Liber

  1  Cap|      arcana reuelare dignaretur.~ ~3. Tertius continet inuectiones
  2    I|           et ratio praecedat.~ ~[1.3] Ex summa itaque illa bonitate
  3   II|          ex ea genero Domino.~ ~[2.3] Item:~ ~Cyprianus, uir
  4  III|                   LIBER TERTIUS~ ~[3.1] Cum omnis controuersiae
  5  III|          quam firmetur assumit.~ ~[3.2] Restat itaque nunc nobis
  6  III|        sibi gloriae adscribunt.~ ~[3.3] Multi namque iam clamant
  7  III|           gloriae adscribunt.~ ~[3.3] Multi namque iam clamant
  8  III|        omnes adgersarii uestri.~ ~[3.4] Supra uniuersos autem
  9  III|           caeteris praeferatur.~ ~[3.5] Tenet itaque haec philosophia,
 10  III|   disserendum nobis reseruamus.~ ~[3.6] Sed neque ullam scientiam
 11  III|          bona illius in Domino.~ ~[3.7] Ex his itaque liquidum
 12  III|      hominis scientiam culpant.~ ~[3.8] Sic enim cum de reprehensione
 13  III|       docti uitiis reprehendat.~ ~[3.9] At sicut erroneam penitusque
 14  III|     gloriantur artem deiiciant.~ ~[3.10] Aduersus impudentiam
 15  III|      disciplinam contemneremus.~ ~[3.11] Sed nec ipse maxirnus
 16  III|     sophisticas importunitates.~ ~[3.12] His et illa saluberrima
 17  III|         studium destruendi etc.~ ~[3.13] Item:~ ~Aufer hinc argumenta
 18  III|         suae traxerunt colorem?~ ~[3.14] Et Apostolus ad Corinthios:~ ~
 19  III|         conuersi dirumpant uos.~ ~[3.15] De illis autem quos
 20  III|      inflat, caritas aedificat.~ ~[3.16] Unde et magnus ilte
 21  III|            inquit, odiosus est.~ ~[3.17] Haec quidem, omnis peccati
 22  III|     inferior caeteris habeatur.~ ~[3.18] Unde Augustinus in libro
 23  III|    persistunt, haeretici fiunt.~ ~[3.19] Unde Augustinus in epistola
 24  III|          peruicaciter asserunt.~ ~[3.20] Ad quod tanto facilius
 25  III|           uideam et sic credam?~ ~[3.21] Quibus, quod mirum est,
 26  III|      passiones ignominiae, etc.~ ~[3.22] Et psalmista de huiusmodi
 27  III|         Dei sed suum sequentes.~ ~[3.23] Omnem autem elatum sicut
 28  III|          quod tenebat elegerit.~ ~[3.24] De talibus quidem electis
 29  III|            conscientia accusat.~ ~[3.25] Haec illi effrenes et
 30  III|    unicornium humilitatem meam.~ ~[3.26] A quibus et summo opere
 31  III|          humilibus dat gratiam.~ ~[3.27] De talibus in Prouerbius
 32  III|          reuelasti ea paruulis.~ ~[3.28] Et Apostolus:~ ~Scriptum
 33  III|           in Domino glorietur'.~ ~[3.29] Unde et consilium de
 34  III|         altum sapere, sed lime.~ ~[3.30] Qui etiam ea maxime
 35  III|          etiam sine sono docet?~ ~[3.31] De huius quidem magistri
 36  III|      diuina inspiratio confert.~ ~[3.32] Haec utinam et illi
 37  III|            apertissime iactent!~ ~[3.33] Quarum saltem impudentiam
 38  III|       uitae censebat instandum.~ ~[3.34] Cuius et ipse non immemor
 39  III|           non essent haeretici.~ ~[3.35] Quantum etiam in Deum
 40  III|            gratiae protestatur.~ ~[3.36] Audiant saltem philosophorum
 41  III|   discutere ratione sufficiunt.~ ~[3.37] Quod etiam maximus ille
 42  III|            sapientia uidebatur.~ ~[3.38] Consule etiam ipsam
 43  III|            et improuisa didici.~ ~[3.39] Ecce quanta sit haec
 44  III|       studium eius praepediret.~ ~[3.40] De huius quidem sapientia
 45  III|      nascuntur in campestribus.~ ~[3.41] Mirae quidem opes Salomonis,
 46  III|        suberat radix Salomonis.~ ~[3.42] Cum itaque tantae excellentia
 47  III|           hic omnino moriuntur.~ ~[3.43] Ad haec quippe recipienda
 48  III|           comprehendatur animo.~ ~[3.44] Quae etiam maior indignatio
 49  III|    praeditis plene cognoscitur.~ ~[3.45] Unde Augustinus, libro
 50  III|         posuit clementia sedem.~ ~[3.46] Quid ad hoc responsuri
 51  III|   intelligentiae contemneretur.~ ~[3.47] Unde et Macrobius in
 52  III|        aperte discuti audirent!~ ~[3.48] Sed fortasse inquiunt:
 53  III|      miraculis supra meminimus.~ ~[3.49] Aliis itaque dicendi
 54  III|        contradici non oportere.~ ~[3.50] Credi itaque salubriter
 55  III|        potuerunt comprehendere.~ ~[3.51] Hinc et beatus Augustinus,
 56  III|      alteram partem declinando.~ ~[3.52] Ad extremum illud nobis
 57  III|            dissoluere conantur.~ ~[3.53] Cum itaque talium importunitas
 58  III|           processione Spiritus.~ ~[3.54] De quo quidem nos docere
 59  III|         his abutantur peruersi!~ ~[3.55] Unde et beatus Augustinus
 60  III|         hominibus uiuendum etc.~ ~[3.56] His contra aduersarios
 61  III|    sufficit, si facultas desit.~ ~[3.57] Quidquid itaque de hac
 62  III|           dicturum me arbitror.~ ~[3.58] In quo quidem si culpis
 63  III|          superueniet interitus.~ ~[3.59] Primum autem ponendum
 64  III|            obiecta subiiciemus.~ ~[3.60] Tenet itaque Christianae
 65  III|             unus Dominus, etc. ~ ~[3.61] Est itaque harum trium
 66  III|      proprietas sed communitas.~ ~[3.62] Proprium autem [est]
 67  III|        proprietates singularum.~ ~[3.63] Quaedam itaque sic de
 68  III|       libello praetaxati sumus.~ ~[3.64] Est itaque hoc loco
 69  III|    genitore non sit ostenditur.~ ~[3.65] Ex his itaque liquet
 70  III|           in Trinitate persona.~ ~[3.66] Pater itaque et Filius
 71  III|           una persona sit alia.~ ~[3.67] Plures itaque personae
 72  III|         siue bona explicaremus.~ ~[3.68] Unde Augustinus, De
 73  III|      dicimus tres magnitudines.~ ~[3.69] Una quippe tantum et
 74  III|        singularis et indiuidua.~ ~[3.70] Constat ex hoc quoque
 75  III|            non esse dissimilem.~ ~[3.71] Non est itaque Pater
 76  III|      permiscendo confunderemus.~ ~[3.72] Sed nec Socrates cum
 77  III|            suum esse contrahit.~ ~[3.73] Nulli etiam fidelium
 78  III|     potentia Dei Deus ipse est.~ ~[3.74] Boethius quoque in libro
 79  III|    formarum sustentamentum est.~ ~[3.75] Bene autem omnium theologorum
 80  III|         illud a quo sunt omnia.~ ~[3.76] Unde Gennadius, De orthodoxa
 81  III|    factitium sit, hoc naturale.~ ~[3.77] Si itaque potentia Dei
 82  III|            irrationabilia sunt.~ ~[3.78] Si quis autem dicat
 83  III|          homo' ipse perficitur.~ ~[3.79] Nec refert etiam ad
 84  III|       anathematizat auctoritas?~ ~[3.80] Unde Augustinus, De
 85  III|          substantiam diceretur.~ ~[3.81] Praeterea, philosophi
 86  III|           esse ut sit risibile.~ ~[3.82] Qui etiam cum accidens
 87  III|         nobis disserendum fuit.~ ~[3.83] Non est itaque sapientia
 88  III|      quoque sicut in creaturis.~ ~[3.84] His itaque rationibus
 89  III|    uirtutum indiget ornamentis.~ ~[3.85] De hac etiam informitate
 90  III|      dicimus ultra substantiam.~ ~[3.86] Sicut ergo Boethius
 91  III|          in ipso uere non sunt.~ ~[3.87] Cum itaque diuina substantia
 92  III|            sit illud quod ille.~ ~[3.88] Magna autem et subtilissima
 93  III|         personatum discretione.~ ~[3.89] Quo in loco prauissimae
 94  III|             postea dissoluamus.~ ~[3.90] Aut enim, inquiunt,
 95  III|            hominibus facta sit.~ ~[3.91] Praeterea, si ad numerum
 96  III|           alia infinita nomina.~ ~[3.92] Sin autem haec diuersitas
 97  III|       substantia dicendus Deus?~ ~[3.93] Aut si idem penitus
 98  III|        trinus et in substantia?~ ~[3.94] Quomodo etiam tres personae
 99  III|        sunt, si multi non sunt?~ ~[3.95] Praeterea, quomodo dicitis: '
100  III|         essentialiter discreti.~ ~[3.96] Amplius, cum unumquodque
101  III|          ex utrisque coniuncta?~ ~[3.97] Aut et cum Deus substantia
102  III|        tantum Deus, non plures.~ ~[3.98] Trinus etiam Deus uel
103  III|         quam duae percussiones?~ ~[3.99] Ad haec fortasse et
104  III|           ut non anathematizet?~ ~[3.100] Quomodo etiam fieri
105  III| singillatim conuenit singulare.~ ~[3.101] Qua etiam ratione melius
106  III|            sit siue substantia?~ ~[3.102] Quod si ideo plures
107  III|            eo quod persona est.~ ~[3.103] Quomodo etiam uere
108  III|       entia', id est essentiae.~ ~[3.104] Quomodo etiam hoc nomen '
109  III|        Deus, nec iste sit ille?~ ~[3.105] Quae etiam rerum differentia
110  III|            est misit me ad uos.~ ~[3.106] Praeterea, cum Pater
111  III|         substantiam significet.~ ~[3.107] At uero cum hic sedens
112  III|            assiduaque uariatio.~ ~[3.108] Quomodo ergo, si concedamus
113  III|         sit utriusque personae?~ ~[3.109] Denique, cum nihil
114  III|           quae se ipsam gignat.~ ~[3.110] Constat quippe omne
115  III|          hoc est sit pater sui.~ ~[3.111] Praeterea, si Deus
116  III|            sui esse patrem sui?~ ~[3.112] Qua etiam ratione,
117  III|        Spiritus Sancti uel sua?~ ~[3.113] Aut cum similiter una
118  III|         pietas sua et uoluntas?~ ~[3.114] Quomodo etiam potest
119  III|          sit Pater prior illis?~ ~[3.115] His et consimilibus
120  III|      personarum ualeat ostendi.~ ~[3.116] Ad quod illud primum
121  III|           quaedam dicendi sint.~ ~[3.117] Unde Gennadius, De
122  III|          naturae sunt corporei.~ ~[3.118] Ex his itaque liquidum
123  III|         praesumeret recurrente.~ ~[3.119] Quod autem illi quoque
124  III|            est misit me ad uos.~ ~[3.120] De cuius quidem ueritate
125  III|            Graeci usiam uocant.~ ~[3.121] Quod autem nec iuxta
126  III|  susceptibile est contrariorum.~ ~[3.122] Cum itaque Deo ista
127  III|      igitur substantia non est.~ ~[3.123] Ipse quoque Augustinus
128  III|           una etiam substantia.~ ~[3.124] Ex his itaque liquidum
129  III|            liquidum sufficiunt.~ ~[3.125] Quod uero omnis hominum
130  III|           tempus aliquod esset?~ ~[3.126] Oportet itaque, cum
131  III|  restringam sub regulis Donati.~ ~[3.127] Sed nec proprium et
132  III|           meminimus, accipiunt.~ ~[3.128] Quid itaque mirum si,
133  III|       factus rursus uidet etc.?~ ~[3.129] Numquid et Virginis
134  III|         sapientiam huius mundi?~ ~[3.130] Quod si, ut philosophos
135  III|           idem concedi oportet?~ ~[3.131] Responde tu mihi, acute
136  III|        aliud cogeris confiteri?~ ~[3.132] Quem tamen solum uere
137  III|      incognita est disciplinis.~ ~[3.133] Certum quippe est quoniam
138  III|            manifestare uellent.~ ~[3.134] Cum itaque homo uoces
139  III|     possumus per similitudines.~ ~[3.135] Quas tamen possumus
140  III|     dispositiones argumentorum.~ ~[3.136] Illud autem primum
141  III|       omnibus uideatur ignotus.~ ~[3.137] Quod autem Porphyrium
142  III|          quot modis 'diuersum'.~ ~[3.138] Quinque autem modis
143  III|          ac fortassis pluribus.~ ~[3.139] Idem aliquid cum aliquo
144  III|      eamdem communicent partem.~ ~[3.140] Idem uero proprietate
145  III|     subsequi ac posterius esse.~ ~[3.141] Proprietas itaque materiae
146  III|      conuenientia proprietatum.~ ~[3.142] Ex his autem, quae
147  III|        ipsae res sunt diuersae.~ ~[3.143] Definitionem autem
148  III|           sed non conuertuntur.~ ~[3.144] Et secundum has quidem
149  III|         propter Euam et Mariam.~ ~[3.145] Idem uero similitudine
150  III|          particularibus plures.~ ~[3.146] Dicimus etiam idem
151  III|        easdem quae idem ualent.~ ~[3.147] 'Idem' itaque siue '
152  III|     similitudine uel mutatione.~ ~[3.148] Dicimus autem ea ab
153  III|           ut hoc non sit illud.~ ~[3.149] Hanc uero differentiam
154  III|           sunt, quaedam minime.~ ~[3.15O] Diuersa quippe numero
155  III|            numerum accipiuntur.~ ~[3.151] Sunt itaque quaedam
156  III|           scilicet quam numero.~ ~[3.152] Hoc etiam modo diuersa
157  III|           domus comprehendatur.~ ~[3.153] Et notandum quod, cum
158  III|       alibi nobis agendum fuit.~ ~[3.154] Diuersa autem definitione
159  III|        quoque sunt differentia.~ ~[3.155] Certum quippe est omnia
160  III|         penitus essentiae sint.~ ~[3.156] Ad hanc quoque diuersitatem
161  III|          definitione accipimus.~ ~[3.157] Et nos quidem pro eodem
162  III|       eadem omnino definitione.~ ~[3.158] Quae uero sint proprietate
163  III|          proprietate doceretur.~ ~[3.159] Similiter et ex eo
164  III|           in aliquo dissimilia.~ ~[3.160] Diuersum quoque mutatione
165  III|          Socrates, modo sedeat.~ ~[3.161] Haec quidem dicta sunt
166  III|           efficiendum in uobis.~ ~[3.162] Sed et cum dicimus:
167  III|         significandi datum sit.~ ~[3.163] Sic itaque ex adiunctione
168  III|    definitio' et 'uera oratio'.~ ~[3.164] Puto me diligenter
169  III|          aliud Spiritus Sancti.~ ~[3.165] Patris quidem proprium
170  III|        nominibus distinguuntur.~ ~[3.166] Non tamen, cum proprietates
171  III|          illud Spiritus Sancti.~ ~[3.167] Nolo autem sub silentio
172  III|           relationes' appellat.~ ~[3.168] In hanc autem haeresim
173  III|           esse Dominus ceperit.~ ~[3.169] Aduersum quam quidem
174  III|     ipsorum mutatione, non sua.~ ~[3.170] Nemo itaque quia Deum
175  III|           necesse sit deperire?~ ~[3.171] Personam itaque hoc
176  III|         Deo ipsum ens et Pater?~ ~[3.172] Quod si expressius
177  III|           sit Spiritus Sanctus.~ ~[3.173] De qua quidem praedicationis
178  III|          persona, id contrahat.~ ~[3.174] 'Persona' itaque hoc
179  III|         infinitum suum finitum.~ ~[3.175] Ne miraris in eadem
180  III|     definitiones est assignata.~ ~[3.176] Quod si hoc loco diuersas
181  III|         disiunctas cognoscimus.~ ~[3.177] Praeterea, sicut in
182  III|            confiteri cogeremur.~ ~[3.178] Rhetores quoque alio
183  III|           constitutionem cadit.~ ~[3.179] Qui etiam hanc acceptionem
184  III|         rationales substantiae.~ ~[3.180] Personas etiam comoediarum
185  III|        homines repraesentabant.~ ~[3.181] Tribus itaque seu quatuor
186  III|         supra determinatum est.~ ~[3.182] Cum autem, sicut in
187  III|         haec tria retorquentur.~ ~[3.183] Sed huic loco grauis
188  III|    aeternum, aliud esse Patrem.~ ~[3.184] Numquid etiam hac ratione
189  III|            et Spiritus Sanctus.~ ~[3.185] Ad quod respondendum
190  III|     describi aut doceri posset.~ ~[3.186] Liquet etiam diuersitatem
191  III|            et Spiritus Sanctus.~ ~[3.187] His de identitate aut
192   IV|          numero intelligimus.~ ~[4.3] Possumus etiam ita accipere
193    V|          homini se reuelaret.~ ~[5.3] Si tamen ipsam uim rationis