Liber

  1    1|       Summi boni perfectionem quod deus est, ipsa dei sapientia
  2    1|    scilicet nulli malum machinatur deus sed paratus est cunctos
  3    1|      dicitur: In principio creauit deus caelum et terram, pro eo
  4    1|           eo quod apud nos dicitur deus, hebraica ueritas habet
  5    1|           dictum est hel, quod est deus, sed heloym, quod apud hebraeos
  6    1|       quodammodo multiplex dicatur deus, quomodo et trinus, non
  7    1|     insinuantur cum dicitur: Dixit deus: Fiat, hoc est in coaeterna
  8    1|        quod scriptum est: Et uidit deus quod esset bonum, bonitas
  9    1|           in eo quod dicitur dixit deus intelligitur uerbum et pater.
 10    1|           enim quod dicitur: Vidit deus quod esset bonum, ac si
 11    1|           Quippe quos cohortaretur deus ad creandum hominem aut
 12    1|     insinuat dicens: Benedicat nos deus, deus noster, benedicat
 13    1|        dicens: Benedicat nos deus, deus noster, benedicat nos deus
 14    1|         deus noster, benedicat nos deus et metuant eum omnesfines
 15    1|     Proprio filio suo non pepercit deus, sed pro nobis omnibus tradidit
 16    1|          sanctus, sanctus, dominus deus sabaoth. Recte autem uocabulo "
 17    1|        plerumque etiam hoc nomine "deus" assignatur, eo uidelicet
 18    1|          quod theos graece, id est deus, teste Isidoro timor interpretatur,
 19    1|         faciendis premittit: Dixit deus, et ad dictum statim effectum
 20    1|         homo purus erit, non etiam deus, ostendant quis egressus
 21    1|      constat; et omne quod est aut deus est et ideo aeternum, aut
 22    1|          est: In principio creauit deus caelum et terram. Unde ante
 23    1|         est, immo creator ipse qui deus est, quo caeli firmati sunt.
 24    1|        quod scriptum est:~ ~ Dixit deus et facta sunt~ ~atque ita
 25    1|          et facta sunt~ ~atque ita deus quoque, sicut homo, modo
 26    1|         dei, manifestum est illis. Deus enim illis manifestauit.
 27    1|        eius iustus inhibitus fuit. Deus autem reprobis etiam et
 28    1|           Cum autem <per> reprobos deus aut miracula ostendit aut
 29    1|      indignos seu infideles maxima deus operatur, qui uerbis asini
 30    1|          in Timeo ait his uerbis: "Deus tam antiquitate quam uirtutibus
 31    1|           ad caliginem in qua erat deus. Et Solomon in Paralipomenon
 32    1|     latebras, in quibus inueniatur deus, perscrutandas inuitat nos
 33    1|            antiquitas; quia summus deus et nata ex eo mens, sicut
 34    1|      mundus. Unde scriptum est:~ ~ Deus autem rex noster ante saecula
 35    1|           uerbum erat apud deum et deus erat uerbum. Hoc erat in
 36    1|       tamen ipsa lumen, sed uerbum deus est lumen uerum. quod illuminat
 37    1|          Item legi ibi quia uerbum deus non ex carne, non ex sanguine
 38    1|       autem crucis propter quod et deus eum exaltauit a mortuis
 39    2|    astruunt argumentis quod, licet deus ab aeterno cuncta prouiderit
 40    2|           ac iam absolui a malitia deus non posset, qui omnia nouit.
 41    2|          exercitia ipsarum, cum et deus omnem tribuat scientiam
 42    2|        Propter quod tradidit illos deus in passiones ignominiae
 43    2|            mundi et infirma elegit deus ut confunderet quaecumque
 44    2|          meipsum. Nisi enim seipse deus manifestet, nec tunc natura
 45    2|         teste Macrobio, "quid sit" deus, "dicere non est ausus,
 46    2|         comprehendunt penitus quid deus sit, quia "nemo nouit patrem
 47    2|  personarum quae in deo sunt, immo deus sunt unus. Deinde obiectiones
 48    2|         Quarum licet unaqueque sit deus siue dominus, non tamen
 49    2|           Voluntas et potentia dei deus ipse est".~ ~[2.34] Bene
 50    2|           scilicet in deo sit quod deus non sit. Omne quippe quod
 51    2|     subsistit aut aeternum sit, ut deus, aut cepit, ab eo summo
 52    2|            eo summo principio quod deus est ducens exordium. A se
 53    2|            aliquid in deo sit quod deus non sit, utique ab ipso
 54    2|  qualitates in deo sic esse ut nec deus sint nec a deo facte, sed
 55    2|       utique ipse absque sapientia deus esse posset ac similiter
 56    2|      absque potentia, ut uidelicet deus esset, nec tamen potens
 57    2|      singularitate substantiae sit deus, et trinus ipse sit in trium
 58    2|           nomina, sicut hoc nomen "deus" uel "dominus" uel "aeternus"
 59    2|         sit in substantia dicendus deus?~ ~[2.47] IIII. Aut si idem
 60    2|    substantia, numquid si unus est deus in substantia, unus est
 61    2|             2.51] VIII. Aut et cum deus substantia sit et hoc nomen "
 62    2|       substantia sit et hoc nomen "deus" substantiae sit, non personae,
 63    2|             quomodo melius dicitur deus "trinus" quam substantia "
 64    2|       pater, ita etiam unus tantum deus, non plures.~ ~[2.52] VIIII.
 65    2|            52] VIIII. Trinus etiam deus uel trina substantia quid
 66    2|       personarum substantia sit et deus, et non sint ideo plures
 67    2| substantiae, cum unaqueque ipsarum deus sit siue substantia?~ ~[
 68    2|     personarum substantia sit siue deus, nulla est unius personae
 69    2|            quod substantia est uel deus, profecto eadem ratione
 70    2|           Quomodo etiam hoc nomen "deus" singulare est et non magis
 71    2|             cum uidelicet et pater deus sit et filius deus et spiritus
 72    2|           pater deus sit et filius deus et spiritus deus, nec iste
 73    2|            filius deus et spiritus deus, nec iste sit ille?~ ~[2.
 74    2|           Praeterea, cum pater sit deus, hoc est haec essentia diuina,
 75    2|           haec essentia diuina, et deus sit filius, numquid et pater
 76    2|          enim ex eo quod pater est deus et deus est aeternis, melius
 77    2|          eo quod pater est deus et deus est aeternis, melius ostenditur
 78    2|          quam ex eo quod pater est deus et deus est filius siue
 79    2|          eo quod pater est deus et deus est filius siue incarnatus,
 80    2|          Praesertim cum hoc nomen "deus" singulare esse constet,
 81    2|   indiuiduae omnino substantiae et deus deum generet, hoc est pater
 82    2|          plus errat quod non solum deus ita non est, sed nec spiritualis
 83    2|      seipsum sui notitiam afferret deus, cum ad eius notitiam nulla
 84    2|          mulieri ait: Spiritus est deus, hoc est diuinitas spiritualis
 85    2|            secundum eos supponitur deus, licet ipse maxime sit res
 86    2|            enim substantia non est deus, si uere subsistentiae naturam
 87    2|      argumento non esse substantia deus aperte ostenditur quo Boethius
 88    2|          ineffabiliter transcendat deus, omnem institutionis humane
 89    2|           etiam mirum si in seipso deus philosophorum regulas infringat,
 90    2|         incommutato ut semper idem deus est, hoc est non in aliquo
 91    2|          praedicto modo ipse etiam deus differens dicitur a creaturis,
 92    2|        seilicet creaturae non sint deus, aut aliquid earum non sit
 93    2|            illius proprium. Quippe deus pater, qui est una persona
 94    2|           diuina potentia, hoc est deus potens, et deus filius diuina
 95    2|            hoc est deus potens, et deus filius diuina sapientia,
 96    2|             Quod enim aeternus est deus, potentiae est, ut uidelicet
 97    2|     appareat. Quanto magis ea quae deus tradit, praesertim cum praesto
 98    3|          omnino et indiuidua, quae deus est, tres personae sit,
 99    3|          tamen ideo, si est trinus deus in personis, est trinus
100    3|       grammaticos acceptis. Sic et deus unus omnino est in essentia
101    3|            ideo sit factum; uel si deus sit factus adiutor, ideo
102    3|          et fortasse non incongrue deus et tria et multa dici si
103    3|    incarnatus. Non enim ab aeterno deus ita exstitisse uidetur,
104    3|        ipsa esset hic homo, ita et deus prius exstitit quam ipse
105    3|       dominus sicut est ab aeterno deus.~ ~[3.13] Quodam itaque
106    3|           diuisio, ut uidelicet si deus sit hoc modo mulla, ideo
107    3|            uidelicet magis dicatur deus "trinus" quam substantia "
108    3|     unaqueque trium personarum sit deus siue substantia, non tamen
109    3|       quamuis unaqueque personarum deus est siue substantia, quarum
110    3|        licet unaqueque ipsarum sit deus siue substantia, non ideo
111    3| demonstramus, quarum unaqueque sit deus. Sic et Socratem secundum
112    3|         quod dictum est hoc nomen "deus" magis uniuersale quam singulare
113    3|      inuocationem sui nominis mira deus operatur, etiam per immundissimos
114    3|        etiam dicere "pater non est deus" uel "homo non est animal",
115    3|           hae spectant: "pater est deus", "filius est deus", "spiritus
116    3|       pater est deus", "filius est deus", "spiritus sanctus est
117    3|               spiritus sanctus est deus", uel aeternus uel dominus
118    3|  ostenditur per hoc quod pater est deus et deus est aeternus, pater
119    3|         hoc quod pater est deus et deus est aeternus, pater esse
120    3|      possit per hoc quod pater est deus et deus est filius, pater
121    3|         hoc quod pater est deus et deus est filius, pater esse filius.
122    3|        liquet, ideo quod pater est deus et deus est filius, oportere
123    3|        ideo quod pater est deus et deus est filius, oportere concedi
124    3|      gentium; et platonici "Verbum deus est lumen uerum" etc.~ ~[
125    3|         dicamus quod ad hoc maxime deus incarnatus est ut suos predestinatos
126    3|         non sonet hoc tantum quod "deus potens", sed etiam quod "
127    3|           potens", sed etiam quod "deus omnipotens", dictum est
128    3|            Qua itaque similitudine deus dicatur pater siue filius~ ~
129    3|         quaedam potentia. Cum enim deus ex omnipotentia sua ad infinita
130    3|          supra Mercurius ait quod "deus secundum fecit dominum",
131    3|          patre est, cum uidelicet "deus" et "deus" et "lumen" et "
132    3|           cum uidelicet "deus" et "deus" et "lumen" et "lumen" idem
133    3|          deo uel lumen de lumine, "deus" et "deus" et "lumen" et "
134    3|        lumen de lumine, "deus" et "deus" et "lumen" et "lumen" determinate
135    3|           appositas prepositiones "deus" et "deus" siue "lumen"
136    3|           prepositiones "deus" et "deus" siue "lumen" et "lumen"
137    3| propositionem. Sed et cum dicimus "deus creauit omnia" et "Achilles
138    3|         trium personarum, quod est deus uel lumen, ex appositis
139    3|          teste Gregorio, ubi ait: "Deus in gradibus dignoscetur".~ ~[
140    3|            diuersa sit. Quas tamen deus ex aliqua respicit similitudine,
141    3|           creaturas aliquam habeat deus similitudinem atque ex his
142    3|        dixi: dii estis, et rursus: Deus deorum dominus locutus est;
143    3|            summum principium, quod deus <est>, aspiciant ideoque
144    3|     sapientia potest esse, cum nec deus ipse existere possit <absque>
145    3|         esse priorem deo, cum ipse deus, hoc est diuina substantia,
146    3|      naturaliter cum illis. Sic et deus et substantia naturaliter
147    3|             prius esse hoc nomine "deus" recipiat secundum non-conuersionem,
148    3|           necessario sequatur: "Si deus est, substantia est", non
149    3|      recipiat: "Si substantia est, deus est"; non ideo cogendus
150    3|           substantia est, re, quae deus est, priorem esse annuat.~ ~[
151    3|     insisto, tenendo scilicet quod deus pater ex deo genitus est,
152    3|          quod eodem modo se habeat deus pater ad deum quomodo uerbum
153    3|         apostolus dicit quod misit deus spiritum filii sui in nos
154    3|           amor est"; et apostolus: Deus caritas est.~ ~[3.92] Dicamus
155    3|         est dicere: antea prouidit deus quid et qualiter ageret
156    3|           uerbum erat apud deum et deus erat uerbum. Hoc erat in