CAPUT II. AD QUID TENENTUR PARENTES ET FRATRES

4. De alimentis, Legitima, et dote; decisio quatuor Rotarum.

5. De educatione, si pater impedit vocationem, aut cogit ad aliquem statum, aut ingredi monasterium.

6. Ad quid tenentur fratres.

4. Parentes ad duo potissimum tenentur, ad procurandam filiis conservationem, et educationem. Circa conservationem ipsi peccant 1. Si bona sua dilapident, ita ut impotentes reddantur ad ministranda filiis (licet essent spurii) alimenta necessaria, aut si negligant eis modo quo possunt illa procurare. 2. Si iniuste privent eos in morte Legitima, aut in vita recusent constituere patrimonium filiis, qui ad Ordines sacros promoveri cupiunt, aut negent detem filiabus, licet ipsis invitis illae nupserint, cum iam annum 25. excesserint. Si autem ante illam aetatem nupserint, diversae adsunt opiniones; sed probabilior mihi videtur illa Sanch. Molin. Salm. Trullench., etc. qui dicunt patrem saltem teneri ministrare alimenta, licet se indignis nupserint³. Respectu autem patris, ait Sanch. Boss. cum Glossa in cap. Admonere 33. q. 4. et cum Surdo illum teneri alimenta non filio modo, sed etiam eius uxori, etsi ipsam duxerit absque dote, et contra voluntatem patris⁴. Praeterea aiunt Azor. et Merenda⁵ cum Baldo et Iasone, patri abendum esse filium, etiamsi iste consumpsisset in vitiis partem sibi prius datam. Hic adnotetur decisio 4. Rotarum s. Conc. Neapol. quod pater non potest domo filios expellere, licet foris vellet eis ministrare alimenta, et contra quod filii nihil possint praetendere a patre si velint extra domum habitare, nisi hoc facerent causa virtutis⁶. Quando autem pater possit, vel non, filios exhaeredare, vide quod dicemus Tract. 10. n. 238. cum loquemur de contractibus.

5. Circa educationem 1. peccant parentes, si negligunt filios in rebus Fidei, et salutis instruere vel per se, vel per alios. 2. Si eis scandalum afferant, blasphemias, vel verba obscoena proferendo, etc. et praecipue si secum in lecto decumbere faciant, aut permittant pueros et puellas simul dormire. 3. Si de excessibus eos non corripuerint, et praecipue si aliquid furati sint. 4. Si non curent, ut filii Sacramenta suscipiant, et festa, ieiunia, etc. observent. 5. Si permittant ut illi cum scandalosis versentur, et praecipue si non impediant quominus sponsi suarum filiarum ad domum accedant. 6. Si impediant filios quominus aliquem

vitae decentem statum assumant, v. g. matrimonium sibi competens¹; observetur circa hoc quod dicetur Tractatu 18. num. 17. cum sermo fiet de sponsalibus. Tanto magis peccant, si filios a statu religioso sine causa avertunt²; observetur quid dicetur Tract. 13. n. 25. 7. Peccant contra si cogant filios ad nuptias ineundas cum certis personis: modo non adsit aliqua gravissima causa, puta si aliquod matrimonium multum conferret ad aliquam grandem inimicitiam sedandam, aut ad solandos parentes gravi necessitate oppressos; ita dicunt Bellarm. Laym. Sanch. Petrocor. Tolet. et alii communiter cum s. Thoma; sed hoc intelligitur semper ac filius statueret ducere uxorem³. Ita etiam peccant, si adingat filios ad ecclesiasticum statum, vel religiosum, aut filias ad monasteria ingredienda. Et hic advertatur quod iuxta Trident. Sess. 25. cap. 18. de reg. et mon. incurrit excommunicationem quicumque adigit puellam ad profitendum in aliquo monasterio, ad suscipiendum habitum, et etiam ad illuc ingrediendum, licet solo fine educationis, ut tenemus cum Suar. Nav. Bonac., etc. contra Sanch. sic intelligendum Concilium citato loco⁴. Contra dicimus non incurrere censuram illos parentes, qui simpliciter suaderent suis filiabus monasterium ingredi, ut ait Barbosa cum Rodriq. et alii contra P. De Alexandro de monialibus, qui non recte supponit hoc esse quamdam coactionem metu reverentiali; nam revera aliud est ingredi timore incusso a patre, aliud est ex voluntate patris, etiamsi adiungeret preces, modo istae non sint nimis instantes, adeo ut probabilis timor incuteretur ne pater secum indignetur⁵. Cum autem Concilium exceperit casus in iure expressos, probabiliter Suar. Bonac. et Filliux. permittunt posse cogi puellas ad ingrediendum monasterium in poenam alicuius delicti, vel ne cadant in aliquam impudicitiam, uti deducitur ex cap. Significavit, et cap. Gaudemus de convers. coniug.⁶. Imo ego nescirem id culpa damnare, cum, si domi detineretur puella, esset in periculo dandi, aut recipiendi scandalum; tunc enim videtur finis legis Concilii cessare non solum negative, sed etiam contrarie, iuxta id quod dictum est de legibus Tract. 2. n. 69. (observa quae fusius dicentur super hanc excommunicationem Tractatu 19. num. 29.). Praeterea hic advertatur cum eodem de Alexandro quod excommunicantur etiam qui sine iusta causa impediunt puellas professinoem emittere, aut habitum suscipere in aliqua religione; et etiamsi impediant ingressum in monasterium, uti probabilius tenent Suar. Bonac. et Filliuc. adversus Sanchez, et Castropal.⁷.

6. Quoad fratres, etiam isti tenentur (cum possint) alimenta suis fratribus, et dotes sororibus ministrare, et non tantum in necessitate extrema, sed etiam gravi, ut communissime docent Azor, Barbosa, et Salmant. cum Trullench. Fagnan. Menoch., etc. Dicunt tamen hi aa. quod fratribus, et sororibus uterinis non ad aliud tenentur quam ad alimenta⁸.