IntraText Table of Contents | Words: Alphabetical - Frequency - Inverse - Length - Statistics | Help | IntraText Library |
Petrus Abaelardus Theologia Summi Boni Concordances (Hapax - words occurring once) |
bold = Main text Libergrey = Comment text
2005 1| scindetur, et in medio die nox erit tribus horis, et morietur 2006 1| astruxerit tertiam a deo et noy personam ubi uidelicet in 2007 1| rursum: Tenebrosa aqua in nubibus aeris. De quo etiam scriptum 2008 1| inimicam <esse> naturae apertam nudamque expositionem sui, quae sicut 2009 1| semper philosophia arcana sua nudis publicari uerbis dedignata 2010 3| subsistit. At uero in deo nullae formae penitus sunt ideoque 2011 2| simplicis quod partibus caret, nullasque per hoc formas intelligimus, 2012 3| personarum sine aliis esse nullatenus queat, ac per hoc nec sine 2013 2| constet partibus. Partes autem nulle in ipso esse possunt, ut 2014 2| subiectum, albedo autem nullis accidentibus subiecta est; 2015 3| siue "tria" et quaelibet numeralia nomina proprie ad numerum 2016 2| diuersa sunt quorum diuersitas numerando assignari ualet, cum uidelicet 2017 1| thogaton, qui <et> protopanton nuncupatur, tractatus se audet attollere, 2018 1| Verbum idcirco filium nuncupauit ut ostenderet de se illum 2019 | Ob 2020 3| mittere filium in mundum, uel obedientiam impendi, unde scriptum est: 2021 3| possit esse; tunc quoque obicietur quod sit pater prior filio 2022 3| dissipant.~ ~[3.82] Sed rursus obicis mihi ex his quae ipsemet 2023 1| gratia omnibus communiter oblata, ipsa etiam diuina facta 2024 1| gratiam dei omnibus communiter oblatam, cuncta, prout salubre uel 2025 1| anima non frustra se nec oblectent, ad fabulosa conuertunt. 2026 1| disciplinae tramitem non sunt obliti. Quorum unus ad medium deducatur 2027 3| animi, uel ignorantia siue obliuio aperte sit uitium, sicut 2028 3| iram aut furorem habere uel obliuisci uel ignorare patrata, cum 2029 3| per hoc filius quodammodo obnoxius sit patri, non pater filio, 2030 3| factorum, uerum etiam uerborum obscenitatem effugiens, pro uerbis propriis 2031 2| cogitationibus suis, et obscuratum est insipiens cor eorum. 2032 1| Qui etiam ad scripturarum obscuritates quasi ad latebras, in quibus 2033 1| quibus alterum alterius eget obsequio.~ ~[1.49] Huic et inuolucro, 2034 2| propriam significationem non obseruare dicas, ut uidelicet improprie 2035 3| adhuc mos aecclesiasticus obseruat, maxime in specialibus orationibus 2036 2| nisi humanis rationibus eis obsistatur qui humanis rationibus inuehuntur 2037 2| culpa his asscribitur quibus obsisti obuiarique non possit, nec 2038 2| autem primum remoueamus obstaculum, quod de differentia personarum 2039 2| Talium ora quondam miraculis obstrusa sunt, cum illi uerbis, sancti 2040 1| instituta scribunt et scriptis obtemperant, ac diligenter tam uitia 2041 2| asscribitur quibus obsisti obuiarique non possit, nec tamen personae 2042 2| transmutatio nec uicissitudinis obumbratio. De quo etiam ille philosophus 2043 3| rudis populi a prophetis occultanda fuit; tempore uero philosophorum, 2044 1| gaudet ut, quo magis se occultat, gratior fit illis quibus 2045 3| pertinet, quae ait: pro occultis filii, scilicet iudiciis. 2046 2| illius. Quae diuersis licet occupata sit formis, non tamen aut 2047 1| Primum ipsa legis exordia occurrant, ubi legislator Moyses fidem 2048 1| philosophorum et magni nominis occurrat Mercurius, quem pre excellentia 2049 2| dialecticorum quaestiones occurrunt. Hi quippe ex unitate essentiae 2050 1| momenta, tempus, aetates, cum ociosum uerbum loquimur pro quo 2051 1| postea natum fuisse. Qui cum octoginta et unum uixisset, ab anno 2052 1| uidelicet ostendit quare ei aut oculi <aut aures> aut caeterae 2053 3| similitudinis typo modo oculos uel aures modo manus uel 2054 2| Qui sophistice loquitur odibilis est".~ ~[2.6] Tenet itaque 2055 1| Dilexisti iustitiam et odisti iniquitatem.~ ~[1.5] Nomine 2056 3| turpitudinis quod auditores offendat, co quod turpitudinem nimis 2057 3| sensum haberes, alius in eis offenderetur qui sensum tuum non intelligeret 2058 3| commutamus cum ex aliqua offenduntur turpitudine etiam in creaturis, 2059 3| liberos, non egrediar liber; offeret eum dominus diis etc.~ ~[ 2060 3| caeterorum quoque membrorum officia <ei> solent assignari? Quippe 2061 3| dicimus esse secundum trium officiorum scientiam, non tamen ideo 2062 1| superfluitatem adeo detestatus est? Omitto philosophos quorum rationem 2063 1| nos deus et metuant eum omnesfines terre. Trina quippe confessio 2064 2| diuinae substantiae quae omni1lo simplex est.~ ~[2.94] Hoc 2065 3| autem Athanasii quod ait: "omnipotenms pater, omnipotens filius, 2066 2| inuisibilium unum aeternum, unum omnipotentem, unum inmensum; ac per omnia 2067 1| domini fecit me et spiraculum omnipotentis uiuificauit me.~ ~[1.29] 2068 1| deo, quam dicit conuenit "omnisapientiam", sicut et dicimus omnipotentiam. 2069 3| unam personam sibi unita opem uirtutis postulat aut quascumque 2070 1| Eos qui philosophiae dant operam, non arbitrari deos esse", 2071 1| uos: discedite a me qui operamini iniquitatem.~ ~[1.34] Cum 2072 3| conceptus mentis in effectum operando prodit, Priscianus in I 2073 1| in diuersis una et eadem operans diuersa. Sic et apostolus, 2074 1| per magnos tantum magna operaretur, uirtutibus meritisque hominum 2075 3| summi artificis prouidentia operata est -- uidebit spiritum 2076 1| rex noster ante saecula operatus est salutem in medio terrae~ ~ 2077 3| reliquit imaginem, ut ex operibus suis artifex ipse mnotesceret, 2078 1| sui uario <rerum) tegmine operimentoque subtraxit, ita a prudentibus 2079 1| misteria figurarum cuniculis operiuntur, ne uel haec adeptis mldam 2080 2| 102] Sed et cum dicimus: opifex alius pistor, alius faber 2081 3| inspiciat, qua uidelicet de deo opifice ad similitudinem quandam 2082 2| maximus in Timeo suo ait: "Opificem genitoremque uniuersitatis 2083 3| Eundem quippe hominem tres opifices dicimus esse secundum trium 2084 3| similitudinem quandam sollertis opificis agit, praemeditantis scllicet 2085 1| stultitiam, scire se aliquid opinantium etiam in ipsis moralibus 2086 2| ut formas aliquas in deo opinemur, sed proprietates quasi 2087 2| arrogantia ut nihil esse opinentur quod eorum ratiunculis comprehendi 2088 3| illud refelli quod supra opponebatur, cum uidelicet opponeretur 2089 3| opponebatur, cum uidelicet opponeretur quod, sicut ostenditur per 2090 2| personarum identitatem essentiae oppugnare laborant. Horum itaque obiectiones 2091 2| irrationabiliter uidentur oppugnari, maxime ideo ne uerbositas 2092 2| labefactare conatur. Talium ora quondam miraculis obstrusa 2093 2| existimo ut uerba caelestis oraculi restringam sub regulis Donati".~ ~[ 2094 2| est trina oratio quam tres orationes, uel bina percussio quam 2095 3| affirmatio negationi aut oratio orationi, et Boethius in Hypotheticis 2096 3| idem sit dialecticus quod orator, aliud tamen oratori tribuendum 2097 3| quod orator, aliud tamen oratori tribuendum est secundum 2098 3| essentia sit grammatici et oratoris, aliud est esse grammaticum, 2099 1| a principio. Ab aeterno ordinata sum et ex antiquis, antequam 2100 1| aeternam sapientiae suae ordinationem, Augustinus describens: " 2101 2| tribuat scientiam et omnem ordinet potestatem. Qui etiam de 2102 1| consistere doceat. Omnis quippe ordo naturae et concinna dispositio 2103 2| patribus, quos spiritus sancti organum fuisse uita ipsorum et miracula 2104 1| graeci 'noim' appellant, originales rerum species, quae 'idee' 2105 2| bona sit, uirtutum indiget ornamentis.~ ~[2.41] Cum itaque diuina 2106 3| uidetur auctoritas aut aliqua ornatus hoc commendet gratia.~ ~[ 2107 3| ingenitum Augustinus ad Orosium scribens docet. Sicut ergo 2108 3| proprietate uerborum contentio orta est. Rem etiam, hoc est 2109 1| purus erit, non etiam deus, ostendant quis egressus eius aeternus 2110 2| gratia, si de aliquibus ostendere possumus quod istud sit 2111 2| Ariopagita apostolo Paulo legitur ostendisse.~ ~[2.23] Quid ad hoc responsuri 2112 1| tradicionem uel miraculorum ostensionem, quosdam in utroque populo 2113 1| resurrectionis principio ostensus"'.~ ~[1.62] Quid etiam apertius 2114 2| rixandi et puerilis quaedam ostentatio decipiendi aduersarium. 2115 2| quam pro philosophiae suae ostentatione; ideoque ad eius notitiam 2116 3| etc.~ ~[3.74] Cum itaque oulilia ex aliqua similitudine summum 2117 1| sibi templum quasi regale palatium uoluit, ubi etiam uberrimam 2118 1| est uinea quae extendit palmites suos usque ad mare cum hinc 2119 1| Christus apostolis suis, quasi palmitibus per uniuersum orbem directis, 2120 1| dicens: Sapiens animaduertet parabolam et interpretationem, uerba 2121 2| dicuntur, translationibtis et parabolicis aenigmatibus inuoluta sunt 2122 2| quod ueritas ait: Alium paraclitum dabo uobis, hoc est ad aliud 2123 1| erat deus. Et Solomon in Paralipomenon ait: Dominus pollicitus 2124 2| contrarium uitium uirtus pariat. Scientiam quippe superbia 2125 2| enim domum possidet, etiam parietem, qui non est domus, in possessione 2126 1| corpore aecclesiae quasi duo parietes coniuncti. Ex gentibus quidem 2127 2| Unamquamque substantiam una specie participare, pluribus uero accidentibus 2128 2| unus autem et communis particularibus plures".~ ~[2.87] V. Dicimus 2129 1| montes; ante colles ego parturiebar. Adhuc terram non fecerat 2130 1| semper? Quippe quod conceptum parturitur, utique in ipso est a quo 2131 1| perfectio consistit, ac parui pendendum est quodlibet 2132 3| priorem esse annuat.~ ~[3.81] Parum etiam fidelibus debet esse 2133 2| Capite, inquit, nobis uulpes paruulas quae demoliuntur uineas.~ ~[ 2134 2| prudentibus, et reuelasti ea paruulis.~ ~[2.17] Stulta quippe 2135 1| iniuste iudicatus est in passione, et secundum quo iuste iudicaturus 2136 2| quod tradidit illos deus in passiones ignominiae etc.~ ~[2.13] 2137 3| ex ipso sit filius, non patcr ex filio, immo nec ab aliquo 2138 1| ad non comprehensibilia patefecit. Ideo et nullum eius simulacrum, 2139 1| anhelitu, maxime affectus animi patefiant, cum aut prae amore suspiramus, 2140 3| dicitur quasi quaedam sit paterne substantiae portio. Ipsa 2141 3| uel obliuisci uel ignorare patrata, cum uidelicet penitentia 2142 2| traditos atque a sanctis patribus, quos spiritus sancti organum 2143 2| personas quam tres siue pauciores nullo modo in deo esse concedimus, 2144 1| magnam dixisset et quae a paucis posset intelligi, quod in 2145 2| animales sint homines ac paucissimi spirituales. Sufficit autem 2146 2| quorum disciplinas et nos paululum attigimus atque adeo in 2147 2| non possemus, nihil non peccando promereremur; et ei qui 2148 2| promerendum necessariam. Si enim peccare non possemus, nihil non 2149 2| pessima est actio; et nemo peccat cognoscendo peccatum, sed 2150 3| in baptismo ad dimittenda peccata, confirmatio per impositionem 2151 2| 2.10] Haec quidem, omnis peccati initium, angelum primum 2152 2| habitabit in corpore subdito peccatis.~ ~[2.19] Quod nec ipsos 2153 2| nemo peccat cognoscendo peccatum, sed committendo. Si qua 2154 3| uel aures modo manus uel pedes seu etiam caput ac caeterorum 2155 1| sum et rursum circumdabor pelle mea, et in carne mea uidebo 2156 3| per se accepte eandem uim pellitus habent atque equipollentiam 2157 1| perfectio consistit, ac parui pendendum est quodlibet horum sine 2158 2| arguat. Hoc autem discutere penes ipsum est deum, a quo haec 2159 2| in sacris litteris sunt penetranda ac discutienda, plurimum 2160 3| ignorare patrata, cum uidelicet penitentia semper ad correptionem culpe 2161 3| ueluti cum eum dicimus penitere uel iram aut furorem habere 2162 1| ait: Proprio filio suo non pepercit deus, sed pro nobis omnibus 2163 3| diuinitatem pertinet ratione perceperunt, quia haec de deo naturaliter 2164 3| post remissionem peccatorum perceptam resistere ualeamus inimico 2165 2| ratiocinari presumunt, non tam pro percipienda ueritate quam pro philosophiae 2166 1| assiduum studium litterarum ad percipiendam ueritatem perduxit.~ ~[1. 2167 2| tres orationes, uel bina percussio quam duae percussiones?~ ~[ 2168 2| bina percussio quam duae percussiones?~ ~[2.53] X. Quomodo etiam 2169 1| dixerit: 'Amici, hodie diem perdidi'. Nos putamus nobis non 2170 3| moderante ratione, ad actum perduci.~ ~[3.99] Et hoc quidem 2171 3| et constituendo ad esse perducunt, licet rationalitas non 2172 2| proueniunt, ut scilicet humani pereat libertas arbitrii. Alioquin, 2173 1| sunt iam completa sunt et perfecta, ideoque praeteritum quasi 2174 1| praesentem semper, per genui perfectam semper esse indicaret, numquam 2175 1| summe bonus est artifex et perfecte sollers, excellentissimum 2176 1| ideoque praeteritum quasi pro perfectione posuit, ostendens scilicet 2177 1| atque assignatur, et omnium perfectissimum exemplar numerus occurrit, 2178 1| Audiamus quid loquatur de uerbo perfecto: 'Dominus', inquit, 'et 2179 2| aequaliter ad aures diuersorum perferuntur, nec tamen aequaliter ab 2180 1| constat et quorum conuentu perficitur, cum ex ipsis esse suum 2181 1| anima, quamuis testimonium perhibeat de lumine non est tamen 2182 2| praecipui doctores eorum perhibent explicari non posse?~ ~[ 2183 2| potest. Scimus quidem a Peripateticis, quos nunc dialecticos appellamus, 2184 1| Nos putamus nobis non perire horam, diem, momenta, tempus, 2185 1| ab omnibus, non solum a peritis saecularium artium, uerum 2186 3| et ante abscisionem homo permanebat, quaedam pars latens in 2187 1| filii protestatur dicens: Permanebit cum sole et ante lunam in 2188 1| transitorium sed intelligibile ac permanens ait: Qui feit caelos in 2189 1| se cum patre aeternaliter permanentem ludere coram eo semper? 2190 2| sed in deo aeternaliter permanentes atque ipsi diuinae substantiae, 2191 3| abscisa manu id quod nunc homo permanet et ante abscisionem homo 2192 1| componendosque mores flexisse permemoratur. Hic animum intendit ad 2193 3| confundamus personas, hoc est permisceamus eas, alteram scilicet in 2194 2| quantum uoluntas diuina permisit. Qui etiam, teste Macrobio, " 2195 2| iussum est, non discutere permissum". Ac rursus adiecit: "Misterium 2196 1| modo conticeat, profecto permutabilis est diuinitatis aeternitas, 2197 2| dicimus quod in aliquo est permutatum, hoc est diuersificatum 2198 2| sibi inuicem succedentes permutatur. In deo autem mille formae 2199 2| in aliquo alteratus uel permutatus, quia nihil umquam in se 2200 2| instar, quo tirannus ad perniciem, princeps utitur ad defensionem, 2201 1| nescit, exicialis est ac perniciosa eius potentia. Si autem 2202 2| quae finem accipiat. Unde peropportunum nobis uisum est ex script 2203 2| fidem sanctae trinitatis perquirunt et acutius arguendo contendunt 2204 1| nonnulli putauerunt eum, quando perrexit in Aegyptum, Ieremiam audisse 2205 1| quibus inueniatur deus, perscrutandas inuitat nos in Prouerbiis 2206 1| facit, simplex in se omnino perseuerans. Quod enim ex indiuidua 2207 1| mundi etiam post mortem perseueret, quae in omnibus tota est 2208 3| transeat in significationem personalium nominum, ut cum premissum 2209 1| prauorum usque ad mortem perstiterunt sicut Socrates, qui pro 2210 3| uerbi ex deo patre breuiter perstrinximus, hoc est diuinae sapientiae 2211 1| describendam conuenit, uerum et ad persuadendam hominibus diuini cultus 2212 2| meminimus, diuini cultus persuasionem -- licet haec nobis ratio 2213 2| aeternitas ad potentiam pertineat sicut et sapientia?~ ~[2. 2214 2| quoque diuersitatem illud pertinere uidetur quod ait Porphyrius 2215 2| professores dialecticae pertrahi solent, qui quanto se magis 2216 3| considerabat Daniel, cum dicebat: Pertransibunt plurimi et multiplex erit 2217 1| cum ad arcana prophetiae peruenerint, nihil uulgaribus uerbis 2218 1| nihil fas est de fabulosis peruenire. De diis <autem>, ut dixi, 2219 2| intelligentiae acceditur, non quidem peruenitur, quamdiu scilicet in hac 2220 3| erat. Similiter postea, si pes abscidatur, residuum homo 2221 2| bona est cognitio cuius pessima est actio; et nemo peccat 2222 1| cautio de diuinis rebus philosophantis admittit".~ ~[1.42] Idem 2223 3| 91] Sed et si quis illam philosophicam platonice rationis considerationem 2224 3| iam supra diximus, constet philosophicas traditiones deum omnino 2225 1| quae dicuntur tam ab hoc philosopho quam a caeteris, nulli rei 2226 3| genere gigni, illum summum philosopilorum Platonem mentem, "noym" 2227 2| subsistens, sicut est albedo uel pictas aut quaelibet res nouem 2228 2| de potestate iniquissimi Pilati aduersus se ait: Non haberes 2229 1| sacrarum rerum notio sub pio figmentorum uelamine honestis 2230 2| cum dicimus: opifex alius pistor, alius faber et caetera, " 2231 2| uindicare mala, ita econtrario pium est illatas ulcisci iniurias. 2232 3| significationem non ex natura sed ex placito hominum habeat. Quod uero 2233 3| Cornelius sicut iste cui placuit ab impositore hoc proprium 2234 1| sapientiae coaeternitas cum patre plane in Prouerbiis monstratur 2235 2| animali rationali supponunt, planetas intelligunt, iuxta illud 2236 3| a mundo incepit uel quod planetis distinguitur iuxta illud 2237 1| queat magis quam arbores uel plantae quas terrae radicitus affixas 2238 1| Arbores tamen et quaslibet plantas insensibiles esse constat 2239 1| Ierusalem.~ ~[1.50] Hic plantata est uinea quae extendit 2240 1| omni doctrina philosophiae platonica secta enituerit, iuuat etiam 2241 3| quis illam philosophicam platonice rationis considerationem 2242 3| reuelationem gentium; et platonici "Verbum deus est lumen uerum" 2243 1| gratiora sunt, cum, magnis plena misteriis postmodum reperta, 2244 2| degustemus. Et quoniam minus plenarias similitudines inuenimus 2245 2| omni spurcitia peccatorum pleni ratiunculis suis comprehendere 2246 2| In ipso enim solo omnium plenitudo est scientiarum cuius donum 2247 3| cum dicebat: Pertransibunt plurimi et multiplex erit scientia; 2248 1| mortisque fama Socrates reliquit plurimos suae philosophiae sectatores 2249 3| conferat esse, uel quod recte pnncipium esse dicatur eius quod aeternum 2250 1| Paralipomenon ait: Dominus pollicitus est ut habitaret in caligine; 2251 3| tanquam superius ad alteram ponenda est, cum eque utraque sit 2252 2| potius remouendo aliquid quam ponendo assignat. Et quemadmodum 2253 2| 1~ ~[2.28] Primum itaque ponendum est totius disputationis 2254 3| suppositio "bonum" pro "melius" poni exigit. Sed et cum dicit 2255 2| quae nos confortat dicens: Ponite in cordibus uestris non 2256 1| est reuelare, ut utrumque populum ad cultum unius dei ipsa 2257 2| nunc latinitas celebrat, Porphyrii scilicet, Aristoteles et 2258 3| humanitas eius in anxietate posita quotiens a diuinitate in 2259 1| 49] Huic et inuolucro, de positione scilicet animae in medio 2260 2| Deinde obiectiones aduersus positionem fidei, tandem solutiones 2261 1| habito in consilio. Dominus possedit me in initio uiarum suarum, 2262 2| necessariam. Si enim peccare non possemus, nihil non peccando promereremur; 2263 2| parietem, qui non est domus, in possessione habet. Sed cum sit paries 2264 2| dicimus aliquem solam domum possidere, hoc est domum et nihil 2265 2| intelligimus. Qui enim domum possidet, etiam parietem, qui non 2266 2| diuersae personae distingui possint quam secundum potentiam. 2267 3| esse, et ipsam trinitatem posteriorem esse singulis illis, si 2268 2| si per accidens insunt, posteriores sunt ipso, natura saltem, 2269 3| autem ratio prioris uel posterioris omnino a potentia dei uel 2270 3| est: obediens patri. Et postremo omnia quae ad potentiam 2271 1| es tu ego hodie genui te. Postula a me et dabo tibi gentes 2272 3| sibi unita opem uirtutis postulat aut quascumque preces ei 2273 2| etiam conditorem irruentes, posuerunt in caelum os suum. A fallaciis 2274 3| mihi ex his quae ipsemet posui quod sicut dico sapientiam 2275 3| hoc est sapientem esse ex potente, ad illum scilicet modum 2276 3| Rursus non esse tria non poterat dicere quod Sabellius dixit'.~ ~[ 2277 1| quam caeterorum gentilium, poteris ex ipsis uere religionis 2278 3| sentire quidem sane sane potes, existimando scilicet quod 2279 1| timor interpretatur, et potestas quaelibet timor est subiectorum.~ ~ 2280 2| potestatem. Qui etiam de potestate iniquissimi Pilati aduersus 2281 1| de anima uel de aethereis potestatibus loquuntur. Caeterum cum 2282 2| autem minime intelligere potuerit, recte illud ineffabile 2283 3| Tullius sensum scripturae ex praecedentibus uel subsequentibus diiudicari 2284 2| nobis uisum est ex script is praecellentium sapientium ad nostrae fidei 2285 3| hominis naturam animalis praecellere uideatu;, cum homo ex se 2286 2| uerbis uerus esse potest de praecessione dei ac successione istorum, 2287 2| maxime accomodata sit, ex ea praecipua parte orationis apparet 2288 2| conantur discutere quod praecipui doctores eorum perhibent 2289 2| inmensum; ac per omnia solam praedicat et credit unitatem, excepto 2290 3| primi subiecti et ultimi praedicati". Quod cum aperte falsum 2291 2| etiam si sint sibi per praedicationem coherentia, sicut animal 2292 3| ubique esse et credamus et praedicemus, nemo tamen dicere presumat 2293 2| parte sua. Utroque autem praedicto modo ipse etiam deus differens 2294 1| designandam, quia dominorum est praeesse. Quae uidelicet potentia 2295 3| uel ea quibus ipse regendo praeesset. Haec fortasse non incommodo 2296 1| potentiam nihil efficere nisi praeeunte ratione et ducatu sapientiae.~ ~[ 2297 Prae| Praefatio~ ~1. Primus liber continet 2298 1| antiquitate quam uirtutibus praeire animam naturae corporis 2299 3| sollertis opificis agit, praemeditantis scllicet et deliberantis 2300 3| declarauit quomodo id quod praemiserat intelligendum esset, ut 2301 3| Sed et cum Athanasius, praemisso "qualis pater, talis filius 2302 2| Quod ut diligentius fiat, praemittendum est, ut diximus, quot modis 2303 3| casuum uariatur significatio praepositionum. Quis etiam nescit singulas 2304 3| licet ex adiunctis siue praepositis orationibus siue interpositis 2305 1| ipsam generationem per hodie praesentem semper, per genui perfectam 2306 1| hodie addidit genui quasi praesenti praeteritum, ut uidelicet 2307 1| prophetas iudeis et per praestantes philosophos seu uates gentibus 2308 2| deus tradit, praesertim cum praesto sit ratio, quare uidelicet 2309 2| exempla se contulerunt, quasi praesumptionem suam uelantes, ne de ineffabili 2310 2| patres dimicarent factis. Praeterierunt miracula, creuit malitia; 2311 1| inceptam esse. Quippe quae praeterita sunt iam completa sunt et 2312 2| uel exstitisse, hoc est in praeterito tempore fuisse antequam 2313 3| uariant, ut cum dicimus "prata rident", id est florent, 2314 3| domus; uel si hoc corpus sit pratum ridens, ideo sit ridens; 2315 1| uiriliter in correctione prauorum usque ad mortem perstiterunt 2316 1| mldam rerum talium natura se prebeat; sed summatibus tantum uiris 2317 2| meritum, cui humana ratio prebet experimentum". Ad hoc et 2318 2| simplicitatem fidelium protegi precatur qui ait: Salua me ex ore 2319 3| redditas ex subintellectu preccdentium uim enuntiationis implere, 2320 3| an pater aliqua dignitate precedat filium, cum filius ex patre 2321 3| postulat aut quascumque preces ei fundit, solo uocabulo " 2322 1| penam similem euaderet. Tam preclara igitur uitae mortisque fama 2323 2| malum agat, sed ut a malo precogita sibi prouideat, quod nisi 2324 2| clamant magni antichristi precones, per quos hostis humani 2325 1| ciuitate dei talibus effert preconiis: "Socrates, magister Platonis, 2326 1| aeterno prouisa sit a deo et predestinata, hoc utique modo cuiuslibet 2327 3| deus incarnatus est ut suos predestinatos uere sapientiae luce illustraret.~ ~[ 2328 1| scriptis suis et docebat et predicabat derelicto. Ad quem etiam 2329 1| quippe ut diximus, philosophi predicant et immortalitatem animae 2330 3| subiecto sunt rationem non predicari quidem de subiecto, per 2331 2| differentia, de quibus singulis predicetur, cum uidelicet et pater 2332 1| primo graeci, ex quibus predicti philosophi fuerunt. Post 2333 2| caelestibus maiori sapientia preditis plene cognoscitur.~ ~[2. 2334 1| quos ingeniorum subtilitate preditos omnibus philosophiae rationibus 2335 1| animalis qulbus ommbus una preest anima, singulis tota praesens 2336 2| commendetur et caeteris preferatur.~ ~ Laus dialecticae~ ~[ 2337 1| caeteris intelligentiam preferens dicit: Super omnes docentes 2338 3| essentia sibi ipsi in aliquo preferri, cum idem bonum ipsa <non> 2339 2| identitate aut diuersitate rerum prelibatis atque insuper assignato 2340 2| in cordibus uestris non premeditari quemadmodum respondeatis: 2341 3| essentiae spectat, sicut et premisse, ut supra iam determinauimus, 2342 1| rerum creationibus faciendis premittit: Dixit deus, et ad dictum 2343 2| quae coactus agit debetur premium. At uero econtra, ut ait 2344 1| cardines orbis terrae. Quando preparabat caelos aderam, quando appendebat 2345 2| intelligendum se bene uiuendo preparare et uiam humilitatis arripere, 2346 3| uidelicet ad illud esse preparatur quod nondum habet. Si quid 2347 2| inductionum suarum laqueis prepedierint, summe id sibi gloriae ascribunt.~ ~[ 2348 3| dico, quia fortasse "ex" prepositio materialis quoddam materiale 2349 3| patrem, ideoque per appositas prepositiones "deus" et "deus" siue "lumen" 2350 3| de uerbo dei Augustinus presentaret, solum quod ad diuinitatem 2351 1| sapientiae fama caeteris prestantes fidei nostrae testimoniis 2352 1| cunctis inuisibilibus prestantior a prestantissimo auctore 2353 1| inuisibilibus prestantior a prestantissimo auctore facta" sit? Numquid 2354 1| beneficiorum suorum caeteris prestat, qui benignitatis affectu 2355 2| intelliguntur, nisi quod quibusdam presto est interior magister, quibusdam 2356 2| simplicitatem fidelium aggredi presumant, cum de his confutati fuerint 2357 2| bono ratiocinari ac loqul presumas, disce locutionum modos 2358 3| praedicemus, nemo tamen dicere presumat eum in immundo loco esse, 2359 2| assereret, id explicare non presumpsit quod inexplicabili modo 2360 2| alios differentiae modos pretcr hos quos Porphyrius distinguit, 2361 2| secundum effectum aut secundum pretium dicuntur quae idem ualent 2362 1| Quorum quidem uersuum primae litterae in graeco coniunctae 2363 1| rerum uidebat inquiri, quas primas atque summas nonnisi in 2364 3| praedicato, idem est proprium primi subiecti et ultimi praedicati". 2365 1| fidei siue rationis donum primitus infusa, quaedam uiuificat, 2366 1| iussit, dominamque eam et principale iure uoluit esse circa id 2367 1| Caeterum cum ad summum deum et principem omnium, qui apud graecos 2368 3| esse, non est recte inter principia uel causas enumerandis ex 2369 2| est. Hinc est quod etiam priuari possunt rebus quas habent, 2370 2| priuationem fit mutatio, a priuatione uero in habitum impossibile 2371 2| dictum est: "Ab habitu in priuationem fit mutatio, a priuatione 2372 3| scilicet quod diuersas uires probandi habet, ideo concedi oportet 2373 2| ostenditur quo Boethius probat in II Topicorum albedinem 2374 3| sanctus ex filio quoque procedat, quam id quod incarnata 2375 2| creatum, non factum, non procedentem, sed tantummodo esse genitum. 2376 3| indubitanter diuisio premissa procederet.~ ~[3.19] V. Illud autem 2377 3| ueritas in euangelio de processlone spiritus loquens, solum 2378 3| recte uideri proprium patris procreatorem esse, quia filii procreatum 2379 3| procreatorem esse, quia filii procreatum esse". Sed et Mercurius 2380 1| deum sermonem intendens: "Procurasti mihi per quendam hominem 2381 3| eflectum per operationem prodeat. Effectus autem ad spiritum 2382 2| utentium, sicut plurimum prodesse, ita et plurimum nocere 2383 3| benignitatis dei in effectum prodire ex potentia moderante ratione. 2384 3| constitisse antequam in corpora prodirent", hoc est in effecta per 2385 3| mentis in effectum operando prodit, Priscianus in I Constructionum 2386 2| inuentum impossibile est profari digne". Qui etiam, cum noym 2387 2| adeo in studiis ipsorum profecimus, ut deo adiuuante, ipsis 2388 1| continentem, ex summo natam et profectam deo -- cum de his, inquam, 2389 1| uegetando ad bonorum <operum> profectum promouet. Quodam itaque 2390 1| instrueretur? Quo etiam proferendo uerbum emitteret cum nullus 2391 3| plurale uerbum figurate proferimus siue etiam plurale nomen, 2392 3| hominibus assistentibus mihi, profero hanc uocem "homo", per quam 2393 1| cultus religionem plurimum proficit. Unde ipsa dei sapientia 2394 1| et legendo profitentur et profitentes non credunt.~ ~[1.25] Respondeant 2395 2| quam eum se habere deum profiteri quem ratiuncula humana possit 2396 1| etiam Heliud creatorem esse profitetur dicens: Spiritus domini 2397 2| prolationem, quia cum sit prolatio uocum naturalis omnibus, 2398 3| sicut "mentem dei", quandam prolationis dignitatem uideretur tribuere 2399 1| hoc per integumentum sit prolatum? Animal quippe esse non 2400 3| cum uidelicet ipsa quoque prollomiliab sicut premissa nomina ad 2401 2| recte Gregorius attendens in prologo Moralium ait: "Indignum 2402 2| bonam esse constat et ad promerendum necessariam. Si enim peccare 2403 2| possemus, nihil non peccando promereremur; et ei qui liberum non habet 2404 2| nos docere ueritatem non promittimus, quam neque nos neque aliquem 2405 1| bonorum fructum operum nos promouendo ut uitam assequamur aeternam, 2406 1| bonorum <operum> profectum promouet. Quodam itaque modo animae 2407 1| benignus, tanto ad nocendum fit pronior, quanto ex potentia et astutia 2408 3| essentiam demonstrent, cum omne pronomen proprie essentiam meram 2409 3| assignant, ita etiam faciunt pronomina subiuncta nominibus, cum 2410 2| uidelicet benignus sit, quasi pronus ad adiuuandam et nullum 2411 1| et uere religionis cultum propagaturus dominus in mundo, Ierusalem, 2412 1| domine, nonne in nomine tuo prophetauimus et in nomine tuo demonia 2413 1| Platonem indicat tempore, quo prophetauit Ieremias, centum ferme annos 2414 1| uidelicet, cum ad arcana prophetiae peruenerint, nihil uulgaribus 2415 1| aut miracula ostendit aut prophetias loquitur aut quaelibet magna 2416 2| sacrae scripturae contrarium proponere libet aduersus eos qui humanis 2417 Prae| monstrantur.~ ~2. Secundus liber proponit summam fidei circa unitatem 2418 1| arithmetica, quae tota circa proportiones numerorum consistit, mater 2419 1| concinna dispositio numerorum proportionibus uestigatur atque assignatur, 2420 3| fortasse aliquis quod secundum propositam expositionem in qua dicitur " 2421 3| inducta <est> similitudo ad proposite generationis modum disserendum. 2422 3| simplex, hoc est non habens propositiones in terminis, ideo sit simplex, 2423 3| propositio quae non ex diuersis propositionibus, et dictio quae non ex diuersis 2424 3| impetunt, nisi uicerint, a proposito cadunt atque deficiunt. 2425 2| personarum diuersitas secundum proprias ipsarum definitiones est 2426 3| scllicet benignitatis suae, proprius est spiritus sancti. Et 2427 1| excellentissimus doctor Ieronimus prorumpens, ipsum ad nostrae negligentiae 2428 2| ut plenius ac diligentius prosequamur, distinguendum est quot 2429 2| 107] Quod si expressius prosequi uelimus quid sonet persona 2430 2| In quem desiderant angeli prospicere. Sed et cum dictum est: 2431 2| quorum simplicitatem fidelium protegi precatur qui ait: Salua 2432 1| graecos thogaton, qui <et> protopanton nuncupatur, tractatus se 2433 1| Numquid inane uerbum non protulit, si opus uerbo non fuerit, 2434 3| eius non ex meritis nostris proueniens; qualis est regeneratio 2435 2| ideo cuncta ex necessitate proueniunt, ut scilicet humani pereat 2436 2| ut a malo precogita sibi prouideat, quod nisi cognitum, teste 2437 2| est a fallaciis ipsorum prouidendum, dicens: Cauete ne quis 2438 2| elementa mundi, ac si diceret: prouidete ab argumentis eorum qui 2439 3| Quod est dicere: antea prouidit deus quid et qualiter ageret 2440 1| substantiae demonstranda caute prouisum est cum dicitur creauit, 2441 3| diuinitatis, coacti frequenter et prouocati ab importunitate infidelium, 2442 3| sapientia et intellectus prudentiae ab aeuo, et iterum: Ipsemet 2443 3| hoc etiam illa inscriptio psalmi non pertinet, quae ait: 2444 2| possumus aggrediemur, maxime ut pseudodialecticorum inportunitatem refellamus, 2445 2| uestri.~ ~ Inuectio in pseudodialecticos~ ~[2.4] Supra uniuersos 2446 1| anno mortis eius usque quo Ptolomeus rex Aegypti scripturas propheticas 2447 2| unica maiestas communi ac publica locutione coerceatur; nec 2448 1| philosophia arcana sua nudis publicari uerbis dedignata sit, et 2449 2| singulariter efferretur, nec publicis et uulgaribus locutionibus 2450 2| cauenda est libido rixandi et puerilis quaedam ostentatio decipiendi 2451 3| ueritatem quaerunt sed pugnam. Quibus, si resistere possumus 2452 2| qui non possumus factis, pugnemus uerbis, in ipsa confisi 2453 1| nisi spiritui sancto per pulcherrimam inuolucri figuram assignentur.~ ~[ 2454 1| orbis aequaliter porrigi, pulchre designat gratiam dei omnibus 2455 1| densitatis> natura impediente, pulchrum est inuolucrum, quia caritas 2456 3| siue "filius".~ ~[3.85] Pulsat fortassis animum alicuius 2457 1| incutiunt, cum eum et posse punire errata et nihil latere cognoscimus. 2458 3| aut si "digerere", id est purgare uentrem, dicamus "exire". 2459 2| in IIII Topicorum ait: "Purgas, cum facti culpa his asscribitur 2460 1| stabiliter uiuunt, intelligentiae puritate conspiceret".~ ~[1.68] " 2461 1| tamen secundum eos homo purus erit, non etiam deus, ostendant 2462 1| esse credebat. Unde non eas putabat nisi mundata mente posse 2463 1| hodie diem perdidi'. Nos putamus nobis non perire horam, 2464 2| I De trinitate ait: "Qui putat eius potentiae deum ut seipsum 2465 1| consistit, secundum quae integre quaeque res tam in seipsa quidem, 2466 2| qua sunt, coaeternas esse, quaerendum restat utrum ei substantialiter 2467 2| esse de eodem, ueluti cum quaeritur "utrum idem sit utile quod 2468 3| impugnare gloriantur, ueritatem quaerunt sed pugnam. Quibus, si resistere 2469 1| etiam in ipsis moralibus quaestionibus lepore mirabili et acutissima 2470 3| sensu uerborum longe sit. Quales sunt huiusmodi complexiones: " 2471 2| humilitatem meam.~ ~[2.14] De qualibus sponsa in Canticis: Capite, 2472 2| uidelicet substantia ipsa qualitas non sit, uel e conuerso.~ ~[ 2473 2| 36] Si quis autem dicat qualitates in deo sic esse ut nec deus 2474 | qualiter 2475 | quamdiu 2476 3| posteriora. Oportebit itaque quamlibet trium personarum ipsa trinitate 2477 2| Boethii, super Porphyrium: "Quandocumque deum supponimus animali, 2478 1| extendere> in diuina conari, quandoquidem ab eis causas rerum uidebat 2479 3| substantiae esse.~ ~[3.34] In quanta autem ueneratione etiam 2480 2| nitantur, qui nec seipsos nec quantulecumque naturam creaturae discutere 2481 2| accipiens. Creaturae autem quantumlibet bonae adiunctione egent 2482 | Quapropter 2483 1| medio ignis, et species quarti similis filio dei.~ ~[1. 2484 3| dicens genus diuidi "in quasdam a se creationes quodam modo". 2485 1| abscisione? Arbores tamen et quaslibet plantas insensibiles esse 2486 2| factis suis eas frequenter quassat, cum uidelicet aliqua noua 2487 3| patrem appellauit "deum" quatil illi dominum, ne forte si 2488 3| secundum quintum prioris modum, quemque ipse Aristoteles ex sua 2489 1| intendens: "Procurasti mihi per quendam hominem inmanissimo tyfo 2490 2| habet, excepto quod relatiue queque persona ad alteram dicitur. 2491 2| cogitantem. Unde et dominus Moysi querenti faciem eius uidere respondit: 2492 2| Ex quo apparet quod de quibuscumque dicimus "sunt", dici oportet " 2493 2| tanto securiores liberius quidlibet aut defendere aut impugnare 2494 1| enim in latebris dominus quiescere gaudet ut, quo magis se 2495 3| omnipotentiae diuinae, sicut et quilibet filius quaedam portio dicitur 2496 3| Quis etiam negare queat quin unaqueque personarum potens 2497 3| absistit.~ ~[3.77] Nec minus quintus prioris modus a deo patre 2498 3| inferioribus esse priora, qula nec res prior est naturaliter 2499 1| in uno corpore animalis qulbus ommbus una preest anima, 2500 | quolibet 2501 | quondam 2502 1| secta enituerit, iuuat etiam quorundam platonicorum testimonia 2503 1| et sui eum non receperunt quotquot autem receperun! eum dedit 2504 1| uel plantae quas terrae radicitus affixas eadem anima uiuificari