IntraText Table of Contents | Words: Alphabetical - Frequency - Inverse - Length - Statistics | Help | IntraText Library |
Petrus Abaelardus Commentaria in epistolam Pauli ad Romanos Concordances (Hapax - words occurring once) |
bold = Main text Libergrey = Comment text
3525 IV| eum in aliquo deturpat seu inhonorat, non tam ei qui mittitur 3526 I| NON OBEDIENTES, et in hoc inhumani et feris ipsis indomitiores; 3527 II| cum Abraham et semine eius iniens, praemissis istis:~ ~ Statuam 3528 I| suam iam amicitiam cum Deo inierunt, subiecti iam ei more Christianorum, 3529 II| dilectionem, diffusam dicit, quae iniinicum quoque complectitur, de 3530 II| poenam cuiquam sinit immerito iniligi, nullum praemium immerito 3531 III| QUONIAM SAPIENTIA CARNIS INIMICITIA EST IN DEUM: LEGI ENIM DEI 3532 IV| Iudaeis etiam conuersis inimicitias sustinere propter onera 3533 II| ut supra determinauimus, ininncta sins. Scriptum quippe est 3534 II| in obedientia mortis sibi ininnctae a Patre immobilis exstitit, -- 3535 II| nolens sustinuit propter ininnctam sibi a Patre obedientiam. 3536 IV| Esau accidere uidetur quod iniquns fuerit quam ipsius Dei, 3537 IV| Est enim falsa eaetitia iniquorum cui congaudendum non est, 3538 III| Dei uitae aeternae meritum initiaret, non perficeret; et ideo 3539 II| corporis primitiis et sanguinis initiati, insidias daemonum, quas 3540 III| mala orta sunt ex bonis initiis.~ ~Sic lege: SED PECCATUM, 3541 I| exordium quae primo Abrahae est iniuncta, uidebimus praeceptum circumcisionis 3542 IV| OBSEQUII MEI, id est mihi iniuncti ad his qui per me hoc mittunt, 3543 I| in soluendo quod debeo ex iniuncto mihi officio, ad praedicandum 3544 IV| his tantum qui hoc possunt iniungitur.~ ~Ut autem breuiter obiectis 3545 III| aliquid quod Deus prohibet eis iniungunt, etiam si fide uel sacramento 3546 II| peccatorum, nisi ommbus omnes iniurias dimittamus.~ ~ 3547 I| reuelari ex fide, scilicet iniustorum, ut diximus, puniendorum, 3548 III| EXHIBUISTIS MEMBRA VESTRA SERVIRE INMUNDITIAE, ET INIQUITATI AD INIQUITATEM, 3549 I| DESIDERIA CORDIS EORUM, IN INMUNDITIAM, UT CONTUMELIIS AFFICIANT 3550 I| IGNOMINIAE. NAM FEMINAE EORUM INMUTAVERUNT NATURALEM USUM IN EUM USUM 3551 I| omnipotentem. In Deo natura innascibilis, in Patre ingeniti ueritas, 3552 II| illis solis deberi qui innocenter more paruulorum uixerunt, 3553 II| sacramentum ad hoc sufficere nisi innocentia custodiatur uitae. Ad quod 3554 II| interfecti sint sicut de innocentibus creditur.~ ~Attende autem 3555 I| totius mundi, magis ubique innotescebant quae apud Romanos fiebant, 3556 IV| dicitur:~ ~ Sapiens paucis innotescit uerbis.~ ~SUPER TERRAM, 3557 I| Dei fides per philosophos innotuerat et lex per Septuaginta translata 3558 I| notitiam siue fidem Dei innotuisse et eosdem fidei magistros 3559 II| dici potest, ipsa nouitas innouanda est. Sic enim dicit: "Nam 3560 II| ex illo ualere cepit ad innouationem hominis ex quo est institutus.~ ~ 3561 IV| uidere promittit, quasi innuens apud eos, qui iam conuersi 3562 IV| per eum, ut supra quoque innuimus, quando id propria gerit 3563 II| promisisse sic fore semen eius innumerabile sicut puluerem terrae, et 3564 IV| SICUT ARENA MARIS quae innumerabilis est et sterilis, tamen RELIQUIAE 3565 I| et sub gratia collegit innumeros. Unde et in ipso aduentu 3566 IV| uindictae ipsorum qui uos inobedientes sibi statim punirent, uerum 3567 II| sic actuary est quia PER INOBEDIENTIAM ET OBEDIENTIAM. Et hoc est 3568 II| 5:19] SICUT ENIM PER INOBOEDIENTIAM UNIUS HOMINIS, PECCATORES 3569 IV| Unde et haec in ecclesia inoleuit consuetudo, ut in exordiis 3570 I| DURITIAM AUTEM TUAM, ET INPAENITENS COR, THESAURIZAS TIBI IRAM 3571 IV| 15:22] PROPTER QUOD ET INPEDIEBAR PLURIMUM VENIRE AD VOS, 3572 I| ENIM VIDERE VOS; UT ALIQUID INPERTIAR GRATIAE VOBIS SPIRITALIS 3573 III| 8:3] NAM QUOD INPOSSIBILE ERAT LEGIS, IN QUO INFIRMABATUR 3574 IV| SCRIPTUM EST: INPROPERIA INPROPERANTIUM TIBI CECIDERUNT SUPER ME.~ ~ 3575 IV| SED SICUT SCRIPTUM EST: INPROPERIA INPROPERANTIUM TIBI CECIDERUNT 3576 IV| Propter quod ego iudico non inquietari eos qus ex gentibus conuertuntur 3577 I| immutatum, ut quia Saulus "inquietudo" seu "tentatio" interpretatur, 3578 I| fit tibi, id est magis te inquinat et damnat si legem non obserues; 3579 I| non fatigeris erroribus, inquirendo quae facienda sint tibi 3580 IV| uario delusa errore, uel ex insensatis rebus uel ex mortuis hominibus 3581 IV| designat, qui magis inter insensibiles mundi partes sensu et ratione 3582 IV| uidelicet recedentes a nobis insequimur ut etiam reluctantes ad 3583 IV| FRACTI SUNT RAMI UT EGO INSERAR.~ ~DICIS ERGO. Quia uidelicet 3584 IV| FRACTI SUNT illi, ut tu inseraris, hoc est fracti sunt illi 3585 IV| NATURAM, id est consuetudinem inserendi. Neque enim infructuosae 3586 IV| haberes, unde te Deus eligeret inserendum: sed PROPTER malum suum, 3587 IV| sunt illi et non iterum inserti, sed tu loco eorum.~ ~ 3588 IV| ITERUM, id est post tuam insertionem et suam fractionem. Dixi 3589 IV| uoluptatibus suis turpiter inseruiunt.~ ~ET UNICUIQUE, scilicet 3590 IV| tentationum et a uentis insidiarum uerbo factisque defendit.~ ~ 3591 II| primitiis et sanguinis initiati, insidias daemonum, quas illi generi 3592 IV| tamen apparet, Iudaeorum insidiis Paulo periclitante, semetipsos 3593 II| nonnisi per huiuscemodi insignia enuntiari nobis posse credatis? 3594 I| audierunt uel scripta uiderunt, insignis ille tam eloquentia quam 3595 III| nomine eius tote posteritas insiguita gloriabatur quasi sold ipsi 3596 II| suam dilectionem uel ad insinuandum nobis quantum eum diligere 3597 II| mortis omnibus inferebat, insinuans per hoc nobis a propriis 3598 II| Apostolus statim sequenba insinuant, ubi solummodo MULTI et 3599 III| eam nobis esse necessariam insinuaui. Nec hoc quidem mirabile 3600 I| non solum, ut superius insinuauimus, quia completum docet quod 3601 I| 2:20] ERUDITOREM INSIPIENTIUM, MAGISTRUM INFANTIUM, HABENTEM 3602 I| beneuolos reddit. Nunc litteram insistamus.~ ~Notandum uero quia iuxta 3603 II| pugillatorie uel gladiatorie insistimus ut per ea quos uoluerimus 3604 III| quorum, iuxta litteram quam insistunt, nulla nisi terrena promissio 3605 III| eorum primitus exercitatam insolentiam, ad magna perferenda paulatim 3606 III| est impediebatur, propter insolentis populi carnalitatem.~ ~QUI 3607 I| infirmitatem assumpti hominis inspiceret:~ ~ Non est hic Deus.~ ~ 3608 IV| Spiritus quippe Sanctus inspirabat quae Apostolus dictabat 3609 IV| uel per legem aliquam uel inspirahonem internam quid dicendum sit 3610 III| eius desiderium maximum inspirando.~ ~ 3611 IV| praeiret, quae fidem saltem inspiraret uel praedicatores dirigeret.~ ~ 3612 IV| sequerentur, sine antea diuinitus inspirati siue testimonio lohannis 3613 IV| grates referees, qui hoc ei inspirauit.~ ~[EI AUTEM], ac si ita 3614 I| intellectu, quae edocti et instabiles deprauant sicut et caeteras 3615 IV| Quaecumque potest manus tua, instanter operare... etc.~ ~SPIRITU 3616 IV| ALIUD MANDATUM, IN HOC VERBO INSTAURATUR: DILIGES PROXIMUM TUUM TAMQUAM 3617 II| necessarium fuit eos qui instituebantur in lege, unum quemque pro 3618 II| nos tam uerbo quam exemplo instituendo usque ad mortem perstitit, 3619 IV| perimat, immo ipse Deus legem instituens qui ait:~ ~ Ego occidam 3620 IV| est finalem et supremam institueremus causam. Dilectio uero Dei 3621 II| hoc pretium exegerit aut instituerit ut captiuos dimitteret? 3622 IV| Quadragesimae uel sextae feriae sic institutam esse abstinentiam uel confirmatam 3623 IV| probationem bonorum, a Deo sunt instituti, qui quamlibet impietatem 3624 II| ESTIS iam sub legalibus institutionibus obnoxii, tamquam illo legis 3625 IV| propter eos qui primi ad fidem institutionis imbuuntur. Unde et in nonnullis 3626 II| innouationem hominis ex quo est institutus.~ ~Gregorius, in Moralibus, 3627 I| uniuersa ecclesia spiritaliter instructa, ut, inter uniuersa sanctorum 3628 I| ei ex natura, hoc est ex instructione naturalis legis, illa quae 3629 II| QUIBUS uidelicet exemplo eius instructis, REPUTABITUR ad iustitiam 3630 I| est naturali lege optime instructum. Quorum quo maior est discretio, 3631 II| populus qui sub lege Dei instruebatur, proprium aliquod gestaret 3632 IV| occisione Dominus Petrum instruens ait:~ ~ Qui acceperit gladium, 3633 II| saepius orantem et assidue nos instruentem.~ ~ 3634 IV| cinitatem, id est ecclesiam, instruerent.~ ~ 3635 IV| erat consuluit, ut eIus instrueretur consilio quid uel qualiter 3636 IV| praeparent et de quibus instrui uelint praeuideant.~ ~SPERO, 3637 IV| PER. Ad hoc, inquam, eis instruimur et docemur ut per PATIENTIAM 3638 IV| internam quid dicendum sit nos instruit, ut a nobis recitandum postea 3639 II| aliquando omnia Veteris Instrumenti eloquia, aliquando autem 3640 IV| faciendum ipso iudice tamquam instrumento utitur; ita et cum zelo 3641 IV| Macedoniam et Achaiam et diuersas insulas atque prouincias, ad Italiam 3642 IV| quam habetis, superbe illis insultantes de dono Dei quasi de proprio 3643 IV| ADVERSUS RAMOS, hoc est eis insultare de suae fractionis detrimento, 3644 III| uetustate gloriantes, nostrae insultarent nouitati et amplius de operibus 3645 IV| adscribere qua superbam gentium insultationem reprimat.~ ~ 3646 IV| praemissum est:~ ~ Et ab insurgentibus in me exaltabit... etc.~ ~ 3647 III| amor minui, quoniam amoris integra causa subsistit in ipsis 3648 III| in eo nostrae dilectionis integrae causam inueniremus, qui 3649 III| sufficeret ut nihil umquam ad integritatem iustitiae deesset obedientibus 3650 I| COGNOUERUNT, non quidem ad integrum recordor ubi scriptum sit; 3651 IV| quod, puto, nune Dei nutu intellecturi sunt] quia iam supra dictum 3652 I| 3:11] NON EST INTELLEGENS, NON EST REQUIRENS DEUM.~ ~ 3653 IV| VIDEBUNT: ET QUI NON AUDIERUNT, INTELLEGENT.~ ~SCRIPTUM EST in Isaia, 3654 III| 15] QUOD ENIM OPEROR, NON INTELLEGO: NON ENIM QUOD VOLO, HOC 3655 II| glorificationem Dei, cum scilicet intellexerimus illius quoque peculiaris 3656 II| insinuat quam iustitiam primo intellexerit, id est caritatem quae hominibus 3657 I| IUSTITIAM DEI COGNOVISSENT, NON INTELLEXERUNT QUONIAM QUI TALIA AGUNT, 3658 II| hoc est perpendi atque intellexi latum tuum de caritate mandatum 3659 IV| de beneficiis impendendis intelligas, ac si dicatur: Sicut te 3660 II| benedictione ipsius seminis intelligebat figuratum. Tota quippe exsultatio 3661 I| malitiam praedictam esse intelligendam, cum plerique illorum tam 3662 IV| Christo, VIDEBUNT, scilicet intelligendo. Quod statim exponens ait: 3663 IV| id est nec alio docente intelligentem.~ ~ 3664 IV| maiestatis. Non enim has intelligentias sua mente procurabat quae 3665 I| beatitudo quae fruentis et intelligentis est propria sed plenitudo 3666 I| reprehenderet, ex amore id factum intelligerent et libentius eius correctionem 3667 II| locutionis genere alius intelligeretur qui uerba firmaret, quam 3668 IV| Auditu audietis et non intelligetis, et uidentes uidebitis et 3669 IV| coinquinare' ponens ait:~ ~ Non intelligitis quia omne extrinsecus introiens 3670 III| est QUOD ENIM OPEROR, NON INTELLIGO esse operandum, id est non 3671 I| tantum, non spiritualiter intelligunt et opera magis quam animum 3672 IV| ad perfectionem promouere intendat.~ ~ 3673 IV| uidelicet ad tot penitus ignaros intendebam conuertendos.~ ~IMPENDIEBAR, 3674 IV| scripturam aut docere aut mouere intendere, quomodo nunc dicitur quaecumque 3675 IV| uidelicet aliud diceret quam intenderet, hoc est aliud haberet ore 3676 IV| qui aliud simulant quam intendunt, cum se uidelicet propter 3677 I| cogitationibus, id est propriis intentionibus, subaudis reddentibus, illis 3678 I| asserens scilicet Deum potius intentionum quam operum remuneratorem.~ ~ 3679 III| substantiam. Sanctos etiam ipsos intercedere et orare PRO NOBIS dicimus, 3680 II| pro parentibus satisfactio intercedit et eis tantum sufficiens 3681 IV| et Salomon in Prouerbiis interdicens ait:~ ~ Noli esse in conuiuiis 3682 IV| redirent, si ab his scilicet interdicerentur abstinentiis quas lex ante 3683 II| hominibus iniquum, quibus etiam interdicitur propriae uindicta iniuriae. 3684 IV| contentio ex cibis lege interdictis nascebatur, dicit neminem 3685 IV| secundum praeceptum legis interdictum sit Israelitis seruos habere 3686 IV| in cibo sicut etiam lex interdixerunt? Unde etiam in Actibus apostolorum 3687 II| saluari, nisi forte pro Domino interfecti sint sicut de innocentibus 3688 III| interficit. Haec profecto interfectio ex uoluntate iacendi lapidem, 3689 III| tribuentes, nec ullatenus interfectoribus suis, tum pro imbecillitate 3690 IV| uel nos ipsos propter eum interficiamus.~ ~ 3691 IV| occiderint hominem, statim interficiantur et sepeliantur.~ ~Item:~ ~ 3692 III| interficit, ne ab eo scilicet interficiatur; et peccare inuitus dicitur 3693 IV| quaeri potest de his qui interficiebant fideles quos seductores 3694 III| ita prong et praeparato ad interficiendam animam, ne carnales scilicet 3695 III| uoluntate iacendi lapidem, non interficiendi hominem procedit. Est et 3696 IV| eum uidelicet per iram interficiendo a quo fortasse uos aliter 3697 III| sunt, mortificabit atque interficiet allidendo ea ad petram, 3698 IV| iustitia punimus uel etiam interficimus, cum hoc ab aliis nullatenus 3699 IV| peccarent. Sed rursus cum interficiunt innocentes, immo electos 3700 IV| caelorum.~ ~Inuocatio uero est interior clamor, id est deuotio animi 3701 IV| exteriorem crustam mica interiore saginantur. Sed et saeculares 3702 I| IN SPIRITU MEO, hoc est interiori homine, ex toto uidelicet 3703 II| miraculis quam spiritualiter in interioribus animae bonis, UT SICUT, 3704 I| doloris, quia hic, ut diximus, interitus synagogae, qui per Paulum 3705 II| humani generis quaerelam et interminatam quaestionem, de originali 3706 I| Non dicit simpliciter sine interminssione sed SINE INTERMISSIONE IN 3707 IV| legitime factum bene quis intermittat, nisi ad maiora conscenderit 3708 IV| et ipse VOCAVIT, hoc est interna inspiratione ad se traxit, 3709 III| VOCATI SUNT SANCTI, hoc est internae uocationis inspiratione 3710 IV| euangelicae atque apostolicae interpolatae sunt, de hac epistola penitus 3711 III| custodiatur. Quod autem interponit: SCIENTIBUS ENIM LEGEM LOQUOR, 3712 II| ad illud uero tantum quod interponitur~ ~ ut fieret pater... etc.~ ~ 3713 II| intrauit etc. Caetera uero quae interponuntur suspen siuam litteram tenent.~ ~ 3714 II| Et multis rationibus interpositis, concludit non esse permanendum 3715 IV| Usque illuc uero totum quod interpositum est, de obiectione est.~ ~ 3716 II| quae in caritate consistit, interposuisse et antequam sacramenta suscipiantur, 3717 IV| habentes, hoc est gratiam interpretandi, id est exponendi uerba 3718 Pro| colligere.~ ~Item, idem:~ ~ Interpretantur autem Romani "sublimes" 3719 III| quae posuit ut posteriore interpretetur primum. Nam hoc est ABBA 3720 I| nec esse in Septuaginta interpretibus sed in editione uulgata 3721 III| nodum incurrimus quod diuiti interroganti, quid faciendo uitam aeternam 3722 III| cum ei mandata legis diues interrogatus recitaret et diceret:~ ~ 3723 II| non debuit auferri; -- interrogemus et nos si necessariam dicant 3724 IV| si te ipse scilicet ita interroget, dicens; NUMQUID DICIT FIGMENTUM, 3725 II| definimus absque baptismo, nisi interueniat martyrium.~ ~Prouidentiae 3726 II| coniunctis, non aliquibus interuenientibus patribus a cultu Dei recedentibus.~ ~ 3727 II| intelligitur. Unde et psalmos, qui intitulantur Pro octaaa, ad diem resurrectionis 3728 II| opprimet atque affliget illis intolerabilium poenarum uindictis. Unde 3729 Pro| gentibus principabantur et intonabant praecepta.~ ~Creditur autem 3730 IV| maledictionis sententiam intorquemus. Ipse etiam Paulus in Actibus 3731 IV| dicit mihi Domine. Domine, intrabit in regnum caelorum.~ ~Inuocatio 3732 IV| comedunt, mox occidantur et intralia proiiciantur, et caetera 3733 III| facientes, ut sit quasi intransitiue dictum PASSIONES PECCATORUM, 3734 IV| exeunt, non ex his quae intrant in os, coinquinari hominem 3735 IV| mysterio, omni domni quam intrarent dicere praecipiuntur:~ ~ 3736 II| et per unius iustitiam, intratur subaudis, in iustificationem 3737 IV| cum "plenitudo gentium" intrauerit, tunc "omnis Israel saluus" 3738 II| id est poenam peccatorum, introducens nos in paradisum, pretio 3739 I| generalem Iudaei personam se introduxisse quasi generaliter rebellem 3740 II| incircumcisus corde et came, non introibit in sancta mea." Sed uideamus 3741 IV| intelligitis quia omne extrinsecus introiens in hominem non potest eum 3742 I| sum ostium, per me si quis introierit saluabitur.~ ~Hanc quidem 3743 IV| eum communicare, quia non introit in cor eius sed in uentrem 3744 IV| testimonio.~ ~Quod ut diligentius intueamur, ipsius Scripturae uerba 3745 I| indigentia sanitatis uenire non intuentur. Sanitas autem perfecta 3746 III| infirmos adhuc et carnales intueor, id est pronos relabi ad 3747 II| concupiscentiam propriam generatis intulerunt, propriae id culpae totum 3748 IV| paenitentiam malorum, quae nobis intulit, accendimus.~ ~ 3749 II| noster corrumpitur sed qui intus est renouatur de die in 3750 I| disponit. Debile quippe atque inualidum opus est quod sollerter 3751 III| hoc est post praeceptum inualuit concupiscentia uel reuixit 3752 III| et solummodo nocere, non inuare, queat, et nihil in se boni 3753 I| ENIM AUDITORES. Incipit inuectio in Iudaeos.~ ~Continuatio: 3754 I| PROPTER QUOD. A singulari inuectione, in gentiles scilicet, ad 3755 Pro| utrorumque superbiam alternis inuectionibus, modo hos, modo illos, et 3756 IV| spiritualis, QUI hucusque in Deum inuectus es quasi eum de iniquitate 3757 I| libris Veteris Testamenti non inueniantur sic appellati sicut in libris 3758 II| ubi uidelicet, cum nullum inueniat meritum, grauissimam tamen 3759 II| replicetis historias uestras, inuenietis non solum Aegyptiorum sacerdotes 3760 III| QUOD, ac si diceret: non inuenio me perficere BONUM QUOD 3761 III| dilectionis integrae causam inueniremus, qui integre semper et eodem 3762 IV| Alioquin Moysi Apostolus inueniretur contrarius, si uidelicet 3763 III| scriptum est:~ ~ Ut si quos inuenisset huius uiae uiros non uidelicet 3764 I| iudicii approbatam defensorem inueniunt.~ ~ 3765 IV| licet occultas nobis et inuestigabiles, quare sic scilicet eum 3766 IV| sensu quotidie experimur, inuestigabilia nobis sunt quia occultas 3767 III| appellat, id est spiritualem et inuisibilem Dei imaginem, in qua factus 3768 III| aerumnis plena, sustinet inuita quantum in se est, SED PROPTER 3769 I| caeteros ad conuersionem inuitabant. Unde Quintilianus de caeco:~ ~ 3770 II| continentiae bonum potius inuitamur quam tam periculosae indulgere 3771 IV| fidem uenire ac per hoc inuitaret primos Romanos ad fidem.~ ~ 3772 III| carnis quo hic opprimuntur inuiti.~ ~LIBERTATEM dicit illius 3773 I| exaggerat quae nonnumquam inuitis uel non petentibus beneficia 3774 II| dominatur, quia neminem nisi inuitum detinere potest. Hanc autem 3775 I| regem quam in sacerdotem inunctorum, secundum quod scriptum 3776 I| tam reges quam sacerdotes inungebantur, ostendit eum a Deo tam 3777 IV| INVOCAVERIT saluabitur, ergo inuocandus est hominibus ut Saluentur. 3778 I| esse potius quam eos Deum inuocasse, gratiam Dei exaggerat quae 3779 IV| intrabit in regnum caelorum.~ ~Inuocatio uero est interior clamor, 3780 I| discernis non solum utilia ab inutilibus, uerum etiam UTILIORA ab 3781 IV| ISAIAS AUTEM AUDET, ET DICIT: INVENTUS SUM NON QUAERENTIBUS ME: 3782 IV| APUD VOSMETIPSOS:~ ~IDIPSUM INVICEH SENTIENTES, per caritatis 3783 I| magrus apostolis Petro et Iohanne diuisa sunt merita, in isto 3784 IV| semetipso ait:~ ~ Sicut fuit Ionas in uentre ceti... etc.~ ~ 3785 I| Iacobus dicitur et Ioseph Iosephus, ita et Saul nunc Saulus 3786 II| peccatores Adam constituit sed ipsimet ipsos, quia non iam peccatum 3787 II| procreari et nasci atque hoc ipsuni originale peccatum ex primo 3788 I| permaneant, ut nec se ipsos nec a]iquid hi qui serui dicuntur possideant 3789 I| fuimus enim aliquando filii iracundiae sed filii Dei per adoptionem 3790 IV| mercibus.~ ~CUI TIMOREM. Iracundis maxime praelatis timor est 3791 I| ostenditur unde ad damnandum irascatur, de peruersa scilicet uoluntate 3792 IV| VINDEX IN IRAM, id est uindex irascendo male agenti potius quam 3793 IV| pleni sunt, quibus statim irascendum est. Et hoc est quod subdit 3794 IV| exsequi uelit, ut cum nemini irascenti sua ira uideatur iniusta, 3795 I| est quando peccantibus non irascitur Deus.~ ~ 3796 I| patienter sustinent nec inde irascuntur sed potius gaudent atque 3797 IV| LOCUM IRAE, id est cedite irato et offenso fratri patienter, 3798 II| pro culpa ipsorum patrum iratus est Deus, tamquam in peccato 3799 IV| praedicandas gentes possent ire, erant in Ierusalem uacantes 3800 I| praeputium, id est ipsam irnmunditiam, uocabant.~ ~CIRCUMCISIO 3801 I| profitebantur, sicut etiam nonnulli ironice quando, que loquuntur. Non 3802 II| inquit, nec aeternitas irrationabilibus spiritibus data est nec 3803 IV| ut maneat, cum spiritus irrationabilium animalium carne tegi et 3804 I| resipiscendo redeat, atque ideo irremisibile dicitur. Hoc autem peccatum 3805 IV| obseruanti am, quia ultra irreparabilia erunt. Nam illae repromissiones 3806 III| est carnalibus desideriis irretiti, illa SAPIUNT, id est illorum 3807 IV| duriori se captiuitatis laqueo irretiuit. Quae tamen captiuitas soluetur 3808 IV| improperare Deo Patri nisi irridere generationem esse in diuinitate, 3809 IV| capere non poterat? Haec ergo irrisio super Christum cecidit, 3810 II| unusquisque declinat, tum etiam irrisionis turpitudinem refugit.~ ~ 3811 II| commendationem fidei eam irritam monstramus? ABSIT! SED LEGEM 3812 II| concurrunt animo et uoluntatem irritant, eas ratio perpendit et 3813 II| populo suo quia pactum meum irritum fecit.~ ~Et post aliqua:~ ~ 3814 III| procedit. Est et alius qui irruentem super se hostem coactus 3815 II| unum quemque pro se ad irrutationem quamdam futurae redemptionis 3816 I| innuitur. Deus quippe, teste Isidoro, *theos* id est 'timor' 3817 II| scilicet Agar ancilla et Ismaele filio eius ad imperium Sarae:~ ~ 3818 I| Scripturae uerbis soli populo Israeli et uernaculis eorum uel 3819 II| omnes qui ex Israel hi sunt Israelitue, neque qui semen sunt Abrahae 3820 IV| animi intelliguntur, in istls non ponamus. Comessatio 3821 | istum 3822 | it 3823 IV| insulas atque prouincias, ad Italiam quoque et ut ipse scribit 3824 III| SANCTUM, nihil uidelicet iubens atque prohibens nisi quod 3825 IV| occidit qui ministerium debet iubenti, sicut adminiculum gladius 3826 II| et intentionem attendens iubentis. Denique, ut ipse ait Apostolus,~ ~ 3827 II| promittere, uerum etiam iubere ut inimicis nostris non 3828 IV| colonus erit. Usque ad annum iubilaeum operabitur apud te, et postea 3829 IV| alibi dicit:~ ~ Factus sum Iudacis Iadaeus et omnibus omnia 3830 I| iam renascens matrem suam Iudaeam, quae eum in doctrina legis 3831 IV| gentiliter uiuis et non Iudaice, quomodo gentes cogis iudaizare?~ ~ 3832 IV| uel se ipsum etiam in ritu Iudaico cum quibusdam conuersis 3833 IV| antichristum susceperint, ritus Iudaicos reducentes, postea per praedicationem 3834 IV| non, inquam, quantum ad Iudam pertinet, sed ad communem 3835 IV| his qui sectantur uestigia Iudei quae est in praeputio patris 3836 I| defendentes, alios criminosos iudicabant.~ ~IN QUO ENIM, id est de 3837 I| uidebatur, et omnino incongruum iudicabatur ut ulterius de semine tam 3838 IV| Nolite iudicare et non iudicabimini~ ~hoc est non appetatis 3839 I| exhibitione operis quisque ibi iudicabitur, id est manifestabitur an 3840 II| homines, qui de uisibilibus iudicant, magnus per hoc habetur, 3841 II| faciendum uel non faciendum iudicantibus perpendentibusque uideatur, 3842 II| homicidae siue parricidae iudicarentur.~ ~Adeo autem boni uel mali 3843 I| bonos scilicet quam malos, iudicaret, eis uidelicet pro meritis 3844 II| apud homines iniquissimum iudicaretur si quis innocentem filium 3845 II| filius apud misericordissimum iudicem Deum reus constituatur, 3846 IV| appetatis iudicare ne hinc iudicemini atque damnemini; et ipse 3847 IV| ALIUS. Unde ita alii alits iudicent uel reprehendant subiungit 3848 IV| uiuentem iuro. Genuflectitur iudici quando suppletur eius sententia, 3849 IV| ANTE TRIBUNAL, id est sedem iudiciariam, DEI potius qui falli non 3850 I| ut ad ostium tabernaculi iugulanda uictima deducatur, tamdiu 3851 IV| tentatis Deum, imponere iugum super ceruicem discipulorum 3852 I| Saul Saulus sicut a Iulo Iulius.~ ~Sicut autem Saul primo 3853 I| esse a Saul Saulus sicut a Iulo Iulius.~ ~Sicut autem Saul 3854 III| datur ultra.~ ~Nec nos, cum iumenta domamus, magna eis onera 3855 II| in aliquo uel nocere uel iunare uidentur.~ ~Unde Augustinus , 3856 IV| SALUTATE ANDRONICUM ET IUNIAM, COGNATOS, ET CONCAPTIVOS 3857 IV| id est scenefactoriae, iunxit se illis ut simul operarentur.~ ~ 3858 IV| iurare~ ~uoluntatem potius iurandi interdicit quam actionem. 3859 IV| Dominus dicit:~ ~ Nolite iurare~ ~uoluntatem potius iurandi 3860 II| scriptum est:~ ~ Per memetipsum iuraui, dicit Dominus, quia fecisti 3861 IV| memetipsum indeficienter uiuentem iuro. Genuflectitur iudici quando 3862 II| optime cuncta ut ad eius iussionem uel prohibitionem eadem 3863 IV| et tam facile ad unius iussionis uocem Christum secutis, 3864 IV| iudicis occidit eum quem iudex iussit occidi, profecto si id sponte 3865 IV| Hebraei furtum fecerunt cum iussu diuino Aegyptios spoliauerunt 3866 II| inclyla, ut habeas caeremonias iustaque iudicia et uniuersam legem 3867 III| inquit, cor meum ad faciendas iustifcationes tuas propter retributionem.~ ~ 3868 II| QUONIAM QUIDEM UNUS DEUS, QUI IUSTIFICABIT CIRCUMCISIONEM EX FIDE, 3869 I| DEUM, SED FACTORES LEGIS IUSTIFICABUNTUR.~ ~NON ENIM AUDITORES. Incipit 3870 II| approbat et per quam apud Deum iustificamur, id est caritas, EST MANIFESTATA, 3871 II| iustitia, ut uidelicet ad eum iustificandum sufficiat.~ ~ 3872 II| FIDEI, hoc est per fidem iustificantem siue per iustitiam ex fide 3873 III| scilicet retributionem; deinde iustificantur sincerae caritatis affectu, 3874 II| Abraham, si ex operibus iustificaretur, haberet gloriam, id est 3875 IV| RESPONDEAS DEO, hoc est qui iustificas te? Qui Deum modis supra 3876 IV| Et quos uocauit hos et iustificauit.~ ~ 3877 II| uidelicet exemplo eius similiter iustificemur, igitur ex fide potius quam 3878 III| praedestinatos uocet, uocatos iustificet, iustificatos magnificet; 3879 II| Hosanna filio Dauid... etc.~ ~Iustior quoque, id est amplius Deum 3880 II| bonum facere?~ ~In quo etiam iustiores facti sumus per mortem Filii 3881 IV| PROPTER PATRES ipsorum iustissimos et magnae auctoritatis, 3882 I| ita malarum uoluntatem iustissimus ordinator.~ ~Item ibidem 3883 IV| est quod de perfectione iustititiae atque uirtutum defuerat; 3884 II| multo conuenientius et iustius PER UNUM IESUM CHRISTUM, 3885 II| Adam male, quasi plus in iuuando iste potuerit quam ille 3886 II| tot et tanta bona istius iuuare quam illius unum delictum, 3887 II| generauit. Quippe potuit in iuuencula id natura sends qued non 3888 II| secundum naturam ei filios in iuuentute parituram. Postea uero frustratus 3889 I| editione uulgata quae Graece *koine* dicitur, et in toto orbe 3890 IV| ipsemet ait:~ ~ Propter uerba labiorum tuorum ego custodiui uias 3891 IV| laudari.~ ~[Ambrosius]:~ ~ [Labor hic] et in exhortatione 3892 I| ne quem grauaret, manibus laborabat, non ut caeteri apostoli 3893 II| poterimus in eius solutione laborandum.~ ~Primo itaque id quaeritur 3894 III| persecutor existeret, ad hoc laborasse, ut suos ad fidem Christi 3895 IV| et ipse ad hoc quotidie laborat, cum sit APOSTOLUS GENTIUM, 3896 III| amplius quam pro aeterna laborent et plus corporis quam animae 3897 IV| pro fidelibus qui ibi sunt laboro.~ ~OBSEQUII MEI, id est 3898 IV| et tu amare te credis cui laborum uolebas adhuc restare tormenta. 3899 III| infirmitatem carnis aliquam labuntur, sicut fecit Petrus mortem 3900 IV| oporteat discernit, ut modo lac paruulis, modo solidum cibum 3901 IV| quae a lupis seu canibus lacerantur non sunt comedenda, nec 3902 IV| comedantur. Si autem cadauera lacerauerint mortuorum, macerentur et 3903 IV| reprobatus sit et solus lacob a Deo electus. Quod nunc 3904 IV| doles esse sublatam. Contra lacrymal eius pugnant tuae. Ille 3905 IV| saeculi clades euasit, et lacrymas fundimus quasi ipsi nesciamus 3906 II| morte, cum clamore ualido et lacrymis offerens, exauditus est 3907 III| terram uidelicet optimam, lacte et melle manantem, et pacem 3908 Pro| extrahendum Ieremiam de lacu funibus circumligati sunt, 3909 I| cum in eo loco dolet ubi laeditur corpus.~ ~Idem, Super Genesim:~ ~ 3910 I| eius aliquam contrahere laesionem. Et haec ipsa corporis humani 3911 IV| hoc est neminem quia uos laesit, sed potius quia iustum 3912 IV| ACCEPTA, id est placens et laeta. Si enim mihi graue aliquid 3913 IV| Prouerbiis de peruersis:~ ~ Qui laetantur cum malefecerint et exsultant 3914 IV| ignoscit delinquentibus in se laetus et sine omni rancore animi 3915 IV| incendia sunt caritatis uel lamenta paenitentiae, quibus anima 3916 IV| quae sagis ligneis aut laneis aut cilicinis siue ex arborum 3917 I| membra tamquam lupus oues laniaret in terris.~ ~Iste est Beniamin 3918 II| Iosue: Fac tibi cultros lapideos et circumcide secundo filios 3919 IV| atque offendi in paruis lapidibus qui prae paruitate sua uix 3920 IV| duriori se captiuitatis laqueo irretiuit. Quae tamen captiuitas 3921 IV| ad introitum meum Dominus largam uobis caelestis gratiae 3922 II| quod sibi subtrahit alteri largiatur, uel manus in labore exerceat 3923 IV| misericordia, nisi eum qui eam largiri habuit nec uoluit.~ ~ 3924 II| quippe ad diuinae gratiae largitatem nobis debet esse, si uel 3925 IV| faciunt qui, cum aliquid largiuntur alicui, amplius inde se 3926 II| uel potui indulgemus unde lasciuire facile caro possit, uel 3927 IV| hoc est optima et summa et late patens famae IN SAECULA, 3928 II| alicui rei imprimitur ut lateat" atque ideo bene referendum 3929 I| suos; SUSURRONES, id est latenter, cum aperte non ualent, 3930 I| Si enim peccatum hoc Deum lateret, non uideretur quare promissionem 3931 I| illam fortassis scripturam Latinam ad manum non haberent et 3932 I| genetiuus retentus sit in Latino sicut erat in Graeco, modo 3933 I| nonnullis, inquit, exemplaribus Latinorum ea quae subsequuntur testimonia 3934 II| quadraginta annos itineris latissimae setitudinis incircumcisus 3935 IV| ipsius Scripturae uerba latius replicemus. Scriptum est 3936 I| praedicandum. Alioquin fur esset et latro iuxta illud Veritatis:~ ~ 3937 I| commandant, id est eum maxime laudabilem ostendunt de incommutabili 3938 I| immobilitas suae ueritatis laudabilior efficitur ex mutabilitate 3939 I| qui glorificatur, hoc est laudabilis apparet ex uniuersis creaturis 3940 IV| nostra iam optime roborata, laudabiliter concesserunt. Alioquin Moysi 3941 I| scriptum est: "Iuda, te laudabunt fratres tui" et caetera 3942 IV| ipsum opera eius potius sunt laudanda uel bona quam ipse propter 3943 III| PASSIONES ERANT PER LEGEM, laudantem scilicet atque pollicentem 3944 I| habebant, et ob hoc eum laudantes.~ ~SED EVANVERUNT IN COGITATIONIBUS 3945 IV| fidelium, Deum in omnibus laudantium, hoc est: Tu, aliquis, quicumque 3946 I| ab eo gratis collato eum laudare, benedicere, glorificare.~ ~ 3947 III| adesset tibi quod amas, non laudares.~ ~Item:~ ~ Contemne omnia, 3948 III| non propter aliud. Si enim laudas Deum quod det tibi aliquid, 3949 IV| faciendum probasse, id est laudasse, potius quam aliqua coactione 3950 IV| 15:11] ET ITERUM: LAUDATE OMNES GENTES DOMINUM: ET 3951 IV| notitia tamen operum eius laudatio eius consequitur.~ ~Nec 3952 I| PROBAVERUNT DEUM, hoc est non laudauerunt atque elegerunt Deum quem 3953 IV| sed multo magis unde eum laudes, cum in his etiam in quibus 3954 IV| quam firmi, concordi ORE laudetis DEUM, de misericordia scilicet 3955 III| uoluntarie? quia gratis amo quod laudo, gratuitum sit quod amatur 3956 III| fuit iterum mortuorum sicut Lazari, uel etiam reproborum erit 3957 IV| ad Patrem." Plane mortuum Lazarum fleuit, doluit non dormientem 3958 IV| animalium, quibus ebriorum lecti comparantur, in quibus, 3959 I| difficilius sit quam de Apostoli lectione disserere, cum ipse Origenes 3960 III| sacras litteras, auribus lectiones, manibus eleemosynarum munera 3961 II| praedicationi et oculos sacrae lectioni applicet ut alios quoque 3962 IV| consuetudo, ut in exordiis lectionum quae de epistolis apostolicis 3963 I| protestatus est: ~ ~ Libello tuo lecto, de plurimis ad quosdam 3964 IV| nolebant imponere, scientes iam legales illas obseruantias omnino 3965 II| circumcidi liceat nec pro eis legamus sacrificia esse offerenda 3966 IV| hoc est perfecero hanc legationem et perueniens illud ASSIGNAVERO 3967 IV| eis exhibeamus Qui enim legato uel uicario alicuius praelati 3968 I| apostolus 'missus' siue 'legatus' interpretatur. Attende 3969 IV| MOYSES ENIM. Ostendit ipsius legislatoris Moysi testimoniis ex iustitia 3970 II| qui huiuscemodi negotio legitimis et quantum posteritati sufficit 3971 II| generatio, usque adeo ut de legitimo matrimonio procreatus dicat: " 3972 I| apostolum quotienscumque lego, uideor non mihi uerba audire 3973 II| Unde et Dominus Abrahae, leniens molestias eius, de expellenda 3974 IV| iram, quantum poteritis, lenire, quia etiam si ab eis offensi 3975 IV| SED INDUIMINI. Agnum uel leonem induere dicitur quicumque 3976 IV| quippe contingere, ut more leremiae uel Iohannis Baptistae in 3977 IV| tristem se ostendat de propria lesura quam hilarem de conuersione 3978 IV| si nescit qui manducat, leue est.~ ~Item:~ ~ Qui sanguinem 3979 II| necessaria est absolutio; quae leuissima nobis instituta est in baptismo, 3980 Pro| episcopali uel sacerdotali seu leuitica dignitate docet quae Euangelium 3981 IV| Augustinus, Quaestionum in Leuttico capitulo LXXI:~ ~ Cum homo 3982 IV| Hermas iste sit scriptor libelli illius qui Pastor appellatur 3983 IV| III, capitulo III:~ ~ Et libellus Hermae, qui appellatur Pastoris, 3984 III| id est hoc sperant quod liberabuntur ibi a iugo passibilis et 3985 III| gratia Dei per Christum suos liberal, ergo nihil DAMNATIONIS 3986 IV| Fere enim omnes et maxime liberales homines magis ex turpitudine 3987 III| amasti.~ ~Saepe etiam qui liberalis animi sunt homines et magis 3988 IV| eum quam propter se ab eo liberandum faciat.~ ~ 3989 III| poena praesenti homines liberarentur per baptismum, ipsum putarent 3990 II| eos uidelicet a damnatione liberaret, CUM ADHUC INFIRMI ESSEMUS. 3991 IV| subtraxisse nec eos ab iniquitate liberasse, cum nulla sit iniquitas 3992 III| MORTUUS FUERIT VIR EIUS, LIBERATA EST A LEGE: UT NON SIT ADULTERA 3993 II| ac semper possideret nisi liberator ueniret. Sed cum solos electos 3994 IV| suos mortuos ab inferno liberauit et secum ad caelestia transtulit.~ ~ 3995 II| per omnem concupiscentiam libere effluerunt, terrenis tantum 3996 IV| 15:31] UT LIBERER AB INFIDELIBUS, QUI SUNT 3997 IV| et postea egredietur cum liberis suis et reuertetur ad cognationem 3998 II| uidelicet non esset hoc libertas sed seruitus.~ ~ 3999 IV| Paulum maxime et caeteros libertatis euangelicae praedicatores 4000 III| implemus, ut per genitalia libidinem, per manus furtum aut rapinam.~ ~ 4001 II| aedificet, quae omnibus imperet libidinibus et illicitos refrenet motus, 4002 I| pollutiones non naturalis libidinis. Pati merito dicitur quaelibet 4003 I| implentur ut inglnuies gula, libido genitalibus.~ ~Sola itaque 4004 IV| ad comparationem quinque librorum Moysi. Magna itaque est 4005 II| quandoque proprie quinque libros tantum Moysi comprehendi, 4006 II| praeceptum Domini circumcidi liceat nec pro eis legamus sacrificia 4007 IV| poterat donec huius potestatis licentia sibi a Deo est concessa.~ ~ 4008 IV| iniuriari uideatur, et tanto licentius gulae indulget quanto plurimorum 4009 IV| umbracula" sonant, quae sagis ligneis aut laneis aut cilicinis 4010 II| circumcisione sed illud de ligni prohibitione, quando "per 4011 II| circumcisis, ut uidelicet tali ligno iustitiam potius designaret 4012 I| adnotant atque praetereunt, liquido confitentes in Hebraico 4013 IV| contentionem prorumpit et litiget. Aemulationem dicit zelum 4014 II| Miror itaque Origenem, tam litteratum uirum, in hac secunda circumcisione 4015 IV| doctrinam aliquam, uel morum uel litteraturae, uel ut in aliquo sacrae 4016 II| uelut arenam quae est in littore maris.~ ~Scimus quidem, 4017 IV| misericordiam consequi, lllud quippe inchoationis est, 4018 IV| mundi exstiterunt et puri ln Deo, non quae sua sunt de 4019 IV| abysso, hoc est in inferno locatum, ut uidelicet propter ipsum 4020 II| dedecoratione uerecundorum locorum, et Dei signaculum nisi 4021 IV| honoratos sed gratia Dei ac fide locupletes.~ ~Idem, paulo ante:~ ~ 4022 II| scimus legem non eis fuisse locutam quibus data non fuerat, 4023 IV| est~ ~ In corde et corde locuti sunt~ ~praestabitur eum 4024 IV| occultum'. Unde mystica locutio dicitur figuratiua, quae 4025 I| eloquia dicit quasi extra alla locutionum genera per excellentiam.