[6.] Primo hic diligenter considerandum est quod nulla
quaestio [potest esse quae] disputabilis est per rationes, quam philosophus non
debeat disputare et determinare, quomodo se habeat veritas in illa, quantum per
rationem humanam comprehendi potest. Et huius declaratio est, quia omnes rationes per quas disputatur, ex
rebus acceptae sunt: aliter enim essent figmentum intellectus; philosophus
autem omnium rerum naturas docet: sicut enim philosophia docet ens, sic partes
philosophiae docent partes entis, ut scribitur IV Metaphysicae, et de se patet;
ergo philosophus omnem quaestionem per rationem disputabilem habet determinare:
omnis enim quaestio disputabilis per ratione cadit in aliqua parte entis,
philosophus autem omne ens speculatur: naturale, mathematicum et divinum; ergo
omnem quaestionem per rationes disputabilem habet philosophus determinare, et
qui contrarium dicit, sciat se proprium sermonem ignorare.
Secundo est notandum quod nec
naturalis, nec mathematicus, nec metaphysicus potest ostendere per rationes
motum primum et mundum novum esse.
|