tempus partes
202 8 | suis substantiis et per easdem causas, etiam si mundus
203 8 | esse novum, quia ex quo eosdem quos modo habent, possent
204 4 | durationem ad quam virtus sua essendi se extendit: ergo mundus
205 11| est prima causa." Per eius essentiam intelligit eius productionem
206 2 | infinitam, quia duratio non excedit virtutem facientem ipsam;
207 4 | subiectum transmutationis quae exigeretur ad novam factionem mundi,
208 11| de se naturam haberet ut existeret, alterius causatum non esset,
209 5 | esse novum; contra quas expedit, ut christianus studeat
210 5 | tollit, ipse tollit omnem exspectationem; sed inter voluntatem Dei,
211 4 | quam virtus sua essendi se extendit: ergo mundus est aeternus. ~<
212 11| sequeretur quod virtus maior non faceret maiorem durationem quam
213 13| credere secundum quod oportet faciat auctor eiusdem legis Christus
214 13| demonstratio syllogismus faciens scire", ut scribitur I Posteriorum,
215 2 | duratio non excedit virtutem facientem ipsam; virtus autem caeli
216 5 | potes declarare, et sic facile est omnia fingere: dicet
217 8 | inferiori eis quos modo faciunt, etiam si mundus et motus
218 7 | rationes, sed per revelationem factam ab aliqua causa superiori. ~
219 13| rationem sophisticam, quia ipsa fallit, nec propter rationem dialecticam,
220 8 | conclusionibus. Dato enim hoc falso quod motus primus et mundus
221 10| quaerit scire per rationem fatuus est. ~Quia ergo effectus
222 4 | duratione, oportet quod fiat in parte illius: quod enim
223 11| est verum: non enim omnia figmenta sunt quae demonstrari non
224 9 | hoc demonstrare, non solum figmento, sed etiam, credo, [cuidam]
225 6 | sunt: aliter enim essent figmentum intellectus; philosophus
226 12| superiorem quae est principium et finis nostrae fidei, Deus gloriosus
227 2 | motus et tempus, quantum ad finitatem et infinitatem; cum igitur
228 2 | virtus cuiuslibet corporis finiti; ergo virtus caeli non facit
229 10| sed solum opinionem, et firmior debet esse fides quam opinio,
230 1 | concordiam, ut sententia fidei firmiter teneatur quamquam in quibusdam
231 10| et ex ipso et per ipsum fiunt omnia vel sunt. Et quis
232 11| sic: "Omnis intelligentiae fixio et essentia est per bonitatem
233 11| productionem in esse, et per eius fixionem intelligit eius durationem.
234 5 | arguitur sic: quod unius formae voluntatis est et potest
235 13| dialecticae accipitur cum formidine alterius partis, nec per
236 | fuerunt
237 7 | effectus naturalis semper fuissent in eadem dispositione, ex
238 11| quia solum in tempore est futuratio et exspectatio, sed de voluntate
239 7 | proxima principia rerum generabilium transmutantur et quandoque
240 2 | subiecto et materia: ideo generans non potest in totam substantiam
241 2 | esset ex infinitis causis generantibus: quia, si generatio esset
242 7 | esse generatus. Homo enim generat hominem et sol. Modus enim
243 2 | infiniti homines essent generati et corrupti, homine autem
244 11| corruptione quae opponitur generationi, quia sicut generatio est
245 4 | similiter omnis corruptio est ex generato, et omne generatum est ex
246 7 | ex principiis et causis grammaticalibus. Et quia naturalis solum
247 7 | nihil negat vel concedit grammaticus secundum quod huiusmodi
248 11| Rationes ad partem oppositam gratia conclusionis concedantur,
249 1 | legis positae pro se non habebant demonstrationem, ut etiam
250 11| cum prius non esset, sed habendo esse post suum contradictorium,
251 7 | immobili, semper uno modo se habente in se et ad sua mobilia. ~
252 4 | alicuius effectus semper se haberent uno modo, ex eis non posset
253 | hac
254 3 | semper fuisset in nostro haemisphaerio, lumen semper fuisset in
255 1 | possibilis, ne etiam incurramus haeresim, nolentes credere quod ex
256 5 | rationes per quas quidam haeretici, tenentes aeternitatem mundi
257 1 | quod rationes quorundam haereticorum non habent vigorem per quas
258 1 | nolle credere sine ratione haereticum est, sic in his quae non
259 13| fides non est scientia. Hinc legi Christi quemlibet christianum
260 11| oportet. Illud enim novum quod hodie factum est, habet ante se
261 2 | aeternus, tunc infiniti homines essent generati et corrupti,
262 9 | dementiae simile est: unde enim homini ratio, per quam voluntatem
263 10| philosophia superficietenus et hominibus minus diligenter considerantibus
264 11| determinatam ad aliquam horam in qua vult agere, secundum
265 | huic
266 12| vera nisi quantum ratio humana te inducere potest, illa
267 12| auctoritati divinae et non rationi humanae. Quaeram enim a te: quae
268 | hunc
269 | ibi
270 | id
271 6 | sciat se proprium sermonem ignorare. ~Secundo est notandum quod
272 | illis
273 | illo
274 7 | requirit novitatem in suis immediatis principiis; novitas autem
275 10| cognoscere] omnes effectus immediatos Dei: quomodo ex ipso sunt,
276 4 | produceret, facit effectum suum immediatum sibi coaeternum; Deus est
277 4 | mundus est suus effectus immediatus; ergo mundus est Deo coeternus. ~<
278 4 | impeditum: quoniam posse removet impedimentum"; sed Deus ab aeterno habuit
279 4 | oportet addere, si non sit impeditum: quoniam posse removet impedimentum";
280 2 | infinitis causis agentibus est imposibile: quoniam, si non sit primum
281 5 | aeternitatem mundi nituntur impugnare sententiam christianae fidei,
282 11| aeternitate, quia aeternitas est indivisibilis, et quod est in aeternitate,
283 11| causarum, sicut apparet inducenti; quod autem per aliud in
284 12| quantum ratio humana te inducere potest, illa nunquam concedere
285 8 | facere possent in mundo inferiori eis quos modo faciunt, etiam
286 2 | potest facere durationem infinitam, quia duratio non excedit
287 2 | quantum ad finitatem et infinitatem; cum igitur nulla magnitudo
288 2 | mundus esset aeternus, tunc infiniti homines essent generati
289 2 | rationalis, cum ipsa sit ingenerabilis et incorruptibilis, et sic
290 11| quae habent substantias ingenitas, sicut transmutantur secundum
291 1 | aeternum, de hoc per rationem inquiramus, scilicet utrum mundus sit
292 7 | quod si quis diligenter inspexerit quae iam diximus, quod naturalis
293 7 | stant, si quis diligenter inspiciat, mundum et motum primum
294 10| si praedicta diligenter inspicientur, sicut etiam manifestabimus,
295 2 | tunc tempus praecedens hoc instans esset infinitum; sed infinitum
296 7 | est ens genitum. Nec est instantia de corpore caeli, quia si
297 11| persona primi principii ipsis inteligentiis haec verba: "plus valent
298 11| Sicut enim Deus aeterno intellectu potest nova intelligere,
299 13| studeas, quia modicum habes intellectum respectu philosophorum qui
300 6 | aliter enim essent figmentum intellectus; philosophus autem omnium
301 11| virtutem ut semper existat, si intelligas per hoc nomen incorruptibile
302 13| eorum. Sermo enim magistri intelligendus est ad melius, nec valet
303 13| Ideo christianus subtiliter intelligens non cogitur ex lege sua
304 1 | christianae fidei nisi apud non intelligentes: sententia enim philosophorum
305 11| eius durationem. Et, si intelligentia durat per virtutem primi
306 11| causis scribitur sic: "Omnis intelligentiae fixio et essentia est per
307 11| utroque istorum modorum intelligitur incorruptibile, tunc vera
308 7 | est, quia natura de qua intendit naturalis, nihil potest
309 13| suum ad hoc quod possint invenire rationes repugnantes in
310 1 | quaerit quod impossibile est inveniri, - et eis nolle credere
311 11| nam solum in generabilibus invenitur transmutatio. Unde et corpora
312 12| impossibile per rationes investigabiles ab homine. Statim enim quando
313 10| voluntatis divinae. Et quis eam investigabit? Ideo dicit Aristoteles,
314 10| hoc possit sufficienter investigare? Et, quia multa sunt de
315 10| quae per rationem humanam investigari non possunt, ideo ubi deficit
316 9 | voluntatem divinam perfecte investiget? ~
317 | ipsis
318 | istam
319 | istis
320 | ita
321 | iterum
322 6 | partes entis, ut scribitur IV Metaphysicae, et de se patet;
323 4 | Item, Aristoteles dicit in IX Metaphysicae quod "agens
324 7 | Physicorum, qui est primus liber doctrinae naturalium, incepit
325 5 | cum Deus sit agens per libertatem voluntatis. ~Ad hanc rationem
326 8 | puncto ad punctum rectam lineam ducere", vel etiam "punctus
327 11| per corruptionem - de qua loquitur Philosophus in fine I Physicorum: "
328 1 | possibilibus in rebus de quibus loquuntur, fides autem in multis,
329 13| sermones eorum. Sermo enim magistri intelligendus est ad melius,
330 8 | passiones [possibiles] in magnitudine eodem modo essent demonstrabiles
331 11| virtus maior non faceret maiorem durationem quam virtus minor,
332 13| valet quod dicunt quidam maligni ponentes studium suum ad
333 2 | corrupti, homine autem corrupto manet substantia quae in corpore
334 1 | sic in his quae non sunt manifesta de se, quae tamen pro se
335 10| inspicientur, sicut etiam manifestabimus, Deo auxiliante in caeteris
336 8 | est de geometria. Et hoc manifestum est illi qui provectus est
337 2 | ergo mundus habet initium; "mare enim factum est, quia mundus
338 6 | ens speculatur: naturale, mathematicum et divinum; ergo omnem quaestionem
339 | mea
340 7 | quod in suis principiis mediatis et primis facta sit aliqua
341 3 | lumen semper fuisset in medio, et fuisset lumen coaeternum
342 4 | novum et aeternum non sit medium. ~<4> Item, omne novum factum
343 13| magistri intelligendus est ad melius, nec valet quod dicunt quidam
344 2 | factus est", sicut dicitur II Meteororum; quod habet initium, non
345 | minus
346 7 | generationem, nec debet esse mirabile alicui quod naturalis non
347 4 | tempus sequitur motum primi mobilis, ut passio subiectum; neque
348 13| sed magis studeas, quia modicum habes intellectum respectu
349 11| potest dici novum duobus modis: aut quia est, cum prius
350 11| est. Si utroque istorum modorum intelligitur incorruptibile,
351 7 | qui ponit resurrectionem mortuorum, ut debeat et corruptum
352 1 | demonstrationem non habet, sicut fuit mos quibusdam philosophis quibus
353 7 | moventur a motore semper moto. Quia enim motor a quo moventur,
354 4 | quoniam quod aliquid quandoque moveatur, quandoque quiescit, non
355 1 | loquuntur, fides autem in multis, innititur miraculis et
356 11| virtutem primi principii, tunc multo magis omnia entia alia.
357 13| philosophum. Quare ergo murmuras contra philosophum, cum
358 8 | quae sunt arithmetica et musica, et per eundem modum ut
359 4 | quoniam motus et omnis mutatio est actus entis in potentia [
360 6 | autem omne ens speculatur: naturale, mathematicum et divinum;
361 7 | causas naturales et principia naturalia, sic simul stant, si quis
362 6 | philosophus autem omnium rerum naturas docet: sicut enim philosophia
363 11| omne quod sic novum est, necessario est in tempore, quia sola
364 7 | sit causa eius; ergo, cum necesse sit in mundo ponere aliquem
365 11| Quod potens et volens de necessitate agit, hoc est verum in hora
366 7 | concedendum, sic repugnans est negandum: ut hominem mortuum immediate
367 7 | verissima est, nonne naturalis negans hoc dicit falsum? ~Dicendum
368 7 | esse novum et naturalem negantem mundum et motum primum esse
369 13| salvat fidem et philosophiam, neutram corripiendo. Si autem aliquis
370 10| aliquid est problema de quo neutro modo opinamur, ut utrum
371 1 | etiam incurramus haeresim, nolentes credere quod ex fide teneri
372 1 | impossibile est inveniri, - et eis nolle credere sine ratione haereticum
373 4 | ergo ipse esset primus et non-primus, quod est impossibile. ~<
374 | nonne
375 | nostro
376 6 | sermonem ignorare. ~Secundo est notandum quod nec naturalis, nec
377 7 | duas suppositiones per se notas, quarum prima est: quod
378 11| voluntatem possunt fieri actiones novae praeter hoc quod facta sit
379 4 | ipsum potest esse causa novi effectus, aut quia ipsum
380 13| possit intelligere, tunc oboediat sapientiori et credat legi
381 7 | scientiae ad tam ardua et tam occulta opera sapientiae divinae
382 11| potest nova agere. ~<8> Ad octavam rationem dicendum. Quod
383 10| problema de quo neutro modo opinamur, ut utrum mundus sit aeternus"
384 10| firmior debet esse fides quam opinio, nec ratio demonstrativa,
385 11| divinae ab aeterno, talem oportuit esse modum procedendi voliti
386 5 | si haereticus aliquis eas opponat. Haec sunt rationes: ~Solutio ~
387 11| Verum est corruptione quae opponitur generationi, quia sicut
388 11| materia, sic corruptio sibi opposita est in materiam, scilicet
389 11| perfecte. ~Rationes ad partem oppositam gratia conclusionis concedantur,
390 8 | principiis geometriae, quia oppositum consequentis potest stare
391 8 | in toto corpore quod sub orbe est. Quia nec illa quae
392 11| catenam, qua omne ens in suo ordine a primo ente conservatur,
393 8 | quae docet pars secunda, ostendunt mundum et motum primum esse
394 13| accipitur cum formidine alterius partis, nec per rationem demonstrativam,
395 4 | motum primi mobilis, ut passio subiectum; neque erat aeternitas
396 8 | quod non. Numquid omnes passiones [possibiles] in magnitudine
397 11| quod ipsa habuit potentiam passivam, tamen illa quorum factio
398 1 | aeternitate mundi, ut etiam pateat quod rationes quorundam
399 7 | contradicunt in aliquo. Sic ergo patent duo: unum est quod naturalis
400 11| Plato dicit loquens in persona primi principii ipsis inteligentiis
401 10| quaedam alia etiam quae pertinent ad fidem: si enim demonstrari
402 7 | et ideo ad naturalem non pertinet. ~Ex his etiam, quae dicta
403 2 | infinitum; sed infinitum esse pertransitum et acceptum est impossibile;
404 2 | tunc motus infinitus esset pertransitus et infinitum tempus, quia,
405 3 | in duratione. ~Item, si pes semper fuisset in pulvere,
406 11| conservationem vocabant antiqui philosophi auream catenam, qua omne
407 13| conclusionem per rationes philosophicas conclusam non posse aliter
408 1 | velle credere sine ratione philosophicum non est, ideo - volentes
409 1 | sicut fuit mos quibusdam philosophis quibus nulla lex posita
410 1 | quibus nulla lex posita placuit, quia articuli legis positae
411 2 | tunc generatio animalium et plantarum et corporum simplicium esset
412 11| ipsum sunt omnia". ~Item, Plato dicit loquens in persona
413 2 | mundi, quia si non, tunc plura essent prima principia;
414 11| inteligentiis haec verba: "plus valent ad aeternitatis vestrae
415 7 | debet ea negare, si alius ea ponat, non tamen tanquam vera
416 13| quod dicunt quidam maligni ponentes studium suum ad hoc quod
417 3 | aeternum, non tamen debet poni principium: triangulum enim
418 1 | philosophis quibus nulla lex posita placuit, quia articuli legis
419 1 | placuit, quia articuli legis positae pro se non habebant demonstrationem,
420 11| quia ipsa contradicit suae positioni; primus enim homo aliquando
421 5 | secundum exemplum quod positum est, non est conveniens
422 7 | autem concedit haec esse possibilia per causam superiorem quae
423 1 | demonstrationibus et certis rationibus possibilibus in rebus de quibus loquuntur,
424 13| sunt sapientes mundi, ut possis intelligere sermones eorum.
425 11| virtus alicuius motoris posterioris et infinito non potest aliquid
426 3 | patet, quia prioritas et posterioritas naturae et simultas durationis
427 13| faciens scire", ut scribitur I Posteriorum, et fides non est scientia.
428 | postmodum
429 9 | sufficientem, sive posse postponi suae causae sufficienti;
430 4 | tempore; ergo mundus non est postpositus voluntati divinae, illa
431 | postquam
432 3 | apparebit illi qui studium suum posuerit ad hoc. ~
433 13| philosophus qui vitam suam posuit in studio sapientiae, contradixit
434 11| rationem dicendum. Quod potens et volens de necessitate
435 5 | mundum esse novum, nec hoc poteris declarare. ~Item, contra
436 4 | cum igitur in motibus non poterit procedere in infinitum,
437 11| Modo, licet aeterna sit potestas Dei qua potuit mundum facere,
438 5 | ex voluntate aeterna non potuerit fieri mundus novus. Et ideo
439 2 | esset aeternus, tunc tempus praecedens hoc instans esset infinitum;
440 2 | tunc hoc individuum hominis praecederet aliud, et illud aliud, et
441 4 | quia, si non, tunc ipsum praecessisset alius motus, per quem facta
442 10| nec divinus, ut patet ex praedictis, ergo per nullam rationem
443 7 | et quandoque non sunt, primae tamen causae earum semper
444 7 | suis principiis mediatis et primis facta sit aliqua transmutatio
445 3 | coeternus. Maior patet, quia prioritas et posterioritas naturae
446 11| ad rationes quae nituntur probare contrarium veritati, scilicet
447 11| habens aliam causam. ~Et tu probas: quod est ingenitum, est
448 2 | magnitudo sit infinita, sicut probat Aristoteles III Physicorum,
449 11| infinitae. ~Hoc idem etiam probatur ex alio. Quia virtus primi
450 10| Topicorum, quod "aliquid est problema de quo neutro modo opinamur,
451 10| aliqui eorum, quia si sic procedas, in nulla lege stabis, eo
452 11| talem oportuit esse modum procedendi voliti ex voluntate, ut
453 | procul
454 11| essentiam intelligit eius productionem in esse, et per eius fixionem
455 11| factum quod habet aliam suae productionis; si ergo omnis factio dependet
456 5 | aliam, et ideo, sicut mundum produxit in hora in qua factus est,
457 11| incorruptibile, tunc vera est propositio maior quae dicit: omne incorruptibile
458 7 | naturam. Ex his autem ad propositum. ~Natura non potest causare
459 11| esse conservatur virtute propria et non ex alia virtute superiori,
460 6 | contrarium dicit, sciat se proprium sermonem ignorare. ~Secundo
461 8 | manifestum est illi qui provectus est in his scientiis et
462 7 | et novitas. Quamvis enim proxima principia rerum generabilium
463 3 | si pes semper fuisset in pulvere, vestigium sibi fuisset
464 8 | geometriae falsa, ut "a puncto ad punctum rectam lineam
465 8 | lineam ducere", vel etiam "punctus est, cuius pars non est",
466 4 | substantiam et secundum omnem, quaecunque in eo est, dispositionem,
467 11| est post quietem: non enim quaelibet immobilitas quies est, sed
468 3 | aeternum, huius tamen aeterni quaerenda est altera causa; ergo aeternum
469 1 | ne incurramus stultitiam, quaerendo demonstrationem ubi ipsa
470 10| Deo auxiliante in caeteris quaestionibus, in quibus fides christiana
471 11| quoniam si esset simul cum qualibet parte durationis illius,
472 | quamdiu
473 7 | artifex considerare potest quamlibet veritatem. ~Si autem opponas,
474 | quando
475 8 | hoc idem dico de tertia et quarta parte scientiarum mathematicarum
476 11| impossibile esset fieri. ~<4> Ad quartam rationem dicendum. Cum dicis:
477 7 | suppositiones per se notas, quarum prima est: quod nullus artifex
478 8 | tarditates et velocitates quarundam stellarum in suis sphaeris
479 7 | signatum in superficie sunt quattuor recti anguli possibiles,
480 | quicquid
481 | quidem
482 11| enim quaelibet immobilitas quies est, sed immobilitas eius
483 7 | quandoque moveri et quandoque quiescere. Illa autem quae semper
484 4 | quandoque moveatur, quandoque quiescit, non potuit contingere ex
485 7 | quandoque moventur, quandoque quiescunt, respondet quod hoc est,
486 11| secundum situm. ~<5> Ad quintam rationem. Cum dicis: omne
487 5 | scilicet tertiae diei. Quodsi nec facta esset transmutatio
488 12| naturales. Ex talibus enim ratiocinatur naturalis. Fides autem nostra
489 7 | considerare, illi apparebit rationabile esse quod dictum est: non
490 2 | corpore erat, anima [scilicet] rationalis, cum ipsa sit ingenerabilis
491 12| auctoritati divinae et non rationi humanae. Quaeram enim a
492 8 | ut "a puncto ad punctum rectam lineam ducere", vel etiam "
493 7 | superficie sunt quattuor recti anguli possibiles, habeat
494 3 | angulos aequales duobus rectis est aeternum, huius tamen
495 1 | quorundam aliorum philosophorum reducere ad concordiam, ut sententia
496 4 | Physicorum omnem motum novum reducit ad motum primum, sicut ad
497 4 | quod movetur post quietem, reducitur ad motum continuum qui semper
498 7 | absolute, falsa est, sed si referatur in rationes et principia
499 4 | impeditum: quoniam posse removet impedimentum"; sed Deus
500 7 | principiis est concedendum, sic repugnans est negandum: ut hominem
501 13| possint invenire rationes repugnantes in aliquo veritati christianae
502 11| factionem acceptum, et hoc repugnat virtuti infinitae. ~Hoc
|