Liber

  1  Cap|             modis 'persona' dicatur.~ ~4. Quartus continet solutiones
  2    I|              ipse est appellatus.~ ~[1.4] Tale est ergo tres personas,
  3   II|           scientiam scripturarum.~ ~[2.4] Idem, Ad Vigilantium presbyterium:~ ~
  4  III|                adgersarii uestri.~ ~[3.4] Supra uniuersos autem inimicos
  5   IV|                       LIBER QUARTUS~ ~[4.1] Quaesitum primum est
  6   IV|                et Spiritus Sanctus.~ ~[4.2] Et licet idem numero
  7   IV|                numero intelligimus.~ ~[4.3] Possumus etiam ita accipere
  8   IV|             proprietatibus diuersa.~ ~[4.4] Trinitas itaque ista
  9   IV|           proprietatibus diuersa.~ ~[4.4] Trinitas itaque ista ad
 10   IV|              haec secundum numerum.~ ~[4.5] Mouet fortassis aliquem
 11   IV|           exprimitur ac designatur.~ ~[4.6] In re itaque quae Deus
 12   IV|             habeat atque procedere.~ ~[4.7] Notandum quoque quod
 13   IV|               dignum esse insinuat.~ ~[4.8] Hieronymus quoque tres
 14   IV|               Spiritus Sanctus est.~ ~[4.9] Quod autem opponunt Deum
 15   IV|             sunt per se accipienda.~ ~[4.10] Huic etiam illud Boethii
 16   IV|      indiuiduam dicimus Trinitatem.~ ~[4.11] Poterit et fortasse
 17   IV|            personarum diuersitatem.~ ~[4.12] At rursus tria quomodo
 18   IV|          penitus diuina substantia.~ ~[4.13] Dicamus itaque constanter,
 19   IV|               licet sit personarum.~ ~[4.14] Unde Leo papa in Sermone
 20   IV|            numero rerum excedentes.~ ~[4.15] Ne quem forte moueat
 21   IV|              diuersitas personarum.~ ~[4.16] Quod autem in eo quod
 22   IV|               quae statim adiungit.~ ~[4.17] Nec fortassis incongruum
 23   IV|           similis~ ~hoc est 'idem'.~ ~[4.18] Quippe sicut dicimus
 24   IV|           itaque pro 'eodem' dixit.~ ~[4.19] Et in hac quoque acceptione
 25   IV|           Pater, sit et Filius etc.~ ~[4.20] Sed et illud quod opponitur --
 26   IV|               praemissa procederet.~ ~[4.21] Illud autem quod quaesitum
 27   IV|             personarum intelligens.~ ~[4.22] Illud uero multis modis
 28   IV|         colores specie differentes.~ ~[4.23] Duobus quoque hominibus
 29   IV|              siue multas essentias.~ ~[4.24] Sed et cum dolium quod
 30   IV|              nisi per successionem.~ ~[4.25] Praeterea, in uno homine
 31   IV|          multis animabus uegetatos.~ ~[4.26] Si autem, cum essentialiter
 32   IV|            tamen ideo tres homines.~ ~[4.27] Graeci tamen, teste
 33   IV|          essentiam uel substantiam.~ ~[4.28] Non est autem nunc nobis
 34   IV|             Filio Spiritus Sanctus.~ ~[4.29] Unde liquidum est, cum
 35   IV|           satanae in angelum lucis.~ ~[4.30] Quod autem opponitur
 36   IV|        pluralitas nlsl in personis.~ ~[4.31] Obiectum est quoque
 37   IV|                quam non habet alia.~ ~[4.32] De eo etiam arbitror
 38   IV|            Socrates' singulare est.~ ~[4.33] Sed illud hoc loco maximum
 39   IV|                praeter id quod est.~ ~[4.34] Unde bene eam philosophi
 40   IV|                proprium assignatur.~ ~[4.35] Quia ergo statum eumdem
 41   IV|             scilicet quod procedit.~ ~[4.36] Qui itaque dicit de
 42   IV|          utrique personae essentia.~ ~[4.37] Nam et sic solemus dicere
 43   IV|            esse, aliud Patrem esse.~ ~[4.38] Sed et cum eadem uox
 44   IV|               sicut sunt orationis.~ ~[4.39] Sed nec fortasse personas
 45   IV|           personis quam in diuinis.~ ~[4.40] Praeterea, multa sunt,
 46   IV|              personae proprietatem.~ ~[4.41] Sed dicit mihi aliquis:
 47   IV|           eiusdem substantiae esse.~ ~[4.42] In quanta autem ueneratione
 48   IV|            utrique 'deos' nominent.~ ~[4.43] Ipse etiam Priscianus,
 49   IV|             uerborum est reterenda.~ ~[4.44] Dicit fortasse aliquis
 50   IV|                necesse est extendi.~ ~[4.45] Sed nec cuiquam fas
 51   IV|               hoc commendet gratia.~ ~[4.46] Quid etiam mirum si
 52   IV|        creaturis contenta non sunt?~ ~[4.47] Illud autem Athanasii
 53   IV|               quod 'erit qui amat'.~ ~[4.48] Unitas quoque et unum,
 54   IV|               falsa est enuntiatio.~ ~[4.49] Praeterea, quis ex supra
 55   IV|               et a quibus procedit.~ ~[4.50] Unde mirabile non est,
 56   IV|      quodammodo tradunt philosophi.~ ~[4.51] Unde Plato hylen, id
 57   IV|               disseruisse arbitror.~ ~[4.52] Magna itaque discretio
 58   IV|         ideoque omnino falsae sunt.~ ~[4.53] Ibi quippe solummodo
 59   IV|              postmodum disserentes.~ ~[4.54] Ut itaque iuxta Athanasium
 60   IV|     proprietatis sint accommodatae.~ ~[4.55] Notandum quoque quod,
 61   IV|             alia uel ex illis esse.~ ~[4.56] Apparet autem et ex
 62   IV|             hoc est se ipso, gigni.~ ~[4.57] Quod si ad hanc quoque
 63   IV|                pro regula habendum.~ ~[4.58] Possumus etiam dicere,
 64   IV|       generatione Verbi disseremus.~ ~[4.59] Sunt et aliae consimilis
 65   IV|             latius prosecuti sumus.~ ~[4.60] Quod autem solus Filius,
 66   IV|              praedicare regnum Dei.~ ~[4.61] Tale est ergo sapientiam
 67   IV|       quibusdam iudiciis duceretur.~ ~[4.62] Sapientiam itaque Dei
 68   IV|              in dextera Dei Patris.~ ~[4.63] Cum itaque in omnibus
 69   IV|               in igne est reuelata.~ ~[4.64] Sed dicit mihi aliquis
 70   IV|               uisibili illustraret.~ ~[4.65] Cum itaque sint indiuisa
 71   IV|           adscribendam esse innuit.~ ~[4.66] Filio autem ipsi ea
 72   IV|          incarnato nos uisitauerit.~ ~[4.67] Spiritui autem ea quasi
 73   IV|     proprietatem, aliud dialectico.~ ~[4.68] Mouere fortasse aliquos
 74   IV|               corpus ipsum agitari.~ ~[4.69] Cum itaque haec uerba
 75   IV|             aut aliqua creatio Dei.~ ~[4.70] Superest extrema obiectio,
 76   IV|             processio determinemus.~ ~[4.71] Ac primum de generatione
 77   IV|                potius quam docendo.~ ~[4.72] Quod si mihi fidelium
 78   IV|               sunt manifesti fiant.~ ~[4.73] Quod maxime in nouissimis
 79   IV|           quidem arguite iudicatos.~ ~[4.74] Ac si aperte nos adhortetur
 80   IV|                conuincere ualeatis.~ ~[4.75] Quod si adhuc aliquis
 81   IV| superaedificatis firmum reliquerit.~ ~[4.76] Sed et si ueritatem
 82   IV|                audierunt didicimus.~ ~[4.77] Sunt enim, ut supra
 83   IV|      restringam sub regulis Donati.~ ~[4.78] Est et alius in Francia
 84   IV|                coitu sit conceptus.~ ~[4.79] Noui etiam quemdam non
 85   IV|               umquam permissum est.~ ~[4.80] Nouimus et duos fratres
 86   IV|           prouecta aetate exstitit.~ ~[4.81] Sed nec adhuc illam
 87   IV|               et fidem cognouerint!~ ~[4.82] Nunc ad propositum redeamus,
 88   IV|               aeque inest personis.~ ~[4.83] Fuit et quidam nouissimis
 89   IV|               uel Spiritum Sanctum.~ ~[4.84] Ut itaque satisfacere
 90   IV|           procedens a quo procedit.~ ~[4.85] Quod facilius nos posse
 91   IV|            generatione prosequamur.~ ~[4.86] Ponamus ergo ante oculos
 92   IV|      materiatum esse materiam, etc.~ ~[4.87] Quod si huius similitudinis
 93   IV|                quam ad non hominem.~ ~[4.88] Est itaque 'Filium gigni
 94   IV|               secundum substantiam.~ ~[4.89] Et attende quod, quemadmodum
 95   IV|          constitutionem materialem.~ ~[4.90] Eadem itaque ratione
 96   IV|              uero impermixtae sunt.~ ~[4.91] Apparet itaque secundum
 97   IV|              praedicationem liceat.~ ~[4.92] Si quis autem quaerat
 98   IV|                tractantes docuimus.~ ~[4.93] Nunc autem ad hoc nos
 99   IV|                carnis susceptionem.~ ~[4.94] Quomodo etiam dicemus
100   IV|                qui et loquor uobis.~ ~[4.95] Sed fortasse dicis nulla
101   IV|               Filio Deus procedens.~ ~[4.96] Ex his itaque testimoniis
102   IV|             Aristoteles, 'non est'.~ ~[4.97] Ipse etiam Augustinus
103   IV|               esse Spiritus Sancti.~ ~[4.98] Sed nec natura Patrem
104   IV|              personarum Trinitatem.~ ~[4.99] Sed nec ullam habent
105   IV|              ex homine optimo homo.~ ~[4.100] Quod si quis in eo
106   IV|             illis inest substantia.~ ~[4.101] Quod itaque perhibet
107   IV|              personae ab ipso sint.~ ~[4.102] Quod uero obiectum
108   IV|                uel generetur ex se.~ ~[4.103] Sed dicis mihi quia
109   IV|               utpote Pater a Filio.~ ~[4.104] Quod uero additum est
110   IV|             sunt sub homine specie.~ ~[4.105] Gregorius, In Iob,
111   IV|         quoniam Deus spiritus est'.~ ~[4.106] Quod uero obiectum
112   IV|             generat nec alium Deum.~ ~[4.107] De aeternitate autem
113   IV|              genitum esse teneamus.~ ~[4.108] Praeterea, quomodo
114   IV|                sit, non temporalis.~ ~[4.109] Videntur tamen nonnullae
115   IV|           caelestis perfectus est'.~ ~[4.110] Quod uero beatus Augustinus
116   IV|            perseueraret imperfecta.~ ~[4.111] Quod uero dicitur Filius
117   IV|              siue a Spiritu Sancto.~ ~[4.112] Gregorius, In Iob,
118   IV|         quoniam Deus spiritus est'.~ ~[4.113] Augustinus, De Trinitate,
119   IV|           nulli debet quidquid est.~ ~[4.114] Notandum quoque quod '
120   IV|               processionem dicitur.~ ~[4.115] Si uero dicatur 'spiritus
121   IV|             cogendum arbitror esse.~ ~[4.116] Haec de generatione
122   IV|                inspirante, dicamus.~ ~[4.117] Spiritus quasi a 'spirando'
123   IV|               per amorem coniungat.~ ~[4.118] Cum itaque tam Filius
124   IV|           beneficientiam exercendo.~ ~[4.119] Ex Patre autem et Filio
125   IV|             quia et potest et scit.~ ~[4.120] Graeci tamen ex solo
126   IV|               qui a Patre procedit.~ ~[4.121] Qui etiam super hoc
127   IV|                 anathema incurrunt.~ ~[4.122] Addunt etiam, ad exaggerationem
128   IV|              et glorificandum, etc.~ ~[4.123] In quanta autem reuerentia
129   IV|            alienum esse decernimus.~ ~[4.124] Sed profecto cum interdicitur
130   IV|           decantaret uel reciperet.~ ~[4.125] Eadem ratione rei teneremur
131   IV|           accepistis, anathema sit.~ ~[4.126] Quod autem opponunt
132   IV|              aliis fortasse multis.~ ~[4.127] His autem aduersus
133   IV|             habeat quam procedendo.~ ~[4.128] Ait et Didymus, eorum
134   IV|              manans de consolatore.~ ~[4.129] Item Cyrillus Alexandrinus
135   IV|               denique ex Deo Patre.~ ~[4.130] Iohannes Chrysostomus,
136   IV|               caritate coniungitur.~ ~[4.131] Augustinus, libro Quaestionum
137   IV|               legitur in Euangelio.~ ~[4.132] Sufficere autem putamus
138   IV|        Spiritum et Patris et Filii.~ ~[4.133] Multis tamen aliis
139   IV|               procedere concedatur.~ ~[4.134] Proprie tamen seu principaliter
140   IV|            generationem esse habet.~ ~[4.135] Sed quid est quod dictum
141   IV|        improuide uel inconsiderate.~ ~[4.136] Unde et beatus Hilarius
142   IV|             Filii Spiritus dlcitur.~ ~[4.137] Quod uero nonnulli
143   IV|               aliorum praecesserit.~ ~[4.138] Sed et si quis illam
144   IV|          Spiritus ipse bonitas est.~ ~[4.139] Dicamus itaque Spiritum
145   IV|               siue indiscrete egit.~ ~[4.140] Macrobius quoque ipsam
146   IV|          incorporea ipsa degenerat.~ ~[4.141] 'Creari' autem siue '
147   IV|            supra inductus asseruit.~ ~[4.142] Quod uero ait mentem
148   IV|               non aequalem dicimus.~ ~[4.143] Nous 'posteriora respiciens
149   IV|             adscribenda sapientiae.~ ~[4.144]'Paulatim anima incorporea'
150   IV|            temporale quod operatur.~ ~[4.145] In quo, ni fallor,
151   IV|                 animando' scilicet.~ ~[4.146] Sicut ergo ipsos caelestes
152   IV|             praeferre non abhorret.~ ~[4.147] Vocet itaque Spiritum
153   IV|                effectum temporalis.~ ~[4.148] Utramque autem Spiritus
154   IV|             nullo modo dici potest.~ ~[4.149] Quid itaque mirum,
155   IV|                sed unum principium.~ ~[4.150] Liquet itaque Augustinum
156   IV|           ratione ad actum perduci.~ ~[4.151] Et hoc quidem modo
157   IV|               meminimus, inuenerit.~ ~[4.152] Sunt autem nonnulli
158   IV|               omnia incommutabilis.~ ~[4.153] Sed de hoc pleniustractandum
159   IV|             utriusque est Spiritus.~ ~[4.154] Non alienum a quaestione
160   IV|        nominibus Deum appellauerit.~ ~[4.155] Non itaque fortassis
161   IV|                continet Grammatica.~ ~[4.156] Tres itaque proprietates,
162   IV|          consistentes proprietates.~ ~[4.157] Si quis forte obiiciat
163   IV|                omnino non prouenit.~ ~[4.158] Si quis uero grauiter
164   IV|                Sed haec nunc satis.~ ~[4.159] Cuperest autem nouissima
165   IV|          frustra caetera creduntur.~ ~[4.160] Facile autem conuinci
166   IV|              creditur ad iustitiam.~ ~[4.161] Haec nos de altissima
167    V|             per naturam uicinior.~ ~[5.4] Quod si et in hoc ipsa