Liber

  1 Prae|            haec nomina pater, filius spiritus sanctus, et testimonia tam
  2 Prae|            benignitas ipsius dicatur spiritus sanctus. In quo etiam ea
  3 Prae|        Continet insuper processionem spiritus, et quomodo Plato animam
  4    1|              filii sapientia, nomine spiritus sanctus bonus affectus erga
  5    1|           denotandum heloym dixerit. Spiritus quippe sancti aeternitas
  6    1|              ostenditur cum dicitur: Spiritus domini Ierebatur super aquas.
  7    1|         patris uidelicet et filii et spiritus sancti. Bene autem filium
  8    1|         Quare benignitas dei dicatur spiritus sanctus~ ~[1.17] Nomine
  9    1|         sanctus~ ~[1.17] Nomine uero spiritus sancti affectus benignitatis
 10    1|       doloris angustia gemimus. Unde spiritus sanctus pro affectu bono
 11    1|             Sapientiae: Benignus est spiritus sapientiae et non liberabit
 12    1|            18] Et est hoc loco nomen spiritus sancti proprium unius personae,
 13    1|             estis qui loquimini, sed spiritus patris uestri qui loquitur
 14    1|           sicut ibi accipere uolunt: Spiritus domini ferebatur super aquas,
 15    1|             maxime appareat, quomodo spiritus, id est flatus, oris domini
 16    1|             nunc dominus misit me et spiritus eius, et rursus: Spiritus
 17    1|            spiritus eius, et rursus: Spiritus domini super me, eo quod
 18    1|         meminimus: Benignus est enim spiritus sapientiae etc.~ ~[1.28]
 19    1|              esse profitetur dicens: Spiritus domini fecit me et spiraculum
 20    1|             De anima mundi~ ~Qui nec spiritus sancti personam praetermisisse
 21    1|       singulae animae uita corporum, spiritus autem sanctus uita animarum,
 22    1|              nostrae corpora quaedam spiritus sancti dicendae sunt, quas
 23    1|       aeternam, et in quibusdam ipse spiritus uacare dicitur, prauitatis
 24    1|          Sapientiae aperte concinit: Spiritus domini repleuit orbem terrarum
 25    1|          uoluit, ubi etiam uberrimam spiritus sancti gratiam apostolis
 26    1|            et nonnumquam ipse septem spiritus appellatur secundum septiformis
 27    1|              dictum est: Est in illa spiritus intellectus spiritus unicus
 28    1|            illa spiritus intellectus spiritus unicus multiplex subtilis
 29    1|            Ex eodem autem et diuerso spiritus esse dicitur, quia et idem
 30    1|       distinguat uim rationis ipsius spiritus, ex qua ipse spiritus sapientiae
 31    1|         ipsius spiritus, ex qua ipse spiritus sapientiae siue intellectus
 32    1|            ostendemus de processione spiritus disserentes.~ ~[1.57] Non
 33    2|             Unde et enumeratis donis spiritus eius, ipse spiritus scientiae
 34    2|            donis spiritus eius, ipse spiritus scientiae esse dicitur.
 35    2|    generatione uerbi seu processione spiritus.~ ~[2.26] De quo quidem
 36    2|          patris scilicet et filii et spiritus sancti. Hae uero tres personae
 37    2|     tantummodo esse genitum. At uero spiritus sancti proprium est a patre
 38    2|          aliud pater quam filius uel spiritus sanctus, uel filius quam
 39    2|             sanctus, uel filius quam spiritus sanctus. Non est, inquam,
 40    2|         neque pater sit filius neque spiritus sanctus, quia licet alter
 41    2|           solus aut filius solus aut spiritus, aut sola. est ista nominis
 42    2|              eadem etiam prorsus est spiritus sancti. Nec minus tamen
 43    2|             pater, qualis filius uel spiritus sanctus", si nulla sit personarum
 44    2|           deus sit et filius deus et spiritus deus, nec iste sit ille?~ ~[
 45    2|             samaritanae mulieri ait: Spiritus est deus, hoc est diuinitas
 46    2|         comparatione cius omnes alii spiritus quasi corpulenti seu corpora
 47    2|             a sanctis patribus, quos spiritus sancti organum fuisse uita
 48    2|            esse. Tale est etiam quod spiritus sanctus septem spiritibus
 49    2|      spiritibus comparatur et septem spiritus esse dicitur, secundum distributionem
 50    2|            id est pater et filius et spiritus sanctus, ad similitudinem
 51    2|            pater quae est filius uel spiritus sanctus, aliud tamen proprium
 52    2|              et aliud filii et aliud spiritus sancti, quia cum pater ex
 53    2|            id est potens discernere, spiritus sanctus ex eo quod benignus
 54    2|             posse, filii discernere, spiritus sancti benignum esse.~ ~[
 55    2|            filii gigni a solo patre, spiritus sancti procedere tantum
 56    2|             dicimus, illud filii uel spiritus sancti, quia uidelicet ex
 57    2|          latere queat, et ex eo quod spiritus sanctus est, illud aliud,
 58    2|          filius diuina sapientia, et spiritus dei diuina benignitas. Et
 59    2|             ex eo quod pater est sit spiritus sanctus, id est benignus,
 60    2|            ex eo quod est filius sit spiritus sanctus, et e conuerso.~ ~[
 61    2|           scilicet benignitas nomine spiritus designatur, sicut scriptum
 62    2|           sint septem diuersa omnino spiritus dona unde ipse "septem spiritus"
 63    2|      spiritus dona unde ipse "septem spiritus" dicitur, secundum haec
 64    2|      secundum haec diuersa dona idem spiritus diuersae personae diceretur,
 65    2|             uel pater uel filius uel spiritus sanctus, ut iam supra definiuimus.
 66    3|           hoc est pater et filius et spiritus sanctus. Tres quidem, ut
 67    3|           hoc est pater et filius et spiritus sanctus, non ideo concedendum
 68    3|              est, sit filius, sit et spiritus sanctus. Quippe "multa"
 69    3|              quam pater et filius et spiritus sanctus, qui eiusdem penitus
 70    3|           essentia filii et essentia spiritus sancti, id est hoc idem
 71    3|             est, sit tam filius quam spiritus sanctus? Quippe quo magis
 72    3|              pater, qualis filius et spiritus sanctus" quaedam similitudo
 73    3|        qualis pater, talis filius et spiritus sanctus", statim adiecerit
 74    3|            ex eo quod filius est uel spiritus sanctus. Tale est ergo deum
 75    3|           dici: pater est filius uel spiritus sanctus, uel filius est
 76    3|              sanctus, uel filius est spiritus sanctus, quia etsi quis
 77    3|          pater est, sit et filius et spiritus sanctus, sensus omnino falsus
 78    3|   contemptores sanctorum uideamur et spiritus sancti qui loquitur in eis,
 79    3|        omnipotens filius, omnipotens spiritus sanctus", maxime confirmare
 80    3|    enuntiatio "pater est filius siue spiritus sanctus" ad identitatem,
 81    3|           deus", "filius est deus", "spiritus sanctus est deus", uel aeternus
 82    3| enuntiationes: "pater est filius uel spiritus sanctus" uel "pater est
 83    3|          filius, non etiam pater uel spiritus sanctus, incarnatus dicitur,
 84    3|            pater est siue filius uel spiritus, sit incarnata, non sine
 85    3|           tribuenda est, ut scilicet spiritus potius quam filius incarnari
 86    3|      incarnatus, non etiam pater uel spiritus, quia hic est sensus ac
 87    3|            nos uisitauerit.~ ~[3.50] Spiritus autem ea proprie sunt quae
 88    3|             omnia. Hoc autem modo et spiritus sanctus multiplex dicitur
 89    3|             spirituum. Verbi gratia, spiritus sapientiae et intellectus
 90    3|          quodammodo pars septiformis spiritus dicitur quantum ad effecta,
 91    3|          ingenitus sit nec ullo modo spiritus sit genitus -- Ad quod respondendum
 92    3|             aut filii, aut pater aut spiritus dicendus est filius, hoc
 93    3|     singularum personarum, sicut et "spiritus sanctus", ut uidelicet tantumdem
 94    3|      terminemus. Nunc de processione spiritus sancti ipso inspirante dicamus.~ ~
 95    3|       dicamus.~ ~  3. De processione spiritus~ ~[3.88] Spiritus quasi
 96    3|        processione spiritus~ ~[3.88] Spiritus quasi a "spirando" dictus
 97    3|            dictus est. Unde ueritas: Spiritus, inquit, ubi uult spirat.
 98    3|      benignitatis suae, proprius est spiritus sancti. Et hunc quidem modum
 99    3|             euangelio de processlone spiritus loquens, solum patrem commemorat
100    3|            patrem commemorat dicens: Spiritus qui a patre procedit. Sed
101    3|             habet. At uero cum etiam spiritus sapientiae dicatur sicut
102    3|          sapientiae dicatur sicut et spiritus patris, profecto ex filio
103    3|             ad hoc conuincendum quod spiritus sanctus ex filio quoque
104    3|            conditoris eueniunt, quia spiritus ipse bonitas est. Unde et
105    3|             est. Unde et Gregorius: "Spiritus ipse", inquit, "amor est";
106    3|        proprietas, eadem ratione nec spiritus ex se procedit.~ ~ 4. Quomodo
107    3|            anima, id est uiuificans, spiritus fuit, quia dum nondum creaturae
108    3|              tamen dicimus et septem spiritus appellamus secundum diuersitatem
109    3|           quam spiritum appellauit. "Spiritus" quippe nomen est naturae, "
110    3|         aeternum esse. Sit processio spiritus secundum affectum aeterna,
111    3|              detur. Ait quidem sic: "Spiritus sanctus et patris et filii
112    3|           sanctus et patris et filii spiritus est. Sed ipsa relatio non
113    3|            et filium principium esse spiritus sancti".~ ~[3.98] Liquet
114    3|           effectus descendit, ex quo spiritus appellatur, et prius potentiam
115    3|            et filium esse principium spiritus sancti ac si dicamus spiritum
116    3|           quidem modo si quis nomen "spiritus" accipiat secundum scilicet
117    3|           effecta, non recte dicitur spiritus aeternus, quia, ut diximus,
118    3|               ut diximus, non semper spiritus exstitit. Unde et bene euangelista
119    3|         ipsum facta sunt etc. nullam spiritus mentionem habuisse uidetur