IntraText Table of Contents | Words: Alphabetical - Frequency - Inverse - Length - Statistics | Help | IntraText Library |
Petrus Abaelardus Expositio in Hexameron Concordances (Hapax - words occurring once) |
bold = Main text Pars grey = Comment text
2510 4| nulla in rerum naturis causa praecedat unde ipsa fieri uel non 2511 4| naturali adiunctione ad praecedentes sui causas praenosci queant, 2512 4| euentus habent, ut ex his quae praecedunt, tamquam quibusdam naturalibus 2513 7| exteriori qua conditus fuerat praecellere uidebat.~ ~UT OPERARETUR, 2514 7| pariter ut uiro deum hoc praecepisse, dicens:~ ~ De fructu ligni 2515 7| amitteret.~ ~[GEN. 2:16] <PRAECEPITQUE EI DICENS EX OMNI LIGNO 2516 7| ligno concessio potius quam praeceptio uidetur. Non enim rei essent, 2517 2| completio, sicut eius in deo praecesserat dispositio.~ ~Notandum uero, 2518 7| nullum fieret peccatum si non praecessisset praeceptum? Quis non uideat 2519 1| appelletur, et illa quae praecessit confusio nox dicatur, quae 2520 6| hoc est gloriosior et praeciosor eius /71/ similitudo. Distat 2521 7| odoratior.~ ~ONYX, lapis praeciosus ita appellatus, quod in 2522 7| conseruatorem illius loci, praecipiendo scilicet ei ut eum excoloret 2523 5| quadrupedum, non aliarum abstinere praecipit.~ ~SUPER TERRAM SUB FIRMAMENTO 2524 6| creatus est, quia in hoc praecipuam habet cum filio dei similitudinem; 2525 6| commoda sunt, ut sarmenta praecisa quae fructui uitis nocerent 2526 6| omnis creatura bona est praedicanda, quia nihil peccati uel 2527 7| fiunt in caelo; id est uerba praedicantis in aecclesia, minorum et 2528 7| renouaret hominem, baptismum praedicaret. In quo quidem baptismo 2529 7| aduersitate infirmis mentibus praedicatio necessaria est, ne per hanc 2530 4| magis quam ex certitudine praedicimus, ita et diabolus quem consulunt 2531 3| et crescere habent, recte praedictae dispositione terrae et aquae 2532 4| itaque talium diuinationes ad praedictam referat artem sed magis 2533 7| in ipsis tamen speciebus praedictis, seminarium habuerunt et 2534 Prae| etiam opinionem in exponendo praedicto Genesis exordio efflagitatis. 2535 Prae| Hebraeos institutum esse aiunt praedictorum scriptorum expositionem 2536 5| incipimus, ut inde postmodum in praedictum sabbatum promoti pariter 2537 Prae| singulis non erit inutile.~ ~Praedictus itaque Doctor in secundo 2538 Int| spiritali intelligentia praedito, iuxta numerum quinque sensuum 2539 1| philosophos non uera pietate praeditos dixi uirtutis luce fulsisse, 2540 4| Qui cum de aliquibus uera praedixerint de caeteris omnibus praescire 2541 6| peccato et quid cauendum esset praedocere, irrationabiles uel insensibiles 2542 1| est ratione et prouidentia praeeunte cuncta condidit siue ordinauit. 2543 Int| inuitare. Quae quidem omnia, ut praefati sumus, diligenti narratione 2544 Prae| PRAEFATIO>~ ~/4/ Tria sunt in ueteri 2545 6| causam haberet, qui eum praefecerit uniuersis, uel etiam post 2546 1| alliceret, qui sibi aliam praeferri naturam conspiceret.~ ~Praemittens 2547 1| indiuisa esse opera trinitatis praefixit. Cum autem postmodum, ut 2548 6| quadam et stadii termino sibi praefixo consummabunt. Homo uero 2549 1| animantibus terrae.~ ~Cum enim praeiacens materia denotatur, ueluti 2550 1| ita ad esse perducitur, ut praeiacentem non haberet materiam, nec 2551 7| collateralem, non quasi praelatam uel subiectam ante peccatum 2552 6| sapientiam et amorem caeteris praelatus animantibus, deo similior 2553 6| siue rationem uirum feminae praeminuisse /73/ supra docuimus, et 2554 Int| Intentio uero est ea quam praemisimus, horum uidelicet narratione 2555 3| expositionis determinationem cum praemittat FACTUM EST ITA, statim adiungit 2556 1| praeferri naturam conspiceret.~ ~Praemittens itaque terram in creatione 2557 6| illum, ne uidelicet cum praemitteretur NOSTRAM non solum ad imaginem 2558 1| rerum creationibus faciendis praemittit DIXIT DEUS, et ad dictum 2559 1| deum in principio fecissi praenuntiat.~ ~Et tale est quod dicit: 2560 2| 37/ futurum in elementis praeparari, quam eam in opera subsecuta 2561 3| prout necessarium erat, praeparat; inundantes uidelicet aquas 2562 7| numero ex natura earum iam praeparatarum, iuxta illud Veritatis:~ ~ 2563 5| producendam iam aquae fuerant praeparate, siue dulces ut flumina, 2564 7| temporis impenderetur eius praeparationi.~ ~POSUIT HOMINEM QUEM FORMAVERAT, 2565 7| tanto diligentius ante praeparatus, quanto amplius temporis 2566 1| 13/ ex propria confusione praepediebatur, ut nequaquam se uisibilem 2567 6| Non quidem hominem homini praeponit deus, sed insensibilibus 2568 7| seminarium existentem, per praescientiam noui'. Sic enim et Leui 2569 4| praedixerint de caeteris omnibus praescire creduntur. Saepe quoque 2570 7| profecto lapsum nequaquam Adam praescisse credendus est. At uero si 2571 6| esse? Dicunt itaque deum, praescium futurorum, hoc homini /76/ 2572 4| futurorum euentuum siue praesentium. Nautae quippe siderum inspectione 2573 7| quoque, id est angelorum praesidium, arcendis spiritibus malis 2574 1| regenerationis ex aqua et spiritu praesignabat. Hoc enim elementum spiritus 2575 4| loco praecipue utilitate praesignata, in qua et ipse Moyses Aegyptiorum 2576 7| eiectis arenarum cumulis praestruuntur, paulatim intumescens ac 2577 7| ne quis humane naturae id praesumat. Sic et sacerdos cum aliquam 2578 4| Augustinus nequaquam refellere praesumens, dicit in Enchiridion sibi / 2579 6| excusationem sui peccati praetendere posset, et tanto amplius 2580 1| aliquid utilitatis ipsa praetenderet. Unde nec in eius commendatione 2581 7| paradiso innocenter uixerint, praeter rationem quam diximus auctoritas 2582 7| annis prioribus"; istam praetereo quaestionem, ne cogar (quod 2583 1| distinctionis luce remotis. Nec est praetereundum quod superius in creatione 2584 7| patriarchae et prophetae, praeterissent atque unctio ad alienigenam 2585 7| quasi senium mundi, defectum praeteritorum bonorum designat, cum iam 2586 6| enim de bestiis et auibus praetermittamus, quis CETE GRANDIA uel marinos 2587 2| Augustinus istas opiniones praetermittens de aquis illis superioribus, 2588 7| SANCTIFICAVIT, id est caeteris praetulit diebus et in caelebrationem 2589 6| et usque ad mortem in eum praeualere permissa, ut ex his miser 2590 7| intelligunt, in quo priores patres praeuaricati sunt, iuxta illud prophetae:~ ~ 2591 7| homines in paradiso ante praeuaricationem innocentissima felicitate 2592 6| Hoc autem Propheta dixit, praeueniens futurum eorum lapsum, ne 2593 6| marinos pisces illuc posse praeuenire uel etiam uiuere arbitretur? 2594 7| accepit quod a Graecis 'prasson' dicitur.~ ~Cum laudem cuiuscumque 2595 7| statim insinuat cum ait: PRECEPITQUE EI. Non dicit 'eis' pluraliter, 2596 Prae| ita me uestrarum instantia precum aggredi cognoscatis, ut 2597 7| Caeterum ex quo commisse preuaricationis causa inde amisse sunt atque 2598 2| sui permaneret, illa tamen prime creationis confusio postea 2599 7| tamquam principio, non ex alia primordiali causa esse haberet. SPIRACULUM 2600 1| corporum ex eis conficiendorum primordialis essent causa. Unde et bene 2601 1| beatus meminit Augustinus, principaliter procedit manifeste distinxit. 2602 4| siue dominationes, siue principatus, siue potestates, dicant 2603 2| nequaquam illa rerum praeparatio prior sufficere posset, nisi quamdam 2604 Int| adhuc et indisciplinato prioris instituta testamenti fuerat 2605 3| meminimus, in illis operibus sex priorum dierum sola dei uoluntas 2606 7| alienigenam transferretur, nec iam pristino ritu sacrificium celebraretur, 2607 7| alterum sensum, ne dies pristinos et annos priores carnalium 2608 2| arbitror. Illa tamen nobis probabilior uidetur opinio, ut ob hoc 2609 2| est.~ ~Potest et fortassis probabiliter dici quod ipse uentus qui 2610 Prae| difficultatem Hebraeorum probat traditio. Nam nisi quis 2611 1| Augustinus, principaliter procedit manifeste distinxit. In 2612 7| contra quaslibet aduersitatum procellas quasi anchora nauem conseruat, 2613 3| quoscumque effectus inde processuros uel tamquam nascituros. 2614 5| quaelibet postmodum inde procreanda.~ ~QUAM PRODUXERANT, id 2615 6| primordialibus causis nascendo procreantur uel multiplicantur. Etsi 2616 3| terris uel aquis aliqua procreari uel nasci dicuntur, non 2617 5| pisces quam uolucres ex aquis procreatos habere corpora eiusdem naturae, 2618 1| antequam per effectum ad lucem prodiret. Ac rursus ipsam eandem 2619 5| PRODUXERANT, id est ad quam producendam iam aquae fuerant praeparate, 2620 3| necessaria uidetur temperies ad producendas plantas quam ad conseruandos 2621 3| illa terrae nouitas, in producendis uel conseruandis plantis, 2622 3| proferat, sicut ex conceptu producitur in lucem partus. De quo 2623 7| quod ex fructu eius uinum productum moderate uel immoderate 2624 6| etiam cum abortiui fetus producuntur uel uiciati nascuntur. De 2625 1| terram a fructu quem nondum produxerat; uacuam ab habitatore, non 2626 6| prius de his quae aquae produxerunt, quia cum elementum aquae 2627 7| cum corpore simul et anima produxisse. Ex quo innuitur illorum 2628 3| conditi ad haec conseruanda profecisse, qui fortasse conditus statim 2629 3| primum concipiat quod deinde proferat, sicut ex conceptu producitur 2630 6| adiectiuum de ipsis simul proferentes, masculino genere contenti 2631 4| opinione diabolica instructi proferunt. Sicut enim nos, rerum aliquarum 2632 7| adeo sibi esse incertum profetetur, ut se ignorare dicat utrum 2633 4| ipsorum plantae foueantur et proficiant, et eorum luce animalia 2634 7| et irrigatione imbrium proficiens.~ ~/101/ REGIONIS, pro quo 2635 4| naturae, incognita philosophi profitentur; tamquam ipsa uidelicet 2636 4| dicunt. Ego me ista ignorare profiteor. Sed neque illud certum 2637 2| natura earum ualidiorem esse profitetur, ubi uidelicet deum in Timaeo 2638 3| in unum modo congregata profundior facta est quam prius /43/ 2639 Int| Immensam igitur abyssum profunditatis Geneseos triplici perscrutantes 2640 1| chaos' dixerunt, quod enim profundum est minus apparet et uisui 2641 7| mystice contineret, per cuius progeniem mundus erat omnis implendus.~ ~ 2642 2| solum quia pluuiae sunt prohibitae, sed etiam quia clausi sunt 2643 6| in sequentibus additur de prohibitione ligni facta uel transgressione 2644 2| Quibus postea clausis et prohibitis pluuiis, ipsum diluuium 2645 6| mali nunquam legimus esse prohibitum, sicut postmodum hominibus 2646 2| ipse uentus qui eas sursum proiecerit, frigiditatis sui flatus 2647 6| quoque locutio sicut illa non prolatio sermonis, sed dispositio 2648 6| supradictae, non tam de prolatione uerborum accipienda uidetur 2649 7| audibile /118/ fuit, qua lingua prolatum sit quam Adam intelligere 2650 6| tantum polluunt, nullum de prole fructum reportantes. Damnantur 2651 7| terris, et post tractus prolixarum regionum locis aliis erupisse, 2652 7| quaestionem, ne cogar (quod prolixum est) cuncta discutere, ut 2653 Prae| 5/ illud est Ieronimi in prologo Expositionis suae in Ezechielem:~ ~ 2654 4| astronomiae certitudinem aliquam promiserit, non tam astronomicus quam 2655 7| caelum nouum et terra noua promissa est, inter caetera quae 2656 7| desiderans, terrenam accepit promissionem, et terrenis maxime desideriis 2657 Int| minis deterrendo, modo /9/ promissionibus alliciendo; summa eum solicitudine 2658 7| magno munere per prophetam promissos fuisse credamus. Hostie, 2659 5| sabbatum supernae felicitatis promota consummatur, ut hinc quoque 2660 5| postmodum in praedictum sabbatum promoti pariter quiescamus.~ ~ 2661 5| de ueteri Adam in nouum promouemur et in membra Christi transformamur.~ ~ 2662 7| ingreditur.~ ~IPSE EST. Hoc pronomen relatiuum 'ipse', cum sit 2663 4| multa ueraciter incerti pronuncient. Qui cum de aliquibus uera 2664 7| limo terrae". Abusiue tamen pronuntiatur ex utraque substantia totus 2665 7| nec ex anima umquam animam propagari sed singulis nostris creatis 2666 6| generis sufficerent. De qua propagatione postmodum ait: CRESCITE 2667 3| radicitus adhaerebit, uim suae propagationes in se ipso habeat, siue 2668 6| uel caeteris per mundum propagatis. Sed nec de ligno uitae 2669 7| animabus per traducem non propagentur, quia tamen iam species 2670 7| diceret, incultam adhuc nec ex propagine et ope imbrium multiplicatam 2671 7| Christo dictis factisque prophetauerint, tempus tamen proprie prophetarum 2672 7| SUMPTA EST.>~ ~DIXITQUE ADAM. Prophetia haec prima est qua repletus 2673 Prae| Canticum canticorum, et prophetiam Ezechielis in prima praecipue 2674 7| ipsumque Christum lignum uitae prophetice dictum, quia ipse sapientia 2675 4| contineat, minus rationi propinquare, primo Retractationum libro 2676 5| dignitate animantia ista homini propinquaret, quu de illo generata sunt 2677 4| illuminandi. Quod terris propinquior sit quam stellae, ideoque 2678 4| agitare queant, facilis est propositae quaestionis de motu planetarum 2679 1| nequaquam in hac confusione proposuerat relinquere.~ ~Alia etiam, 2680 2| determinatum est, id est in ipsam propriae sapientiae prouidentia / 2681 4| constat caelum quoque et aerem propriis animalibus adornari. Quorum 2682 7| adhaerere, ut curam earum propriorum curae parentum anteponant, 2683 7| peccato quam illi quorum proprius uel specialis auctor deus 2684 6| dicere uel in mendacium prorumpere credere potuit, sicut mulier 2685 7| gestae quantum ualuimus prosecuti sumus, iuuat morali quoque 2686 5| circumcidebantur, et soli Iudei siue proselyti. /66/~ ~DICENS, id est apud 2687 1| praeterita, ne forte si eam prosequeretur et ad creatoris sui laudem 2688 7| de paradiso egredientis prosequitur, in commendationem huius 2689 7| etiam in nocte, quia tam in prosperitate quam in aduersitate infirmis 2690 Prae| expositionem raritas ipsa protestatur.~ ~Cum enim multi multas 2691 7| initium sumunt, ut nomen protoplasti omnes mundi plagas in se 2692 4| uidentes apparatum, quid inde proueniat ex suspicione magis quam 2693 6| uidelicet hominis ex peccato proueniens in ea quoque redundaret, 2694 5| et omnes aquae ex mari proueniunt. Ubi et quod ait: ANIMAM 2695 5| comparatione circumcisorum iam tunc prouidebat'. Circumcisio quippe quamuis 2696 1| meminit:~ ~ Mundus, inquit, prouidencia regitur. Homines autem pars 2697 4| medicamentis uel alia sint prouidenda.~ ~De contingentibus uero 2698 2| commendare Propheta uoluit, prouidens baptismum in aquis /42/ 2699 7| istis quam illis in omnibus prouidentes.~ ~ET ERUNT DUO. Hoc est 2700 4| frigiditas. Quae non solum ad prouidentiam cultus terrae, uerum etiam 2701 6| sicut de cibo animalium prouidet, et omnibus pariter terrena / 2702 1| dicitur:~ ~ Sicut aquila prouocans ad uolandum pullos suos 2703 7| erubuisse, et ad tegenda pudenta statim festinasse, sicut 2704 Prae| scripturas a doctoribus tradi pueris, ad ultimum libros reseruari, 2705 7| sicut et de incrementis puerorum credimus, ista profecto 2706 6| auditum mulcerent, uel ex pulchritudine formae uisum oblectarent, 2707 1| aquila prouocans ad uolandum pullos suos et super eos uolitans.~ ~ 2708 6| tamen est creatura. Sic et pullus cum nascitur, quanuis nondum 2709 4| reuolutiones sunt eorum ad idem punctum, tot annos solis uel saturni 2710 7| committerent, in quo transgressi punirentur, uel rei constituti damnari 2711 7| posteritatem filiorum redundante puniri debuit, cum maiora cotidie 2712 6| iudicem iustum, cum reos punit et quod debet agit arguere 2713 7| arbores ipsas uel herbas purgando, potius quam cum fatigationis 2714 6| alquibus afflictionibus purgant. Sed nec aliqua in creaturis 2715 7| paradiso fuerunt. Tunc enim puri atque integri ab omni sorde 2716 2| ideo dici arbitror, ne quis putaret ex illis superioribus aquis 2717 5| ipsa quoque sidera animata putentur. Ipsa quippe cum sine pedibus 2718 1| nullomodo rectius intelligi puto, quam quod ea sic ordinat, 2719 7| uermes multi ex /92/ aliqua putredine uel corruptione postmodum 2720 5| uidelicet a carnibus tantum quadrupedum, non aliarum abstinere praecipit.~ ~ 2721 2| sufficientem. Nemo ergo quaerat qua natura illas superiores 2722 7| dico: quid si occasionem quaerebat ante hominis peccatum qua 2723 Prae| sententiae, protulerit, uel quaerendo magis tamquam dubia, quam 2724 7| sint penitus potestatis.~ ~Quaerendum uero est, cum Apostolus 2725 7| dominus respondit Nathanael quaerenti unde eum nosset, dicens:~ ~ 2726 6| uidentur, cum quis uidelicet quaerit de aliquo nunquam eueniente 2727 2| ne inferius defluant.~ ~Quaeritur autem quomodo ignis et aer 2728 7| prioribus"; istam praetereo quaestionem, ne cogar (quod prolixum 2729 6| fortassis quibus huiusmodi quaestiones friuolae esse nec rationabiliter 2730 7| Ieronimus, Hebraicarum quaestionum in Genesi:~ ~ "Paradisum 2731 2| utilitates, ait:~ ~ Sane quales ibi aquae sint quosue ad 2732 7| uel per illam frangantur. Qualibus quidem luminaribus, /96/ 2733 | qualis 2734 3| si in diuersis terris pro qualitate earum ac diuersa temperie 2735 7| parentes imitantur sicut et in qualitatibus corporum. Unde nonnullae, 2736 7| naturae constat esse, aliarum qualitatum quas inferunt et quoddammodo 2737 | qualiter 2738 2| in aquis /42/ futurum ad quamlibet peccatorum multitudinem 2739 | quamquam 2740 Int| uidelicet homo intelligat quantam deo debeat obedientiam, 2741 7| ut ex ipso femina fieret; quanti apud deum femina quoque 2742 7| superadditum sit ad totam corporis quantitatem reddendam, sicut et de incrementis 2743 3| in hiemalibus diebus quos quantulumcumque sol modo calefacit.~ ~Unde 2744 | Quare 2745 4| DE OPERE QUARTAE DIEI~ ~[GEN. 1:14] <DIXIT 2746 6| partem habet quaternarium, quartam binarium, octauam unum. 2747 7| secundum uel tertium seu quartum, non hoc iuxta ordinem positionis 2748 7| CONTRA ASSYRIOS FLUVIUS AUTEM QUARTUS IPSE EST EUPHRATES.>~ ~IPSE 2749 6| siluestres, ut feras, uel quascumque a nostra conuersatione remotas.~ ~[ 2750 7| firmat ac stabilit, et contra quaslibet aduersitatum procellas quasi 2751 6| numerus mediam partem habet quaternarium, quartam binarium, octauam 2752 6| senarius media pars est, quaternarius tertia, ternarius quarta, 2753 1| quasi ostendens eum habere quemdam transitum in istis, /14/ 2754 7| cum fatigationis labore.~ ~Queri etiam potest si hoc praeceptum 2755 Prae| ait:~ ~ In quo opere plura quesita sunt quam inuenta, et eorum 2756 | Quicumque 2757 5| sabbatum promoti pariter quiescamus.~ ~ 2758 6| tamquam in sabbato uero quiescere.~ ~Et nota quod non ait ' 2759 7| RELINQUET HOMO etc. Hoc est quilibet ex his parentibus primis 2760 5| quorum non est numerus.~ ~Quin etiam cum pleraque pedes 2761 5| DE OPERE QUINTAE DIEI~ ~[GEN. 1:20] <DIXIT 2762 5| Ambrosius in Hexameron de die quinto:~ ~Scimus reptilia dici 2763 7| uiuit. Nunquid dicturus est quispiam hoc fidei tempus illi fini 2764 | quisque 2765 7| qualitatum quas inferunt et quoddammodo naturaliter generare habent, 2766 | quondam 2767 1| beneficium contulit, ut quorumlibet hominum aqua baptismatis 2768 3| multiplicationem sui sufficerent uel ad quoscumque effectus inde processuros 2769 2| Sane quales ibi aquae sint quosue ad usus reseruatae conditor 2770 | quotiens 2771 5| ista homini propinquaret, quu de illo generata sunt elemento, 2772 3| semine, siue ex insertione ramorum, uel ex plantatione.~ ~/ 2773 6| scilicet animantia aliis in rapinam et esum traderentur? Et 2774 2| uaporatis, illae superiores rariores /29/ sunt ac minus corpulentae, 2775 7| esse, quasi quamdam eorum raritatem uel subtilitatem, pro qua 2776 6| cum sit utrumque animal rationale mortale, unde et in sequentibus 2777 7| Quippe sicut animae parentum rationales uel brute sunt, ita et animae 2778 4| animalium in quibus est anima rationalis, tripartita diuisio est: 2779 4| Omnium itaque animalium rationalium corpora secundum regionem 2780 4| caetera in se contineat, minus rationi propinquare, primo Retractationum 2781 6| sodomitarum abominabilis commixtio recedat, qua se ipsos tantum polluunt, 2782 2| nisi illo primitus inde recedente. Undique uero aer ipse et 2783 7| stabilita.~ ~Tertio die recedentibus aquis uel per meatus quosdam 2784 6| particeps. Quae enim deum recognoscere per rationem nequeunt nequaquam 2785 7| corpore suo traducta esse Adam recognoscit, innuens patenter animam 2786 6| iuramentum teneat, quamdiu non recognouerit se id quod iurauit exequendo 2787 7| quae in pueritia gesserit, recordari ualeat. In hac aetate arca 2788 1| aliquam formaretur, tunc rectissime formari dicitur.~ ~[GEN. 2789 7| certam partium distinctionem redacta, homo est ex superiori et 2790 7| immoderate sumptum, hominem reddat scientem bonum uel malum, 2791 7| totam corporis quantitatem reddendam, sicut et de incrementis 2792 3| limosam eam aquae superfusae redderent, sed arida nunc facta est, 2793 2| uidelicet causam quam iam reddidimus, hoc est cum nondum nos 2794 7| ruptisque arenarum cumulis, suo redditur alueo.~ ~/116/ [GEN. 2:15] < 2795 2| intermissa, non dimissa, redeamus -- sciat lector nos haec 2796 7| hominis post lapsum uel pro redemptione nostra facta uideatur. Quem 2797 7| ac tantum meruit habere redemptorem.~ ~Quod si etiam obicias 2798 7| requirendo et propria morte redimento, tantamque nobis caritatem 2799 7| dilectio caritatis, ut seruum redimeres filium tradidisti. O certe 2800 7| impositione nominum dixit, redit ad illud quod intermiserit, 2801 2| quasi ad principium finis reducatur. Idem quippe est quantum 2802 7| proprietatem constructionis, reducendum est ad hoc nomen Phison, 2803 3| appareret arida, in diluuio sint reductae ut eam contegerent.~ ~ET 2804 7| etiam posteritatem filiorum redundante puniri debuit, cum maiora 2805 7| commendationem huius loci redundare uidetur, tamquam ex loco 2806 6| proueniens in ea quoque redundaret, quibus homo praeesse et 2807 1| laus operis in artificem redundat. Unde etiam de his quae 2808 7| sustentationem uitae et corporis refectionem, non ad medicamenti sanitatem. 2809 7| posset, cum postmodum ipse referatur linguam inuenisse, cum adductis 2810 1| plurale nomen singulare uerbum referetur; quatenus insinuaretur in 2811 1| opus solummodo primae diei referre uelit, sicut et in caeteris 2812 7| anticipationem nonnulla hic referri extraordinem non est improbandumg 2813 6| odoris suauitate olfactum reficerent; uel quibuscumque modis 2814 7| delectaret, et gustus suauitate reficeret.~ ~LIGNUM ETIAM VITAE. Cum 2815 7| ueterem adhuc hominem in nouum reformare parat. Quod quidem efficit 2816 7| Ganges autem uocatur a rege Gangaro Indie. Fertur autem 2817 5| elemento, de quo et homines regenerandi erant. Unde et in arca secundum 2818 5| typum sanctificationis regenerandorum ex aqua uel multiplicationis 2819 7| Augustinus, paruuli non regenerati sustinent.~ ~[GEN. 2:18] < 2820 7| uel terrarum, a cunctis regionibus, quas nunc humanum genus 2821 7| post tractus prolixarum regionum locis aliis erupisse, ubi 2822 1| Mundus, inquit, prouidencia regitur. Homines autem pars mundi 2823 5| monachis beati Benedicti Regula ita carnes illas sicut has 2824 1| Humanae igitur res prouidentia reguntur.~ ~Potest etiam sic intelligi 2825 5| ita sustentando firmet, ut relabi ad inferiores nequeant uel 2826 7| IPSE EST. Hoc pronomen relatiuum 'ipse', cum sit masculini 2827 7| diuiduntur spatio medio relicto multorum milium. Quae tamen 2828 1| hac confusione proposuerat relinquere.~ ~Alia etiam, ut diximus, 2829 7| nota quod non est dictum 'relinquit' sed RELINQUET. Adam quippe 2830 1| uidelicet atque aerem dicit. Reliqua uero duo, quae grauia sunt, 2831 2| Doctor quasi dubium sibi reliquit, definire nobis arrogantissimum 2832 6| uitis nocerent si in ea remanerent, ad faciendum ignem uel 2833 6| mortem et senium habere remedium. Quibus etiam lignum scientiae 2834 5| hominis a baptismo incipit, remissione plenaria peccatorum ibi 2835 5| incedendum, sed tamquam remo ad reptandum.~ ~Ex quibus 2836 6| quascumque a nostra conuersatione remotas.~ ~[GEN. 1:25] <ET FECIT 2837 4| alique ipsarum magis a nobis remote, amplius splendoris uel 2838 1| sequentis distinctionis luce remotis. Nec est praetereundum quod 2839 7| locus ille /114/ paradisi remotus est a cognitione hominum, 2840 3| aquas a superficie terrae remouendo, atque ipsam terram herbis 2841 1| praedictas tenebras abyssi remouit, ipsam sequentium operum 2842 7| est saluator qui ueterem renouaret hominem, baptismum praedicaret. 2843 7| sunt.~ ~Sexta aetate homo renouatus in paradiso collocatur, 2844 6| quemlibet iudicem iustum, cum reos punit et quod debet agit 2845 5| serpentium eo quod super terram repant, sed multo magis omne quod 2846 7| de gustu illo pomi, quod reparabile erat, nequaquam tanta poena 2847 7| peritura erat, ut ad eam reparandam non sufficeret per se natura 2848 7| haec incarnatio nisi pro reparatione hominis post lapsum uel 2849 5| diceretur 'animal aptum ad rependum siue uolandum super terram', 2850 6| partibus sufficiens esus reperiri non possit in herbis uel 2851 1| alibi in eodem Propheta reperitur cum dicitur:~ ~ Sicut aquila 2852 6| esse, nihil penale alicui reperturos, cum nulla maledictione 2853 6| et postmodum nequaquam repetens VIDIT, subintulit: ET ERANT 2854 6| FEMINAM CREAVIT EOS, nec repetit AD IMAGINEM DEI, cum dicit 2855 5| huius diei nequaquam in repetitione creationis ipsorum dici: 2856 7| illius creationis, postmodum repetitur illa creatio, ac sic diligenter 2857 4| mundum ita ubique animalibus repleri uolunt, ut singulae mundi 2858 7| Prophetia haec prima est qua repletus Adam uigilans recognouit 2859 7| UNAM DE COSTIS EIUS, ET REPLEVIT CARNEM PRO EA.>~ ~IMMISIT 2860 6| nullum de prole fructum reportantes. Damnantur et ex hoc loco 2861 6| singula membra perfectius eos representant.~ ~Quia ergo uir dignior 2862 5| multo magis omne quod natat reptandi habet uel speciem uel naturam. 2863 5| incedendum, sed tamquam remo ad reptandum.~ ~Ex quibus quidem Ambrosii 2864 5| pennulis suis, quas profecto reptiles magis quam gressibiles dicendas 2865 5| cum supra aquam natant, repunt toto corpore, quo trahuntur 2866 7| multiplicatio dici deum requeiuisse AB UNIVERSO etc.~ ~[GEN. 2867 5| sequentibus cum dicit deum requieuisse ab omni opere suo, non de 2868 2| modo.~ ~/36/ Si quis autem requirat quanta mora ibi fuerint 2869 Prae| uero ita posita uelut adhuc requirenda sint.~ ~Sed quoniam huius 2870 7| eum scilicet per se ipsum requirendo et propria morte redimento, 2871 7| SED FONS. Ne quis forte requireret unde ergo humorem quo nutrirentur 2872 2| naturae uel causas naturales requirimus uel assignamus, id nos facere 2873 7| posteris tuis.~ ~Sed fortassis requiris cur illud prohibuit in quo 2874 6| quislibet alicui quod ab eo ille requisierit et tamdiu iuramentum teneat, 2875 6| uidentur, et a nobis saepe resecari conuenit, sicut et capillos 2876 Prae| pueris, ad ultimum libros reseruari, id est principium Genesis 2877 2| aquae sint quosue ad usus reseruatae conditor ipse nouerit; esse 2878 7| eorum fortiores essent ad resistendum peccato quam illi quorum 2879 7| et Euphrates uno se fonte resoluunt...~ ~Isidorus, Etymologiarum 2880 7| sed 'ei' singulariter, respiciens ad solum uirum quem dixit 2881 7| FORMAVIT IGITUR. Hoc ad illud respicit quod sexta die praemissum 2882 5| sicut ea quae spirando et respirando uiuunt, sed terrae tantum 2883 7| fuerunt. Unde et mulier, respondens serpente, de ligno tantum 2884 7| habebant cum pluuia non esset, respondet quia de imo aqua tenuis 2885 7| terram".~ ~/120/ Quod si respondetur etiam eos merito dici posse 2886 7| Unde et illud quod dominus respondit Nathanael quaerenti unde 2887 7| caelorem imbres et nubilia respuens. Mense enim Maio, dum hostia 2888 6| tamquam intelligant nos respuisse diuinum. Quae dum nos perimunt 2889 1| satisfactio pene corporalis restaret.~ ~Si quis etiam hoc ad 2890 7| est praeparata ut ad haec restauranda sufficiat. Bene itaque dicit: 2891 7| costa, non aliam ei costam restituens. Quod nequaquam de aliis 2892 7| ut uidelicet non costam restitueret, sed pro costa CARNEM substitueret, 2893 2| subtilitatis ac leuitatis post resurrectionem futura, ut non solum super 2894 7| si non amore dei, saltem retinendi tanti beneficii in ligno 2895 7| paradisi concupisceret ac retinere niteretur, quanto eam terrae 2896 2| aque, uaporatae aer uspiam retineret.~ ~Aqua itaque desuper in 2897 Prae| suos De Genesi ad litteram retractaturus, ait:~ ~ In quo opere plura 2898 6| dominaretur.~ ~Quem ergo ratio retrahere debuit a peccato et quid 2899 7| paulatim intumescens ac retropropulsus, plana irrigat Aegypti. 2900 6| deum consummasse Propheta retulerit non uacat a misterio, ut 2901 7| paradisum factum sit prophetam retulisse.~ ~EX OMNI. Solummodo id 2902 2| edendo similari, eademque ibi reuersae deponunt. Hoc deus aquis 2903 3| in eis sunt nascuntur uel reuirescunt, nec simul ad maturitatem 2904 6| cauetur, quae sola quemlibet reum constituit. Iuret quislibet 2905 7| transgressione alterius maxime reuocaretur, si non amore dei, saltem 2906 6| tanto amplius ab offensa dei reuocari posset, quanto maiorem dilectionis 2907 7| transferretur, nec iam pristino ritu sacrificium celebraretur, 2908 7| ratione uel auctoritate roborari potest. Quia enim ex iustis 2909 7| uel debilitate uiri uel roboris ex ossea eius fortitudine 2910 Prae| rogantes uos rogo, ut quia me rogando ad hoc compellitis, orandum 2911 Prae| spiritalibus persoluam. Unde et rogantes uos rogo, ut quia me rogando 2912 Prae| persoluam. Unde et rogantes uos rogo, ut quia me rogando ad hoc 2913 5| sicut cum dicitur 'urbs Romae', 'fluuius Tyberis', 'creatura 2914 Prae| uisione de animalibus et rotis, et in extreme de aedificio 2915 1| spiritu' Hebraicum habet 'ruauh', quod tam spiritum quam 2916 7| Hebraica lingua significat rubeus, quoniam conspersa rubra 2917 7| et disciplina incultam et rudem bene figurat, quae infantia 2918 Int| cultum allicere, cui tamquam rudi adhuc et indisciplinato 2919 7| Septus est enim undique rumphea flammea, id est muro igneo 2920 7| arcendis spiritibus malis super rumpheae flagrantiam ordinatum est, 2921 7| Tigri et Euphrate dicit:~ ~ Rupis Achimeniae scopulis ubi 2922 2| habundantia pluuiarum fuisse, ruptis etiam fontibus abyssi magnae. 2923 7| Aegypti. Vento autem cessante ruptisque arenarum cumulis, suo redditur 2924 6| eius uisione tamquam in sabbato uero quiescere.~ ~Et nota 2925 7| naturae id praesumat. Sic et sacerdos cum aliquam aquam praesentem 2926 Prae| nisi quis apud eos aetatem sacerdotalis ministerii, id est triginta 2927 Prae| intelligendum difficiliora esse sacrae scripturae periti censuerunt: 2928 7| populi mei". Quis autem sacras litteras attigit et ignorat 2929 7| animantia, non etiam pisces in sacrificio domini ponenda erant, ut 2930 7| annos priores carnalium sacrificiorum nobis pro magno munere per 2931 7| transferretur, nec iam pristino ritu sacrificium celebraretur, quod etiam 2932 Prae| supplicas, soror Heloysa, in saeculo quondam cara, nunc in Christo 2933 7| creditur, tantaeque /122/ sagacitatis illi primi parentes extitisse, 2934 5| fluuius Tyberis', 'creatura salis', 'corpus uel essentia lapidis'. 2935 5| congregatio aquarum tam salsa quam dulcis mare dicitur, 2936 Int| adhuc populum ex uisibilibus saltim operibus ad cultum allicere 2937 7| languescente, missus est saluator qui ueterem renouaret hominem, 2938 7| sicut Nilus Alexandriam. Salustius autem, auctor certissimus, 2939 5| necessarium nostrae esset saluti.~ ~Recte ergo benedictio 2940 5| dictum est, elemento nostrae salutis benedictio inicium esset 2941 7| Et omnes prophetae a Samuel et deinceps etc.~ ~diligenter 2942 7| Proprie namque a tempore Samuelis tempus prophetarum incepit, 2943 6| dominica coniugium statim sancitum sit.~ ~ANIMANTIBUS QUAE 2944 7| aliquam aquam praesentem sanctificans, /117/ dicit:~ ~ Qui super 2945 5| tamquam si diceret 'typum sanctificationis regenerandorum ex aqua uel 2946 2| utilitatis habeat, quod nec a sanctis certa sententia definitum 2947 6| sapiente est; et spiritui sancto qui amborum amor uocatur 2948 7| inter caetera quae ibi de sanctorum beatitudine per allegorias 2949 7| offerri significabant homines sanctos, qualis solus inuentus est 2950 6| hoc est filium et spiritum sanctum quasi inuitans, dicit: FACIAMUS 2951 1| bene uiuificatorem spiritum sanctura appellamus. Bene autem ouo 2952 | Sane 2953 2| flebotomarii cum uasculis appositis sanguinem extrahere uolunt, inclusis 2954 2| ignis humorem attrahant sanguinis.~ ~Et notandum quod ubi 2955 1| expressit. Nemo et enim sani capitis ita desipere potest, 2956 7| refectionem, non ad medicamenti sanitatem. Lignum uero scientiae boni 2957 6| sicut et filio qui eius sapienta dicitur quod sapiente est; 2958 6| eius sapienta dicitur quod sapiente est; et spiritui sancto 2959 6| docuimus, et in hoc eum sapientiorem constare quod a serpente 2960 6| ad aliud commoda sunt, ut sarmenta praecisa quae fructui uitis 2961 6| uel uiciati nascuntur. De sarmentis uero plantarum quae superflua 2962 7| peccato.~ ~Ut tamen his quoque satisfacere laboremus qui primos parentes 2963 1| uel delerentur, ut nec satisfactio pene corporalis restaret.~ ~ 2964 7| committantur et modicam pene satisfactionem habeant. Quibus respondeo 2965 4| punctum, tot annos solis uel saturni uel aliorum planetarum dicamus.~ ~[ 2966 1| malus nuncupetur, sicut in Saul legimus.~ ~Bene autem uentus 2967 7| sumptum, hominem reddat scientem bonum uel malum, id est 2968 4| documento facere audent, scientes quod si hoc dicerent, in 2969 7| plurimi, et multiplex erit scientia tam in uiris~ ~ut in Samuele, 2970 7| sequitur: de ligno uero scientie, etc., uidetur ad praeceptum 2971 6| uideret,nec etiam ubi essent sciret, nec fortassis si essent 2972 4| cachodaemones appellant. Nihil enim sciunt de diaboli deiectione, sed 2973 7| dicit:~ ~ Rupis Achimeniae scopulis ubi uersa sequentum, Pectoribus 2974 7| esse possunt quam Prophetae scribentis. Continuatio: Quia illa 2975 Int| testamentum in quinque libris scribere decreuit, ab ipso diuinae 2976 7| aecclesiaeque mysterio manifeste scripserunt, a Samuele exordium sumpsit, 2977 1| diligentius /17/ Propheta scripsit, quanto perfectius rem gestam 2978 Int| spiritum quo dictante haec scripta sunt; ut qui Prophetae uerba 2979 Prae| esse aiunt praedictorum scriptorum expositionem prae nimia 2980 4| indagare potui, nec diuinarum scripturarum auctoritate persuaderi posse 2981 Prae| custodiri, apud eos omnes scripturas a doctoribus tradi pueris, 2982 7| imponeret. Sed scimus multa in scripturis per intermissionem uel anticipationem 2983 1| Quasi enim de sinu quodam secreti sui singula deus producit, 2984 7| nunc humanum genus incolit secretum. Unde nec aquae diluuii 2985 | secum 2986 1| cognosci feci." Hinc est quod secunde diei opera in suspensione 2987 6| omnes ad inuicem coniunctae sedecim faciunt, qui profecto numerus 2988 6| sessio. Non enim cum aliquem sedere accidit, quandam rem tunc 2989 7| uiuit"; quamuis seipsum seducat, si dixerit se non habere 2990 6| constare quod a serpente seduci non potuit. A quo etiam 2991 6| credere potuit, sicut mulier seducta fecit.~ ~Ex his itaque liquet 2992 7| loco facta, deterior in seductione fuerit.~ ~[GEN. 2:9] <PRODUXITQUE 2993 6| deo facti sunt mali, sed a seipsis superbiendo corrupti. Quia 2994 7| omni sorde ac labe peccati seipsos deo mundissimas hostias 2995 6| UNIVERSA LIGNA QUAE HABENT IN SEMET IPSIS SEMENTEM GENERIS SUI, 2996 4| humidis locis, modo in siccis seminandum sit, modo calida uel humida 2997 2| si terra sponte sua sine seminario aliquo plantas produceret, 2998 3| se ipso habeat, siue ex semine, siue ex insertione ramorum, 2999 1| atque transeuntem, sed uim sempiternae manentem et temporaliter 3000 6| duo, tres, solum perficit senarium. Habundantes uero numeri 3001 7| usque ad Christum, tamquam senectus; denique sexta usque ad 3002 7| incolumitatem sine defectu /108/ senii, quasi pro medicamento illis 3003 7| abstulerat. In hoc quidem senio iam mundo languescente, 3004 Prae| nonnisi maturis sensibus seniorum committendam esse, sicut 3005 7| huius /110/ ligni statim senserunt incentiua libidinis. Calide 3006 4| istum mundum sicut Plato sensit, aliique philosophi plurimi, 3007 6| tamquam quadam ui diuina sentientes iam se homini nullam subiectionem 3008 7| locum illum costa uacuum sentiret, et quasi se uiribus infirmatum, 3009 2| superiores et inferiores aquae separantur, quasi pellis interiacens 3010 7| ADDUXIT, uidetur dominus separatim in aliquo loco mulierem 3011 7| lignum uitae a cuius cibo separatis illis hominibus, quando 3012 7| existens et a mea persona separatum.~ ~DE CARNE MEA, cum tamen