2. Rewolucja w ideach

         Kryzys przechodzi z tych głębokich warstw na teren ideologiczny. Doprawdy — jak Paul Bourget unaocznia  nam w swoim słynnym dziele Le Demon du Midi — „musimy żyć tak, jak myślimy, pod groźbą, że prędzej czy później skończymy, myśląc tak, jak żyliśmy.” ¹¹ Inspirowane nieuporządkowaniem tych głębokich tendencji wybuchają nowe doktryny. Na początku szukają one czasami jakiegoś modus vivendi z dawnymi doktrynami i są wyrażane w taki sposób, aby utrzymać pozór harmonii z nimi, który zazwyczaj wkrótce przekształca się w otwartą wojnę.