Liber

  1 Pro|            uxorem habet infidelem, etc.~ ~necnon et circumcisionem
  2 Pro|            Phoeben sororem nostram etc.~ ~Quem quidem locum Hieronymus
  3 Pro|         fertur, litteras mittit... etc.~ ~
  4   I|            in Veteri Testamento... etc.~ ~Augustinus, Retractationum
  5   I|            in discipulos Domini... etc.~ ~ut Christi membra tamquam
  6   I|           serue bone et fidelis... etc.~ ~Facile est praedictae
  7   I|    consummabo testamentum nouum... etc.~ ~Suos dicit prophetas,
  8   I|    praemissis:~ ~ Paulus seruus... etc~ ~mandat, subaudis hoc,
  9   I|            GRATIA sit VOBIS ET PAX etc.~ ~DILECTIS DEI, ac si diceret:
 10   I|          positum esse existimem... etc.~ ~SPIRITUALIS GRATIAE,
 11   I|            Eadem quippe mensura... etc.~ ~Cum dicitur ex fide puniendorum
 12   I|                Ponam sedem meam... etc.~ ~opere compleuit. Unde
 13   I|                Quia existimasti... etc.~ ~IMPIETATEM, quantum ad
 14   I|          id est ad puniendum omnem etc.; et bene super omnem dicitur,
 15   I|           subdit: INVISIBILIA ENIM etc. Totum hic mysterium Trinitatis
 16   I|            IPSIUS A CREATURA MUNDI etc. non solum ita exponere
 17   I|            et hoc est: SCIMUS ENIM etc. Vel ita: dixi te ipsum
 18   I|        COGITATIONIBUS ACCUSANTIBUS etc. Unde Augustinus. De ciuitate
 19   I|   iudicabit Deus occulta hominum", etc.~ ~Idem, in psalmo CXVIII:~ ~
 20   I|          aut etiam defendentibus", etc.~ ~Idem, in psalmo V:~ ~ "
 21   I|     accusantium seu defendentium", etc.~ ~Puto autem hanc litterae
 22   I|            se inuicem cogitationum etc., ac si diceret: et tali
 23   I|        cogitationibus accusantibus etc., continuabitur ad praemissum
 24   I|           est cogitationibus eorum etc. Et quare testimonium reddant
 25   I|            aut etiam defendentibus etc.~ ~Quaeritur autem quomodo
 26   I|    praeputii circumcisa non fuerit etc.~ ~gentiles incircumcisi
 27   I|         est:~ ~ Cum enim gentes... etc.~ ~Sed si diligenter attendamus
 28   I|       iustitias legis custodiat... etc.~ ~diligenter circumcisionis
 29   I|         octaua die circumcidet..." etc. Intuere et hic quemadmodum
 30   I|        ergo prius statum templi... etc.~ ~
 31   I|         Iuda Machabaeo sic uocaris etc.~ ~Origenes:~ ~ Non dicit "
 32   I|        subaudis a Iuda patriarcha, etc.~ ~Ambrosius:  ~ Iudaeo
 33   I|       ALIUM DOCES, id est corrigis etc.~ ~
 34   I|           ex uerbis scilicet legis etc.; QUI ABOMINARIS IDOLA,
 35   I|             Soluite templum hoc... etc.~ ~DEUM INHONORAS, id est
 36   I|        adhuc esse, alios adulterii etc.~ ~Continuatio: bene dico
 37   I| PRAEVARICATOR, id est transgressor etc. PRAEPUTIUM uocatur illa
 38   I|       caritatis: Quod tibi non uis etc. IUDICABIT TE, id est reum
 39   I|           in excelsis habitabit... etc.~ ~Et hoc quidem ad liberum
 40   I|            NON EST IUSTUS QUISQUAM etc. Psalmus hic, ubi haec testimonia
 41   I|      oculus tuus fuerit simplex... etc.~ ~Alioquin Iudae quoque
 42   I|   usurparit: SEPULCHRUM PATENS,... etc.~ ~ Animaduerti et hoc testimonium
 43   I|          uersus SEPULCHRUM PATENS, etc. quinti psalmi sunt. Illud
 44   I|       arbor quae non facit fructum etc.~ ~
 45  II|         est quod ait: SCIMUS AUTEM etc., ac si diceret: quamuis
 46  II|          os obstruatur et subditus etc, istud subiungit PER LEGEM
 47  II|        uero aliud QUIA EX OPERIBUS etc., istud subponit NUNC AUTEM
 48  II|           subponit NUNC AUTEM SINE etc. Sic continua: quare per
 49  II|          dilectionem nemo habet... etc.?~ ~tam ipsi quam proximo
 50  II|        caritate Dei, tribulatio... etc.?~ ~et rursum:~ ~ Certus
 51  II|            enim quia neque mors... etc.~ ~Iustitia, dico, habita
 52  II|             Hosanna filio Dauid... etc.~ ~Iustior quoque, id est
 53  II|           Ut quid enim Christus... etc.~ ~et iterum:~ ~ Commendat
 54  II|        nobis, quoniam cum adhuc... etc.~ ~Quae quidem plenius suo
 55  II|          REMISSAE SUNT INIQUITATES etc., generaliter dicit quicumque
 56  II|    proponeret dicens: Beati quorum etc., quid est quod nunc singulari
 57  II|         nominat dicens: BEATUS VIR etc., nisi quia diuinae gratiae
 58  II|        signaculum similitudinis... etc.~ ~Per hoc quippe circumcisionis
 59  II|    efficiamini sicut paruulus iste etc.~ ~Octaua dies, qua circumciditur
 60  II|           quae legem non habent... etc.~ ~Unde et Isidorus. De
 61  II|      foedere sempiterno, ut sim... etc.~ ~ac si diceretur: in posteris
 62  II|            quicumque non fuerit... etc.~ ~ac si diceret de uernaculis
 63  II|         est "Si igitur praeputium" etc.:~ ~ Dixit Deus ad Abraham: "
 64  II|            octauo die circumcidet" etc. Intuere et hic quemadmodum
 65  II|           SED ET HIS QUI SECTANTUR etc., id est qui habent fidem
 66  II|          hoc haereditatem merentur etc.~ ~
 67  II|          est: UBI ENIM NON EST LEX etc., id est illi quibus illa
 68  II|     Abraham sunt ista: QUIA PATREM etc. Sic quippe scriptum est:~ ~
 69  II|        innumerabiles SICUT STELLAE etc. Possumus etiam per stellas
 70  II|        considerauit corpus suum... etc.~ ~Sic ergo coniungenda
 71  II|          est infirmatus in fide... etc.~ ~ad illud uero tantum
 72  II| interponitur~ ~ ut fieret pater... etc.~ ~illud spectat quod subditur
 73  II|      dictum est ei:~ ~ Sic erit... etc.~ ~Quaerendum existimo quomodo
 74  II|     sequuntur "Putasne centenario" etc., admirationis potius quam
 75  II|            mihi uaccam triennem... etc.~ ~Haec itaque dubitationis
 76  II|           Tu es qui uenturus es... etc.~ ~SED CONFORTATUS EST FIDE,
 77  II|     gloriam Deo, plenissime sciens etc., hoc est etiam haec fidei
 78  II|       iustitiam CREDENTIBUS IN EUM etc., id est ei credendo in
 79  II|          MORTUIS, qui traditus est etc. Nota autem quod dum ait
 80  II|     gaudentes a conspectu concilii etc. SCIENTES etiam, hoc est
 81  II|           hoc est QUIA CARITAS DEI etc. Dei dicit, id est pure
 82  II|    Tribulatio patientiam operatur" etc.:~ ~ Agnoscitur hic figura
 83  II|          dilectionem nemo habet... etc.~ ~De quo quidem redemptionis
 84  II|      iustitiam in omnes homines... etc.~ ~ac Si ita diceretur:
 85  II|           mundum peccatum intrauit etc. Caetera uero quae interponuntur
 86  II|          concupiscentiam nesciebam etc.~ ~PECCATUM itaque NON IMPUTABATUR,
 87  II|        dicens: NAM IUDICIUM QUIDEM etc., hoc est EX UNO peccato,
 88  II| OBEDIENTIAM. Et hoc est Sicut enim etc. Per peccatum Adae multos
 89  II|   apparuerit, similes ei erimus... etc.~ ~et ipse Paulus:~ ~ Vita,
 90  II|          est pro sua reuerentia... etc.~ ~Homo itaque factus, lege
 91  II|         ERGO DICEMUS? PERMANEBIMUS etc Quandoquidem ubi abundauit
 92  II|            Nisi granum frumenti... etc.~ ~SIMUL ERIMUS ET RESURRECTIONIS
 93  II|         Pater, si possibile est... etc.~ ~et iterum:~ ~ Verumtamen
 94  II|   Verumtamen non sicut ego uolo... etc.~ ~mori nullatenus uoluit
 95  II|         ait: QUOD ENIM MORTUUS EST etc. Hinc enim probat quod mors
 96  II|           est quod ait: EXISTIMATE etc., hoc est ita saltem uiuatis
 97 III|        praemissa NAM FINIS ILLORUM etc., et NUNC VERO LIBERATI
 98 III|              et NUNC VERO LIBERATI etc., ista duo subnectit: STIPENDIA
 99 III|          subnectit: STIPENDIA ENIM etc, et GRATIA AUTEM DEI etc.,
100 III|           etc, et GRATIA AUTEM DEI etc., ostendens uidelicet qualiter
101 III|          ueniunt, dicit Dominus... etc.~ ~Continuatio: dixi nos
102 III|        quia dictum est antiquis... etc.~ ~et~ ~ Nisi abundauerit
103 III|     abundauerit iustitia uestra... etc.~ ~non potuit eius esse
104 III|          Nemini quidquam debeatis" etc.: Pacem uult, inquit, nos
105 III|            adulterauerit uxorem... etc.~ ~Item:~ ~ Iamuero si uel
106 III|            habet ut animam suam... etc.~ ~Unde hunc specialiter
107 III|            enim legis Christus"... etc.~ ~Cum itaque proximi nomen
108 III|        retribuentibus mihi mala... etc.~ ~et iterum:~ ~ Cum his
109 III|       inimicus tuus, ciba illum... etc.~ ~Longe tamen a perfectione
110 III|        ILLUD FACIO, NON EGO OPEROR etc.~ ~
111 III|        ALIAM LEGEM IN MEMBRIS suis etc., id est se cognoscere ipsum
112 III|          nihil DAMNATIONIS HIS QUI etc., hoc est qui in hoc superaedificati
113 III|        ideo quod QUI IN CARNE SUNT etc.~ ~VOS AUTEM. Ne desperarent
114 III|           infirmitate, sed a morte etc. Ideo resuscitationem Christi
115 III|        noster, qui es in caelis... etc.~ ~Unde et bene abbates
116 III|      subponit dicens: QUIA ET IPSA etc., id est hoc sperant quod
117 III|        parturio, donec formetur... etc.~ ~INGEMISCIT ET PARTURIT,
118 III|         parit, tristitiam habet... etc.~ ~PRIMITIAS SPIRITUS HABENTES,
119 III|         Maiorem hac dilectionem... etc.~ ~ut pro nostra moreretur
120 III|      illorum putabamus insaniam... etc.~ ~OVES OCCISIONIS, hoc
121 III|           est angelicae potestates etc.~ ~A CARITATE DEI, qua uidelicet
122 III|           adhuc spirans minarum... etc.~ ~uel ita ut fratres meos
123 III|         uidelicet solum Iudaeos... etc.~ ~Quod autem 'fratres'
124  IV|            modum; primum quidem... etc.~ ~subiunctum est:~ ~ Quid
125  IV|           dicens PROMISSIONIS ENIM etc. Haec sunt uerba angeli
126  IV|              O homo, tu quis es... etc.~ ~Usque illuc uero totum
127  IV|       fuissent aut aliquid boni... etc.~ ~ABSIT, inquit statim
128  IV|      praemittit, dicens: MISEREBOR etc.; quod uero nonnisi praeueniente
129  IV|             Igitur non uolentis... etc.~ ~CUIUS MISEREOR praedestinando,
130  IV|            addit UT OSTENDAM IN TE etc., quasi ideo damnet alios
131  IV|          Quotiens uolui congregare etc.~ ~et Qui uult omnes saluos
132  IV|            ibi:~ ~ Isaias autem... etc. ~ ~VOCABO, id est gentiles,
133  IV|           Iam non dicam uos seruos etc.~ ~VOCABO, id est ueraciter
134  IV|     abundauerit iustitia uestra... etc.~ ~CONSUMMANS IN AEQUITATE,
135  IV|        uidelicet PROPE EST VERBUM, etc., hoc est facile est te
136  IV|          QUIA SI tu, quicumque sis etc. ORE SUO, confitetur qui
137  IV|       dicit:~ ~ Nisi ego abiero... etc.~ ~et iterum:~ ~ Paraclitus
138  IV|                Paraclitus autem... etc.~ ~-- admonet populum ne
139  IV|        Neque trans mare positum... etc.~ ~Haec itaque uerba uel
140  IV|        uera, quae nec oculus uidit etc. In hac quidem uita pacem
141  IV|              Genimina uiperarum... etc.~ ~ut in hoc quoque tempore
142  IV|         est enim cor populi huius" etc. Nunc ergo sensum Isaiae
143  IV|    pronuntiat: "Fiat mensa eorum", etc.~ ~SPIRITUM COMPUNCTIONIS,
144  IV|        uocat eum Dominum dicens... etc.~ ~ET IN SCANDALUM ET IN
145  IV|            sed si delictum illorum etc.~ ~
146  IV|            TIME subaudis, NE FORTE etc.~ ~
147  IV|    auerterit Dominus captiuitatem" etc. Quoniam Iudaica perfidia
148  IV|    secundum Euangelium PROPTER VOS etc. Et fortassis iuxta Hebraicae
149  IV|         est. Et hoc est SICUT ENIM etc.~ ~PROPTER ILLORUM INCREDULITATEM,
150  IV| Inuisibilia enim ipsius a creatura etc.~ ~Opera itaque Dei, quae
151  IV|         est EX QUO OMNIA, PER QUEM etc., obsecro UT UOS ipsos ei
152  IV|           SAECULO, SED REFORMAMINI etc., et merito id uos moneo
153  IV|             id est non plus sapere etc.~ ~SICUT DEUS DIVISIT MENSURAM
154  IV|      demonstrat dicens: SICUT ENIM etc., non eumdem actum habent,
155  IV|         Cum sancto sanctus eris... etc.~ ~
156  IV|          tua, instanter operare... etc.~ ~SPIRITU FERVENTES, ac
157  IV|          scientes quod probatio... etc.~ ~Dicturus in tribulatione
158  IV|         multis bene disponentur... etc.~ ~Spe gaudentes, hoc est
159  IV|         omnia cooperantur in bonum etc.~ ~quid potest accidere
160  IV|         lux uestra coram hominibus etc.~ ~
161  IV|           superius Non uosmetipsos etc, ita exhortatio perfectionis
162  IV|          intelligi: Mihi uindictam etc. Sicut enim cum iudex lege
163  IV|     facientibus. Et hoc est SED SI etc.~ ~HOC ENIM. Reddit causam
164  IV|          mala. Et hoc est DEI ENIM etc.~ ~VINDEX IN IRAM, id est
165  IV|            proximum non adulterari etc., cum uidelicet haec etiam
166  IV|       praecepto completur: DILIGES etc. Aliud est dicere SICUT
167  IV|           adulterabit, non occidet etc., quia nullum penitus MALUM
168  IV|         uultis ut faciant uobis... etc.~ ~nisi forte dicatur hoc
169  IV|               Quod tibi non uis... etc.~ ~et~ ~ Quae uultis ut
170  IV|          Quae uultis ut faciant... etc.~ ~sic accipi debent ut
171  IV|         uia quae ducit ad uitam... etc.~ ~-- tamen omnes saluari
172  IV|   Abiiciamus ergo opera tenebrarum etc. De somno, id est negligentia
173  IV|       alius carnes, alius uinum... etc.~ ~ Briam genere masculino
174  IV|            hoc est potens est DEUS etc. Id enim Deus posse dicitur
175  IV|            iudicare, quoadusque... etc.~ ~Si autem diligentius
176  IV|          es, si PROPTER CIBUM tuum etc., hoc est si Sustines eum
177  IV|       igitur praeputium iustitiae" etc.; 'Vis autem uidere' usque '
178  IV|          psalmo LXVIII: IMPROPERIA etc. Quisquis exprobrat nuntio
179  IV|       sermones illius ueri sint... etc.~ ~et in Euangelio:~ ~
180  IV|      NOSTRAM id est Christianorum, etc. Non enim illi in Veteri
181  IV|       Improperia improperantium... etc.~ ~patientiam contra illa,
182  IV|         Dico Christum ministrum... etc.~ ~sed et gentes, dico subaudis,
183  IV|   insurgentibus in me exaltabit... etc.~ ~Exaltatus quippe est
184  IV|            Ionas in uentre ceti... etc.~ ~in multam propaginem
185  IV|            Nisi granum frumenti... etc.~ ~Scimus autem et tune
186  IV|     possint. Et hoc est Certus sum etc, ac si diceret: ac si ita
187  IV|            ipsi in quibusdam PLENI etc.~ ~OMNI SCIENTIA, ITA UT,
188  IV|        statim exponens ait: ET QUI etc.~ ~
189  IV|            suis orent, PROFICISCAR etc. Quamuis dicat Apostolus
190  IV|       gratia sed ei QUI POTENS EST etc, perpes sit gloria. Et notandum
191  IV|            EI AUTEM QUI POTENS EST etc, honor et gloria, sit subaudis;
192  IV|     Christi dicentis:~ ~ Euntes... etc.~ ~Dei, dico, aeterni, licet