Liber

1501   IV|               Patrem commemorat sicut et in symbolis principalium conciliorum
1502   IV|            scribit dicens:~ ~Credimus et in Spiritum Sanctum, Deum uerum
1503   IV|               Enchiridion, de solo Patre in processione Spiritus mentionem
1504   IV|                 comprobant. Unde et ipse in XV De Trinitate, capitulo
1505   IV|                  Deus Spiritum Filii sui in corda nostra'. Et de quo
1506   IV|               Patris uestri qui loquitur in uobis', de quo idem dicit: '
1507   IV|                 loco: 'Quem mittet Pater in nomine meo'. Et cum resurrexisset
1508   IV|            retractans ait:~ ~Credimus et in Spiritum Sanctum qui de
1509   IV|             Sanctum uerum Deum inuenimus in Scriptura et de Patre proprie
1510   IV|          procedit'. Et beatus Augustinus in XV De Trinitate, capitulo
1511   IV|              capitulo XVIII: Non frustra in hac Trinitate non dicitur
1512   IV|             Patre natus est proprie, non in tempore sed semper, non
1513   IV|                At uero, si eodem modo et in Filio et in Spiritu accipitur '
1514   IV|                eodem modo et in Filio et in Spiritu accipitur 'proprie',
1515   IV|                  statim additum sit 'non in tempore sed semper' respectu
1516   IV|           dicitur? Possumus etiam dicere in eo Filium ex Patre proprie
1517   IV|               non ex riuo sed per riuum, in quem a fonte emissus, per
1518   IV|                 eum transiit ac peruenit in stagnum. Sic et Spiritus
1519   IV|              aliunde non sit, et ab ipso in Filium quasi in riuum, quia
1520   IV|                  ab ipso in Filium quasi in riuum, quia et quod habet
1521   IV|               Filium ad nos tandem quasi in stagnum huius saeculi. Quippe
1522   IV|                saeculi. Quippe qui omnia in sapientia facit ac disponit,
1523   IV|          sapientia facit ac disponit, et in hac ipsa sapientia sua Spiritum
1524   IV|            Spiritu ipso et Filio loquens in XII De Trinitate libro:~ ~
1525   IV|                XII De Trinitate libro:~ ~In Sancto Spiritu tuo, ex te
1526   IV|                  Plato formas exemplares in mente diuina considerat,
1527   IV|                 conceptus diuinae mentis in effectum per operation em
1528   IV|                scilicet conceptus mentis in effectum operando prodit,
1529   IV|              operando prodit, Priscianus in Constructionum diligenter
1530   IV|            formas rerum intelligibiliter in mente diuina constitisse
1531   IV|              diuina constitisse antequam in corpora prodirent~ ~hoc
1532   IV|              corpora prodirent~ ~hoc est in effecta per operationem.
1533   IV|            paulatim regrediente respectu in fabricam corporum incorporea
1534   IV|               abusiue protulit, sicut et in primo Libro determinauimus,
1535   IV|                aperte dicat Filium ipsum in omni re, in qua similis
1536   IV|                 Filium ipsum in omni re, in qua similis est Patri, aequalem
1537   IV|             Pater et aeque bonus. Sic et in caeteris in quibus habet
1538   IV|                bonus. Sic et in caeteris in quibus habet similitudinem
1539   IV|            aequalitatem habet. Non autem in omnibus similitudinem habet
1540   IV|              Filium incarnatum credimus, in hoc uno Filium minorem Patre,
1541   IV|        sapientiae cuncta disponentis, ut in ipso respectu Dei diuinum
1542   IV|              Spiritus quidem Sanctus, ut in primo Libro distinximus,
1543   IV|                 noun, dicit animam indui in ea sua ui qua intuetur,
1544   IV|             susceperimus. Possumus etiam in eo 'paulatim' dictum esse
1545   IV|                Degenerare' dicitur anima in ipso suae operatienis efiectu,
1546   IV|                 quod operatur.~ ~[4.145] In quo, ni fallor, illud facile
1547   IV|             quibus dona sua distribueret in illas donorum suorum distributionem
1548   IV|                ergo Spiritum Sanctum qui in se est omnino simplex, multiplicem
1549   IV|                  philosophus eumdem, qui in essentia propria aeternaliter
1550   IV|               effecta; nos uero Spiritum in affectu suae bonitatis aeternaliter
1551   IV|       processione quidem efficaciae Beda in Homilia dominicae primae
1552   IV|       temporaliter habet. Unde et statim in eodem idem adnectit dicens:~ ~
1553   IV|                 famularetur.~ ~Qui etiam in eodem libro, superiori capitulo,
1554   IV|             scriptum est de Iohanne quod in spiritu Eliae ueniret. Hoc
1555   IV|               oportet, ut postea aliquid in effectum ducatur. Tale est
1556   IV|                esse ostenderet dicens:~ ~In principium erat Verbum et
1557   IV|               Deus erat Verbum. Hoc erat in principio apud Deum. Omnia
1558   IV|             adscribit dicens:~ ~Hoc erat in principio apud Deum.~ ~Qui
1559   IV|               principio apud Deum.~ ~Qui in eo fortasse quod subiunxit
1560   IV|              uerborum istorum sententiam in libris Platonicorum Augustinus,
1561   IV|               uerum etiam ab una persona in alteram, ut uidelicet amor
1562   IV|              uidelicet amor Patris etiam in Filium uel Filii in Patrem
1563   IV|                etiam in Filium uel Filii in Patrem Spiritus ipse sit.
1564   IV|                   Quod aperte Augustinus in XV De Trinitate adstruit
1565   IV|                his uerbis:~ ~Denique, si in nobis Dei nihil maius est
1566   IV|                dilectio quam habet Pater in Filio et Filius in Patre.~ ~
1567   IV|                 Pater in Filio et Filius in Patre.~ ~Quod fortassis
1568   IV|             uidelicet amor quoque Patris in Filium uel Filii in Patrem
1569   IV|               Patris in Filium uel Filii in Patrem dicatur Spiritus
1570   IV|            personalium proprietatum quae in Deo sunt, paternitas scilicet,
1571   IV|                  processio. Nihil quippe in Deo esse constat quod ipse
1572   IV|          incongruum est, ut, quemadmodum in caeteris rebus relationes
1573   IV|               recte dici non possit quae in se ueram non habet essentiam,
1574   IV|                  habet essentiam, ut sit in se una res numero a caeteris
1575   IV|                   ut arbitror, tractatum in retractatione praedicamentorum
1576   IV|                 tres essentias, sed tres in una essentia relationum
1577   IV|                 dictum sit: quidquid est in Deo Deus est, hoc est nullam
1578   IV|                  hoc est nullam rem esse in ipso quae non sit ipse,
1579   IV|                 non sint existentiae sed in una re consistentes proprietates.~ ~[
1580   IV|                est ac si ponamus hominem in sua manere substantia, hoc
1581   IV|              substantia, hoc est aliquem in se ipsum esse siue aliquid
1582   IV|                 pater est, et eum habere in se ipso paternitatem, hoc
1583   IV|            diuinitatem Verbi pertinet se in eis repperisse confirmauit
1584   IV|                  incarnationis mysterio, in quo totam salutis humanae
1585   IV|              Deum Patrem et Deum Filium, in sensum uerborum nobis esse
1586   IV|                qua scriptum est:~ ~Omnia in sapientia fecisti~ ~et statim
1587   IV|                  deinde conuenienter eos in hoc ipso Filium Dei sicut
1588   IV|                 conuincemus, si eis quid in hoc nomine intelligamus
1589    V|               uidelicet trium personarum in una eademque penitus ac
1590    V|            diuinitatis substantia, iuuat in huius summi boni perfectione
1591    V|            recapitulandum est Trinitate. In superioribus itaque libellis
1592    V|                 primum exhibuerit, uelut in angelo aut in quacumque
1593    V|          exhibuerit, uelut in angelo aut in quacumque ei specie primitus
1594    V|                legitur parentibus quibus in paradiso locutus fuisse
1595    V|                 ita primo factum est, ut in aliqua scilicet uisibili
1596    V|               committit iudicio et maius in se rationis studium prouocare
1597    V|             specialiter homo comparetur, in nihil aliud homo pronius
1598    V|                 eam figere debuerat quam in ipsum cuius imaginem, hoc
1599    V|                   per hanc obtinebat, et in nullam fortasse rem percipiendam
1600    V|           pronior esse credenda est quam in eam cuius ipsa amplius adepta
1601    V|             uicinior.~ ~[5.4] Quod si et in hoc ipsa quoque sensuum
1602    V|                 lex ipsa naturalis, quae in ratione consistit, et iam
1603    V|           consistit, et iam sine scripto in ipsa operum eius exhibitione
1604    V|                  eorum qui ueritatem Dei in iniustitia detinent, quia
1605    V|             notum est Dei manifestum est in illis. Deus enim illis manifestauit.
1606    V|                  rationis uteris iudicio in bonis et malis discernendis
1607    V|                 malis discernendis atque in ipsa creatoris et creaturarum
1608    V|                confirmat, tam suam nobis in hoc quam caeterorum rationem
1609    V|            philosophorum. Unde est illud in Rhetoricae:~ ~Melius, inquit,
1610    V|        nocturnaeque uicissitudines nulla in re umquam mutatae quidquam
1611    V|              Quanta autem ratione cuncta in mundo fiant ac disponantur,
1612    V|           inopinate prouenientia, certis in Deo rationis legibus confixa
1613    V|               sensisse perhibetur, sicut in VIII De ciuitate Dei beatus
1614    V|            Augustinus. Unde et illud est in epistola eiusdem Ad Macedonium:~ ~
1615    V|               mundum etiam ipsum et quae in eo sunt a se ipsis non esse,
1616    V|                cum se ipsum quomodo uult in huius uitae pelago regere
1617    V|       consimilibus rationibus omnia quae in mundo sunt conditorem seu
1618    V|               tantum. Tanto quippe maior in omnibus custoditur concordia,
1619    V|          concorditer administretur, modo in omnibus quem oportet seruato.
1620    V|              regantur, quanto concordius in ipsa eorum conditione naturae
1621    V|            unicum esse conuenit. Et quod in se perfectum esse conceditur
1622    V|                esse possit quorum nullus in natura terminus occurreret,
1623    V|              maxima est commendatio, tam in his faciendis quam in eis
1624    V|                tam in his faciendis quam in eis disponendis atque regendis.
1625    V|             cuiusque rei accipitur, nisi in his quae ad commodum uel
1626    V|                  19] Unde et Aristoteles in secundo 'qualitatis' genere,
1627    V|               leuiter secari. Sicut ergo in supra positis, id est aegrotatiuo
1628    V|              Nemo itaque Deum impotentem in aliquo dicere praesumat,
1629    V|             sicut nos possumus, quia nec in nobis ipsis hoc potentiae
1630    V|                  Sunt etiam quaedam quae in aliis rebus potentiae deputanda
1631    V|                potentiae deputanda sunt, in alus uero minime, et quae
1632    V|                alus uero minime, et quae in aliis laudabilia sunt, in
1633    V|                in aliis laudabilia sunt, in aliis reprehensibilia sunt,
1634    V|               commendabilior esset. Quod in leone tamen uel elephante
1635    V|            leonem uel elephantem. Sic et in homine quod ambulare ualet,
1636    V|               necessitudini congruit nec in aliquo eius minuit dignitatem.
1637    V|                  eius minuit dignitatem. In Deo uero, qui sola uoluntate
1638    V|             omnino superfluum esset quod in nobis necessarium est, atque
1639    V|                 penitus tribuendum esset in eo, praesertim cum hoc in
1640    V|                in eo, praesertim cum hoc in multis excellentiae ipsius
1641    V|               eius potentiae tribuemus~ ~in quo uiuimus, mouemur et
1642    V|              sumus et qui omnia operatur in omnibus.~ ~Utitur enim nobis
1643    V|             omnibus.~ ~Utitur enim nobis in efficiendum quae uult quasi
1644    V|              quemque aptum praeparet, et in ipso etiam actu ipsum conseruet
1645    V|                possit actiones, sed quod in omnibus quae fieri uelit,
1646    V|                   Hinc et illud est quod in Enchiridion beatus commemorat
1647    V|              impeditur effectus.~ ~Idem, in libro De spiritu et littera:~ ~
1648    V|           loquitur dicens:~ ~Et ibunt hi in supplicium aeternum, isti
1649    V|          supplicium aeternum, isti autem in uitam aeternam.~ ~Qui rursus
1650    V|            impiis ait:~ ~Ite, maledicti, in ignem aeternum qui praeparatus
1651    V|                  ac deliberat statuitque in sua prouidentia, ut sic
1652    V|                  tam nos quam Apostolus, in his quae fieri uult, nihil
1653    V|        Quodammodo enim gratum ei dicitur in quo eius gratiam experturi
1654    V|               dono aliquo remunerare, et in quibus iram ipsius potius
1655    V|          praesertim cum nullus eum labor in faciendo aliquid grauet,
1656    V|              quantum potest. Quod si hoc in nobis iudicium tenemus,
1657    V|           iudicium tenemus, quanto magis in eo qui summe est bonus,
1658    V|                 esse atque benignum, nec in sua minui posse bonitate,
1659    V|              omnino falsum est. Sic enim in Topicorum Boethius, 'impossibile'
1660    V|                  complexiones inducebat, in quibus, per inductionem
1661    V|            crescere non possit, quamquam in contrariam Plato plurimum
1662    V|                  Sic quippe scriptum est in Timaeo:~ ~Dicendum, inquit,
1663    V|                est illud beati Augustini in libro De Trinitate XIII,
1664    V|                hominem aliunde suscipere in quo esset mediator Dei et
1665    V|                  assumere.~ ~[5.39] Item in libro Quaestionum ueteris
1666    V|               habitatorem induci.~ ~Idem in Enchiridion:~ ~Omnipotentis
1667    V|                angelorum?~ ~Item:~ ~Tunc in clarissima sapientiae luce
1668    V|                non possit.~ ~[5.40] Idem in libro De Spiritu et littera:~ ~
1669    V|                 etiam illa quae leguntur in libro Sapientiae, quoniam
1670    V|              noua tormenta Deus exercere in impios, ad nutum sibi seruiente
1671    V|                 de monte illo quem fides in mare transferret, quod tamen
1672    V|             eorum desit exemplum.~ ~Idem in libro De natura et gratia:~ ~
1673    V|                  auctoritatibus grauiter in utraque parte complexionis
1674    V|          solutiones. Sed quoniam diuinum in omnibus integrum honorem
1675    V|              mendacii uel praesumptionis in eum ab ipso arguamur, qui
1676    V|          probator cordis et renum; magis in omnibus intentionem attendit
1677    V|                  qui summe bonus est nec in sua crescere uel minui bonitate
1678    V|                  est nobis. Et omne quod in natura est diuinitatis,
1679    V|               bonus est nec minui potest in bonitate, necesse est ut
1680    V|                 potest.~ ~[5.44] Unde et in laudem eius dicitur, de
1681    V|              tardabit. Nemo enim tardare in aliquo dicendus est qui
1682    V|                  faciendum esse censeas, in futurum differas, cum iam
1683    V|                  cum iam aeque possis ut in futuro.~ ~[5.45] Necessario
1684    V|                alto reseruatur consilio, in quo omnium naturarum causae
1685    V|               absconditus, quae utilitas in utrisque?~ ~Et Boethius:~ ~
1686    V|                 Omne, inquit, bonum, cum in commune deducitur, pulchrius
1687    V|                 egere sine quibus omnino in se in sua perfectus maiestate
1688    V|                 sine quibus omnino in se in sua perfectus maiestate
1689    V|             fruuntur, quia et hanc ipsam in eis Deum amare conspiciunt,
1690    V|                possunt amore. Nec quidem in ea beati effici possent
1691    V|                 haec summe sit amanda et in omnibus quae facit suam
1692    V|              potest esse causa. Alioquin in his quae facimus, rectiorem
1693    V|            glorificetur Pater uester qui in caelis est.~ ~[5.49] Si
1694    V|                     5.50] Ut igitur Deus in omnibus quae agit optimum
1695    V|                Non est enim ambitio nisi in malo, quando uidelicet iniuste
1696    V|                suam et nostram caritatem in una significatione concludere,
1697    V|                  quaerit quae sua sunt~ ~in una tantum te propria significatione
1698    V|                suis commodis, cum nullum in aliquo commodum adipisci
1699    V|            commodum adipisci potest, cum in se ipso omnium plenitudinem
1700    V|            proprie non dicatur nisi quae in alterum habetur, nihil fortassis
1701    V|               neque nos ex caritate quam in alterum habemus de nostris
1702    V|           positas rationes oporteat Deum in omnibus quae agit plus honoris
1703    V|               absconditus, quae utilitas in utrisque?~ ~facile depelli
1704    V|                diuina contigit sapientia in qua non semper nos participare
1705    V|                  quoque 'omne bonum, cum in commune deducitur, pulchrius
1706    V|               sit, quas incommutabiliter in omnibus quae agit diuina
1707    V|                  neque hoc bonitati eius in aliquo derogare, si noluerit
1708    V|               bona quae non faceret, aut in tantum bona quantum posset.
1709    V|             quippe eius mutabilis est et in nullo suo statu necessario
1710    V|               atque inuariabilis, ita et in omni suo statu eo modo quo
1711    V|            praebeant, cum nihil ulterius in eis agendum esset quo ad
1712    V|               praeparentur, sed totum id in se iam habeant quod habere