Liber

  1 Prae|            ipso haec nomina pater, filius spiritus sanctus, et testimonia
  2 Prae|        dicatur pater uel sapientia filius. Continet insuper processionem
  3    1|         aquas. Verbum uero, id est filius, simul et pater insinuantur
  4    1|          sic: Dominus dixit ad me: filius meus es tu ego hodie genui
  5    1|             Item alio loco dicit: 'Filius benedicti dei atque bonae
  6    1|       multis modis dictum quod sit filius in forma patris non rapinam
  7    1|  incommutabiliter manet unigenitus filius tuus coaeternus tibi, et
  8    1|        sonant: "Iesus Christus dei filius saluator. Infert etiam Lactentius
  9    1|            adducit dicens: "Titus, filius Vespasiani qui ultionem
 10    2|             nemo nouit patrem nisi filius". Hermes quoque, cum de
 11    2|           non est aliud pater quam filius uel spiritus sanctus, uel
 12    2|          uel spiritus sanctus, uel filius quam spiritus sanctus. Non
 13    2|          sancto ut neque pater sit filius neque spiritus sanctus,
 14    2|          est pater in ea solus aut filius solus aut spiritus, aut
 15    2|         filium, nec tamen ipse est filius, et filius patrem, nec tamen
 16    2|          tamen ipse est filius, et filius patrem, nec tamen est pater.
 17    2|          spiritu sancto, necnon et filius a spiritu sancto, cum hic
 18    2|      dicitis: "talis pater, qualis filius uel spiritus sanctus", si
 19    2|             sicut est "pater" uel "filius", quomodo melius dicitur
 20    2|     uidelicet et pater deus sit et filius deus et spiritus deus, nec
 21    2|       essentia diuina, et deus sit filius, numquid et pater est filius?
 22    2|       filius, numquid et pater est filius? Quomodo enim ex eo quod
 23    2|         pater est deus et deus est filius siue incarnatus, pater etiam
 24    2|       incarnatus, pater etiam esse filius siue incarnatus? Praesertim
 25    2|            quod hic qui pater est, filius est, quam in creaturis,
 26    2|       albus, uel hic qui pater est filius est, non hoc magis in deo
 27    2|           uidelicet qui pater est, filius sit, cum sit utriusque unica
 28    2|            sit incarnatus sicut et filius, cum eadem substantia quae
 29    2|          susceperit, sicut ea quae filius est, cum eadem penitus substantia
 30    2|          personae, id est pater et filius et spiritus sanctus, ad
 31    2|        essentia sit pater quae est filius uel spiritus sanctus, aliud
 32    2|           dicatur quod potens est, filius ex eo quod discretus, id
 33    2|     resistere queat, et ex eo quod filius est, illud tantum ut sit
 34    2|           est deus potens, et deus filius diuina sapientia, et spiritus
 35    2|            est, id est potens, sit filius, hoc est discretus, et econuelso,
 36    2|      econuerso, uel ex eo quod est filius sit spiritus sanctus, et
 37    2|           sapiens, id est pater et filius, ex potentia dicantur, ut
 38    2|        sonet quantum uel pater uel filius uel spiritus sanctus, ut
 39    3| determinatum est, hoc est pater et filius et spiritus sanctus. Tres
 40    3|         personae, hoc est pater et filius et spiritus sanctus, non
 41    3|       essentia quae pater est, sit filius, sit et spiritus sanctus.
 42    3|            et altero quam pater et filius et spiritus sanctus, qui
 43    3|            quod pater est, sit tam filius quam spiritus sanctus? Quippe
 44    3|      dicitur: "talis pater, qualis filius et spiritus sanctus" quaedam
 45    3|     praemisso "qualis pater, talis filius et spiritus sanctus", statim
 46    3|           inmensus pater, inmensus filius" etc., aperte declarauit
 47    3|     immensum quod est pater sit et filius etc.~ ~[3.18] IIII. Sed
 48    3|            aliud exigat ex eo quod filius est uel spiritus sanctus.
 49    3|            oportet dici: pater est filius uel spiritus sanctus, uel
 50    3|          uel spiritus sanctus, uel filius est spiritus sanctus, quia
 51    3|    essentia quae pater est, sit et filius et spiritus sanctus, sensus
 52    3|    scilicet quod pater est et quod filius est, hoc est idem esse definitione
 53    3|          aliquis: dicam "pater est filius" et sane intelligam ita
 54    3|           quae est pater est etiam filius. Nam et ipsius Augustini
 55    3|      manifestandum, non "pater est filius", sed "hoc quod est pater,
 56    3|           sed "hoc quod est pater, filius est", hoc est eadem est
 57    3|         qua dicitur "pater non est filius", hoc scilicet modo quod
 58    3|      omnipotenms pater, omnipotens filius, omnipotens spiritus sanctus",
 59    3|     sapiens et benigna? Cum itaque filius sit potens et tantumdem
 60    3|          dicere patrem, numquid et filius est pater? Ad quod respondendum
 61    3|        autem enuntiatio "pater est filius siue spiritus sanctus" ad
 62    3|       spectant: "pater est deus", "filius est deus", "spiritus sanctus
 63    3|          enuntiationes: "pater est filius uel spiritus sanctus" uel "
 64    3|         pater est deus et deus est filius, pater esse filius. Ibi
 65    3|        deus est filius, pater esse filius. Ibi quippe ea propositio
 66    3|           Quae uero ait "pater est filius", non solum essentiae, uerum
 67    3|         pater est deus et deus est filius, oportere concedi patrem
 68    3|         scilicet quod pater est et filius.~ ~[3.42] Quod si ad hanc
 69    3|          facit quae ait "pater est filius". Immo si uim uerborum ipsius
 70    3|             XII.> Quod autem solus filius, non etiam pater uel spiritus
 71    3|       essentia quae pater est siue filius uel spiritus, sit incarnata,
 72    3|            ostenditur cum dicitur "filius dei est incarnatus", lumen
 73    3|      scilicet spiritus potius quam filius incarnari diceretur. Unde
 74    3|            enuntiationis attendat "filius est incarnatus" ad quam
 75    3|    auctoritas instituit, solus est filius incarnatus, non etiam pater
 76    3|            deus dicatur pater siue filius~ ~Cum itaque sapientia,
 77    3|         diuinae, sicut et quilibet filius quaedam portio dicitur patris,
 78    3|     unigenitum suum" -- et alibi: "Filius" inquit, "benedicti dei".
 79    3|          id est hoc ipsum quod est filius sit pater, quod ex eo quod
 80    3|   mortalitatem determinet. Sic et "filius" hoc nomen, quod sonat "
 81    3|    mortalitas. Atque in hunc modum filius ex ipsa substantia patris
 82    3|   sapientia quod potentia, hoc est filius quod pater, sapientia tamen
 83    3|        potius filio prior sit quam filius patre, hoc est diuina potentia
 84    3|       filii neget, cum ex ipso sit filius, non patcr ex filio, immo
 85    3|     sapientia ex potentia, hoc est filius ex patre, cum uidelicet
 86    3|            habetur. Nascitur itque filius ex patre, non ex ipso contrahendo
 87    3|      sempiterna. Quod uero dicitur filius esse "principium de principio",
 88    3|            non filii sicut et ipse filius est.~ ~[3.79] Quod si quis
 89    3|            uidelicet quod ex patre filius nascitur, non possumus huiusmodi
 90    3|            eadem assignari pro qua filius dicitur gigni, non tamen
 91    3|          aut spiritus dicendus est filius, hoc est genitus, aut substantia
 92    3|     quantum "diuina potentia", et "filius" proprium alterius personae
 93    3|            quia "genitus", id est "filius", eam communem significationem
 94    3|          uerbum ex patre; immo et "filius" siue "genitus" et "pater"
 95    3|    uidelicet tantumdem determinet "filius" siue genitus quantum "diuina
 96    3|     proprium nomen "genitus" siue "filius".~ ~[3.85] Pulsat fortassis
 97    3|     dignitate precedat filium, cum filius ex patre sit, non pater
 98    3|         pater ex filio, ac per hoc filius quodammodo obnoxius sit
 99    3|        patri, non pater filio, cum filius patri hoc ipsum quod est
100    3|             cum> relatiue pater et filius dicuntur ad inuicem, uidetur
101    3|        nomen "pater" et hoc nomen "filius" diuinam potentiam et diuinam
102    3|      aeternitatis. Hoc itaque modo filius quoque ex patre procedere
103    3|      necesse idem ex se gigni, cum filius ex patre gignatur. quia
104    3|          secundum effecta pater et filius priores spiritu dicuntur