Liber

  1    I| omnipotentia, qua scilicet efficere potest quidquid uult cum nihil
  2    I|            diiudicare ac discernere potest, ut nihil eam latere possit
  3    I|          Deus, qua singula, quantum potest aut decet, bona efficit
  4    I|         enim potens est, si id quod potest iuxta modum rationis conducere
  5    I|      corporali locutione hoc accipi potest, sicut postmodum conuincemus.~ ~[
  6    I|    bonitatis ut uidelicet, quia hoc potest et bonus est, credatur ea
  7    I|          documentum Trinitatis esse potest quam illud quod postea in
  8    I|           tribuendam, qui sic omnia potest ut hoc a se habeat, non
  9    I|          quoniam Deus spiritus est, potest quidem uniuersaliter dici
 10    I|      appellatur quia Patri et Filio potest eadem appellatio conuenire.
 11    I|              Multis exemplis doceri potest multarum rerum uocabula
 12    I|           Deus Pater et Deus Filius potest caritas nuncupari. Sicut
 13    I|         uoluntatis, cuius nomen non potest humano ore narrari.~ ~Augustinus:~ ~
 14    I|           quorsum isthaec? Quia non potest dubitari quin nostrae animae
 15    I|           non inconuenienter accipi potest. Bene etiam beati spiritus
 16    I|          nobis, alio modo intelligi potest quam mens soluta quaedam
 17    I|              Animal quippe esse non potest nisi sensibile sit, cum
 18    I|      praesentibus humanis animabus? Potest ex uno corpore innumeros
 19    I|       quantumcumque obscurum latere potest. De copia huius fontis ipsa
 20    I|             subsequentibus conuinci potest hanc Eclogam de nullo ueraciter
 21   II|     quorumlibet malitia contaminari potest.~ ~[2.6] Unde nec prophetiam
 22   II|           illud Apostoli:~ ~Et nemo potest dicere 'Dominus Iesus' nisi
 23   II|          quae nullatenus cassa esse potest. Hic autem cum de Deo loquens
 24   II|             quo fieri beatus nullus potest.~ ~[2.34] Ubi quidem et
 25   II|        sciens esse ait:~ ~Sicut non potest aer diuidi neque splendor
 26   II|           definitione quid pressius potest esse, quid cautius de nomine
 27   II|    societate ecclesiae dicit:~ ~Non potest abscondi ciuitas supra montem
 28   II|           animam introitus est. Non potest metropolis et arx mentis
 29   II|             quo fieri beatus nullus potest.~ ~[2.66] Ad hoc et illa
 30   II|          omnibus quae possidet, non potest meus esse discipulus~ ~et
 31   II|             quo fieri beatus nullus potest.~ ~[2.76] In eodem quoque
 32   II|         auctoritas nescio, et fieri potest ut ita sit. Quid enim si
 33   II|        deprehenditur quae ferre non potest uel duram sui corporis seueritatem
 34   II|          huc tibi aditus patere non potest. Quare et tibi, Publi, et
 35   II|          huc tibi aditus patere non potest'. Nec dicit quod nisi mors
 36   II|           capit. Numquid abscondere potest homo ignem in sinu suo,
 37   II|            autem numquam esse solus potest. Habet secum omnes qui sunt
 38   II|         transfert. Quod corpore non potest, cogitatione complectitur.
 39   II|             ex aqua et Spiritu, non potest introire in regnum Dei.~ ~[
 40   II|            non solum uult sed etiam potest.~ ~Idem in II De doctrina
 41   II|              Grammaticorum doctrina potest etiam proficere ad uitam,
 42   II|      numquid hoc plene efficere non potest nisi poeticis studendo figmentis
 43  III|             et infirma ratio uideri potest quae, cum reddita fuerit,
 44  III|     prodesse ita et plurimum nocere potest. Scimus quidem a Peripateticis,
 45  III|             iusto homini deesse non potest, non ut malum agat sed ut
 46  III|          Nihil autem maius inueniri potest. Ac si uoluntatem Dei nosse
 47  III|         Cunctae res difficiles. Non potest eas homo explicare sermone.~ ~
 48  III|        tamen ratione satisfieri non potest, cur de Deo ista reprobant
 49  III|            excedat, et qui capi non potest loco, humano non comprehendatur
 50  III|         adiunxit:~ ~Cuius nomen non potest humano ore narrari.~ ~Hinc
 51  III|          sed magis quia defendi non potest, cum eam penitus manifestissimae
 52  III|            Nam infirma uideri ratio potest quae, cum reddita fuerit,
 53  III|      Spiritus Sanctus Trinitas dici potest, sed una tantum in Trinitate
 54  III|            nec partium nec formarum potest esse diuersitas:~ ~Quocirca,
 55  III|          Neque enim subiectum ideri potest. Forma enim est, formae
 56  III|         eius rei cui accidit amitti potest. Nihil itaque accidens in
 57  III|          nec ullo modo aut non esse potest aut non esse sapiens aut
 58  III|             res et esse et non esse potest praeter corruptionem, id
 59  III|             corruptionem, quas pati potest subiectum, nullam per aduentum
 60  III|          persona aliud ab illa dici potest quam Socrates a Platone,
 61  III|            multitudo rerum esse non potest ex una tantum re, nisi uidelicet
 62  III|            100] Quomodo etiam fieri potest ut tres personae ita ab
 63  III|        etiam rerum differentia esse potest, ubi eadem est singularis
 64  III|       essentia. Sed nec in Deo ulla potest esse uariatio, cum scriptum
 65  III|         Alius uero Deus ab alio non potest esse sed unus tantum Deus,
 66  III|              Deus se ipsum generare potest. Quippe si se ipsum Deus
 67  III|                3.114] Quomodo etiam potest esse ut Filius ew Patre
 68  III|             nec ab homine intelligi potest qui ad manifestandos intellectus
 69  III|           albedo nulla ratione esse potest nisi in subiecto corpore,
 70  III|            ita cogitat, etsi nondum potest omnimodo inuenire quid sit,
 71  III|            pie tamen cauet, quantum potest, aliquid de illo sentire
 72  III|           dicendus, facile conuinci potest ex ipsis scriptis omnium
 73  III|             omnino formis subiacere potest, liquet nec inter substantias
 74  III|            in his uerbis uerus esse potest de praecessione Dei et successione
 75  III|         quod prima rerum institutio potest? Numquid enim illuminatione
 76  III|          solus est et nemo axertere potest cogitationes eius.~ ~Attendite,
 77  III|             utriusque essentia, non potest in eis numerus rerum multiplicari
 78  III|      separentur. Animal quippe esse potest ita quod non sit homo, sed
 79  III|          non sit homo, sed homo non potest esse ita quod non sit animal,
 80  III|      dicitur pignus. Si ergo nummus potest nulla sui mutatione totiens
 81  III|              ut eo modo dicatur quo potest humano affectu capi quod
 82  III|    substantia, non aliter distingui potest quam secundum propria earum
 83   IV|     excellentiae conueniat inueniri potest.~ ~In quibus quidem uerbis,
 84   IV|           esse totius et partis non potest, cum haec in quantitate
 85   IV|           quaecumque multitudo dici potest, ubi nulla est rerum atque
 86   IV|          iuxta numerum accipi recte potest, hoc est nonnisi secundum
 87   IV|    simplicitate diuinae substantiae potest esse -- ac sic nec totum
 88   IV|            in hac quoque acceptione potest dici Pater similis Filio
 89   IV|         earum constructionem habere potest per figuram in ullo sensu
 90   IV|             spectet diuersitas, non potest uere haec illa dici, dum
 91   IV|        ultimum -- facile deprehendi potest nihil ad hanc complexionem
 92   IV|    similitudo non magis satisfacere potest, quod non est simul eadem
 93   IV|       diuersitatem eorum quae agere potest secundum quod dicimus eum
 94   IV|            quod nullo modo non esse potest, sed penitus ex necessitate
 95   IV|             unum duobus prius est'. Potest quippe unum existere ita
 96   IV|           uero nulla personarum ita potest esse ut non sit altera,
 97   IV|       nonnumquam euenit uel euenire potest, cum saepe etiam filii parentibus
 98   IV|             Praeterea, quomodo dici potest quod Pater genuit Filium,
 99   IV|  uariationis uicissitudo contingere potest. Patet itaque et ex hoc
100   IV|            quod factum non est, nec potest dici perfectum. Et tamen
101   IV|          quam inter duos haberi non potest. Nemo enim, inquit, ad semetipsum
102   IV|   benignitatis affectu commueri non potest ut sibi aliquid ex benignitate
103   IV|             Deus et faciat, quia et potest illud adimplere et sollerter
104   IV|             cuncta efficere quia et potest et scit.~ ~[4.120] Graeci
105   IV|         Spiritusque sapientiae, non potest audire, Filio loquente,
106   IV|          aut Filium Spiritu Sancto, potest ex multorum similitudine
107   IV|        esset cui daretur. Nam donum potest esse et antequam detur,
108   IV|        datum fuerit nullo modo dici potest.~ ~[4.149] Quid itaque mirum,
109   IV|             necessario permanet nec potest aliquo suo bono carere per
110   IV|             quia nequaquam, dari ei potest cui abesse non potest, hoc
111   IV|            ei potest cui abesse non potest, hoc est cui necessario
112    V|            secum idem esse uel unum potest, nec ita alii concordare
113    V|            aliquod bonum habere non potest. Neque enim bonum esse poterit
114    V|           quod ille superari facile potest, immo impotentiae et debilitati
115    V|           quod minime suo resistere potest incommodo, et quidquid ad
116    V|        dicamus qui facile aegrotare potest, hoc est non ualet facile
117    V|        leuiter secari aut dissipari potest; sanatiuum uero et durum
118    V|          sanatiuum dicatur quod non potest facile infirmari, et durum
119    V|        infirmari, et durum quod non potest leuiter secari. Sicut ergo
120    V|           etiam facit. Nam etsi non potest ambulare, tamen potest facere
121    V|          non potest ambulare, tamen potest facere ut ambuletur, hoc
122    V|          nisi quoniam quidquid uult potest, nec uoluntate cuiuspiam
123    V|           spiritu et littera:~ ~Non potest facere iniusta, quia ipse
124    V|       possit omnia facere, sed quia potest efficere quidquid uult,
125    V|       dicitur quia posse illius non potest inuenire non posse, dicente
126    V|            uelle bene agere quantum potest, aut unumquemque tantum
127    V|           debere bene agere quantum potest. Quod si hoc in nobis iudicium
128    V|           operationis labor grauare potest. Quomodo autem uult et potest
129    V|       potest. Quomodo autem uult et potest Deus, si non perficit? Aut
130    V|              si quod debet et etiam potest non facit? Sed etsi minus
131    V|             Facit itaque omnia quae potest Deus, et tantum bene quantum
132    V|              et tantum bene quantum potest. Sed nec cessare ab his
133    V|              Sed nec cessare ab his potest quae facit, ut uidelicet
134    V|      naturaliter insunt, carere non potest. Si autem quem necesse est
135    V|             uoluntatem deponere non potest. Quam et Deum esse concedi
136    V|        habet uoluntatem, carere non potest. Necesse igitur ut omnia
137    V|        inefficax eius uoluntas esse potest. Necesse est ergo ut quaecumque
138    V|       umquam crearet? Quippe si non potest Deus hunc saluare, utique
139    V|       utique nec ipse saluari a Deo potest. Necessaria quippe est haec
140    V|           ut supra posuimus, si non potest Deus hunc saluare, utique
141    V|       utique nec ipse saluari a Deo potest, ac per hoc nec omnino saluari
142    V|            Quod si saluari iste non potest, profecto liberum iam perit
143    V|              qui saluari omnino non potest nez ea facere quibus saluari
144    V|            Deus meliorem facere non potest, utique nec ipse ab eo melior
145    V|             ipse ab eo melior fieri potest atque ita nec ullo modo
146    V|       quandoque faciat? Si enim non potest illa non facere, utique
147    V|          uoluntas mala esse numquam potest.~ ~Praeterea, multa potest
148    V|          potest.~ ~Praeterea, multa potest facere quae nec facit nec
149    V|            quae tamen non exercuit. Potest et de monte illo quem fides
150    V|         crescere uel minui bonitate potest, quam naturaliter ac substantialiter
151    V|         faciat. Non enim carere sua potest bona uoluntate quam habet,
152    V|         quantum bonus est nec minui potest in bonitate, necesse est
153    V|             singula tractet quantum potest. Alioquin, iuxta etiam Platonem,
154    V|             necessario ad bona quae potest facienda compellat, nec
155    V|            abstinere quin bona quae potest efficiat, et quo melius
156    V|             efficiat, et quo melius potest uel citius potest.~ ~[5.
157    V|            melius potest uel citius potest.~ ~[5.44] Unde et in laudem
158    V|        quidquam nisi opportunum non potest, immo nisi optimum, id est
159    V|             rectior uel aeque recta potest esse causa. Alioquin in
160    V|            aliquo commodum adipisci potest, cum in se ipso omnium plenitudinem
161    V|          utrisque?~ ~facile depelli potest, si ex nobis quoque ipsis
162    V|        participari ab eis simul non potest. Postea uero participata,
163    V|    prouidentia nisi de futuris esse potest, cum sit prouidentia futurorum
164    V|         posset. Unde eum omnia quae potest, facere necesse est et tam
165    V|             est et tam bona quantum potest. Nec tamen ideo omnia quae