CAPUT II. DE SACRAMENTO ORDINIS

14. An quilibet ex septem Ordinibus sit Sacramentum.

15. An materiae, et formae Sacramentorum sint in specie a Christo Domino determinatae.

16. Quae sit materia Ordinis, an manuum impositio, aut instrumentorum traditio.

De caeteris ad Ordinem spectantibus sermo erit in examine Ordinandorum.

14. De doctrinis ad hoc Sacramentum spectantibus loquemur in App. 3. de examine Ordinandorum in capitibus

2. et 3. Hic tantum breviter discutiemus tres celebres quaestiones quae super hanc materiam agitantur. Prima quaestio est an quilibet ex septem Ordinibus sit Sacramentum? Quatuor circumferuntur sententiae. 1. affirmat universaliter, ut Bellarm. Gonet. Sanch. Salm., et huius sententiae est s. Thomas¹. Ratio unica huius sententiae est Decr. Eugenii IV. ad Armenos, ubi dicitur quod materia Ordinis est illa, cuius traditione confertur Ordo, et deinde singulis septem Ordinibus assignat materiam propriam. Nec obstat quod minister ordinationis sit solus Episcopus, ut dicitur in Trident. Sess. 23. cap. 3. et 8.; nam respondent hoc intelligi de ministro ordinario, sed non de extraordinario, quem Papa assignare potest ad conferendos Ordines. 2. Sententia cum Caiet. et Durando, dicit solum sacerdotium esse Sacramentum: sed haec sententia est singularis et improbabilis; dum non est dubitandum quin diaconatus sit Sacramentum, siquidem in illius ordinatione habentur illa tria requisita ad constituendum Sacramentum, nempe 1. signum sensibile, quod est manuum impositio. 2. Institutio divina, nam Conc. docet in Ecclesia adesse hierarchiam a Deo institutam ex Episcopis, sacerdotibus et ministris, et nomine ministrorum saltem debent intelligi diaconi. 3. Promissio gratiae significatae per verba Episcopi: Accipe Spiritum Sanctum ad robur, quae habentur pro forma. III. Sententia cum Soto Nav. et Vasq. praeterndit omnes Ordines maiores esse Sacrametum. IV. Sententia nobis probabilior cum Gratiano Petro Lombardo Morin. Estio Tourn. Cabassut. Habert, et aliis affirmat sacerdotium et diaconatum dumtaxat esse Sacramenta. Probatur i. haec sententia, quia si essent Sacramenta caeteri. Ordines, praeter sacerdotium et diaconatum, non possent illi ab Abbatibus conferri, sicut iam conferuntur, cum unicus minister ordinis Sacramenti non possit esse alius quam Episcopus, ut probat Tourn.² dicens quod ad ordinationem ex institutione divina necessario requiritur in ministro character episcopalis; et subiungit hoc probari ex traditione, quia nunquam concessa est, quacumque urgente necessitate, aliis quam Episcopis, facultas ordinandi presbyteros et diaconos. Et respondetur ad quoddam privilegium quod asseritur ab Innoc. VIII. concessum fuisse Cisterciensibus, ut possent conferre tales Ordines, quod illud est valde dubium: et licet fuisset certum, fuit tamen illud idem interpretatum a S. C. Concilii, et etiam a Clemente VIII. intelligi pro facultate non ordinandi, sed concedendi dimissorias. Probatur 2. quia in aliis Ordinibus desideratur materia, nempe impositio manuum quae est unica materia huius Sacramenti, ut dicemus in quaestione 3.; et desideratur etiam forma: cum in collatione caeterorum Ordinum non reperiatur forma aliqua significans gratiae productionem, sed tantum fiat mentio potestatis, sive officii quod ordinatis confertur. Ad Decretum Eugenii respondetur quod materiae caeterorum Ordinum non sunt a Pontifice assignatae uti essentiales, sed tantum uti accidentales, ad explicandam potestatem, quae recipitur³. Ex hac sententia infert Bened. XIV.⁴ non posse damnari certi sacrilegii illos, qui promoventur ad Ordines diaconatu inferiores cum conscientia peccati mortalis.

15. Secunda quaestio est an materiae et formae Sacramentorum (et praesertim Ordinis) sint omnes in specie determinatae a Christo Iesu? Prima sententia negat cum s. Bonavent. Bellar. Valent. Morin. Lugo Salm.; etc. Unica ratio istorum est, quia secus non possent diversae esse materiae et formae Sacramentorum

in Ecclesiis graeca et latina, ut praesertim est in Sacramento Ordinis, dum in graeca sacerdotium et diaconatus conferuntur per solam manuum impositionem, sed in latina praeter impositionem requiritur tradiito instrumentorum, sicut expressum est in Decreto Eugenii IV. ut superius dictum est. Quapropter asserunt quod quoad Baptismum et Eucharistiam, Iesus Christus in specie instituit tam materias, quam formas; sed circa alia Sacramenta, eas instituit tantum in genere, relinquendo Ecclesiae facultatem determinandi eas in specie, adhibendo eas res et verba, quae exprimerent Sacramenti effectum. Haec sententia est probabilis; sed probabilior est opposita, quae dicit materias et formas omnium Sacramentorum fuisse in specie determinatas a Domino: ita Merbes. Habert Iuvenin. Tournely Petrocor. Concina, et alii multi cum s. Thoma¹, qui non potest negari fuisse pro hac sententia, dum dicit: Quia ergo sanctificatio hominis est in poetstate Dei sanctificantis, non pertinet ad hominem suo iudicio assumere res quibus sanctificetur: sed hoc debet esse ex divina institutione determinatum. Et ideo in Sacramentis novae legis, quibus homines sanctificantur, oportet uti rebus ex divina institutione determinatis. Huic sententiae adhaeret Bened. XIV.², qui dicit nullum haberi fundamentum, unde probetur haec potestas fuisse a Christo Iesu Ecclesiae concessa, imo probatur oppositum ex Trident. sess. 21. cap. 2. ubi dicitur Ecclesiam nihil posse circa substantiam, sed tantum circa administrationem Sacramentorum. Quoad autem diversitatem Ecclesiae graecae et latinae, respondetur quod traditio instrumentorum non habetur pro materia essentiali, sed accidentali, licet integrali. Et Decreto Eugenii respondemus cum Merbes. Tourn. et Conc. quod Pontifex non iam determinavit materias essentiales Ordinis, sed tantummodo instruere voluit Armenos circa ritum Ecclesiae romanae, cum qua cupiebant uniri. Nec valet dicere quod Eugenius non loquebatur de ritu, sed de materia; quia respondetur quod si hoc verum esset, sequeretur certum esse quemlibet Ordinem etiam minorem, cui sigillatim Papa designavit materiam, esse Sacramentum; sed hanc certitudinem etiam ipsimet adversarii negant³.

16. Tertia quaestio est, quaenam sit materia sacerdotii, an sola impositio manuum, an etiam instrumentorum traditio, et quaenam sit forma? Tres adsunt sententiae: 1. quae est Fagnan. Sot. et aliorum paucorum, vult materiam esse solam traditionem instrumentorum, quae Episcopus tradit ordinando, et formam esse verba, Accipe potestatem offerendi sacrificium, etc., et hac sola materia, et forma dicit tradi potestatem, tam sacrificandi, quam a peccatis absolvendi Momentum totale desumunt ex Decr. Eugenii IV. ubi dicitur: Ordo presbyteratus traditur per calicis cum vino,e t patenae cum pane porrectionem. Sed haec sententia communiter ab aliis dd. non recepta est II. Sententia est Bellarm. Estii Scot. Layman. Salm. Coninc. Holzm. Vasq. etc., quae vult in ordinatione sacerdotii duplicem esse materiam essentialem, dicendo per traditinoem instrumentorum dari potestatem super Corpus Christi reale, nempe sacrificandi, cum forma, Accipe potestatem; et per impositionem manuum tradi potestatem super Corpus Christi mysticum, nempe absolvendi a peccatis cum forma, Accipe Spiritum Sanctum; quorum remiseris peccata, remittuntur eis. III. Sententia quam tenent Martene Becan. Tourn. Iuvenin. Petrocor. Conc. et alii cum s. Bonav. cui adhaeret Bened. XIV.⁴ vult utramque potestatem sacerdoti conferri per secundam impositionem manuum, nempe cum Episcopus extendit

manus super ordinandum una cum presbyteris assistentibus, sicut declaratur a Trid. sess. 14. c. 3. de Extr.-Unct., ubi dicitur quod ministri Extr.-Unct. sunt aut Episcopi, aut sacerdotes ab ipsis rite ordinati per impositionem manuum presbyterii. Probatur haec sententia, 1. ex Trid. sess. 23. c. 2., nempe quod ex Scripturis satis docemur nos ea, quae maxime attendenda sunt in ordinatione sacerdotum, et diaconorum; sed ex Scripturis nihil aliud assignatum habemus pro materia Sacramenti Ordinis, quam manuum impositionem: dicendum igitur est praeter impositionem nihil aliud in ordinatione esse de necessitate essentiali. Probatur 2. ex ritu graeco, quo ordinantur (ut dictum est) sola manuum impositione; cum valor Sacramentorum essentialiter dependeat ex materiis et formis a Iesu Christo institutis. Accedit etiam quod notat Bened. XIV. loc. cit. cum Martene, quod traditio instrumentorum non prius in Ecclesiam invecta est, quam a saeculo VIII. vel IX. Ad hoc aa. adversarii nihil quod respondeant habent, nisi quod relatum est in quaestione secunda, nempe quod a Domino relicta sit Ecclesiae potestas determinandi in specie materias, et formas Sacramentorum; sed ad hoc iam ibi satisfactum est. Quaenam autem sit forma iuxta hanc tertiam senteniam, alii dicunt esse verba, Accipe potestatem, etc. Sed forte probabilius dicunt Morin. et Tourn. esse orationem quam recitat Episcopus in praefata impositione; et verba quae recitat in fine in tertiam manuum impositione, Accipe spiritum, esse dicunt tantum declarativa Spiritus Sancti iam accepti. Haec tertia sententia est probabilior, sed quia secunda etiam est probabilis, saltem extrinsece, ideo illa in praxi sequenda¹. Caetera spectantia ad hoc Sacramentum, iam dictum est a principio quod notantur in examine Ordinandorum.