[2.] Et videtur quod non: primum principium est causa
substantiae mundi, quia si non, tunc plura essent prima principia; quod autem
habet esse ab alio, hoc sequitur illud in duratione, ergo mundus sequitur
primum principium in duratione; ens autem aeternum nullum sequitur in
duratione; ergo mundus non est aeternus.
Item, nihil potest Deo adaequari; si ergo
mundus esset aeternus, mundus adaequaretur Deo in duratione; hoc autem est
impossibile; ergo, etc.
Item, virtus finita non potest facere
durationem infinitam, quia duratio non excedit virtutem facientem ipsam; virtus
autem caeli finita est, sicut et virtus cuiuslibet corporis finiti; ergo virtus
caeli non facit durationem aeternam, ergo caelum non est aeternum, ergo nec
totus mundus, cum mundus non praecedat caelum.
Item, Deus praecedit mundum secundum naturam,
in Deo autem idem est natura et duratio; ergo Deus praecedit mundum secundum
durationem. Ergo mundus non est aeternus.
Item, omne creatum est ex nihilo factum: in
hoc enim differunt creatio et generatio, quia generatio omnis est ex subiecto
et materia: ideo generans non potest in totam substantiam rei; creatio autem
non est ex subiecto et materia, et ideo creans potest in totam substantiam rei.
Mundus autem est creatus, quia ante mundum non erat subiectum et materia ex qua
fieret mundus, ergo mundus est ex nihilo: tale autem est ens postquam fuit non
ens; cum igitur simul non potuit esse ens et non-ens, ergo prius fuit non-ens
et postmodum ens; sed omne illud quod habet esse post non-esse, illud est
novum; mundus igitur est novus, ergo non est aeternus, cum novum et aeternum
non se compatiantur in eodem.
Item, cui potest fieri additio, illo potest
aliquid esse maius; toti tempori quod praecessit, potest fieri additio
temporis, ergo et toto tempore quod praecessit potest esse aliquid maius;
infinito autem nihil potest esse maius, ergo totum tempus quod praecessit non
est infinitum; ergo neque motus, nec mundus.
Item, si mundus esset aeternus, tunc
generatio animalium et plantarum et corporum simplicium esset aeterna; ergo
individuum demonstratum esset ex infinitis causis generantibus: quia, si
generatio esset aeterna, tunc hoc individuum hominis praecederet aliud, et
illud aliud, et sic in infinitum; unum autem effectum esse ex infinitis causis
agentibus est imposibile: quoniam, si non sit primum agens vel movens, non est
motus, quia primum movens est causa totius motus, ut scribitur II Metaphysicae,
et de se patet, inter autem infinita agentia nullum potest esse primum; ergo
haec generatio non est aeterna, ergo neque mundus.
Item, vult Aristoteles VI Physicorum quod
eiusdem rationis est magnitudo, motus et tempus, quantum ad finitatem et
infinitatem; cum igitur nulla magnitudo sit infinita, sicut probat Aristoteles
III Physicorum, ergo nec motus est infinitus, nec tempus, ergo nec mundus: cum
mundus non sit sine istis.
Item, si mundus esset aeternus, tunc infiniti
homines essent generati et corrupti, homine autem corrupto manet substantia
quae in corpore erat, anima [scilicet] rationalis, cum ipsa sit ingenerabilis
et incorruptibilis, et sic tales substantiae infinitae essent simul in actu;
infinita autem esse [simul] in actu est impossibile; ergo etc.
Item, si mundus esset aeternus, tunc motus
infinitus esset pertransitus et infinitum tempus, quia, si mundus esset
aeternus, tunc tempus praecedens hoc instans esset infinitum; sed infinitum
esse pertransitum et acceptum est impossibile; ergo, etc.
Item, quod habet causam aliam, hoc habet
initium; mundus habet causam aliam: ergo mundus habet initium; "mare enim
factum est, quia mundus factus est", sicut dicitur II Meteororum; quod
habet initium, non est aeternum; ergo, etc.
|