Rozdział VI.
WYŁĄCZANIE CZLONKÓW Z INSTYTUTU
Art.
1
PRZEJŚCIE
DO INNEGO INSTYTUTU
Kan.
684 -
§ 1. Zakonnik po ślubach
wieczystych nie może przejść z własnego do innego instytutu
bez zezwolenia najwyższych przełożonych obydwu
instytutów, którzy winni uzyskać zgodę własnej
rady.
§ 2. Po odbyciu przynajmniej
trzechletniej próby, zakonnik może być dopuszczony do profesji
wieczystej w nowym instytucie. Jeśli zaś nie chce
złożyć profesji lub nie został do niej dopuszczony przez
kompetentnych przełożonych, powinien wrócić do dawnego
instytutu, chyba że otrzymałby indult sekularyzacyjny.
§ 3. Na przejście zakonnika z niezależnego
klasztoru do innego klasztoru tegoż instytutu albo federacji lub
konfederacji, wymagana jest i wystarcza zgoda przełożonego
wyższego obydwu klasztorów oraz kapituły klasztoru
przyjmującego, z zachowaniem innych wymogów przepisanych we
własnym prawie. Nie jest wymagana nowa profesja.
§ 4. Własne prawo winno
określić czas i sposób próby, jaka powinna
poprzedzić złożenie przez zakonnika profesji w nowym instytucie.
§ 5. Na przejście do instytutu
świeckiego albo do stowarzyszenia życia apostolskiego, albo z nich do
instytutu zakonnego, wymagane jest zezwolenie Stolicy Apostolskiej,
której nakazom należy się podporządkować.
Kan.
685 -
§ 1. Do momentu złożenia
profesji w nowym instytucie, mimo pozostawania w mocy ślubów,
zostają zawieszone uprawnienia i obowiązki, jakie miał zakonnik
w poprzednim instytucie, jednakże od chwili rozpoczęcia próby
obowiązany jest on do przestrzegania prawa własnego nowego instytutu.
§ 2. Przez złożenie profesji w
nowym instytucie następuje włączenie do niego tego członka,
równocześnie wygasają poprzednie śluby, uprawnienia i
obowiązki.
Art.
2
WYJŚCIE
Z INSTYTUTU
Kan.
686 -
§ 1. Najwyższy
przełożony, za zgodą swojej rady może z ważnej
przyczyny udzielić zakonnikowi, profesowi ślubów wieczystych,
indultu eksklaustracyjnego, jednak na okres nie przekraczający trzech lat;
jeśli chodzi o duchownego potrzebna jest wcześniejszą zgoda
ordynariusza miejsca, na którym zakonnik ma zamieszkać.
Przedłużenie takiego indultu lub udzielenie go na okres
przekraczający trzechlecie leży w kompetencji Stolicy Apostolskiej, a
gdy idzie o instytuty na prawie diecezjalnym, jest zarezerwowane biskupowi
diecezjalnemu.
§ 2. Mniszkom tylko Stolica Apostolska
może udzielić indultu eksklaustracyjnego.
§ 3. Na prośbę najwyższego
przełożonego, działającego za zgodą swojej rady,
eksklaustracja może być zastosowana przez Stolicę
Apostolską odnośnie do członka instytutu na prawie papieskim, albo
przez biskupa diecezjalnego, odnośnie do członka instytutu na prawie
diecezjalnym, z ważnych przyczyn, z zachowaniem słuszności i
miłości.
Kan.
687 - Członek eksklaustrowany zostaje zwolniony z
tych obowiązków, które nie dadzą się pogodzić
z nowymi warunkami życia. Jest jednak zależny i pozostaje pod
opieką swoich przełożonych jak również ordynariusza
miejsca, zwłaszcza gdy jest duchownym. Może nosić strój
instytutu, chyba że co innego postanowiono w indulcie, ale jest pozbawiony
głosu czynnego i biernego.
Kan.
688 -
§ 1. Kto po upływie czasu profesji
chciałby odejść z instytutu, może go opuścić.
§ 2. Na prośbę profesa
ślubów czasowych, który dla ważnej przyczyny pragnie
opuścić instytut, indultu odejścia może udzielić w
instytucie na prawie papieskim najwyższy przełożony za
zgodą swojej rady, natomiast w instytutach na prawie diecezjalnym oraz w
klasztorach, o których mowa w kan. 615,
indult musi być do ważności potwierdzony przez biskupa domu, do
którego należał.
Kan.
689 -
§ 1. Kompetentny przełożony
wyższy, jeśli zachodzą słuszne przyczyny, po
wysłuchaniu swojej rady może nie dopuścić członka,
którego profesja czasowa wygasła, do złożenia
następnej profesji.
§ 2. Choroba fizyczna lub psychiczna,
także wtedy gdy pojawiła się po złożeniu profesji,
stanowi podstawę niedopuszczenia do odnowienia profesji lub
złożenia profesji wieczystej, jeśli zdaniem biegłych -
członek, o którym mowa w § 1, jest na skutek tego niezdolny do
podjęcia życia zakonnego. Nie ma to zastosowania wtedy gdy choroba
zaistniała na skutek zaniedbań ze strony instytutu lub pracy podejmowanej
w instytucie.
§ 3. Jeśli w czasie trwania
ślubów czasowych zakonnik stał się niepoczytalny,
wówczas - chociaż jest niezdolny do złożenia nowej
profesji - nie może być wydalony z instytutu.
Kan.
690 -
§ 1. Najwyższy
przełożony, za zgodą swojej rady, może ponownie
przyjąć - bez obowiązku ponawiania nowicjatu tego, kto po
zakończeniu nowicjatu lub po profesji zgodnie z prawem opuścił
instytut; do tego zaś przełożonego będzie
należało określenie czasu, odpowiedniej próby przed
profesją czasową i okresu, na jaki mają być
złożone śluby poprzedzające profesję wieczystą,
zgodnie z kan. 655 i 657.
§ 2. Takie samo uprawnienie posiada
przełożony niezależnego klasztoru, za zgodą swojej rady.
Kan.
691 -
§ 1. Zakonnik po ślubach
wieczystych nie powinien prosić o indult odejścia z instytutu, jak
tylko z bardzo poważnych przyczyn rozważonych wobec Pana. Swoją
prośbę winien skierować do najwyższego
przełożonego instytutu, który ma ją przesłać do
kompetentnej władzy, dołączając opinię
własną oraz swojej rady.
§ 2. W instytutach na prawie papieskim
tego rodzaju indult jest zarezerwowany Stolicy Apostolskiej ; w instytutach
zaś na prawie diecezjalnym, indultu może udzielić także
biskup diecezji, w której znajduje się dom instytutu.
Kan.
692 - Indult odejścia udzielony zgodnie z prawem i
podany do wiadomości zainteresowanego, na mocy samego prawa zawiera w sobie
dyspensę od ślubów oraz od wszystkich obowiązków
wypływających z profesji, chyba że sam członek by go w
chwili notyfikacji nie przyjął.
Kan.
693 - Jeśli członek jest duchownym, indultu nie
udziela się, zanim nie znajdzie on biskupa, który go inkardynuje do
diecezji lub przynajmniej przyjmie na okres próby. W razie
przyjęcia na próbę, po upływie pięciolecia, zostaje
na mocy prawa inkardynowany do diecezji, chyba że biskup by tego
odmówił.
Art.
3
WYDALANIE
CZŁONKÓW
Kan.
694 -
§ 1. Na mocy samego prawa jest wydalony
z instytutu członek, który:
1°
notorycznie odstąpił od wiary katolickiej;
2°
zawarł małżeństwo lub usiłował je zawrzeć,
nawet tylko cywilne.
§ 2. W tych przypadkach przełożony
wyższy wraz ze swoją radą powinien, po zebraniu dowodów,
bezzwłocznie wydać stwierdzenie
faktu,
ażeby prawnie stało się wiadome wydalenie.
Kan.
695 -
§ 1. Członek powinien być
wydalony z powodu przestępstw, o których w kan. 1397, 1398 i 1395,
chyba że w wypadku przestępstw, o których w kan. 1395, § 2
przełożony uważa, iż wydalenie nie jest bezwzględnie
konieczne, ponieważ i w inny sposób można zaradzić
poprawie życia członka oraz wyrównaniu naruszonej sprawiedliwości
i naprawieniu zgorszenia.
§ 2. W tych przypadkach wyższy
przełożony, zebrawszy dowody co do faktu i poczytalności, winien
zakomunikować wydalonemu członkowi oskarżenie i dowody,
dając mu możność obrony. Wszystkie akta podpisane przez
przełożonego wyższego i notariusza, wraz z odpowiedziami
członka sporządzonymi na piśmie i podpisanymi przez niego samego
należy przesłać do najwyższego przełożonego.
Kan.
696 -
§ 1. Członek może być
wydalony także z innych przyczyn, jeśli są poważne,
zewnętrzne, poczytalne i prawnie potwierdzone, jakimi są: habitualne
zaniedbywanie obowiązków życia konsekrowanego;
powtarzające się naruszanie świętych więzów; uporczywe
nieposłuszeństwo prawnym nakazom przełożonych w
poważnej materii; wielkie zgorszenie powstałe wskutek zawinionego
zachowania się członka; uporczywe podtrzymywanie lub
rozpowszechnianie poglądów potępionych przez Nauczycielski
Urząd Kościoła; publiczne przyjęcie ideologii przepojonych
materializmem lub ateizmem; bezprawna nieobecność, o której
mowa w kan. 665, § 2, trwająca pół roku; inne podobne
poważne przyczyny, określone ewentualnie własnym prawem
instytutu.
§ 2. Do wydalenia członka
ślubów czasowych wystarczają także mniej ważne
przyczyny, określone we własnym prawie.
Kan.
697 - Jeśli w wypadkach, o których w kan. 696,
przełożony wyższy, po wysłuchaniu swojej rady, uzna,
że należy wszcząć proces o wydalenie:
1° powinien
zebrać lub uzupełnić dowody;
2° powinien
upomnieć członka na piśmie lub wobec dwóch
świadków, z wyraźnym zagrożeniem wydalenia, które
nastąpi, jeśli się nie poprawi, precyzując wyraźnie
przyczynę wydalenia i dając mu pełną możność
obrony; w razie nieskuteczności tego upomnienia, powinien po upływie
przynajmniej piętnastu dni skierować drugie upomnienie;
3°
jeśli i to upomnienie okazało się bezskuteczne a
przełożony wyższy wraz ze swoją radą uznał,
że niepoprawność jest wystarczająco pewna, a obrona jest
niewystarczająca, po bezskutecznym upływie piętnastu dni od ostatniego
upomnienia, należy przesłać do najwyższego
przełożonego wszystkie akta, podpisane przez wyższego
przełożonego i notariusza, wraz z odpowiedziami członka, przez
niego podpisanymi.
Kan.
698 - We wszystkich wypadkach, o których w kan. 695-696,
członek ma zawsze prawo komunikowania się z najwyższym
przełożonym i bezpośredniego przedstawiania mu własnej
obrony.
Kan.
699 -
§ 1. Najwyższy przełożony
ze swoją radą, która do ważności powinna się
składać z czterech przynajmniej członków, ma
kolegialnie
przystąpić do dokładnego rozważania dowodów,
argumentów i obrony oraz jeśli zostanie to zadecydowane w tajnym
głosowaniu, winien wydać dekret wydalający, który do
ważności musi zawierać przynajmniej sumaryczne umotywowanie
prawne i faktyczne.
§ 2. W klasztorach niezależnych, o
których w kan. 615,
wydanie decyzji o wydaleniu należy do biskupa diecezjalnego,
któremu przełożony winien przedstawić akta zbadane przez
swoją radę.
Kan.
700 - Dekret wydalający nie posiada mocy, jeśli
nie został potwierdzony przez Stolicę Świętą,
której należy przesłać dekret i wszystkie akta;
jeśli chodzi o instytut na prawie diecezjalnym, potwierdzenie należy
do biskupa diecezji, na terenie której znajduje się dom, do
którego przynależy zakonnik. Do ważności, dekret powinien
zaznaczyć prawo, przysługujące wydalonemu, niesienia w
ciągu dziesięciu dni od otrzymania powiadomienia rekursu do
kompetentnej władzy. Rekurs posiada skutek zawieszający.
Kan.
701 - Przez prawne wydalenie tym samym ustają
śluby oraz prawa i obowiązki wynikające z profesji. Jeśli
jednak członek jest duchownym, nie może wykonywać
święceń, dopóki nie znajdzie biskupa, który go
przyjmie po odbyciu odpowiedniej próby w diecezji, zgodnie z
postanowieniem kan. 693, albo przynajmniej zezwoli na wykonywanie
święceń.
Kan.
702 -
§ 1. Ci, którzy zgodnie z prawem
opuszczają instytut zakonny lub zostali z niego prawnie wydaleni, nie
mogą się od niego niczego domagać za jakąkolwiek pracę
w nim wykonaną.
§ 2. Jednakże instytut winien
zachować słuszność i ewangeliczną
miłość wobec wydalonego członka.
Kan.
703 - W przypadku poważnego zgorszenia
zewnętrznego lub bardzo poważnej szkody grożącej
instytutowi, członek może być natychmiast wydalony z domu
zakonnego przez przełożonego wyższego, albo - gdy przynagla
niebezpieczeństwo - przez miejscowego przełożonego za zgodą
jego rady. Wyższy przełożony, jeśli zachodzi potrzeba,
winien wszcząć proces o wydalenie, zgodnie z przepisami prawa albo
przedstawić sprawę Stolicy Apostolskiej.
Kan.
704 - O członkach, którzy w jakikolwiek
sposób wyłączeni są z instytutu, należy uczynić
wzmiankę w relacji przesyłanej do Stolicy Apostolskiej, o czym w kan. 592, § 1.
|