Liber

  1 Pro|          confirmare se uelle Paulus dicit, non quominus accepissent
  2 Pro|  praedicasse. Hieronymus quoque cum dicit Romanos a Petro per praedicationem
  3 Pro|      additur 'ipse'. Praeterea, non dicit Haymo quod eos Petrus non
  4 Pro|           locum Hieronymus exponens dicit:~ ~ Hic monstrat Apostolus
  5   I|      notatur quod per hoc quod sibi dicit iniunctum euangelicae praedicationis
  6   I|         uero:~ ~ Ex Saulo Paulum se dicit, hoc est immutatum, ut quia
  7   I|          Christi accessit Paulum se dicit, id est quasi iam quietum,
  8   I|            potentissimus, optare se dicit esse eius loci apud suos
  9   I|          olim a Deo nobis promissum dicit.~ ~PER PROPHETAS SUOS. "
 10   I|      nuntiat". Per Ieremiam Dominus dicit:~ ~ Ecce dies ueniunt et
 11   I|    testamentum nouum... etc.~ ~Suos dicit prophetas, ad differentiam
 12   I|                Mortuos Iesu Christi dicit, id est ad honorem ipsius;
 13   I|             hoc ut sancti sins. Cum dicit eos uocatos a Deo esse potius
 14   I|         epistola dirigitur, quomodo dicit DILECTIS DEI uel VOCATIS
 15   I|        GRATIA VOBIS ET PAX. Gratiam dicit donum gratuitum, id est
 16   I|             Donum Dei, quod gratiam dicit, Spiritus Sanctus dicitur.
 17   I|           subiicimur. Dominum Iesum dicit, quia ei assidua et perpetua
 18   I| consimilibus Apostoli uerbis quibus dicit se GRATIAS DEO agere PER
 19   I|   intentionem discutere potest. Non dicit simpliciter sine interminssione
 20   I|         perueniam.~ ~PROSPERUM ITER dicit secundum Dei uoluntatem,
 21   I|            uidelicet confirmare eos dicit esse, se ipsum simul consolari
 22   I|       consolarentur in eo; hoc est, dicit hoc commune fore solatium
 23   I|           fides quae, sicut ipsemet dicit, per dilectionem operatur.~ ~
 24   I|         facere iam aggressus esset, dicit se iam id saepius ipso paratu
 25   I|        fuerant. Unde et generaliter dicit uobis QUI ROMAE ESTIS, non
 26   I|         super iniquos. Dei DE CAELo dicit ad differentiam falsorum
 27   I|            Filius Dei, de quo alibi dicit:~ ~ Christum Dei uirtutem
 28   I|              PASSIONES ignominiosas dicit pollutiones non naturalis
 29   I|         CONSENTIUNT. Consentire hic dicit non resistere aliquem peccato
 30   I|            facti computatur.~ ~Bene dicit in animam, non in corpus,
 31   I|          nos accendat. Pacem quidem dicit, non solum quietem ab infestatione
 32   I|        operibus legis, quomodo nunc dicit FACTORES LEGIS iustificari
 33   I|           SCRIPTUM IN CORDIBUS. Cum dicit scriptum, perseuerantiam
 34   I|    conscientia sua, sicut Apostolus dicit: "Et cogitationum accusantium
 35   I|             etc.~ ~Origenes:~ ~ Non dicit "es" sed "cognominaris".
 36   I|         quia hoc loco Ambrosius non dicit Iudaeos dici a Iuda Machabaeo
 37   I|             quo quidem populo alios dicit reos furti exstitisse uel
 38   I|           uno offenderit", ut alius dicit apostolus, "reus est omnium",
 39   I|             posuit, sed simpliciter dicit circumcisionem, ut spiritualem
 40   I|           Deo factam. Qui etiam cum dicit praeputium illius sicut
 41   I|         requirat. Verba Dei eloquia dicit quasi extra alla locutionum
 42   I|     praemissi parabolice dicti, cum dicit eos in dolo loqui, id est
 43   I|           et ipse Moyses insanabile dicit ac per hoc caeteris peius
 44  II|            AUTEM DEI. FIDEM CHRISTI dicit quam de ipso habemus, eum
 45  II|            Deo per mortem Filii sui dicit Apostolus, qui tanto amplius
 46  II|             quidem amore idem alibi dicit:~ ~ Ignem ueni mittere in
 47  II|   PRAEPUTIUM, id est gentiles. Quod dicit Ex FIDE -- PER FIDEM diuersitas
 48  II|           ac si diceret: nihil. Cum dicit PATREM NOSTRUM, id est quem
 49  II|             3] QUID ENIM? SCRIPTURA DICIT? CREDIDIT ABRAHAM DEO: ET
 50  II|   Scripturae. Et hoc est: Quid enim DICIT SCRIPTURA? hoc est attendamus
 51  II|    dilectionem operatur. Cum itaque dicit: CREDIDIT DEO, tale est
 52  II|                 4:6] SICUT ET DAVID DICIT BEATITUDINEM HOMINIS, CUI
 53  II|          OPERIBUS:~ ~SICUT ET DAVID DICIT, hoc est exponit nobis.~ ~
 54  II|       INIQUITATES etc., generaliter dicit quicumque sint, sine Iudaei
 55  II|   adipisceretur. ~ ~IUSTITIA FIDEI, dicit, quae est in mente, ad differentiam
 56  II|     iustitiam contractum. Unde bene dicit signum circumcisionis, scilicet
 57  II|    conuersatio. Sed apud Ezechielem dicit Dominus: "Omnis filius alienigena,
 58  II|          POSUI TE ANTE DEUM, et non dicit "ante me" sed ita de se
 59  II|      dicturi frequenter aiunt: Haec dicit Dominus, et Veritas in Euangelio
 60  II|             quia sine fide, ut ipse dicit Apostolus, impossibile est
 61  II|       promittentis. Corpus emortuum dicit, id est omnino iam per naturam
 62  II|              Per memetipsum iuraui, dicit Dominus, quia fecisti rem
 63  II|        promissionem REPROMISSIONEM, dicit Apostolus, ac si diceret:
 64  II|            Abraham imitemur. In eum dicit, non 'eum' uel 'ei', sicut
 65  II|            NOSTRAM. Iustificationem dicit perseuerantiam iustitiae
 66  II|            primitus credit. GRATIAM dicit "gratis datum" non pro meritis
 67  II|           QUIA CARITAS DEI etc. Dei dicit, id est pure propter Deum
 68  II|           est dilectionem, diffusam dicit, quae iniinicum quoque complectitur,
 69  II|          nobis non ob aliud mortuum dicit nisi propter illam ueram
 70  II|          Deo inde remunerandum. Cum dicit forsitan et audeat, difficultatem
 71  II|            Per peccatum Adae multos dicit, non omnes, constitui peccatores,
 72  II|           poenam. Nota quod in Adam dicit CONSTITUTI SUNT, in Christo
 73  II|              Sed non ita in Deo qui dicit:~ ~ Mihi uindicta, ego retribuam~ ~
 74  II|             respondeas Deo? Numquid dicit figmentum ei qui se finxit:
 75  II|       NOSTRUM.~ ~Abundasse peccatum dicit et superabundasse gratiam,
 76  II|            multiplicandi sicut ipse dicit:~ ~ Nisi granum frumenti...
 77  II|             innouanda est. Sic enim dicit: "Nam et si is qui foris
 78  II|         auferens hanc excusationem, dicit ut saltem pro existimatione
 79  II|           uestrae carnalitatis. Non dicit 'non sit" sed non regnet,
 80  II|           caritas, iuxta quod alibi dicit:~ ~ Latum mandatum tuum
 81 III|        VITAM AETERNAM. Merito finem dicit tam uitam quam mortem animae
 82 III|       dicens:~ ~ Ecce dies ueniunt, dicit Dominus... etc.~ ~Continuatio:
 83 III|             interserit quod id quod dicit, non ignorent, quia legem
 84 III|           potest.~ ~Item:~ ~ Paulus dicit: "Nam non adulterabis, non
 85 III|            ipsa "primum et maximum" dicit esse "mandatum", et dilectio
 86 III|           ineffabili caritate alibi dicit:~ ~ Commendat autem suam
 87 III|        opere. Et hoc est quod de se dicit in persona generali hominum
 88 III|        malum facit. Et hoc est quod dicit NON AGO, id est non facio,
 89 III|          significamus. Alioquin cum dicit Veritas:~ ~ Quotiens uolui
 90 III|           praua concupiscentia. Non dicit simpliciter NON EGO ILLUD
 91 III|           EGO ILLUD OPEROR, sed ita dicit: NON EGO, SED PECCATUM,
 92 III|          potius quam consentio. Cum dicit QUOD HABITAT IN ME peccatum,
 93 III|      HABITAT IN ME peccatum, et non dicit 'quod est in me', quasi
 94 III|          facto; quod significat cum dicit: Hoc EST IN CARNE MEA.~ ~
 95 III|             IUSTIFICATIO LEGIS. Non dicit opera legis quae nequaquam
 96 III|       profecto Christum cuius etiam dicit diuinum Spiritum, Deum esse
 97 III|             Dei. Unde et ipse alibi dicit~ ~ quia caritas Dei diffusa
 98 III|          Spiritum itaque adoptionis dicit donum caritatis per quod
 99 III|      SPIRITUM SERVITUTIS IN TIMORE. Dicit donum illud seruilis timoris,
100 III|         occultum est. Creaturam eos dicit qui creationem Dei in se
101 III|    opprimuntur inuiti.~ ~LIBERTATEM dicit illius uitae gloriam in
102 III|             distinguit per hoc quod dicit OMNIS CREATURA, maiores
103 III|           iuxta quod hic ipse alibi dicit Apostolus:~ ~ In Christo
104 III|          non esse confidendum, ideo dicit quia omnes quotquot saluamur
105 III|        afflictio nibus laborare? -- dicit quia etiam ipsas afflictiones
106 III|          sicut scriptum est:~ ~ Qui dicit se in Christo manere, debet
107 III|       poterit separare, QUIA, sicut dicit propheta. PROPTER TE, id
108  IV|           TIBI SEMEN. Filios CARNIS dicit qui ex patre Abraham solam
109  IV|             hi filli sunt Abrahae', dicit potius Apostolus HI FILII
110  IV|   PROMISSIONIS. Filios promissionis dicit qui ad fidelem Isaac pertinent,
111  IV|             frater erat Esau Iacob, dicit Dominus, et DILEXI IACOB,
112  IV|                    9:15] MOYSI ENIM DICIT: MISEREBOR CUIUS MISEREOR:
113  IV|                               9:17] DICIT ENIM SCRIPTURA PHARAONI:
114  IV|           MEUM IN UNIVERSA TERRA.~ ~DICIT ENIM. Ostendit a contrariis
115  IV|           Dei testimonio patet. Nec dicit tantum 'obdulantis, sed
116  IV|          meae ubique terrarum. Quod dicit 'ut per hoc' magis effectiuum
117  IV|             RESPONDEAS DEO? NUMQUID DICIT FIGMENTUM EI QUI SE FINXIT:
118  IV|        figulo inducta similitudine. Dicit itaque, quaestione quaestionem
119  IV|         interroget, dicens; NUMQUID DICIT FIGMENTUM, id est iuste
120  IV|        deleri mererentur. Vasa irae dicit eos qui omnibus uitiis pleni
121  IV|          irae et uasa misericordiae dicit secundum propositam de uasis
122  IV|                 9:25] SICUT IN OSEE DICIT: VOCABO NON PLEBEM MEAM,
123  IV|             est per Osee prophetam, DICIT, ipse scilicet Dominus.
124  IV|   reuerentia seruientes.~ ~DEI VIVI dicit ad differentiam deorum quos
125  IV|     abiiciens a se. Vel 'reliquias' dicit populi simplices et idiotas
126  IV|            frustratus sua spe. Idem dicit LAPIDEM OFFENSIONIS et PETRAM
127  IV|           Deum exorare, -- cum enim dicit: VOLUNTAS CORDIS ET OBSECRATIO,
128  IV|           quibus scribit, Apostolus dicit secundum quod Veritas ait:~ ~
129  IV|       legalium scilicet operum, sic dicit quia OMNI CREDENTI, id est
130  IV|        proderit. Unde et ad Galatas dicit:~ ~ Si circumcidamini, Christus
131  IV|           EX FIDE EST IUSTITIA, SIC DICIT: NE DIXERIS IN CORDE TUO:
132  IV|       iustitia quam iam habebat sic DICIT: NE DIXERIS IN CORDE TUO,
133  IV|                      10:8] SED QUID DICIT SCRIPTURA? PROPE EST VERBUM
134  IV|             PRAEDICAMUS.~ ~SED QUID DICIT SCRIPTURA? inquit Apostolus,
135  IV|          scripturas~ ~et sicut ipse dicit:~ ~ Nisi ego abiero... etc.~ ~
136  IV|                              10:11] DICIT ENIM SCRIPTURA: OMNIS QUI
137  IV|        OMNES QUI INVOCANT ILLUM.~ ~ DICIT ENIM, ut superius in Isaia
138  IV|           dicitur:~ ~ Non omnis qui dicit mihi Domine. Domine, intrabit
139  IV|          Ambrosius:~ ~ Hoc propheta dicit Nahum.~ ~Apostolorum pedes
140  IV|  OBOEDIERUNT EVANGELIO. ISAIAS ENIM DICIT: DOMINE, QUIS CREDIDIT AUDITUI
141  IV|          NON COGNOVIT? PRIMUS MOSES DICIT: EGO AD AEMULATIONEM VOS
142  IV|  praedicantium culpae imputare? Nec dicit tantum 'non audiuit' sed
143  IV|            per me ipsum praedicando dicit Filius Dei.~ ~ADDUCAM VOS
144  IV|              ISAIAS AUTEM AUDET, ET DICIT: INVENTUS SUM NON QUAERENTIBUS
145  IV|               A NON QUAERENTIBUS ME dicit Dominus, hoc est a gentilibus.~ ~
146  IV|              10:21] AD ISRAEL AUTEM DICIT: TOTA DIE EXPANDI MANUS
147  IV|           AN NESCITIS IN HELIA QUID DICIT SCRIPTURA: QUEMADMODUM INTERPELLAT
148  IV|                      11:4] SED QUID DICIT ILLI RESPONSUM? DIVINUM
149  IV|   CURVAVERUNT GENU BAAL.~ ~SED QUID DICIT? hoc est putauit ita se
150  IV|         assignemus. Et hoc est quod dicit sic etiam nunc RELIQUIAE,
151  IV|            est ex meritis Suis. Non dicit 'per merita' sed ex meritis,
152  IV|                      11:9] ET DAVID DICIT: FIAT MENSA EORUM IN LAQUEUM,
153  IV|             secundum quod Apostolus dicit:~ ~ Et qui in lege peccauerunt,
154  IV|        dissimulatione, de qua alibi dicit:~ ~ Factus sum Iudacis Iadaeus
155  IV|             Iohannis. Simoni fratri dicit:~ ~ Inuenimus Messiam~ ~
156  IV|        illam fidelium praecedentium dicit, ramos inde existentes dicit
157  IV|        dicit, ramos inde existentes dicit eos qui inde assumpti sunt.~ ~
158  IV|            SED TIME.~ ~BENE quidem, dicit Apostolus, hoc est uerum
159  IV|             culpa sua eos fregerit, dicit quia ipsemet per misericordiam
160  IV|             culpam. Et hoc est quod dicit: POTENS EST ENIM DEUS ITERUM,
161  IV|         ante finem mundi Eli am sic dicit esse mittendum ad conuersionem
162  IV|        interitu eius de quo Veritas dicit:~ ~ Et nisi breuiati fuissent
163  IV|         toto ipso. Et tale est quod dicit VENIET de Iudaea, nascendo
164  IV|              Et hoc statim aperiens dicit: ET AVERTAT INIQUITATEM
165  IV|         illa auerteret. Attende cum dicit eum nasciturum in Iudaea
166  IV|         EORUM.~ ~ET HOC A ME ILLIS, dicit Dominus. Ubi nos dicimus
167  IV|              Nec Apostolus hoc loco dicit Deum dignum laude propter
168  IV|          adiurando eos coarctat cum dicit: PER MISERICORDIAM DEI.
169  IV|          priuentur. Et hoc est quod dicit HOSTIAM VIVENTEM. Et tunc
170  IV|       diuina. Unde et ad Corinthios dicit:~ ~ Nam qui prophetat, hominibus
171  IV|          esse credimus. MINISTERIUM dicit corporalis operis officium,
172  IV|           incurrimus. Unde et a]ibi dicit:~ ~ Alter alterius onera
173  IV|           ET NOLITE MALEDICERE. Bis dicit benedicite, ut tam in ore
174  IV|       prohibeatur, sicut et Dominus dicit:~ ~ Nolite iurare~ ~uoluntatem
175  IV|          conspicitis. Unde et alius dicit apostolus:~ ~ Qui enim proximum
176  IV|           VINDICTAM: EGO RETRIBUAM, DICIT DOMINUS.~ ~Adeo, inquam,
177  IV|        quorumdam fidelium opinionem dicit quibus omnino iniustum et
178  IV|  infidelibus possint.~ ~LEGEM Moysi dicit, ubi quae subiungit praecepta
179  IV|      coningati non sunt. Cum itaque dicit: NON ADULTERABIS, speciem
180  IV|            torpore boni operis. Cum dicit 'hora' quae modicum est
181  IV|            dies APPROPINQUAVIT, nec dicit iam abiiciantur sed abiiciamus
182  IV|         ualemus.~ ~OPERA TENEBRARUM dicit mala opera, iuxta illud
183  IV|        nimia.~ ~Quod autem hoc loco dicit Apostolus: NON IN COMESSATIONIBUS
184  IV|            et litiget. Aemulationem dicit zelum malum id est commotionem
185  IV|          tenebrarum quae abiicienda dicit, arma lucis, id est uirtutes
186  IV|             se adornare uirtutibus. Dicit idem Apostolus alibi de
187  IV|      talibus non esse contendendum, dicit etiam non ab altero in corde
188  IV|        SCRIPTUM EST ENIM: VIVO EGO, DICIT DOMINUS, QUONIAM MIHI FLECTET
189  IV|             interdictis nascebatur, dicit neminem ex qualitate ciborum
190  IV|             os, coinquinari hominem dicit; et mittens ad praedicandum
191  IV|            inquit Origenes. Dominus dicit ad Petrum: "Quod Deus mundauit
192  IV|       discretione qua Apostolus hic dicit a cibis quibusdam esse abstinendum,
193  IV|                    15:10] ET ITERUM DICIT: LAETAMINI GENTES CUM PLEBE
194  IV|     peculiarem populum eius Iudaeos dicit.~ ~
195  IV|        regimine idem propheta alibi dicit:~ ~ Et puer paruulus minabit
196  IV|          qua idem etiam quodam loco dicit propheta:~ ~ Radix Iesse
197  IV|          SANCTI amorem Dei in nobis dicit, qui contra omnia fortis
198  IV|           causa excuset.~ ~PLURIMUM dicit, hoc est maxime, quia et
199  IV|          transitu eos uiderit. Bene dicit deduci se ab illis, quasi
200  IV|         meminit Augustinus, hic non dicit frui simpliciter sed frui
201  IV|         Deum cogitemus.~ ~Nota quod dicit PROFICISCI COEPERO, quia
202  IV|         egerit. Et attende quod cum dicit SI VOBIS PRIMUM, in tantum
203  IV|      exhortatione Apostoli. Unde et dicit probauerunt, id est quasi
204  IV|           ecclesiis repleuit.~ ~Cum dicit MACEDONIA ET ACHAIA continens
205  IV|               Hoc quidem frequenter dicit sed numquam legimus esse
206  IV|              dum hoc sibi reuelatum dicit ut sciat, innuit illud quod
207  IV|             Ideo socios laboris sui dicit eos, sed in Christo Iesu.
208  IV|         sanctitatis eam matrem meam dicit, cui scilicet tamquam matri
209  IV|          Qui enim alterum salutando dicit ei 'salue' profecto ut saluus
210  IV|              Ambrosius:~ ~ Cognatos dicit partim generis, partim fidei
211  IV|   baptizatus est ab Apostolo, sicut dicit in epistola ad Corinthios:
212  IV|              Puto esse Erastum quem dicit quia remansit Corintho;
213  IV|             Corintho; arcarium eum [dicit], id est dispensatorem illius
214  IV|           creduntur. ~ ~PROPHETARUM dicit potius quam 'legis' quia