B. Strukturalizm a tendencje pretrybalne

Tak czy inaczej, w stopniu w jakim postrzega się ruch strukturalistyczny jako mniej lub więcej dokładną, lecz w każdym razie prekursorską, postać IV Rewolucji, trzeba widzieć pewne zjawiska, które rozpowszechniły się przez ostatnie dziesięć lub dwadzieścia lat jako przygotowanie i napęd zrywu strukturalistycznego.

W ten sposób obalanie tradycji ubioru na Zachodzie, coraz bardziej niszczonej przez nudyzm, wyraźnie zmierza do pojawienia się i utrwalenia zwyczajów, które będą tolerować co najwyżej przepaskę z piór noszoną przez pewne plemiona, zastąpioną tam, gdzie zimno tego wymaga, okryciami mniej lub bardziej podobnymi do tych używanych przez Lapończyków.

Szybkie zanikanie form grzeczności może tylko prowadzić do absolutnego prostactwa (żeby nie użyć innego określenia) zachowań plemiennych.

Narastająca niechęć do wszystkiego co jest rozumne, zaplanowane i usystematyzowane, może prowadzić jedynie, w swoich ostatnich paroksyzmach, do stanu trwałego i fantazyjnego włóczęgostwa właściwego dla życia w dżungli, przeplatanych instynktownym i quasi-mechanicznym wykonywaniem pewnych czynności absolutnie niezbędnych do życia.

Wstręt do wysiłku intelektualnego, a szczególnie do abstrakcji, teoretyzowania i myślenia doktrynalnego, może w końcu wywołać jedynie hipertrofię zmysłów i wyobraźni, tej „cywilizacji obrazkowej”, przed którą Paweł VI czuł się zobowiązany ostrzec ludzkość. ⁹⁷

Symptomatyczne są również coraz częstsze idylliczne pochwały rewolucji kulturalnej rodzącej społeczeństwo postindustrialne, jeszcze słabo określone, ale którego pierwszą próbką miałby być — jak niekiedy się mówi — chiński komunizm.