Rozdział
III.
PRZESZKODA
W DZIAŁANIU I WAKANS STOLICY
Art.
1
PRZESZKODA W DZIAŁANIU STOLICY
Kan. 412 - Uważa się,
że stolica biskupia ma przeszkodę w działaniu, jeżeli
biskup diecezjalny na skutek uwięzienia, usunięcia, wygnania lub
niezdatności, jest całkowicie pozbawiony możności
wypełniania pasterskiej posługi w diecezji, nie mogąc nawet
listownie porozumiewać się z diecezjanami.
Kan.
413 -
§ 1. Jeśli Stolica Apostolska
czego innego nie zarządzi, w przypadku przeszkody w działaniu stolicy
kierowanie diecezją przysługuje - jeśli jest - biskupowi
koadiutorowi. Gdy takiego nie ma albo sam ma przeszkodę, władzę
przejmuje któryś z biskupów pomocniczych, wikariusz
generalny lub biskupi, albo inny kapłan, według kolejności
ustalonej w wykazie, który biskup diecezjalny winien
sporządzić możliwie najszybciej po objęciu diecezji. Wykaz
ten należy podać do wiadomości metropolity i odnawiać
przynajmniej co trzy lata, a przechowuje go kanclerz, zachowując
tajemnicę.
§ 2. Jeśli nie ma biskupa
koadiutora lub ma przeszkody i nie ma wykazu, o którym w § 1, wtedy
kolegium konsultorów wybiera kapłana, aby kierował
diecezją.
§ 3. Kto zgodnie z przepisem §§ 1 lub 2,
przejął rządy diecezją, powinien możliwie najszybciej
powiadomić Stolicę Apostolską o przeszkodzie w działaniu
stolicy biskupiej i o podjęciu zadania.
Kan.
414 - Kto zgodnie z kan. 413 zostanie powołany do
sprawowania tymczasowo pasterskiej posługi diecezją, a więc
tylko w okresie przeszkody w działaniu stolicy, w pasterzowaniu
diecezją ma te same obowiązki i posiada taką samą
władzę, jakie prawo przyznaje administratorowi diecezji.
Kan.
415 - Gdyby na skutek kary kościelnej biskup
diecezjalny nie mógł sprawować swojej posługi,
wówczas metropolita, a jeśli go nie ma lub o niego chodzi,
najstarszy promocją sufragan, powinien natychmiast powiadomić
Stolicę Świętą, ażeby sama zaradziła.
Art.
2
WAKANS STOLICY
Kan. 416 - Stolica biskupia wakuje na
skutek śmierci biskupa diecezjalnego, zrzeczenia przyjętego przez
Biskupa Rzymskiego, przeniesienia i pozbawienia, po powiadomieniu o tym
biskupa.
Kan.
417 - Zachowuje moc wszystko, co zostało dokonane
przez wikariusza generalnego lub wikariusza biskupiego do momentu otrzymania
przez nich pewnej wiadomości o śmierci biskupa diecezjalnego.
Podobnie to, co zostało dokonane przez biskupa diecezjalnego albo przez
wikariusza generalnego czy biskupiego, aż do otrzymania pewnej
wiadomości o wspomnianych papieskich aktach.
Kan.
418 -
§ 1. Licząc od chwili otrzymania
pewnej wiadomości o przeniesieniu, biskup powinien w ciągu
dwóch miesięcy udać się do nowej diecezji i
objąć ją kanonicznie. Od dnia objęcia nowej diecezji,
dotychczasowa diecezja wakuje.
§ 2. Od otrzymania pewnej wiadomości
o przeniesieniu do czasu kanonicznego objęcia nowej diecezji, biskup
przeniesiony w dotychczasowej diecezji:
1°
otrzymuje władzę i przejmuje obowiązki administratora diecezji;
ustaje jednak wszelka władza wikariusza generalnego i wikariusza
biskupiego, z zachowaniem wszakże kan. 409, § 2;
2° pobiera pełne wynagrodzenie związane z
urzędem.
Kan.
419.- W wypadku wakansu stolicy, aż do ustanowienia administratora
diecezji, rządy diecezją przechodzą na biskupa pomocniczego, a
gdy jest ich kilku, na najstarszego promocją; jeśli zaś nie ma
biskupa pomocniczego - na kolegium konsultorów, chyba że Stolica
Święta inaczej zarządziła. Kto tak przejmuje rządy
diecezją, powinien bezzwłocznie zwołać kolegium kompetentne
do wyznaczenia administratora diecezji.
Kan.
420 - W wypadku wakansu stolicy wikariatu lub prefektury
apostolskiej, rządy przejmuje prowikariusz lub proprefekt, mianowany w tym
tylko celu przez wikariusza lub prefekta apostolskiego bezpośrednio po
objęciu w posiadanie stolicy, chyba że Stolica Święta co
innego zarządziła.
Kan.
421 -
§ 1. W ciągu ośmiu dni od
uzyskania wiadomości o zawakowaniu stolicy biskupiej, kolegium
konsultorów powinno wybrać administratora diecezji, tego mianowicie,
który będzie rządził diecezją - z zachowaniem
przepisu kan. 502, § 3.
§ 2. Jeśli z jakiejkolwiek przyczyny
administrator diecezji nie został zgodnie z prawem wybrany w przepisanym
czasie, wyznaczenie go przechodzi na metropolitę. Gdyby zaś
zawakował Kościół metropolitalny albo
równocześnie metropolitalny i sufragalny, biskup sufragan
najstarszy promocją.
Kan.
422 - Biskup pomocniczy, a gdy go nie ma, kolegium
konsultorów ma obowiązek powiadomić jak najszybciej
Stolicę Apostolską o śmierci biskupa, a ten, kogo wybrano
administratorem diecezji, o swoim wyborze.
Kan.
423 -
§ 1. Należy wyznaczyć jednego
administratora diecezji. Przeciwny zwyczaj jest odrzucony a dokonany
wybór nieważny.
§ 2. Administrator diecezji nie powinien
być równocześnie ekonomem. Stąd w wypadku wyboru ekonoma
diecezji na administratora, Rada do spraw ekonomicznych powinna wybrać na
ten czas innego ekonoma.
Kan.
424 - Administrator diecezji ma być wybrany zgodnie z
kan. 165-178.
Kan.
425 -
§ 1. Na urząd administratora
diecezji może być wybrany ważnie tylko kapłan, który
ukończył trzydzieści pięć lat i nie został
już na wakującą stolicę wybrany, mianowany lub prezentowany.
§ 2. Na administratora diecezji
należy wybrać kapłana odznaczającego się wiedzą i
roztropnością.
§ 3. Jeśli nie uwzględniono
warunków określonych w § 1, wtedy - po ustaleniu faktu -
metropolita, a gdyby chodziło o Kościól metropolitalny, biskup
sufragan najstarszy promocją powinien tym razem wyznaczyć administratora.
Na mocy samego prawa nieważne są akty administratora wybranego wbrew
postanowieniom § 1.
Kan.
426 - Kto w czasie wakansu stolicy kieruje diecezją przed
wyznaczeniem administratora diecezji, posiada władzę przyznaną
przez prawo wikariuszowi generalnemu.
Kan.
427 -
§ 1. Administrator diecezji ma te same
obowiązki i władzę co biskup diecezjalny, z wyjątkiem tych
spraw, które z natury rzeczy lub na mocy samego prawa są
wyjęte.
§ 2. Administrator diecezji po
przyjęciu wyboru otrzymuje władzę i nie potrzebuje niczyjego
zatwierdzenia, z zachowaniem obowiązku, o którym w kan. 833, n. 4.
Kan.
428 -
§ 1. Podczas wakansu stolicy niczego nie
należy zmieniać.
§ 2. Temu, kto tymczasowo kieruje
diecezją, zabrania się podejmowania czynności, które by
mogły przynieść jakiś uszczerbek diecezji lub prawom
biskupa. W szczególności zabrania mu się, tak samo jak i
komukolwiek innemu, osobiście lub przez kogoś, jakichkolwiek
dokumentów z kurii zabierać, niszczyć lub cokolwiek w nich
zmieniać.
Kan.
429 - Administrator diecezji ma obowiązek
rezydować w diecezji i odprawiać Mszę świętą za
lud, zgodnie z przepisem kan. 388.
Kan.
430 -
§ 1. Urząd administratora
diecezjalnego wygasa z objęciem w posiadanie diecezji przez nowego
biskupa.
§ 2. Usunięcie administratora
diecezji jest zarezerwowane Stolicy Świętej. Ewentualne zrzeczenie
się winno być przedstawione w formie autentycznej kolegium
kompetentnemu do dokonania wyboru, ale nie wymaga przyjęcia. Po usunięciu
administratora diecezji, zrzeczenia się lub śmierci, należy
wybrać nowego administratora diecezji, zgodnie z postanowieniem kan. 421.
|