Liber

  1  Cap|         illi uideantur quibus etiam Deus suae fidei arcana reuelare
  2    I|             boni perfectionem, quod Deus est, ipsa Dei sapientia
  3    I|   Augustinus:~ ~Neque enim, inquit, Deus omnipotens cum summe bonus
  4    I|      malitia diaboli loquens ait:~ ~Deus sicut naturarum bonarum
  5    I|           idem ibidem de diabolo:~ ~Deus cum eum conderet, futurae
  6    I|           post aliqua:~ ~Neque enim Deus ullum non dico angelorum, [
  7    I|            itaque illa bonitate sua Deus, qua iuxta Moysen cuncta
  8    I|           uoluit -- uolens siquidem Deus bona quidem omnia prouenire,
  9    I|          inquam, tanta bonitate sua Deus, qua singula, quantum potest
 10    I|     praedicetur, cum uidelicet ipse Deus et summe potens, id est
 11    I|               In principio creassit Deus caelum et terram~ ~pro eo
 12    I|            eo quod apud nos dicitur Deus, Hebraica ueritas habet
 13    I|          dictum est 'Hel', quod est Deus, sed 'Heloim', quod apud
 14    I|        quodammodo multiplex dicatur Deus quomodo et trinus, non secundum
 15    I|    insinuantur cum dicitur:~ ~Dixit Deus fiat~ ~hoc est in coaeterna
 16    I|            scriptum est:~ ~Et uidit Deus quod esset bonum~ ~bonitas
 17    I|            in eo quod dicitur Dixit Deus intelligitur Verbum et Pater.
 18    I|          enim quod dicitur:~ ~Vidit Deus quod esset bonum~ ~ac si
 19    I|            Quippe quos cohortaretur Deus ad creandum hominem aut
 20    I|       linguam eorum~ ~cum hoc solus Deus compleuerit; unde et subditur:~ ~...
 21    I|             dicens:~ ~Benedicat nos Deus, Deus noster, benedicat
 22    I|       dicens:~ ~Benedicat nos Deus, Deus noster, benedicat nos Deus
 23    I|          Deus noster, benedicat nos Deus et metuant eum omnes fines
 24    I|      Proprio Filio suo non pepercit Deus, sed pro nobis omnibus tradidit
 25    I|            sanctus, sanctus Dominus Deus sabaoth.~ ~Recte autem uocabulo
 26    I|         plerumque etiam hoc nomine 'Deus' assignatur, eo uidelicet
 27    I|              theos' Graece, id est 'Deus', teste Isidoro, 'timor'
 28    I|          faciendis praemittit Dixit Deus, et ad dictum statim effectum
 29    I|        aperte dicat: in eo quod est Deus ingenitus siue Deus Pater
 30    I|             est Deus ingenitus siue Deus Pater hoc quasi proprie
 31    I|            dixerit Maximus quod sit Deus 'per ingenitam deitatem
 32    I|             uero ait in hoc nomine 'Deus' ostendi naturam innascibilem,
 33    I|          abundantiam beneficientiae Deus amare putaretur.~ ~Huic
 34    I|          apostoli plane congruit:~ ~Deus caritas est~ ~quia teste
 35    I|           quod scriptum est quoniam Deus spiritus est, potest quidem
 36    I|           Spiritum Sanctum, quia et Deus Pater et Deus Filius potest
 37    I|      Sanctum, quia et Deus Pater et Deus Filius potest caritas nuncupari.
 38    I|        locutus est uir, cum quo est Deus et qui Deo secum morante
 39    I|           homo purus sit, non etiam Deus, ostendant quis egressus
 40    I|       constat, et omne quod est aut Deus est, et ideo aeternum, aut
 41    I|                In principio creauit Deus caelum et terram.~ ~Unde
 42    I|              immo creator ipse, qui Deus est quo caeli firmati sunt.
 43    I|          quod scriptum est:~ ~Dixit Deus et facta sunt~ ~atque ita
 44    I|           et facta sunt~ ~atque ita Deus quoque, sicut homo, modo
 45    I|        habet uocis, aperte spiritus Deus esse perhibetur, cum omnia
 46    I|      sapientiae describeretur uerus Deus plane praedicatur, cum inter
 47    I|         etiam in ipsis praesignaret Deus per aliquod abundantioris
 48    I|            manifestum est in illis. Deus enim illis manifestauit.
 49    I|         eius iustus inhibitus fuit. Deus autem reprobis etiam et
 50    I|              Cum autem per reprobos Deus aut miracula ostendit aut
 51    I|       indignos seu infideles maxima Deus operatur qui uerbis asini
 52    I|              iuxta Platonem, summus Deus de creatione hominis facienda
 53    I|       genuerit Filium, cum profecto Deus Filius a Deo Patre nec factus
 54    I|         erant procreauit, omne quod Deus est per caritatem atque
 55    I|        nouae legis capitulo LVII:~ ~Deus Pater de se Filium generauit,
 56    I|             Verbi demonstrandam, ut Deus Pater auctor esse Filii
 57    I|              Filius ex te Deo Patre Deus uerus et a te genitus, post
 58    I|       loquimur ordine, ortum animae Deus annuit iunioremque ac posteriorem
 59    I|          postgenita regi.~ ~Item:~ ~Deus tam antiquitate quam uirtutibus
 60    I|    substantia. 'Excogitare' dicitur Deus hoc est ex integro percipere
 61    I|             suis. Dicit itaque quia Deus hoc 'tertium substantiae
 62    I|              Et hoc est dicere quod Deus locauit hoc ipsum animae
 63    I|            sanctus, sanctus Dominus Deus sabaoth... etc.~ ~[1.85]
 64    I|       Ezechielem homilia:~ ~Creauit Deus caelum, quod postmodum uocauit
 65    I|        mundus. Unde scriptum est:~ ~Deus autem rex noster operatus
 66    I|             igitur mundum negligere Deus dicitur quem hoc ipso satis
 67    I|           Tullius quoque: 'Nec uero Deus ipse', inquit, 'qui intelligitur
 68    I|      naturae obediens aut subiectus Deus; omnem ergo regit ipse naturam.~ ~[
 69    I|            exordio dictum est:~ ~Si Deus est animus nobis, ut carmina
 70    I|         filium instruens dicat: cum Deus sit nobis animus, hoc est
 71    I|        scientiae; ex quo ipsa etiam Deus esse innuitur. Metiri ac
 72    I|            ad caliginem in qua erat Deus.~ ~Et Salomon in Paralipomenon
 73    I|      latebras, in quibus inueniatur Deus, perscrutandas inuitat nos
 74    I|             antiquitas; quia summus deus et nata ex eo mens, sicut
 75    I|          superius cum dixerit quod 'deus secundum fecit dominum',
 76    I|              Hinc rursus dicitur:~ ~Deus cui omnia uiuunt~ ~et Apostolus:~ ~
 77    I|      miraculum referatur, ut hoc ei Deus insigne conferret qui diuinitatis
 78    I|            Verbum erat apud Deum et Deus erat Verbum. Hoc erat in
 79    I|        tamen ipsa lumen, sed Verbum Deus est lumen uerum quod illuminat
 80    I|           Item legi ibi quia Verbum Deus non ex carne, non ex sanguine,
 81    I|             crucis, propter quod et Deus eum exaltauit a mortuis,
 82    I|            insignia:~ ~Non suscipit Deus sacra sanguinea, cultum
 83    I| similitudine delectatur. Nam Verbum Deus est, hoc mundum creauit,
 84    I|         spiritum trahimus. Siquidem Deus ipse spiritus atque mens
 85    I|       Brachmanorum fuerit, ut illis Deus supra uniuersas nationes
 86   II|            manifestum est in illis. Deus enim illis manifestauit.
 87   II|         Apostolo quoque attestante, Deus ipse fidei suae arcana ac
 88   II|         antiquis ex die quo creauit Deus hominem, si facta est aliquando
 89   II|        audisti et uidisti, si fecit Deus, ut ingrederetur et tolleret
 90   II|             scires quoniam ipse est Deus et non est alius. De caelo
 91   II|          Deo tuo. Te elegit Dominus Deus tuus, ut sis ei populus
 92   II|        operibus legis. An Iudaeorum Deus tantum? Nonne et gentium?
 93   II|        gentium, quoniam quidem uxus Deus qui iustificat circumcisionem
 94   II|              qui summum bonum, quod Deus est, omnium tam principium,
 95   II|        bonitatem creatoris, qui est Deus unus, nullamque esse naturam
 96   II|              praecipue cum id ipsum Deus, omnium remunerator, se
 97   II|        ipsum uidelicet summum, quod Deus est, bonum. Unde et cum
 98   II|          non est credere. Cum autem Deus iubet seque iubere sine
 99   II|          inquit ille. Nisi enim dum Deus istis te corporis custodiis
100   II|            repellit. 'Nisi enim cum Deus, inquit, istis te corporis
101   II|           autem uirtutem pudicitiae Deus approbet manifestis miraculis
102   II|             mecum. Te quaeso, summe Deus, ut carissimos iuuenes matura
103  III|    adstruunt argumentis quod, licet Deus ab aeterna cuncta prouiderit
104  III|            ac iam absolui a malitia Deus non posset, qui omnia nouit.
105  III|           exercitia ipsarum, cum et Deus omnem tribuat scientiam
106  III|         Propter quod tradidit illos Deus in passiones ignominiae,
107  III|         Item:~ ~Nonne stultum fecit Deus sapientiam huius mundi?
108  III|            stulta sunt mundi elegit Deus ut confundat sapientes,
109  III|              Qui dicit: quare fecit Deus caelum et terram? respondendum
110  III|          ipsum.~ ~Nisi enim se ipse Deus manifestet, nec tunc natura
111  III|           ita dicente:~ ~Mihi dedit Deus dicere ex sententia et praesumere
112  III|          teste Macrobio,~ ~Quid sit Deus dicere non est ausus, hoc
113  III|          comprehendunt penitus quid Deus sit, quia nemo nouit Patrem
114  III|             si deuotio adsit cui se Deus reuelare dignetur. Et saepe
115  III|            in eodem:~ ~Quomodo sane Deus Pater genuerit Filium nolo
116  III|   personarum quae in Deo sunt, immo Deus unus sunt. Deinde obiectiones
117  III|           unaquaeque in se ipsa sit Deus plenus aut Dominus, ita
118  III|      Spiritus Sanctus. Sed et Pater Deus est et Filius Deus et Spiritus
119  III|            Pater Deus est et Filius Deus et Spiritus Deus, nec ideo
120  III|             Filius Deus et Spiritus Deus, nec ideo tres dii sunt
121  III|          plures, sed unus solummodo Deus in tribus personis aeternaliter
122  III|      ipsarum trium sit unus et idem Deus cum duabus alus, et tres
123  III|          est ipsa Trinitas sit unus Deus, unus Dominus, etc. ~ ~[
124  III|             Spiritu Sancto. At uero Deus, Dominus, ceator, omnipotens,
125  III|     personae simul, sed una tantum. Deus autem ipse Trinitas est
126  III|          autem ipse Trinitas est et Deus ipse est Pater, nec tamen
127  III|           simul proprium est nomen. Deus uero et Dominus et caetera
128  III|         trium personarum in se ipsa Deus sit et Dominus, nec ullo
129  III|       diuersarum, quarum unaquaeque Deus et Dominus esset, et magna
130  III|            ergo ad se ipsum dicitur Deus, et de singulis personaliter
131  III|            Voluntas et potentia Dei Deus ipse est.~ ~[3.74] Boethius
132  III|            scilicet in Deo sit quod Deus non sit. Omne quippe quod
133  III|        existit aut aeternum est, ut Deus, aut coepit, ab eo summo
134  III|             eo summo principio quod Deus est ducens exordium. A se
135  III|             aliquid in Deo sit quod Deus non sit, utique ab ipso
136  III|   qualitates in Deo sic esse ut nec Deus sint nec a Deo factae, sed
137  III|       ratione oportet concedi quod 'Deus sapiens' ex ipsa diuinitatis
138  III|       conuentu ad substantiam ipsam Deus sapiens esset, duabus inuicem
139  III|            immo sapientia eius ipse Deus est. Idem de potentia eius
140  III|               Cum dicimus, inquit, 'Deus', substantiam quidem significare
141  III|       singularitate substantiae sit Deus et trinus ipse sit in trium
142  III|            nomina, sicut hoc nomen 'Deus', uel 'Dominus', uel 'aeternus',
143  III|          sit in substantia dicendus Deus?~ ~[3.93] Aut si idem penitus
144  III|     substantia, numquid si unus est Deus in substantia, unus est
145  III|      coniuncta?~ ~[3.97] Aut et cum Deus substantia sit et hoc nomen '
146  III|        substantia sit et hoc nomen 'deus' substantiae sit, non personae,
147  III|              quomodo melius dicitur Deus trinus quam substantia trina
148  III|        Pater, ita etiam unus tantum Deus, non plures.~ ~[3.98] Trinus
149  III|       plures.~ ~[3.98] Trinus etiam Deus uel trina substantia quid
150  III|         bonitatem creatoris qui est Deus unus, nullamque esse naturam
151  III|           inquient, tripertitus est Deus, si partitus non est aut
152  III|           ipsarum substantia sit et Deus, et non sint ideo plures
153  III|              cum unaquaeque ipsarum Deus sit siue substantia?~ ~[
154  III|      personarum substantia sit siue Deus, nulla est unius personae
155  III|             quod substantia est uel Deus, profecto eadem ratione
156  III|            Quomodo etiam hoc nomen 'Deus' singulare est et non: magis
157  III|          cum uidelicet et Pater sit Deus et Filius Deus et Spiritus
158  III|            Pater sit Deus et Filius Deus et Spiritus Deus, nec iste
159  III|             Filius Deus et Spiritus Deus, nec iste sit ille?~ ~[3.
160  III|            Praeterea, cum Pater sit Deus, hoc est haec essentia diuina,
161  III|            haec essentia diuina, et Deus sit Filius, numquid et Pater
162  III|           enim ex eo quod Pater est Deus et Deus est aeternus, melius
163  III|           eo quod Pater est Deus et Deus est aeternus, melius ostenditur
164  III|           quam ex eo quod Pater est Deus et Deus est Filius siue
165  III|           eo quod Pater est Deus et Deus est Filius siue incarnatus,
166  III|           Praesertim cum hoc nomen 'Deus' singulare esse constat,
167  III|    indiuiduae omnino substantiae et Deus Deum generet, hoc est Pater
168  III|           plus errat quod non solum Deus ita non est, sed nec spiritualis
169  III|             pluribus simul. Si ergo Deus se ipsum genuerit, utique
170  III|                3.111] Praeterea, si Deus Deum generat, utique uel
171  III|          uel alium Deum. Alius uero Deus ab alio non potest esse
172  III|         potest esse sed unus tantum Deus, nec, iuxta Augustinum et
173  III|             supra positam rationem, Deus se ipsum generare potest.
174  III|          potest. Quippe si se ipsum Deus genuerit, utique ipse Deus
175  III|          Deus genuerit, utique ipse Deus sui pater est. Quod si ipse
176  III|             pater est. Quod si ipse Deus pater est sui, profecto
177  III|         pater est sui, profecto uel Deus Pater est pater sui, uel
178  III|        Pater est pater sui, uel non Deus Pater est pater sui. At
179  III|        Pater est pater sui. At uero Deus Pater solius Filii et non
180  III|        ipsius Pater est. Non igitur Deus Pater est pater sui. At
181  III|         ipsum sui notitiam afferret Deus, cum ad eius notitiam nulla
182  III|         mulieri ait:~ ~Spiritus est Deus~ ~hoc est diuinitas spiritualis
183  III|             secundum eos supponitur Deus, licet ipse maxime sit res
184  III|          nec iuxta philosophos ipse Deus substantia sit dicendus,
185  III|             enim substantia non est Deus, si uere subsistentiae naturam
186  III|       argumento non esse substantia Deus aperte ostenditur quo Boethius,
187  III|             subsistit, quanto magis Deus? si tamen dignum est ut
188  III|              si tamen dignum est ut Deus dicatur subsistere. De his
189  III|       dicere ut subsistat et subsit Deus bonitati suae, atque illa
190  III|         potius essentia, neque ipse Deus sit bonitas sua, sed in
191  III|             disseruimus. Cum igitur Deus nec iuxta Augustinum proprie
192  III|           ineffabiliter transcendat Deus, omnem quoque institutionis
193  III|           etiam mirum si in se ipso Deus philosophorum infringat
194  III|    Apostolus:~ ~Nonne stultam fecit Deus sapientiam huius mundi?~ ~[
195  III|          incommutato ut semper idem Deus est, hoc est numquam in
196  III|        diuersitatis modo ipse etiam Deus differens dicitur a creaturis,
197  III|          eadem penitus essentia sit Deus Pater quae est Deus Filius
198  III|             sit Deus Pater quae est Deus Filius seu Deus Spiritus
199  III|            quae est Deus Filius seu Deus Spiritus Sanctus, aliud
200  III|             utique. Alioquin et cum Deus relatiue Dominus dicitur,
201  III|           temporaliter dici incipit Deus, manifestum est relatiue
202  III|           eius ad quod dici aliquid Deus incipit relatiue. Et quod
203  III|         esse incipit, iste mutatur, Deus autem absit ut aliquem temporaliter
204  III|             disiunctione diceretur 'Deus Pater uel Deus Filius uel
205  III|           diceretur 'Deus Pater uel Deus Filius uel Deus Spiritus
206  III|           Pater uel Deus Filius uel Deus Spiritus Sanctus', quodammodo
207  III|              Quod enim aeternus est Deus, potentiae est, ut uidelicet
208  III|          conuenit confiteri? Quippe Deus ipse et potens est et sapiens
209  III|      appareat. Quanto magis ea quae Deus tradit, praesertim cum praesto
210  III|          habent, cum uidelicet ipse Deus Pater sit aeternus et iustus
211   IV|           omnino et indiuidua, quae Deus est, tres personae sit,
212   IV|      secundum hoc scilicet quod est Deus Pater et Filius et Spiritus
213   IV|           tamen ideo, si est trinus Deus in personis, est trinus
214   IV|        grammaticos acceptis. Sic et Deus unus omnino est in essentia
215   IV|         dicimus, ut in eo quod ipse Deus est res, trinum eum dicamus,
216   IV|        consistere, ut ipsa res quae Deus est, ipsa sit Trinitas,
217   IV|              4.6] In re itaque quae Deus est Trinitatem accipimus,
218   IV|          accipimus ut ipsa res quae Deus est, illa sit Trinitas,
219   IV|          personas illas. Non itaque Deus aut in eo quod est una res,
220   IV|         uidelicet et gignere habeat Deus et gigni habeat atque procedere.~ ~[
221   IV|             ideo sit factum; uel si Deus sit factus adiutor, ideo
222   IV|      Poterit et fortasse quodammodo Deus et tria et multa dici, si
223   IV|     definitionibus diuersa, et ipse Deus et Pater est et Filius et
224   IV|        Propria sunt essentialia, ut Deus, Dominus, omnipotens, immutabilis,
225   IV|           diuisio, ut uidelicet, si Deus sit hoc modo multa, ideo
226   IV|             uidelicet magis dicitur Deus trinus quam substantia trina,
227   IV|     unaquaeque trium personarum sit Deus siue substantia, neque una
228   IV|       quamuis unaquaeque personarum Deus est siue substantia, quarum
229   IV|        licet unaquaeque ipsarum sit Deus siue substantia, non ideo
230   IV| demonstramus, quarum unaquaeque sit Deus. Sic et Socratem secundum
231   IV|          quod dictum est hoc nomen 'Deus' magis uniuersale quam singulare
232   IV|        personis. Aliud quippe sonat Deus Pater, aliud sonat Deus
233   IV|             Deus Pater, aliud sonat Deus Filius, aliud sonat Deus
234   IV|            Deus Filius, aliud sonat Deus Spiritus Sanctus. Et aliud
235   IV|             Et aliud proprium habet Deus Pater in eo scilicet quod
236   IV|          generat Deum Filium, aliud Deus Filius, in eo uidelicet
237   IV|         quod ab eo generatur, aliud Deus Spiritus, in eo scilicet
238   IV|       inuocationem sui nominis mira Deus operatur, etiam per immundissimos
239   IV|         etiam dicere 'Pater non est Deus' uel 'homo non est animal',
240   IV|      compacta persona, et pro parte Deus, pro parte homo dicatur,
241   IV|         dicatur, atque in ipso homo Deus esse dicatur quia hic illi
242   IV|      benigna? Cum itaque Filius sit Deus omnipotens, et tantumdem
243   IV|             haec nomina 'Pater' et 'Deus omnipotens' eiusdem penitus
244   IV|             hae spectant: Pater est Deus, Filius est Deus, Spiritus
245   IV|          Pater est Deus, Filius est Deus, Spiritus est Deus, uel
246   IV|       Filius est Deus, Spiritus est Deus, uel aeternus, uel Dominus,
247   IV|   ostenditur per hoc quod Pater est Deus et Deus est aeternus, Pater
248   IV|          hoc quod Pater est Deus et Deus est aeternus, Pater esse
249   IV|       possit per hoc quod Pater est Deus et Deus est Filius, Pater
250   IV|          hoc quod Pater est Deus et Deus est Filius, Pater esse Filius.
251   IV|         liquet, ideo quod Pater est Deus et Deus est Filius, oportere
252   IV|         ideo quod Pater est Deus et Deus est Filius, oportere concedi
253   IV|            cum uidelicet diceretur 'Deus est Filius', sicut et cum
254   IV|              Et Platonici:~ ~Verbum Deus est lumen uerum etc.~ ~Qui
255   IV|       capitulo XIV:~ ~Ideo, inquit, Deus in homine uenit quia per
256   IV|             ad hoc solum uel maxime Deus incarnatus est, ut suos
257   IV|      creaturis, ueluti cum dicitur 'Deus iustus' sicut et 'homo iustus',
258   IV|           et similiter cum dicitur 'Deus sapiens' et 'Deus fortis';
259   IV|          dicitur 'Deus sapiens' et 'Deus fortis'; necnon et propria
260   IV|        nomen 'aeternus' siue etiam 'Deus' uel 'creator'. Quod maxime
261   IV|             concedimus quod non sit Deus, non minorem tamen uidetur
262   IV|             et eorum scripta aliis. Deus enim illis reuelauit, eorum
263   IV|           sapientiam, quod cum ipse Deus ex omnipotentia sua ad infinita
264   IV|           Pater est Filius, hoc est Deus Pater genitus a se ipso,
265   IV|          Filius est Pater, hoc est: Deus Filius genitor sui ipsius.
266   IV|           uel definitionem, et ipse Deus omnipotens sit sapiens siue
267   IV|         uerbis:~ ~Qui quaerit quare Deus uoluerit mundum facere,
268   IV|           de Filio Dei disserens:~ ~Deus omnium quae sunt causa est.
269   IV|          suae causa est, nec umquam Deus sine sapientia. Suae igitur
270   IV|           ex Deo Patre et Deo Filio Deus procedens.~ ~[4.96] Ex his
271   IV|     principium ad creaturam dicitur Deus, non duo uel tria principia.
272   IV|         nullo bono exsuperat ipsum. Deus autem Pater Deum Filium
273   IV|            103] Sed dicis mihi quia Deus de Deo est, cum Filius sit
274   IV|                cum itaque, inquies, Deus sit de Deo, et 'Deus' hoc
275   IV|       inquies, Deus sit de Deo, et 'Deus' hoc nomen proprium sit
276   IV|          substantiae, nec ullo modo Deus a Deo sit definitione diuersus,
277   IV|      diuersitatem quarum unaquaeque Deus est, cum is qui Deus est,
278   IV|     unaquaeque Deus est, cum is qui Deus est, hoc est Pater, ab eo
279   IV|            hoc est Pater, ab eo qui Deus est, hoc est Filio, sit
280   IV|           diuersum esse, cum is qui Deus est, ab eo qui Deus est,
281   IV|             qui Deus est, ab eo qui Deus est, sit proprietate diuersus,
282   IV|         additum est quod hoc nomen 'Deus' proprium sit unius indiuiduae
283   IV|         substantiae, ac per hoc, si Deus de Deo sit, idem est ex
284   IV|              quarum, cum unaquaeque Deus sit, una tamen est ex altera
285   IV|            ut, cum una persona quae Deus est, sit ex una persona
286   IV|             sit ex una persona quae Deus est, quod est Deum esse
287   IV|             intellectum generat, ut Deus uerus Deum uerum.~ ~Hieronymus,
288   IV|       spiritu spiritus est, quoniam Deus spiritus est'.~ ~[4.106]
289   IV|             uero obiectum est -- Si Deus Deum generet, uel se ipsum
290   IV|          uel alterius cerae. Sic et Deus, cum Deum generet, hoc est
291   IV|     Moralibus libro XXIX:~ ~Dominus Deus Iesus Christus, in eo quod
292   IV|             intellectum generat, ut Deus uerus Deum uerum.~ ~Hieronymus,
293   IV|       spiritu spiritus est, quoniam Deus spiritus est'.~ ~[4.113]
294   IV|            sed alteri. Maxime autem Deus, qui nullius indiget, erga
295   IV|        Quodam itaque modo a se ipso Deus ad creaturas exire dicitur
296   IV|            prouenit, cum ideo uelit Deus et faciat, quia et potest
297   IV|             Filio, id est procedens Deus de Deo, Spiritus ueritatis
298   IV|             dicit Apostolus: 'Misit Deus Spiritum Filii sui in corda
299   IV| principaliter Spiritus Sanctus nisi Deus Pater. Ideo autem addidi '
300   IV|          est dicere: antea prouidit Deus quid et qualiter ageret
301   IV|           origine animae exorsus:~ ~Deus, qui prima causa et est
302   IV|            Verbum erat apud Deum et Deus erat Verbum. Hoc erat in
303   IV|      secundum effecta ipsa quae sua Deus condidit bonitate, secundum
304   IV|            sit caritas quae dicitur Deus et ex Deo? Et si caritas,
305   IV|         omnino non esse, ipse tamen Deus ipsa sua uoluntate necessario
306   IV|       uidelicet quemadmodum dicitur Deus est omnipotentia uel sapientia
307   IV|              ita etiam dici liceat: Deus est paternitas uel filiatio
308   IV|            sit: quidquid est in Deo Deus est, hoc est nullam rem
309    V|       recognosci? an se potius ipse Deus signo aliquo sensibili suam
310    V|           conditor atque dispositor Deus per ea quae tam mirabiliter
311    V|            manifestum est in illis. Deus enim illis manifestauit.
312    V|           summum bonum quod dicitur Deus, melius fore multiplicatum
313    V|          occurreret, nec ipse etiam Deus ea per scientiam comprehenderet
314    V|         actum expleat. Posse itaque Deus omnia dicitur, non quod
315    V|            alibi dicat Apostolus:~ ~Deus uult omnes saluos fieri
316    V|         esse sumendum. Alioquin cum Deus omnia quaecumque uoluit
317    V|         eius.~ ~[5.26] Velle itaque Deus duobus modis dicitur, aut
318    V|            priorem quidem modum quo Deus uelle aliquid dicitur, hoc
319    V|         obediant pauci. Vult itaque Deus peccatorem conuerti, quia
320    V|           utrum plura facere possit Deus uel meliora quam faciat,
321    V|        Quomodo autem uult et potest Deus, si non perficit? Aut quomodo
322    V|            itaque omnia quae potest Deus, et tantum bene quantum
323    V|      adstruendum uidetur quod plura Deus nullatenus facere possit
324    V|       negare audeat quod non possit Deus eum qui damnandus est saluare,
325    V|       crearet? Quippe si non potest Deus hunc saluare, utique nec
326    V|             si iste saluatur a Deo, Deus hunc saluat. Unde si possibile
327    V|           Iste a Deo saluatur, ergo Deus hunc saluat?~ ~Cum itaque
328    V|             posuimus, si non potest Deus hunc saluare, utique nec
329    V|            34] Similiter etsi illum Deus meliorem facere non potest,
330    V|         consentiam. Volens siquidem Deus bona quidem omnia prouenire,
331    V|             Omnia itaque quae facit Deus, necesse est ut quandoque
332    V|            quoque est quod potuerit Deus alio modo quam fecerit humanum
333    V|              Item:~ ~Poterat utique Deus hominem aliunde suscipere
334    V|            et nouae legis:~ ~Potuit Deus simul cuncta facere sed
335    V|          multa posset noua tormenta Deus exercere in impios, ad nutum
336    V|             5.45] Necessario itaque Deus mundum esse uoluit ac fecit,
337    V|           amore possiderent. Sic et Deus propriam amat gloriam, cum
338    V|          potior.~ ~[5.50] Ut igitur Deus in omnibus quae agit optimum
339    V|  prouidentia omnino non esset, nisi Deus caeteris per existentiam
340    V|         naturam reducimus, quod est Deus, ac si uidelicet diceremus
341    V|            uidelicet diceremus quod Deus ex ipsa sua natura ita id
342    V|           omnino permittat quod eum Deus saluet. Quod nequaquam uerum